Celem artykułu jest próba nakreślenia (i) sposobów postrzegania przez dojrzałych nauczycieli ich mocnych stron oraz (ii) wyzwań, przed którymi stają w codziennej pracy szkolnej. Podstawą zaprezentowanych analiz jest 14 indywidualnych wywiadów pogłębionych (IDI) z nauczycielkami, które mają wieloletni staż pracy w szkole (minimum 20) i ukończone 50 lat. W badaniach zastosowałam analizę tematyczną. Dane kodowałam w ramach podejścia indukcyjnego. Wyłoniłam cztery kategorie wątków tematycznych, które określają atuty dojrzałego nauczyciela. Badani określali siebie nie tylko poprzez pryzmat charakterystyk indywidualnych, ale także różnego rodzaju kompetencji (np. dydaktyczno-metodycznych), etosu zawodu i specyfiki okresu życia. Równocześnie wskazali na trudności związane z długoletnią pracą w zawodzie – problemy zdrowotne, wyzwania współczesności oraz wieloletnie doświadczenie zawodowe.
Introduction: The experience of professional demands in the case of teachers is a problem that goes beyond the in-dividual challenges of the subject. None of us would like to be taught by someone constantly tired. On the other hand, teachers play an essential role in passing on knowledge and educating the youngest generations, so the future of each citizen indirectly depends on them. Therefore, the broadly understood well-being of this professional group is a socially and thus scientifically significant problem. One of the resources that can be a salutogenic factor in the face of the burdens that teachers ex¬perience is resilience – a relatively constant personality trait. According to the Job De¬mands-Resources Theory (JD-R, Bakker, Demerouti, 2017) and the Conservation of Resources Theory (COR, Hobfoll, 2006) resilience may not only reduce the adverse effects of high professional demands but also promote personal development. Method: The research aimed to determine the moderating role of resilience between the job demands and chronic fatigue. The study was longitudinal, with a five-month break between subsequent measurements. One hundred sixty-seven teachers participated (some data, average age, gender proportions). I collected the research material using the diagnostic survey method, which included the following research instruments: Resilience Measurement Scale (SPP-25), Checklist Individual Stenght (CIS20R) and selected scales from the Teacher Stress Inventory (TSI). Results: In the study sample, only two dimensions of resilience (understood as a relatively constant property of the individual) moderated the relationship between work-related stressors and the manifestations of chronic teacher fatigue. Conclusions: The results of the research suggest the need to develop good practices in the field of shaping resilience and, consequently, the sense of well-being of teachers and the effectiveness and efficiency of teaching related to it.
PL
Wprowadzenie: Doświadczenie obciążeń zawodowych w przypadku nauczycieli jest problemem, który wykracza poza indywidualne wyzwania podmiotu. Nikt z nas nie chciałby być uczony przez osobę, która jest notorycznie zmęczona. Nauczyciele pełnią ważną rolę w przekazywaniu wiedzy i wychowywaniu młodszych pokoleń, a więc od nich pośrednio zależy przyszłość każdego obywatela. Dlatego szeroko rozumiany dobrostan tej grupy zawodowej jest problemem ważnym społecznie. Jednym z zasobów, mogących stanowić czynnik salutogenny wobec obciążeń, których doświadcza-ą nauczyciele, jest prężność rozumiana jako stała właściwość osobowości. Zgodnie zarówno z teorią Wymagania w pracy – Zasoby (Job Demands-Resources Theory, JD-R, Bakker, Demerouti, 2017), jak i z teorią zachowania zasobów (Conservation of Resources Theory, COR, Hobfoll, 2006) prężność może nie tylko zmniejszać negatywne skutki wysokich wymagań zawodowych, lecz także sprzyjać rozwojowi osobistemu. Metoda: Celem badań było określenie moderacyjnej roli wymiarów prężności między wymaganiami w pracy a ogólnym zmęczeniem przewlekłym u nauczycieli. Badanie miało charakter podłużny z pięciomiesięczną przerwą między kolejnymi pomiarami. Wzięło w nim udział 167 nauczycieli, którzy wypełniali następujące kwestionariusze: Skala Pomiaru Prężności (SPP-25), Kwestionariusz CIS20R i wybrane skale z Teacher Stress Inventory (TSI). Wyniki: W badanej próbie jedynie dwa wymiary prężności rozumianej jako stała właściwość jednostki moderowały związek stresorów związanych z pracą z przejawami nauczycielskiego ogólnego zmęczenia przewlekłego. Były to: (i) optymistyczne nastawienie do życia i zdolność mobilizowania się w trudnych sytuacjach oraz (ii) kompetencje osobiste do radzenia sobie i tolerancja negatywnych emocji). Wnioski: Wyniki badań sugerują konieczność opracowania dobrych praktyk w zakresie rozwijania prężności osób do-rosłych, a w konsekwencji – dobrostanu nauczycieli oraz powiązanych z nim skuteczności i efektywności nauczania.
Is school culture able to reduce the negative influence of work stressors present in teacher’s work? The goal of the study presented in this paper was to test a hypothetical mechanism, according to which school’s culture moderates the links between stressors and teachers’ job engagement. Relying on job demandsresources theoretical model, in the investigation conducted on a large (N=449) sample of teachers we found that although indeed the exposition to stress in an everyday teachers’ work is negatively related to teachers’ engagement, school culture serves as a buffer that moderates the relationship between stress and engagement. Among the teachers who perceived their school culture as supportive, stress did not reduce their engagement, while this effect was find in less supportive schools.
Poczucie skuteczności w zakresie realizacji różnych zadań i celów jest istotnym czynnikiem, który zwiększa prawdopodobieństwo ich osiągnięcia. Tak jest również w przypadku aktywności nauczycieli. Celem badania prezentowanego w tym artykule było sprawdzenie czy nauczyciele różniący się dominującym wzorem roli zawodowej postrzegają siebie jako bardziej lub mniej skutecznych oraz czy w innych elementach upatrują źródeł swojej samoskuteczności. Interesowało nas przetestowanie hipotetycznego mechanizmu, według którego dominująca rola zawodowa moderuje relacje między źródłami samoskuteczności a poziomem samoskuteczności. W toku badań na licznej próbie polskich nauczycieli (N = 946), odnotowaliśmy różnice w zakresie postrzeganych źródeł samoskuteczności wśród nauczycieli, którzy różnie definiowali swoje role. Choć sam poziom postrzeganej skuteczności był zbliżony w grupach nauczycieli o różnej dominującej roli zawodowej, to odnotowaliśmy moderujące znaczenie roli zawodowej dla relacji między czterema źródłami samoskuteczności a samoskutecznością.
This paper presents theoretical assumptions and psychometric properties of the Death Education at School Questionnaire (DESQ): a brief instrument that allows to measure attitudes toward human-centered death education as an element of school education. The participants were 375 university students – education and teaching majors. Exploratory and confirmatory factor analyses confirmed a two-factor structure of the DESQ, with two sub-scales: (1) Openness toward the presence of death education in a school and (2) Humanistic Basis of Death Education. Reliability of both sub-scales was acceptable and they significantly correlated with measures of attitudes towards death and human-centered school education. We posit that the DESQ can be used to measure adult education participants’ beliefs in death education and its place in school education on primary and secondary school levels.
Celem artykułu jest zaprezentowanie teoretycznych podstaw i właściwości psychometrycznych Kwestionariusza Źródeł Poczucia Skuteczności Nauczyciela (Sources of Teacher Efficacy Questionnaire, STEQ), autorstwa C. K. W. Hoi i współautorów w polskiej adaptacji. Próba obejmowała 946 nauczycieli. Przeprowadzona konfirmacyjna analiza czynnikowa pokazała dobre dopasowanie modelu czteroczynnikowego. Analizy potwierdziły rzetelność i trafność skali. Największy wkład w wyjaśnienie źródeł poczucia skuteczności nauczycieli ma doświadczanie mistrzostwa. Poznanie źródeł skuteczności nauczycielskiej pozwala na lepsze zrozumienie ich samoskuteczności, a co z tym związane – zaangażowania w nauczanie.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.