Results found: 1

Search results

Sort By:

Limit search:

Ubezwłasnowolnienie i opieka lub podobne środki ochrony dorosłego w krajowym prawie kolizyjnym i międzynarodowym postępowaniu cywilnym (ze wzmianką dotyczącą prawa materialnego i procesowego)

100%

Mostowik P.

Prawo w Działaniu

2024

issue 60

51-95

An increasing proportion of the population is made up of elderly people. In addition, cross-border trade in civil matters is intensifying. The solutions concerning incapacitation, legal guardian or curator, or possibly other measures of protecting an adult in international trade have acquired considerable practical significance. The subject of the following comments is the theoretical and practical aspects of conflict of laws and domestic jurisdiction and recognition of foreign judgments, including the combined application of part four of the Code of Civil Procedure after the 2009 amendments and the 2011 Law – Private International Law, as well as the signalling of international agreements and the proposed solutions of the European Union of 2023. In the event that civil and guardianship law changes and the institution of incapacitation is replaced by another protective institution (e.g., by a new guardianship power of attorney, assisted or assisted decision-making), the solutions and trends will continue to be either direct (in the absence of a change in the descriptions of the scopes of the current conflict and jurisdictional norms, which will imply the need for a new understanding of the hypotheses so described) or indirect (for the application of new descriptions of the scopes, but probably similar in their dispositions to those discussed in the article). In the current national procedural and conflict-of-law norms there is a breakdown between partial or total incapacitation and legal care or guardianship (more precisely, several legal institutions so named). The basis of jurisdiction of Polish courts and authorities is increasingly broader in relation to the latter category of cases. Against the backdrop of the 2000 Convention and the 2023 EU draft regulation, both the issues of incapacitation and guardianship or curatorship are covered precisely by the more general concept of “measure of protection”, to which a uniform jurisdictional and conflict of law regulation applies (also to the recognition of foreign judgments). The combined treatment of a kind of obverse of the case (the situation requiring the support of the adult in question in the face of the inability to exercise the capacity independently) and its reverse (the means of assistance, such as the establishment and action of a guardian) can inspire the national legislator not only for terminological and legislative technique reasons, but also for substantive and pragmatic reasons. Incapacitation of an adult (or a similar institution) and the establishment of a guardian (or other personal or institutional support) are, in civil law transactions, closely related elements of a de facto single life situation.

Coraz większą część populacji stanowią osoby starsze. Ponadto intensyfikuje się obrót transgraniczny w sprawach cywilnych. Sporego znaczenia praktycznego nabrały rozwiązania dotyczące ubezwłasnowolnienia, opiekuna prawnego lub kuratora, ewentualnie innych środków ochrony osoby dorosłej w obrocie międzynarodowym. Przedmiotem poniższych uwag są teoretyczne i praktyczne aspekty prawa kolizyjnego oraz jurysdykcji krajowej i uznawania zagranicznych orzeczeń, w tym łączne stosowanie części czwartej Kodeksu postępowania cywilnego po nowelizacji w 2009 r. oraz ustawy – Prawo prywatne międzynarodowe z 2011 r., jak też sygnalizacja umów międzynarodowych oraz projektowanych rozwiązań unijnych z 2023 r. W razie zmiany prawa cywilnego i opiekuńczego oraz zastąpienia instytucji ubezwłasnowolnienia przez inną instytucję ochronną (np. przez nowe pełnomocnictwo opiekuńcze, asystę lub wspomaganie podejmowania decyzji) rozwiązania i tendencje będą miały nadal znaczenie bezpośrednie (w przypadku braku zmiany opisów zakresów obecnych norm kolizyjnych i jurysdykcyjnych, co oznaczać będzie potrzebę nowego rozumienia tak opisanych hipotez) albo pośrednie (dla zastosowania nowych opisów zakresów, ale prawdopodobnie podobnych w swych dyspozycjach do tych omawianych w artykule). W obecnych krajowych normach proceduralnych i kolizyjnych występuje rozbicie na ubezwłasnowolnienie częściowe lub całkowite oraz na opiekę prawną lub kuratelę (dokładniej – kilka instytucji prawnych tak nazwanych). Podstawy jurysdykcji polskich sądów i organów są coraz szersze w stosunku do tej drugiej kategorii spraw. Na tle Konwencji z 2000 r. oraz projektu rozporządzenia unijnego z 2023 r. zarówno kwestie ubezwłasnowolnienia, jak i opieki lub kurateli objęte są właśnie ogólniejszym pojęciem „środka ochrony”, do którego znajduje zastosowanie jednolita regulacja jurysdykcyjna i kolizyjna (też do uznawania zagranicznych orzeczeń). Łączne ujęcie swego rodzaju awersu sprawy (sytuacji wymagającej wsparcia danej osoby dorosłej wobec niemożności samodzielnego korzystania ze zdolności) oraz jej rewersu (środków pomocy, np. ustanowienia i działania opiekuna) może być inspiracją dla krajowego ustawodawcy nie tylko z powodów terminologicznych i techniki legislacyjnej, ale też względów merytorycznych i pragmatycznych. Ubezwłasnowolnienie dorosłego (lub podobna instytucja) oraz ustanowienie opiekuna (bądź innego wsparcia osobowego lub instytucjonalnego) są w obrocie cywilnoprawnym ściśle powiązanymi elementami de facto jednej sytuacji życiowej.

Refine search results

1 Prawo w Działaniu

1 Mostowik P.

1 2024

Search results

Ubezwłasnowolnienie i opieka lub podobne środki ochrony dorosłego w krajowym prawie kolizyjnym i międzynarodowym postępowaniu cywilnym (ze wzmianką dotyczącą prawa materialnego i procesowego)