Search results

1

Czy niepojętość Boga tłumaczy jego ukrycie? Refleksja z punktu widzenia teizmu personalistycznego

100%

Dobrzeniecki M.

Roczniki Filozoficzne

|

2019

|

vol. 67

|

issue 2

59-75

PL

Jeden z kontrargumentów do argumentu z ukrycia Boga, który zyskuje popularność w ostatnich latach, odnosi się do niepojętości Boga. Jeśli Bóg jest transcendentny, twierdzą zwolennicy tego argumentu (tj. Michael Rea i Roger Pouivet), to nie wiemy, czy Boska miłość wyraża się w otwarciu na osobiste relacje ze skończonymi istotami, jak twierdzi pierwsza przesłanka argumentu o ukrytości. Oskarżają J. L. Schellenberga o kształtowanie koncepcji Boga na wzór współczesnych koncepcji człowieka. W odpowiedzi wskazuję na fakt, że chociaż w pismach Schellenberga istnieje niebezpieczeństwo antropomorfizmu, personalistyczny teizm musi zaakceptować pierwszą przesłankę argumentu z ukrycia. Uzasadniam swoją tezę, odwołując się do zasady scholastycznej, która pozwala przypisać Bogu wszystkie doskonałości, i argumentując na rzecz tezy, że osobowość (rozumiana w kategoriach racjonalności i wolności) jest jedną z doskonałości.

EN

One of the counterarguments to the hiddenness argument that gains the popularity in the recent years refers to the inconceivability of God. If God is transcendent, state the proponents of the argument (i. e. Michael Rea and Roger Pouivet), then we do not know if the divine love is expressed in the openness to personal relationships with finite beings, as the first premise of the hiddenness argument claims. They accuse J. L. Schellenberg of shaping the concept of God on the model of modern concepts of person. In response I am indicating at the fact that even though there is a danger of anthropomorphism in Schellenberg’s writings, personalistic theism is bound to accept the first premise of the hiddenness argument. I justify my thesis by referring to the scholastic principle that allows to attribute to God all perfections and by arguing in favour of the thesis that personhood (understood in terms of rationality and freedom) is one of the perfections.

2

Lindy Trinkaus Zagzebski teoria autorytetu poznawczego. O potrzebie ufania innym

100%

Dobrzeniecki M.

Studia Philosophiae Christianae

|

2016

|

vol. 52

|

issue 2

35-52

EN

In this paper the author analyzes Trinkaus Zagzebski’s theory of epistemic authority. This theory underlines the importance of trust in the process of justification of beliefs and it indicates the limitations of so called epistemic egoism. The ideal for epistemic egoism is self-reliance of a subject in justifying his or her beliefs. Trinkaus Zagzebski defends so called epistemic universalism, according to which, the mere fact that a person x claims that p is a prima facie reason in favor of p. In the text the author indicates the weak points of universalism and concludes that either one accepts this point of view with its consequence rejecting the thesis of equality of epistemic subjects or one adheres to the point of view of epistemic egoism. The author claims that Trinkaus Zagzebski gives a reader indications how to improve this standpoint so it does not result in counterintuitive claims.

PL

W artykule autor analizuje teorię autorytetu przedstawioną przez Trinkaus Zagzebski. Teoria ta podkreśla rolę zaufania w uzasadnianiu zdań, m.in. wskazując na ograniczenia stanowiska egoizmu poznawczego, dla którego ideałem jest sytuacja, w której podmiot, uzasadniając swe przekonania, polega tylko na własnych zdolnościach poznawczych. Trinkaus Zagzebski broni uniwersalizmu poznawczego, wg którego już sam fakt, że osoba x, głosi że p, jest prima facie racją za p. W tekście autor wskazuje na słabe punkty uniwersalizmu i konkluduje, że albo uznamy to stanowisko z jego konsekwentnym odrzuceniem tezy o równości podmiotów poznających, albo też mimo wszystko opowiemy się za egoizmem poznawczym. Autor uznaje przy tym, że amerykańska filozofka daje nam wskazówki, jak ulepszyć owo stanowisko, by nie prowadziło ono do twierdzeń sprzecznych z intuicją.

3

Kierkegaard wobec problemu ukrycia Boga

100%

Dobrzeniecki M.

Roczniki Filozoficzne

|

2019

|

vol. 67

|

issue 1

65-82

PL

Wielu współczesnych analitycznych filozofów religii próbowało odpowiedzieć na ateistyczny argument z ukrycia, który został przedstawiony przez Johna L. Schellenberga w 1993 r. W niniejszym artykule autor koncentruje się na zarzutach, jakie wysuwał Søren Kierkegaard względem koncepcji wiary, jaką można spotkać m.in. w tekstach Schellenberga. Myśl autora żyjącego 150 lat przed sformułowaniem argumentu z ukrycia pozwala nam wychwycić te jego założenia, które zazwyczaj są przemilczane. Można np. przypuszczać, że Kierkegaard podałby w wątpliwość twierdzenie Schellenberga, że najlepszym świadectwem umożliwiającym rozwój wzajemnej relacji między Bogiem a człowiekiem jest przeżycie akceptującej obecności Boga w ludzkiej świadomości. Kierkegaard argumentował w swych pracach, że wyłącznie ukrycie Boga gwarantuje wolną i bezinteresowną relację między Bogiem a ludźmi. Pokazuje to, stosując język metafor, w których porównuje wiarę do miłości małżeńskiej, życie człowieka do egzaminu oraz relację między Bogiem a człowiekiem do relacji między królem a sługą. Ten sposób rozumowania ujawnia wagę roli obrazów Boga w refleksji filozofów parających się argumentem z ukrycia.

EN

More than a few contemporary analytical philosophers of religion have tried to answer the atheistic argument from hiddenness presented in 1993 by John L. Schellenberg. In the paper the author focuses on the objections raised by Søren Kierkegaard with respect to the concept of faith that is displayed in Schellenberg’s philosophy of religion. The insight from the author living 150 years before the current debate allows us to notice the premises of the hiddenness argument that are commonly overlooked. One can, i.e. suppose that Kierkegaard would cast doubt on Schellenberg’s claim that the best evidence allowing the development of a mutual relationship between God and the human being is an experience of an accepting presence of God in human consciousness. Kierkegaard argues in his works that only the hiddenness of God guarantees a free and a selfless relationship between men and God. He shows this in a colourful language of metaphors in which he compares faith to conjugal love; a human life to an exam and a relationship between God and the human being to a relationship between a king and a female servant. This way of reasoning reveals the importance of the role of the images of God in the reflections of philosophers tackling the hiddenness argument.

4

Problem zła w teologii współczesnej

100%

Dobrzeniecki M.

Teologia w Polsce

|

2017

|

vol. 11

|

issue 2

167-182

PL

W artykule została podjęta próba przeanalizowania wypowiedzi niektórych współczesnych teologów na temat zła. Istnienie zła przez stulecia było najpoważniejszym argumentem ateistów za nieistnieniem Boga, stąd wypowiedzi teologów na ten temat są niesłychanie istotne w kontekście troski o racjonalność wiary. Wnioskiem z analiz jest wskazanie, że najczęściej spotykanym dziś stanowiskiem teologii jest teizm sceptyczny (agnostycyzm). Autor argumentuje, że jest to punkt widzenia obcy tradycji teologicznej (szczególnie nauce ojców Kościoła), i wskazuje na jego słabe punkty. Ponadto sygnalizuje, że zastosowanie rozróżnienia na zło globalne i lokalne mogłoby pomóc teologii wyjść z obecnego impasu.

EN

The paper tries to analyze the views of some of the contemporary theologians on the problem of evil. This problem for centuries was the most convincing argument of atheists in favour of the non-existence of God, and therefore the answers to this problem of today’s theologians are of great importance, especially in the context of the rationality of faith. The conclusion of the paper indicates that the most popular standpoint of today’s theology is the so called sceptical theism (agnosticism). The author argues also, that this point of view is alien to the theological tradition (especially to the theology of the Fathers of the Church) and he indicates at its weaknesses. The paper signals also, that the distinction: global and local evil could help theology in solving the current impasse.

Refine search results

2 Roczniki Filozoficzne

1 Studia Philosophiae Christianae

1 Teologia w Polsce

4 Dobrzeniecki M.

2 2019

1 2017

1 2016

Czy niepojętość Boga tłumaczy jego ukrycie? Refleksja z punktu widzenia teizmu personalistycznego

Lindy Trinkaus Zagzebski teoria autorytetu poznawczego. O potrzebie ufania innym

Kierkegaard wobec problemu ukrycia Boga

Problem zła w teologii współczesnej