Search results

1

Erratum to Bortkiewicz et al. “Mobile phone use and risk for intracranial tumors and salivary gland tumors – A meta-analysis” (Int J Occup Med Environ Health 2017;30(1):27–43)

100%

Bortkiewicz A.

International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health

|

2017

|

vol. 30

|

issue 4

685-685

2

Czynniki ryzyka chorób układu krążenia (CVD) a stres życiowy i zawodowy u policjantów

51%

Czaja-Mitura I., Merecz-Kot D., Szymczak W., Bortkiewicz A.

Medycyna Pracy

|

2013

|

vol. 64

|

issue 3

335-348

EN

Background: Several studies have shown an association between work-related stress and risk factors for cardiovascular disease. However, only a few studies concerned the police. The aim of this study was to assess the relationship between the general and work-related stress, and the functioning of the circulatory system in the police staff. Material and Methods: The study group consisted of 126 policemen (aged 37.8±7.3 years), with average employment duration of 14.4±7 years. The study comprised the assessment of health status based on the medical examination and medical history of identified diseases, cardiovascular risk factors and symptoms, dietary habits, physical activity, intake of drugs, data on the family history, determinations of serum total cholesterol, HDL and LDL fractions, triglycerides, and fasting glycemia. The stress level was assessed using the Questionnaire for the Subjective Assessment of Work and Perceived Stress Scale. Results: On medical examination hypertension was found in 36% of the people under study. Chest discomfort was reported by 60% of the subjects. Average body mass index (BMI), serum cholesterol and LDL were elevated (22.7±4.1, 222.6±41.7 mg/dl and 142.7±39.7 mg/dl, respectively). Mean triglyceride, HDL fraction and fasting glucose levels were normal in the whole group. The levels of general and occupational stress were 34.9±4.8 and 128.0±33.3, respectively, being higher than in other occupational groups. In the group with the highest level of stress, there were significantly more people with circulatory problems (81%), drinking strong alcohol at least once a week (27%), working in a 3-shift system (40.5%) and working overtime (44%). Conclusions: The results show that the police are a group at high risk of developing cardiovascular diseases due to work-related stress. Med Pr 2013;64(3):335–348

PL

Wprowadzenie: W wielu badaniach wykazano związek między stresem związanym z pracą a czynnikami ryzyka chorób układu krążenia. Tylko nieliczne z nich dotyczyły policjantów. Cel pracy: Celem pracy była ocena związku między stresem ogólnym i zawodowym a funkcjonowaniem układu krążenia u policjantów. Grupa badana: Badania przeprowadzono u 126 policjantów w wieku 37,8±7,3 lat, o średnim stażu pracy: 14,4±7 lat. Metody: Badanie obejmowało: ocenę stanu zdrowia na podstawie badania lekarskiego i wywiadu dotyczącego stwierdzonych chorób, czynników ryzyka i dolegliwości ze strony układu krążenia, nawyków żywieniowych, aktywności fizycznej, używek oraz wywiadu rodzinnego, badania stężenia cholesterolu całkowitego, frakcji HDL (high density lipoprotein - lipoproteina wysokiej gęstości) i LDL (low density lipoprotein - lipoproteina niskiej gęstości), trójglicerydów i glikemii na czczo. Poziom stresu oceniano z zastosowaniem „Kwestionariusza do subiektywnej oceny pracy” i Skali Spostrzeganego Stresu. Wyniki: Nadciśnienie tętnicze w badaniu lekarskim stwierdzono u 36% osób. Dolegliwości w klatce piersiowej zgłaszało 60% osób. Średni wskaźnik masy ciała (body mass index - BMI), stężenie cholesterolu i frakcji LDL było podwyższone (odpowiednio: 22,7±4,1; 222,6±41,7 mg/dl i 142,7±39,7 mg/dl). Średnie stężenie triglicerydów, frakcji HDL i glukozy na czczo w całej grupie było w normie. Poziom stresu ogólnego i zawodowego był wyższy niż w innych grupach zawodowych (wynosił odpowiednio: 34,9±4,8 i 128,0±33,3). W grupie o najwyższym poziomie stresu istotnie więcej było osób z dolegliwościami ze strony układu krążenia (81%), spożywających mocny alkohol co najmniej raz w tygodniu (27%), pracujących w systemie 3-zmianowym (40,5%) i w godzinach nadliczbowych (44%). Wnioski: Wyniki badania wskazują, że policjanci są grupą o wysokim ryzyku sercowo-naczyniowym związanym ze stresem zawodowym. Med. Pr. 2013;64(3):335–348

3

Ocena obciążenia układu ruchu u ładowaczy nieczystości stałych

51%

Jóźwiak Z. W., Bortkiewicz A., Makowiec-Dąbrowska T., Kapitaniak B.

Medycyna Pracy

|

2013

|

vol. 64

|

issue 4

507-519

EN

Background: The aim of this work was to assess the load on the musculoskeletal system and its effects in the collectors of solid refuse. The rationale behind this study was to formulate proposals how to reduce excessive musculoskeletal load in this group of workers. Material and Methods: The study group comprised 15 refuse collectors aged 25 to 50 years. Data about the workplace characteristics and subjective complaints of workers were collected by the free interview and questionnaire. During the survey the photorecording of the workpostures, the distance and velocity by GPS recorders, measurements of forces necessary to move containers, energy expenditure (lung ventilation method), workload estimation using the Firstbeat system and REBA method and stadiometry were done. Results: The distance walked daily by the collectors operating in terms of 2 to 3 in urban areas was about 15 km, and in rural areas about 18 km. The most frequent musculoskeletal complaints concerned the feet (60% subjects), knees, wrists and shoulders (over 40% subjects). After work-shift all examined workers had vertebral column shorter by 10 to 14 mm (11.4 mm mean). Conclusions: The results of our study show that the refuse collectors are subjected to a very high physical load because of the work organization and the way it is performed. To avoid adverse health effects and overload it is necessary to undertake ergonomic interventions, involving training of workers to improve the way of their job performance, active and passive leisure, technical control of the equipment and refuse containers, as well as the renegotiation of contracts with clients, especially those concerning non-standard containers. Med Pr 2013;64(4):507–519

PL

Wstęp: Celem pracy była ocena obciążenia układu ruchu i jego zdrowotnych konsekwencji u ładowaczy nieczystości stałych, niezbędna do opracowania propozycji działań w kierunku minimalizacji przeciążeń układu ruchu. Materiał i metody: Badaniem objęto 15 ładowaczy w wieku 25-50 lat. Informacje na temat charakterystyki stanowiska pracy i subiektywnych odczuć pracowników w zakresie uciążliwości pracy oraz występowania dolegliwości uzyskano, stosując wywiad wolny i badanie kwestionariuszowe. Ponadto wykonano fotograficzną rejestrację typowych czynności roboczych oraz przy użyciu systemu GPS rejestrację drogi przebytej przez ładowaczy i szybkości ich przemieszczania się, pomiar siły niezbędnej do przemieszczania pojemników ze śmieciami, pomiar wydatku energetycznego (metodą kalorymetrii pośredniej), ocenę obciążenia przy użyciu systemu FirstBeat i metodą REBA oraz pomiar długości kręgosłupa metodą stadiometryczną. Wyniki: Ładowacze pracujący w zespołach 2-3-osobowych pokonują dziennie pieszo ok. 15 km w rejonach miejskich, a w wiejskich - ok. 18 km. Dolegliwości ze strony układu ruchu występowały najczęściej w okolicach stóp (60% badanych), kolan oraz nadgarstków i barków (ponad 40%). U wszystkich pracowników stwierdzono po pracy zmniejszenie długości kręgosłupa o 10-14 mm (średnio: 11,4 mm). Wnioski: Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na bardzo duże obciążenie fizyczne ładowaczy spowodowane sposobem wykonywania pracy i jej organizacją. Z tego względu konieczne jest wprowadzenie interwencji ergonomicznych, które powinny uwzględniać m.in. szkolenie pracowników w zakresie prawidłowych sposobów wykonywania pracy, wypoczynku aktywnego i biernego, ale także kontrolę stanu technicznego wyposażenia i pojemników na śmieci oraz renegocjację umów z klientami, zwłaszcza w zakresie ponadnormatywnego ładowania pojemników. Med. Pr. 2013;64(4):507–519

4

Znaczenie stanu narządu wzroku dla kierowcy

51%

Pas-Wyroślak A., Siedlecka J., Wyroślak D., Bortkiewicz A.

Medycyna Pracy

|

2013

|

vol. 64

|

issue 3

419-425

EN

Sight is the basic sense for drivers. Condition of the eye determines correct, comfortable and safe performance of the work as drivers. This article presents various factors influencing the sight condition. There are two groups of factors, external (environment, the kind and time of work, stress caused by work) and internal (systemic and local disorders). All these factors can reduce significantly visual functions, such as visual acuity, field of vision, color vision, strereoscopic vision, twilight vision and glare sensitivity. There are also presented actual requirements for drivers and causes of the car accidents in various age groups. Impairments in vision functions can be dangerous for both the driver and other road users. Med Pr 2013;64(3):419–425

PL

Narząd wzroku jest dla kierowcy podstawowym narządem zmysłu. Jego stan warunkuje prawidłowe, komfortowe i bezpieczne wykonywanie tego rodzaju pracy. W artykule przedstawiono czynniki mogące wpływać na funkcje układu wzrokowego. Omówione zostały zarówno uwarunkowania zewnętrzne (środowisko, charakter i czas pracy, stres związany z jej wykonywaniem), jak i wewnętrzne (zaburzenia systemowe i miejscowe). Wszystkie wymienione czynniki mogą znacznie obniżać funkcje wzrokowe ważne dla kierowców, takie jak ostrość wzroku, pole widzenia, widzenie barwne, widzenie stereoskopowe i widzenie zmierzchowe oraz wrażliwość na olśnienie. Ponadto przedstawiono aktualne wymagania stawiane kierowcom różnych kategorii oraz przyczyny wypadków w różnych grupach wiekowych. Obniżenie funkcji wzrokowych może okazać się niebezpieczne zarówno dla kierowcy, jak i innych użytkowników dróg. Med. Pr. 2013;64(3):419–425

5

The pattern of the electromagnetic field emitted by mobile phones in motor vehicle driving simulators

51%

Politański P., Bortkiewicz A., Zmyślony M.

International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health

|

2013

|

vol. 26

|

issue 3

471-476

EN

Introduction: The paper reports the results of the determinations of UMTS EMF distributions in the driver's cab of motor vehicle simulators. The results will serve as the basis for future research on the influence of EMF emitted by mobile phones on driver physiology. Materials and Methods: Two motor vehicle driving simulators were monitored, while an EMF source was placed at the driver's head or on the dashboard of the motor vehicle driving simulator. For every applied configuration, the maximal electric field strength was measured, as were the values at 16 points corresponding to chosen locations on a driver's or passenger's body. Results: When the power was set for the maximum (49 mW), a value of 27 V/m was measured in the vicinity of the driver's head when the phone was close to the head. With the same power, when the phone was placed on the dashboard, the measured maximum was 15.2 V/m in the vicinity of the driver's foot. Similar results were obtained for the passenger. Significant perturbations in EMF distribution and an increase in electric field strength values in the motor vehicle driving simulator were also observed in comparison to free space measurements, and the electric field strength was up to 3 times higher inside the simulator. Conclusions: This study can act as the basis of future studies concerning the influence of the EMF emitted by mobile phones on the physiology of the driver. Additionally, the authors postulate that it is advisable to keep mobile phones at a distance from the head, i.e. use, whenever possible, hands-free kits to reduce EMF exposure, both for drivers and passengers.

6

Spiroergometryczna próba wysiłkowa – zastosowanie w kardiologii i medycynie pracy

51%

Kurpesa M., Jerka K., Bortkiewicz A.

Medycyna Pracy

|

2014

|

vol. 65

|

issue 5

665-674

EN

Cardiopulmonary exercise testing is a method used to assess the exercise capacity. It is used in cardiology to define the diagnostic and prognostic information, the treatment and its effectiveness. This method is also useful in sport medicine and in occupational medicine. The cardiopulmonary exercise test involves measuring of gas exchange during exercise testing. The article presents the main parameters assessed during the test and the indications and contraindications for conducting the test. It also reveals the results of recently published clinical trials on the use of cardiopulmonary exercise test in patients with cardiovascular disease and in the working population. The study included variability of respiratory parameters during the cardiopulmonary exercise test and after its completion, as well as their impact on the prognostic value. In addition, the results of a study involving an optimal choice of interval training on the basis of oxygen consumption at peak exercise are summarized. Med Pr 2014;65(5):665–674

PL

Spiroergometryczna próba wysiłkowa jest wykorzystywana do oceny wydolności fizycznej. W kardiologii znajduje zastosowanie w diagnostyce, planowaniu terapii, ocenie jej skuteczności i ocenie rokowania. Badanie to jest również wykorzystywane przez lekarzy innych specjalizacji, np. medycyny sportowej i medycyny pracy. Test spiroergometryczny polega na bezpośrednim pomiarze wymiany gazowej podczas próby wysiłkowej. W artykule przedstawiono najważniejsze parametry oceniane podczas testu oraz wskazania i przeciwwskazania do jego przeprowadzenia. Opisano też wyniki, najciekawszych według autorów, opublikowanych w ostatnim czasie badań klinicznych dotyczących wykorzystania testu spiroergometrycznego u pacjentów z chorobami układu krążenia i osób narażonych na niekorzystne dla zdrowia czynniki związane z pracą zawodową. W publikacjach tych oceniano zmienność parametrów oddechowych podczas testu spiroergometrycznego i po jego zakończeniu oraz ich wpływ na wartość prognostyczną badania. W niniejszej pracy przedstawiono ponadto doniesienia na temat optymalnego doboru obciążenia w treningu interwałowym w oparciu o zużycie tlenu na szczycie wysiłku. Med. Pr. 2014;65(5):665–674

7

Wpływ infradźwięków i hałasu niskoczęstotliwościowego na zdrowie i samopoczucie człowieka. Część I: przegląd badań eksperymentalnych

51%

Małgorzata P.-Ł., Dudarewicz A., Myshchenko I., Bortkiewicz A.

Medycyna Pracy

|

2023

|

vol. 74

|

issue 4

317-332

EN

This paper summarizes the currently available knowledge on the impact of infrasound and low frequency noise (LFN) on human health and well-being. This narrative review of the literature data was based on the selected, mostly, peer-reviewed research papers, review articles, and meta-analyses that were published in 1973–2022. It has been focused on infrasound perception, annoyance attributed to infrasound and low-frequency noise, as well as their effects on the cardiovascular system and sleep disorders. Particular attention was also paid to the latest research results and specific sources of infrasound and LFN, i.e., wind turbines.

PL

Praca podsumowuje dostępną wiedzę na temat wpływu infradźwięków i hałasu niskoczęstotliwościowego (HNcz) na zdrowie i samopoczucie ludzi. Podstawą narracyjnego przeglądu piśmiennictwa były wybrane, głównie recenzowane prace badawcze, artykuły poglądowe oraz metaanalizy opublikowane w latach 1973–2022. Uwagę skoncentrowano na wynikach badań eksperymentalnych dotyczących percepcji infradźwięków oraz przypisywanej im i hałasowi niskoczęstotliwościowemu dokuczliwości, a także ich wpływowi na układ sercowo-naczyniowy i zaburzenia snu. Szczególną uwagę poświęcono także ostatnim wynikom badań i specyficznym źródłom infradźwięków i HNcz, tj. turbinom wiatrowym.

8

Wpływ infradźwięków i hałasu niskoczęstotliwościowego na zdrowie i samopoczucie człowieka. Część II: przegląd badań epidemiologicznych

51%

Pawlaczyk-Łuszczyńska M., Dudarewicz A., Myshchenko I., Bortkiewicz A.

Medycyna Pracy

|

2023

|

vol. 74

|

issue 5

409-423

EN

This paper summarizes the currently available knowledge on the impact of infrasound (IS) and low frequency noise (LFN) on human health and well-being. This narrative review of the literature data was based on the selected, mostly, peer-reviewed research papers, review articles, and meta-analyses that were published in 1971–2022. It has been focused on the results of epidemiological studies concerning the annoyance related to infrasound and low frequency noise, as well as their impact on the cardiovascular system and sleep disorders. Particular attention was also paid to the latest research results and specific sources of IS and LFN, i.e., wind turbines.

PL

Niniejsza praca podsumowuje dostępną wiedzę na temat wpływu infradźwięków i hałasu niskoczęstotliwościowego (HNcz) na zdrowie i samopoczucie ludzi. Podstawą tego narracyjnego przeglądu piśmiennictwa były wybrane, głównie recenzowane prace badawcze, artykuły poglądowe i metaanalizy opublikowane w latach 1971–2022. Uwagę skoncentrowano na wynikach badań epidemiologicznych dotyczących dokuczliwości przypisywanej infradźwiękom i HNcz, a także ich wpływowi na układ sercowo-naczyniowy i zaburzenia snu. Szczególną uwagę poświęcono także ostatnim wynikom badań i swoistym źródłom infradźwięków i HNcz, tj. turbinom wiatrowym.

9

Ageing and its consequences – the use of virtual reality (VR) as a tool to visualize the problems of the elderly

51%

Bortkiewicz A., Jóźwiak Z., Laska-Leśniewicz A.

Medycyna Pracy

|

2023

|

vol. 74

|

issue 3

159-170

EN

Background The population ageing phenomenon is mainly attributable to the increasing proportion of people >60 years of age. This demographic situation requires more attention to the needs of the elderly. Given the lack of effective methods to expand the knowledge of and increase sensitivity to elderly people’s problems, especially among the younger generation, an attempt has been made to use virtual reality (VR) to prepare an educational tool focused on these problems. This paper will focus on the use of VR in depicting fundamental problems in the daily live of older people. Material and Methods For project purposes, a questionnaire (26 question) was developed, concerning data on socio-demographic situation, health and physical conditions; social, living and housing support needs. Additionally, qualitative interviews were conducted with elderly people regarding their needs about housing arrangements and daily activities. It was distributed to 100 people, 34 completed questionnaires were obtained from 30 women and 4 men. The study results were intended as information that would provide the basis for developing VR scenarios, not for the epidemiological purposes. Results The mean age of the respondents was 73.7±7.5 (60‒86 years). Different situations, as heavy housework, lifting/carrying heavy objects, lifting hands above the shoulder level, bending and squatting were identified that pose problems for elderly people. Based on these results, 3 scenario proposals were prepared, including situations: in the bathroom, in the supermarket, on a trip to the city. These scenarios were used to prepare the exercises in VR in the frame of European project – the Mixed Reality on Universal Design’s Secret Service (Mr. UD) Project. Conclusions The use of immersive technology such as VR can be beneficial for young people to be able to see perspectives of the elderly. Students from various fields (medicine, nursing, future engineers, designers, sociologists, etc.) may feel like the elderly and experience their daily challenges.

10

Koszt fizjologiczny noszenia masek ochronnych – narracyjny przegląd literatury

51%

Makowiec-Dąbrowska T., Gadzicka E., Bortkiewicz A.

Medycyna Pracy

|

2021

|

vol. 72

|

issue 5

569-589

EN

Due to the controversy related to the necessity to wear protective masks and the negative perceptions of users, an attempt was made to analyze the available scientific research on the physiological consequences of wearing various types of masks. The literature review includes publications available in the PubMed bibliographic database, describing symptoms and complaints of mask users (e.g., the feeling of discomfort, fatigue, headaches), different physiological reactions depending on the type of mask (surgical masks, masks with an exhalation valve, with air flow, etc.) as well as the influence of air composition, temperature and humidity in the space under the mask. The impact of using the mask on the ability to exercise (maximal effort, moderate effort) and mental work was outlined. The consequences of wearing masks by people in a different physiological state (pregnancy) were discussed. Proposals for the organization of work were also presented in order to minimize the negative consequences for people wearing masks. The analysis of the presented studies shows that, regardless of the type of masks worn, they can intensify the body’s reactions to a varying degree, increasing the physiological cost of work and worsening the ability to make both physical and mental effort. In addition, the mask can contribute, among others, to more frequent headaches, symptoms of fatigue or the subjective feeling of discomfort. However, despite these adverse effects, the use of masks is important to protect people against harmful factors in the work and communal environments, and during the current SARS-CoV-2 pandemic, it has become a necessity. The discomfort of wearing a mask can be reduced by taking appropriate breaks. It should be emphasized that the rhythm of work and breaks in wearing the mask should take into account the individual limitations of the employee. Med Pr. 2021;72(5):569–89

PL

Ze względu na kontrowersje związane z koniecznością noszenia masek ochronnych i negatywne odczucia użytkowników podjęto próbę analizy dostępnych badań naukowych na temat fizjologicznych konsekwencji noszenia różnego rodzaju masek. W przeglądzie literatury uwzględniono publikacje dostępne w bazie bibliograficznej PubMed, opisujące dolegliwości i skargi użytkowników masek (m.in. poczucie dyskomfortu, zmęczenie, bóle głowy), zróżnicowane reakcje fizjologiczne zależne od rodzaju maski (maski chirurgiczne, z wentylem wydechowym, z nawiewem powietrza itp.), a także oddziaływanie składu powietrza, temperatury oraz wilgotności w przestrzeni pod maską. Omówiono wpływ korzystania z maski na zdolność do wysiłku fizycznego (wysiłek maksymalny, umiarkowany) i umysłowego. Przedyskutowano konsekwencje noszenia masek przez osoby w odmiennym stanie fizjologicznym (ciężarne). Wysunięto także propozycje organizacji pracy w celu zminimalizowania negatywnych skutków dla osób noszących maski. Analiza przedstawionych badań wskazuje, że maski – niezależnie od typu – mogą w różnym stopniu nasilać reakcje organizmu, zwiększając koszt fizjologiczny jego funkcjonowania i pogarszając zdolność do wykonywania wysiłku zarówno fizycznego, jak i umysłowego. Ponadto mogą one przyczyniać się m.in. do częstszego występowania bólów głowy, objawów zmęczenia czy subiektywnego poczucia dyskomfortu. Mimo tych niekorzystnych skutków używanie masek jest istotne przy ochronie przed czynnikami szkodliwymi w środowisku pracy i komunalnym, a w okresie panującej obecnie pandemii wirusa SARS-CoV-2 staje się koniecznością. Dyskomfort związany z noszeniem maski można zmniejszyć poprzez stosowanie odpowiednich przerw. Należy podkreślić, że rytm pracy i przerw w noszeniu maski powinien uwzględniać indywidualne ograniczenia pracownika. Med. Pr. 2021;72(5):569–589

11

Wpływ pól elektromagnetycznych zakresu radiowego i mikrofalowego, emitowanych przez urządzenia łączności bezprzewodowej, na funkcjonowanie wybranych elementów układu nerwowego

51%

Politański P., Bortkiewicz A., Zmyślony M.

Medycyna Pracy

|

2016

|

vol. 67

|

issue 3

411-421

EN

Nervous system is the most “electric” system in the human body. The research of the effects of electromagnetic fields (EMFs) of different frequencies on its functioning have been carried out for years. This paper presents the results of the scientific literature review on the EMF influence on the functioning of the human nervous system with a particular emphasis on the recent studies of the modern wireless communication and data transmission systems. In the majority of the analyzed areas the published research results do not show EMF effects on the nervous system, except for the influence of GSM telephony signal on resting EEG and EEG during patients’ sleep and the influence of radiofrequency EMF on the cardiovascular regulation. In other analyzed areas (EMF impact on sleep, the evoked potentials and cognitive processes), there are no consistent results supporting any influence of electromagnetic fields. Neurophysiological studies of the effect of radio- and microwaves on the brain functions in humans are still considered inconclusive. This is among others due to, different exposure conditions, a large number of variables tested, deficiencies in repeatability of research and statistical uncertainties. However, methodological guidelines are already available giving a chance of unifying research that definitely needs to be continued in order to identify biophysical mechanisms of interaction between EMFs and the nervous system. One of the EMF research aspects, on which more and more attention is paid, are inter-individual differences. Med Pr 2016;67(3):411–421

PL

W organizmie ludzkim do układów najbardziej „elektrycznych” należy układ nerwowy oparty na elektroprzewodzących sieciach neuronalnych. W związku z tym od lat prowadzone są badania mające na celu sprawdzenie wpływu pól elektromagnetycznych (PEM) o różnych częstotliwościach na jego funkcjonowanie. W pracy zaprezentowano wyniki przeglądu literatury naukowej poświęconej oddziaływaniu PEM na funkcjonowanie ludzkiego układu nerwowego, przy czym szczególny nacisk położono na najnowsze prace dotyczące współczesnych bezprzewodowych systemów łączności i transmisji danych. Wyniki opublikowanych prac w większości analizowanych obszarów nie wykazują wpływu PEM na układ nerwowy. Wyjątkami są oddziaływanie sygnału telefonii GSM na zapis EEG – spoczynkowy i podczas snu badanych osób – oraz wpływ częstotliwości radiofalowych na regulację układu krążenia. W pozostałych analizowanych obszarach (wpływ na sen, potencjały wywołane i procesy poznawcze) nie ma spójnych wyników prac świadczących zdecydowanie o oddziaływaniu PEM. Neurofizjologiczne badania wpływu fal radiowych i mikrofal na funkcje mózgu u ludzi nie przyniosły dotychczas jednoznacznych wyników. Przyczynami tego są m.in. różne warunki ekspozycji, duża liczba badanych zmiennych, brak powtarzalności badań i wątpliwości natury statystycznej. Istnieją już jednak wskazówki metodyczne dające szansę na ujednolicenie badań, które zdecydowanie nadal powinny być prowadzone, żeby określić biofizyczne mechanizmy oddziaływania PEM na układ nerwowy. Jednym z aspektów, na które coraz częściej zwraca się uwagę, jest uwzględnianie w badaniach oddziaływania PEM różnic osobniczych. Med. Pr. 2016;67(3):411–421

12

Wpływ stresu i intensywności rozmów przez telefon komórkowy na stan zdrowia i dolegliwości subiektywne pracowników sieci GSM

51%

Szyjkowska A., Gadzicka E., Szymczak W., Bortkiewicz A.

Medycyna Pracy

|

2017

|

vol. 68

|

issue 5

617-628

EN

Background There are no available data on the health consequences that may result from the synergistic effects of electromagnetic fields (EMF) and stress. Understanding the mechanisms of the simultaneous exposure will make it possible to develop procedures to minimize adverse health effects in professionals using mobile phones. Material and Methods A questionnaire survey was conducted in 600 randomly selected people to obtain data on their health status and the prevalence of subjective symptoms related to the mobile phones using. Among them, there were 208 GSM Network employees, to whom the Perceived Stress Scale and Assessment of Stress at Work Questionnaire were sent. Eighty-nine completed questionnaires were returned (response rate – 42.8%). Results The mean age of respondents was 30.3 years (standard deviation (SD) = 7.7), time of occupational use of mobile phone – 4.1 years (SD = 1.7), the level of occupational stress – 95.3 (SD = 19.1). A significant percentage of people (62.8%) complained of the frequent difficulties in coping with problems of everyday life, and 57.4% had a fairly frequent problems with managing their own affairs. Significant differences in the life stress were detected between groups with different time of phone use (p = 0.03), and in occupational stress level, significant differences were noted between the 2 groups differing in the length of the conversation (p = 0.05). The risk of headache, associated (odds ratio (OR) = 4.2, p = 0.008) or not associated (OR = 2.97, p = 0.04) with calls on mobile phone, adjusted for stress, was significantly higher in people speaking via mobile more than 60 min/day than in those talking less. Conclusions The study indicates that both stressors acting at the same time (EMF from cell phone and stress) adversely affect the well-being of workers and increase the risk of subjective symptoms. Med Pr 2017;68(5):617–628

PL

Wstęp Dotąd nie opublikowano danych dotyczących skutków zdrowotnych, jakie mogą być efektem synergistycznego działania pól elektromagnetycznych (PEM) i stresu. Poznanie mechanizmów ich jednoczesnego działania pozwoli na przygotowanie odpowiednich procedur, które zminimalizują niekorzystne skutki zdrowotne występujące u osób zawodowo używających telefonów komórkowych. Materiał i metody U 600 losowo wybranych osób przeprowadzono badanie ankietowe dotyczące stanu zdrowia i częstości występowania dolegliwości subiektywnych związanych z korzystaniem z telefonów komórkowych. Wśród respondentów było 208 pracowników sieci GSM, do których skierowano ankietę dotyczącą oceny poziomu stresu ogólnego (Skala Spostrzeganego Stresu) oraz Kwestionariusz do Subiektywnej Oceny Pracy. Otrzymano 89 wypełnionych kwestionariuszy (odsetek zwrotu: 42,8%). Wyniki Średni wiek badanych wynosił 30,3 roku (odchylenie standardowe (standard deviation – SD) = 7,7), ich średni staż pracy z telefonem komórkowym – 4,1 roku (SD = 1,7), a poziom stresu zawodowego (według przyjętych norm) – 95,3 (SD = 19,1). Oceniając stres życiowy, najwięcej osób (62,8%) skarżyło się na częste problemy z uporaniem się z kłopotami dnia codziennego, a 57,4% miało dość częste problemy z pokierowaniem własnymi sprawami. W ocenie stresu życiowego istotnie różniły się osoby o różnym stażu pracy z telefonem komórkowym (p = 0,03), a w ocenie stresu zawodowego osoby prowadzące przez niego rozmowy o różnej długości (p = 0,05). Ryzyko bólów głowy zarówno kojarzonych (iloraz szans (odds ratio – OR) = 4,2, p = 0,008), jak i niekojarzonych (OR = 2,97, p = 0,04) z rozmowami przez telefon komórkowy – po uwzględnieniu wpływu stresu – było istotnie wyższe u osób rozmawiających przez telefon ponad 60 min dziennie niż u osób rozmawiających krócej. Wnioski Przeprowadzone badania wskazują, że oba stresory działające jednocześnie (PEM telefonu komórkowego oraz stres zawodowy i ogólny) niekorzystnie wpływają na samopoczucie pracowników i zwiększają ryzyko występowania dolegliwości subiektywnych. Med. Pr. 2017;68(5):617–628

13

Czy progi słuchu u pracowników przemysłu meblarskiego wynikają z ich narażenia na hałas?

51%

Pawlaczyk-Łuszczyńska M., Dudarewicz A., Czaja N., Bortkiewicz A.

Medycyna Pracy

|

2016

|

vol. 67

|

issue 3

337-351

EN

Background The aim of the study was to analyze the hearing status of employees of a furniture factory with respect to their exposure to noise and the presence of additional risk factors of noise-induced hearing loss (NIHL). Material and Methods Noise measurements, questionnaire survey and assessment of hearing, using pure tone audiometry, were carried out in 50 male workers, aged 20–57 years, directly employed in the manufacture of furniture. The actual workers’ hearing threshold levels (HTLs) were compared with the predictions calculated according to PN-ISO 1999:2000 based on age, gender and noise exposure. Results Workers under study were exposed to noise at daily noise exposure levels of 82.7–94.8 dB (mean: 90.9 dB) for a period of 3–14 years. In all subjects, mean HTL at 500 Hz, 1000 Hz, 2000 Hz and 4000 Hz did not exceed 25 dB. Nevertheless, high frequency notches were found in 11% of audiograms. The actual workers’ HTLs at 3000–6000 Hz were similar to those predicted using PN-ISO 1999:2000. There were statistical significant differences between HTLs in subgroups of people with higher (> 78 mm Hg) and lower (≤ 78 mm Hg) diastolic blood pressure, smokers and non-smokers, and those working with organic solvents. Hearing loss was more evident in subjects affected by the additional risk factors specified above. Conclusions The results confirm the need to consider, in addition to noise, also some other NIHL risk factors, such as tobacco smoking, elevated blood pressure, and co-exposure to organic solvents when estimating the risk of NIHL and developing the hearing conservation programs for workers. Med Pr 2016;67(3):337–351

PL

Wstęp Celem pracy była analiza stanu słuchu pracowników zakładu meblarskiego z uwzględnieniem ich narażenia zawodowego na hałas i występowania dodatkowych czynników ryzyka uszkodzenia słuchu spowodowanego hałasem. Materiał i metody W grupie 50 mężczyzn w wieku 20–57 lat, zatrudnionych bezpośrednio przy produkcji mebli, przeprowadzono pomiary hałasu, badania kwestionariuszowe i ocenę stanu słuchu z zastosowaniem audiometrii tonalnej. Rzeczywiste progi słuchu pracowników porównano z progami przewidywanymi, wyznaczonymi według normy PN-ISO 1999:2000 na podstawie ich wieku, płci i narażenia na hałas. Wyniki Badane osoby pracowały przez 3–14 lat w warunkach narażenia na hałas o jego dziennym poziomie ekspozycji 82,7–94,8 dB (średnia: 90,9 dB). U wszystkich osób średni próg słuchu dla częstotliwości 500 Hz, 1000 Hz, 2000 Hz i 4000 Hz nie przekraczał 25 dB, ale w przypadku 11% audiogramów zaobserwowano załamki wysokoczęstotliwościowe, typowe dla działania hałasu. Rzeczywiste progi słuchu pracowników w zakresie częstotliwości 3000–6000 Hz były zbliżone do przewidywanych według PN-ISO 1999:2000. Stwierdzono istotnie statystyczne różnice między progami słuchu w podgrupach osób z wyższym (> 78 mm Hg) i niższym (≤ 78 mm Hg) ciśnieniem rozkurczowym krwi, palących papierosy i niepalących oraz pracujących bez kontaktu lub w kontakcie z rozpuszczalnikami organicznymi. U osób z ww. dodatkowymi czynnikami ryzyka obserwowano większe ubytki słuchu. Wnioski Wyniki badań potwierdzają, że podczas szacowania ryzyka uszkodzenia słuchu spowodowanego hałasem i opracowywania programów ochrony słuchu pracowników konieczne jest uwzględnianie dodatkowych (poza hałasem) czynników ryzyka, w tym palenia papierosów, podwyższonego ciśnienia tętniczego krwi i równoczesnej ekspozycji na rozpuszczalniki organiczne. Med. Pr. 2016;67(3):337–351

14

Reakcja układu krążenia na stres i pole elektromagnetyczne emitowane przez telefony komórkowe – 24-godzinne monitorowanie EKG i ciśnienia tętniczego

51%

Szyjkowska A., Gadzicka E., Szymczak W., Bortkiewicz A.

Medycyna Pracy

|

2019

|

vol. 70

|

issue 4

411-424

EN

Background Experimental studies have shown cardiovascular effects of electromagnetic fields (EMF) emitted by mobile phones (e.g., prolonged QTc interval and abnormal blood pressure [BP] values). Also, stress may have an impact on the cardiovascular function. However, there are practically no data regarding the joint effect of exposure to stress and EMF, with both factors pertaining, e.g., to employees of mobile network operators. Material and Methods Out of 208 subjects who had taken part in survey research, 55 workers agreed to undergo resting ECG, 24-h ECG and ambulatory blood pressure monitoring (ABPM). Their health condition, occupational and life-stress levels and EMF exposure were also assessed. Results Among the workers using mobile phones for more than 60 min daily, the systolic BP values in office measurement and at night-time in ABPM were significantly higher than among the workers spending less time talking on mobile phones (p = 0.04 and p = 0.036, respectively). The workers with the highest level of occupational stress showed significantly higher systolic 24-h BP (p = 0.007) and at day-time (p = 0.002), both during work (p = 0.010) and after work (p = 0.005), and higher diastolic BP values at day-time (p = 0.028). Cardiovascular response was strongly gender-related: males showed more BP abnormalities while females displayed more impairments in ECG records. The heart rate from 24 h was significantly correlated with the level of occupational stress, after adjusting for gender, life-stress and EMF. Conclusions The findings obtained thus far have indicated the need to conduct in-depth studies on the impact of stress and EMF emitted by mobile phones on the health effects, in order to clarify the observed gender-related differences in cardiovascular response to the combined exposure to stress and EMF. Med Pr. 2019;70(4):411–24

PL

Wstęp W badaniach eksperymentalnych zaobserwowano wpływ korzystania z telefonu komórkowego na pracę serca, m.in. wydłużenie odstępu QTc oraz zmiany w wartościach ciśnienia tętniczego. Także stres może wywoływać zmiany w układzie krążenia. Brak jednak badań uwzględniających jednoczesne oddziaływanie stresu i pola elektromagnetycznego (PEM). Oba czynniki dotyczą m.in. pracowników sieci komórkowych. Materiał i metody Spośród 208 badanych we wcześniejszych etapach metodą ankietową 55 osób wyraziło zgodę na udział w dalszych badaniach [EKG spoczynkowe, 24-godzinna rejestracja EKG i ciśnienia tętniczego (ambulatory blood pressure monitoring − ABPM)]. Oceniono u nich także stan zdrowia, poziom stresu zawodowego i ogólnego oraz ekspozycję na PEM. Wyniki W przypadku osób rozmawiających przez telefon komórkowy ponad 60 min dziennie ciśnienie skurczowe w pomiarze jednorazowym i ciśnienie skurczowe z nocy w badaniu ABPM były istotnie wyższe niż u rozmawiających krócej (odpowiednio, p = 0,04 i p = 0,036). Badani, u których stwierdzono najwyższy poziom stresu zawodowego, charakteryzowali się istotnie wyższym ciśnieniem skurczowym w okresie doby (p = 0,007) i dnia (p = 0,002), zarówno w pracy (p = 0,010), jak i po niej (p = 0,005), oraz wyższym ciśnieniem rozkurczowym w okresie dnia (p = 0,028). Reakcja układu krążenia była istotnie zależna od płci. U mężczyzn dominowały zaburzenia ciśnienia tętniczego, a u kobiet – zaburzenia przewodzenia w EKG. Częstość skurczów serca w okresie doby z uwzględnieniem wpływu płci, stresu ogólnego i PEM była istotnie skorelowana z poziomem stresu zawodowego. Wnioski Uzyskane dotychczas wyniki wskazują na potrzebę dalszych badań w celu wyjaśnienia przyczyn różnej u kobiet i mężczyzn odpowiedzi układu krążenia na działanie stresu i PEM emitowanego przez telefony komórkowe. Med. Pr. 2019;70(4):411–424

15

Nowe metody wyznaczania względnego obciążenia wysiłkiem fizycznym organizmu człowieka

51%

Szubert J., Szubert S., Koszada-Włodarczyk W., Bortkiewicz A.

Medycyna Pracy

|

2014

|

vol. 65

|

issue 2

189-195

EN

Background: The relative physical load (% VO₂max) is the quotient of oxygen uptake (Vo₂) during physical effort and maximum oxygen uptake (VO₂max) by the human body. For this purpose the stress test must be performed. The relative load shows a high correlation with minute ventilation, cardiac output, heart rate, stroke volume, increased concentrations of catecholamines in the blood, inner temperature, weight, height and human body surface area. The relative load is a criterion for the maximum workloads admissible for healthy and sick workers. Besides, the classification of effort can be more precise when based on the relative load than on the energy output. Material and Methods: Based on our own and international empirical evidence and the laws of heat transfer and fluid mechanics, a model of temperature control system has been developed, involving the elements of human cardiovascular and respiratory systems. Using this model, we have been able to develop our own methods of determining the relative load, applying only the body core temperature (TW) or heart rate within one minute (HR), body mass (m), height (H), and body surface area (AD) instead of VO₂max. Results: The values of the relative physical load (% VO₂max) obtained by using our own methods do not differ significantly from those obtained by other methods and by other researchers. Conclusions: The developed methods for determining the relative physical load (% VO₂max) do not require the exercise test to be performed, therefore, they may be considered (after verification in an experimental study) a feasible alternative to current methods. Med Pr 2014;65(2):189–195

PL

Wstęp: Względne obciążenie wysiłkiem fizycznym (% VO₂max) jest ilorazem zapotrzebowania na tlen (VO₂) podczas wysiłku fizycznego i maksymalnego poboru tlenu (VO₂max) przez organizm człowieka, a jego ocena wymaga przeprowadzenia próby wysiłkowej. Względne obciążenie wykazuje wysoką korelację m.in. z wentylacją minutową płuc, pojemnością minutową serca, częstością skurczów serca, objętością wyrzutową lewej komory, zwiększeniem stężenia amin katecholowych we krwi, temperaturą wewnętrzną, masą, wysokością i powierzchnią ciała człowieka. Względne obciążenie stanowi kryterium dopuszczalności obciążenia wysiłkowego w pracy zawodowej ludzi zdrowych i chorych. Poza tym w oparciu o względne obciążenie można dokonać dokładniejszej klasyfikacji wysiłku niż na podstawie wydatku energetycznego. Materiał i metody: W oparciu o własne i światowe dane empiryczne oraz prawa wymiany ciepła i mechanikę płynów opracowano model układu regulacji temperatury wraz z elementami układu krążenia i oddychania. Wykorzystanie tego modelu pozwoliło opracować 2 własne metody wyznaczania względnego obciążenia wysiłkiem fizycznym. Nie wymagają one wykonania próby wysiłkowej, niezbędna jest tylko znajomość temperatury wewnętrznej (TW) lub częstości skurczów serca w ciągu 1 min (HR) oraz masy (m), wysokości (H) i powierzchni ciała człowieka (AD). Wyniki: Wartości względnego obciążenia wysiłkiem fizycznym (% VO₂max) uzyskane za pomocą własnych, nowych metod nie różnią się istotnie statystycznie od średnich wartości uzyskanych innymi metodami przez innych badaczy. Wnioski: Opracowane, nowe metody wyznaczania względnego obciążenia wysiłkiem fizycznym (% VO₂max) nie wymagają przeprowadzania badań wysiłkowych, dzięki czemu (po zweryfikowaniu w bardziej szczegółowym eksperymencie) mogą być alternatywą dla obecnie stosowanych metod. Med. Pr. 2014;65(2):189–195

16

Impedance cardiography – Old method, new opportunities. Part I. Clinical applications

51%

Siedlecka J., Siedlecki P., Bortkiewicz A.

International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health

|

2015

|

vol. 28

|

issue 1

27-33

EN

Monitoring of cardiovascular hemodynamic changes requires a very expensive and highly specialized equipment and skilled medical personnel. Up to the present time, an inexpensive, non-invasive and easy-to-use method which, like Doppler echocardiography, magnetic resonance angiography or radionuclide imaging, would assess hemodynamics of the cardiovascular system was not available. A method known as impedance cardiography (ICG) or thoracic electrical bioimpedance cardiography (TEBC) meets those criteria. It is non-invasive, which is of a particular advantage over the conventional methods that require catheterization. As a result, the patient is not at risk of possible complications and the procedure is less expensive and easier. Impedance cardiography, despite its non-invasive character, has not been so far extensively used for monitoring of hemodynamic parameters in hospitalized patients. Various authors report that attempts have been continued to compare the results from ICG and those obtained by other diagnostic methods. This paper presents the use of impedance cardiography in diagnosis of hypertension, cardiac insufficiency, differentiating the causes of acute dyspnea, as well as in assessing the effects of cardiac rehabilitation in patients with heart failure.

17

Mobile phone use and risk for intracranial tumors and salivary gland tumors – A meta-analysis

51%

Bortkiewicz A., Gadzicka E., Szymczak W.

International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health

|

2017

|

vol. 30

|

issue 1

27-43

EN

Results of epidemiological studies on the association between use of mobile phone and brain cancer are ambiguous, as well as the results of 5 meta-analysis studies published to date. Since the last meta-analysis (2009), new case-control studies have been published, which theoretically could affect the conclusions on this relationship. Therefore, we decided to perform a new meta-analysis. We conducted a systematic review of multiple electronic data bases for relevant publications. The inclusion criteria were: original papers, case-control studies, published till the end of March 2014, measures of association (point estimates as odds ratio and confidence interval of the effect measured), data on individual exposure. Twenty four studies (26 846 cases, 50 013 controls) were included into the meta-analysis. A significantly higher risk of an intracranial tumor (all types) was noted for the period of mobile phone use over 10 years (odds ratio (OR) = 1.324, 95% confidence interval (CI): 1.028–1.704), and for the ipsilateral location (OR = 1.249, 95% CI: 1.022–1.526). The results support the hypothesis that long-term use of mobile phone increases risk of intracranial tumors, especially in the case of ipsilateral exposure. Further studies are needed to confirm this relationship. Int J Occup Med Environ Health 2017;30(1):27–43

18

Impedance cardiography – Old method, new opportunities. Part II. Testing of cardiovascular response to various factors of work environment

51%

Siedlecka J., Siedlecki P., Bortkiewicz A.

International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health

|

2015

|

vol. 28

|

issue 1

34-41

EN

Impedance cardiography seems to be a very good, although underappreciated diagnostic method. What may distinguish it from among the many research methods is the fact that it enables non-invasive monitoring of cardiac output, stroke volume and systemic vascular resistance. Holter recording of the hemodynamic parameters makes it possible to study them not only in stationary (hospital, outpatient clinic) conditions, but also during household or professional activities, e.g., during road vehicle driving. Assessment of the trends of changes in the circulatory system of the employee at work makes it possible to judge whether the type of work performed by the worker is well tolerated – whether it is not too hard or too stressful. This is important, therefore, impedance cardiography can be extensively used in occupational medicine. Provision of preventive care to workers according to current standards requires, on the one hand, the use of the latest diagnostic methods while, on the other hand, the methods must be inexpensive, because otherwise the employer would not be able or willing to pay the associated costs. Impedance cardiography meets those criteria; however, few data is available in literature worldwide on the use of this method in the research on the impact of occupational work on cardiovascular responses of the employees. This work reports the use of impedance cardiography in studies on the various aspects of work environment.

19

The risk of subjective symptoms in mobile phone users in Poland – An epidemiological study

51%

Szyjkowska A., Gadzicka E., Szymczak W., Bortkiewicz A.

International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health

|

2014

|

vol. 27

|

issue 2

293-303

EN

Objectives: To assess the type and incidence of subjective symptoms related to the use of mobile phones in Polish users. Material and Methods: The study was conducted in 2005 using a questionnaire survey. Although it has been quite a long time, up to now, no such data have been published for Poland. The questionnaire consisted of 53 questions concerning sex, age, education, general health, characteristics of a mobile phone (hand-held, loud-speaking unit) as well as the habits associated with its use (frequency and duration of calls, text messages, etc.) and complaints associated with using a mobile phone. Results: As many as 1800 questionnaires were sent. The response was obtained from 587 subjects aged 32.6±11.3 (48.9% women, 51.1% men); the age did not differ significantly between men and women. The subjects owned a cell phone for an average of 3 years. Majority of the respondents used the phone intensively, i.e. daily (74%) or almost daily (20%). Headaches were reported significantly more often by the people who talked frequently and long in comparison with other users (63.2% of the subjects, p = 0.0029), just like the symptoms of fatigue (45%, p = 0.013). Also, the feeling of warmth around the ear and directly to the auricle was reported significantly more frequently by the intensive mobile phone users, compared with other mobile phone users (47.3%, p = 0.00004 vs. 44.6%, p = 0.00063, respectively). Most symptoms appeared during or immediately after a call and disappeared within 2 h after the call. Continuous headache, persisting for longer than 6 h since the end of a call, was reported by 26% of the subjects. Conclusions: Our results show that the mobile phone users may experience subjective symptoms, the intensity of which depends on the intensity of use of mobile phones.

20

Heart rate variability (HRV) analysis in radio and TV broadcasting stations workers

51%

Bortkiewicz A., Gadzicka E., Szymczak W., Zmyślony M.

International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health

|

2012

|

vol. 25

|

issue 4

446-455

EN

Objectives: The aim of the study was to assess the mechanism of cardiovascular impairments in workers exposed to UHF-VHF radio frequency electromagnetic fi elds (EMF). Materials and Methods: Heart rate variability (HRV) was analysed using 512 normal heart beats registered at rest. The analysis concerned time-domain (STD R-R) and frequencydomain (VLF, LF, HF) parameters of HRV. Fifty nine workers (group I) with low-level and 12 workers (group II) with highlevel exposure were examined. The mean age of the subjects was 47±9 years and 41±14 years, and mean exposure duration 19.1±8.8 years and 13±4 years, in groups I and II, respectively. The groups were divided according to: $\text{E}_\text{max}$, $\text{E}_\text{dose}$, $\text{E}_\text{mean}$ for frequencies UHF, VHF and UHF+VHF: The control group consisted of 42 non-exposed subjects, aged 49±8 years. Statistical analysis comprised one-way analysis of variance, covariance analysis and logistic regression models. Results: In the exposed groups, the heart rate was higher than in the control one. Standard deviation of R-R intervals (STD R-R) was found to be signifi cantly (p = 0.0285) lower in group I (42.5±24.7 ms) compared to the control group (62.9±53.5 ms). The risk of lowered STD R-R was signifi cantly increased (OR = 2.37, p = 0.023) in group II. Both exposed groups presented signifi cantly higher VLF and LF values than the control group (p = 0.005 and p = 0.0025, respectively). The EMF-exposed groups were characterised by the dominance of the sympathetic system (LF/HF 1.3±0.35). Conclusions: The results indicate that exposure to radiofrequency EMF may affect the neurovegetative regulation.

Refine search results

Erratum to Bortkiewicz et al. “Mobile phone use and risk for intracranial tumors and salivary gland tumors – A meta-analysis” (Int J Occup Med Environ Health 2017;30(1):27–43)

Czynniki ryzyka chorób układu krążenia (CVD) a stres życiowy i zawodowy u policjantów

Ocena obciążenia układu ruchu u ładowaczy nieczystości stałych

Znaczenie stanu narządu wzroku dla kierowcy

The pattern of the electromagnetic field emitted by mobile phones in motor vehicle driving simulators

Spiroergometryczna próba wysiłkowa – zastosowanie w kardiologii i medycynie pracy

Wpływ infradźwięków i hałasu niskoczęstotliwościowego na zdrowie i samopoczucie człowieka. Część I: przegląd badań eksperymentalnych

Wpływ infradźwięków i hałasu niskoczęstotliwościowego na zdrowie i samopoczucie człowieka. Część II: przegląd badań epidemiologicznych

Ageing and its consequences – the use of virtual reality (VR) as a tool to visualize the problems of the elderly

Koszt fizjologiczny noszenia masek ochronnych – narracyjny przegląd literatury

Wpływ pól elektromagnetycznych zakresu radiowego i mikrofalowego, emitowanych przez urządzenia łączności bezprzewodowej, na funkcjonowanie wybranych elementów układu nerwowego

Wpływ stresu i intensywności rozmów przez telefon komórkowy na stan zdrowia i dolegliwości subiektywne pracowników sieci GSM

Czy progi słuchu u pracowników przemysłu meblarskiego wynikają z ich narażenia na hałas?

Reakcja układu krążenia na stres i pole elektromagnetyczne emitowane przez telefony komórkowe – 24-godzinne monitorowanie EKG i ciśnienia tętniczego

Nowe metody wyznaczania względnego obciążenia wysiłkiem fizycznym organizmu człowieka

Impedance cardiography – Old method, new opportunities. Part I. Clinical applications

Mobile phone use and risk for intracranial tumors and salivary gland tumors – A meta-analysis

Impedance cardiography – Old method, new opportunities. Part II. Testing of cardiovascular response to various factors of work environment

The risk of subjective symptoms in mobile phone users in Poland – An epidemiological study

Heart rate variability (HRV) analysis in radio and TV broadcasting stations workers