Search results

1

Portret kobiety prawosławnej (na materiale czasopisma „Славянка”)

100%

Pazio-Wlazłowska D.

Stylistyka

|

2020

|

vol. 29

345-364

EN

In this article, the image of Russian Orthodox woman is reconstructed. Based on the thoughts of Renata Grzegorczykowa, who looks for causes of failure in the definition of religious language in the specifics of the religious life − which, in her opinion, cannot be clearly and decisively separated from the secular activities – the author postulates an extension of studies on the sacred language in the categories of the linguistic view of the world, i.e. the point of view and perspective in the understanding of Jerzy Bartminski. Acceptance of a particular point of view affects the choice of the content and the form of the concepts presented. The analysis of the concept of a woman is carried out using the material from the Orthodox bi-monthly magazine “Славянка”. The reconstructed image consists of two primary facets: mental features and relationships with family members, as well as four secondary ones: professional activity, education, social activity and appearance. The results of the analyses show that this is a traditional image – a woman is seen as an assistant to her husband, whose task is to support the man in all his activities. The most important value for a woman is the family and its well-being rather than her own aspirations.

2

Kulturowo-językowy obraz rosyjskiej rodziny - profil religijny (na materiale miesięcznika „Пензенский православный собеседник”)

100%

Pazio-Wlazłowska D.

Przegląd Rusycystyczny

|

2023

|

issue 1 (181)

108-122

RU

В статье предпринимается попытка ответить на вопрос о способе профилирования понятия семья в религиозном дискурсе. Анализ проводится на основе текстов, опубликованных с 2017 по 2020 год в ежемесячнике „Пензенский православный собеседник”. Ссылаясь на теорию когнитиной дефиниции, автор выделяет ключевые для данного профиля аспекты и черты. Самыми важными компонентами значения семьи, рассматриваемой с религиозной перспективы, являются вера, любовь, воспитание молодого поколения, а также традиция, понимаемая как продолжительность во времени и уважение прошлого, причем самым важным элементом является вера, которая определяет смысл и бытие семьи.

PL

W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o sposób profilowania pojęcia rodzina w dyskursie religijnym. Podstawę materiałową stanowią teksty opublikowane w latach 2017−2020 w miesięczniku „Пензенский православный собеседник”. Kierując się założeniami definicji kognitywnej wyodrębniono aspekty i cechy eksponowane w profilu. Kluczowymi komponentami znaczenia rodziny postrzeganej z prawosławnej perspektywy są wiara, miłość, wychowanie młodego pokolenia oraz tradycja rozumiana jako kontynuacja i poszanowanie przeszłości, przy czym jej elementem konstytuującym, nadrzędnym wobec pozostałych, jest wiara, określająca istotę i trwanie rodziny.

EN

The article attempts to answer the question of how the concept of family is profiled in religious discourse. As a research material, the texts published in 2017−2020 in the monthly magazine “Penzenskiy pravoslavnyy sobesednik” were used. Following the theory of the cognitive definition, the aspects and features exhibited in this profile were extracted. The key components of the meaning of family as seen from the Orthodox perspective are faith, love, upbringing of the younger generation, and tradition understood as the continuation of and respect for the past. The constitutive element, overriding all others, is faith, which defines the essence and continuation of the family.

3

„Память Дама Забывчивая” Wielka Wojna Ojczyźniana: od mitologizacji do niepamięci

100%

Pazio-Wlazłowska D.

Porównania

|

2012

|

vol. 11

61-69

EN

By discussing the history of the center for the Great Patriotic War veterans opened on the Island of Valaam (the Republic of Karelia, Russia) in the early 1950s, the article searches for the roots and reasons for the “social oblivion“ that affected the war wounded veterans, many of them amputees. The author tries to point to the mechanisms that account for the discrepancies between the official myth of the brave and simple soldier, respected and admired by the younger generations, and the grim fate of the crippled war veterans doomed to oblivion. She emphasizes that when it comes to the Great Patriotic War, social oblivion has often “competed” with social remembrance. She also shows what kind of filters have been applied to the Russian collective memory, and how the elements not fitting the official gala image of war veterans have been excluded as they could potentially undermine the shared group identity.

PL

Tekst odwołując się do historii utworzonego na początku lat 50. na Wałaamie (Karelia) ośrodka dla weteranów Wielkiej Wojny Ojczyźnianej poszukuje przyczyn społecznej niepamięci o inwalidach szczególnie dotkliwie okaleczonych w walkach. Stara się wskazać mechanizmy rozdźwięku między powszechnie obowiązującym - obecnym w oficjalnym dyskursie - mitem odważnego, prostego żołnierza, otoczonego szacunkiem i wdzięcznością kolejnych pokoleń i zapomnieniem o inwalidach. Akcentuje swoiste konkurowanie ze sobą społecznego zapominania i społecznej pamięci Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Wskazuje na filtrowanie pamięci zbiorowej, usuwanie z niej elementów zakłócających odświętny wizerunek weterana i przez to naruszających utrwaloną tożsamość grupy.

4

„Мифологические модели и ритуальное поведение в советском и постсоветском пространстве. Сборник статей”, zebrała Aleksandra Archipowa, wydawca: Центр типологиии семиотики фольклора РГГУ, Москва 2013, ss. 472.

100%

Pazio-Wlazłowska D.

Acta Baltico-Slavica

|

2014

|

vol. 38

EN

„Mifologicheskie modeli i ritual’noe povedenie v sovetskom i postsovetskom prostranstve: sbornik stateĭ” Arkhipova, A. (Comp.), Moskva: TSentr tipologii i semiotiki fol’klora RGGU 2013, pp. 472The volume under discussion, entitled Мифологические модели и ритуальное поведение в советском и постсоветском пространстве, contains lectures that were delivered during a conference organized by the Centre for Typology and Semiotics of Folklore Studies of the Russian State University for the Humanities in September 2013. In this volume, based on rich source material, which has been shown from different perspectives, the following issues were discussed: visional transformation, celebrating of new rites, creating new rituals, magical practices and leaders’ images.

5

Pamięć o nowych męczennikach z Butowa w dyskursie publicystycznym

100%

Pazio-Wlazłowska D.

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

|

2019

|

vol. 54

EN

Memory of the New Martyrs of Butovo in Journalistic DiscourseThis article attempts to define the place of the New Martyrs of Butovo on the Russian map of memory. Basing on the assumption that memory is linguistic in nature, the author analyses texts excerpted from the Russian-language Internet (the Runet) and high-circulation press. She notes that the memorialisation of the New Martyrs of Butovo is founded on the premise of shattered memory, its mandated abandonment at the very moment of the event. The analysis of the excerpted material indicates that the memory of the New Martyrs transcends the boundaries of the private and is socially constructed. The author argues that the image of the Butovo Martyrs presented by the mass media serves the purpose of social consolidation and fosters the search for identity-defining ideas.Pamięć o nowych męczennikach z Butowa w dyskursie publicystycznymW artykule podjęto próbę określenia miejsca zajmowanego przez nowych męczenników z Butowa na rosyjskiej mapie pamięci. Odwołując się do tezy o ujęzykowieniu pamięci, autorka jako podstawę analizy przyjmuje teksty wyekscerpowane z runetu i wysokonakładowej prasy. Zauważa, że u podstaw memoryzacji nowych męczenników z Butowa leży teza o zdruzgotaniu pamięci, jej odgórnym zaniechaniu w chwili zaistnienia zdarzenia. Analiza wyekscerpowanych materiałów wskazuje na przekraczanie przez pamięć o nowych męczennikach granic prywatności i konstruowanie jej w wymiarze społecznym. Autorka dowodzi, że przedstawiany przez środki masowego przekazu obraz męczenników z Butowa służy konsolidacji społecznej, sprzyjając poszukiwaniu idei definiujących tożsamość.

6

Grubas w świetle danych ankietowych

63%

Pazio-Wlazłowska D., Golachowska E.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2023

|

vol. 35

315-328

PL

W artykule omówiono wyniki ankiety przeprowadzonej wśród 171 respondentów w wieku od 19 do 81 lat, zarówno kobiet, jak i mężczyzn pochodzących z różnych regionów Polski i należących do grup o różnym statusie społecznym. Badanym zadano pytanie: Co to znaczy być prawdziwym grubasem? Odpowiedzi przeanalizowano odwołując się do metodologii przyjętej przez lubelską szkołę etnolingwistyczną na potrzeby ASA. Z uzyskanych odpowiedzi wyodrębniono 235 cytatów-segmentów, które przyporządkowano do 21 deskryptorów. Do najliczniej reprezentowanego deskryptora „za dużo ważyć” zaliczono 71 cytatów-segmentów, tj. 30,21%, do drugiego pod względem liczebności – „zaniedbywać zasady zdrowego odżywiania się i zdrowego trybu życia” – 21 cytatów-segmentów (8,94%). Ankieta dowodzi, że dla znaczenia grubasa najważniejszy jest aspekt fizykalny, w którego centrum znajduje się nadmierna masa ciała, odnotowywana w słownikach objaśniających jako jego cecha jądrowa. W ramach aspektu fizykalnego w celu doprecyzowania struktury semantycznej wydzielono pięć subaspektów: „wygląd”, „strój”, „części ciała”, „zdrowie/choroba”, „sprawność fizyczna”, z których najszerzej reprezentowany jest pierwszy, do którego zakwalifikowano 84 cytaty-segmenty, co stanowi 54,19% wszystkich cytatów. Najmniej liczny jest zespół cytatów przynależnych do subaspektu „strój”, do którego zaliczyliśmy 10 fragmentów, co stanowi 6,45%. W ramach subaspektu „wygląd” wydzieliliśmy trzy składniki: masa ciała, odbieganie wyglądem od innych, nieestetyczny wygląd, z których najliczniej reprezentowany jest pierwszy (71 cytatów, co stanowi 84,52% wszystkich cytatów). Z analizy wynika, że użytkownicy polszczyzny postrzegają grubasa przede wszystkim w aspekcie fizykalnym. W jego ramach najważniejszym elementem jest wygląd, a w nim masa ciała – najczęściej wskazywana przez respondentów cecha charakteryzująca grubasa. Ankiety potwierdzają dane systemowe – podstawowym komponentem semantycznym grubasa jest nadmierna waga. Zdrowie, estetyka i akceptacja wyglądu nie odgrywają w jego znaczeniu istotnej roli, są postrzegane przez respondentów jako elementy podrzędne, peryferyjne.

EN

The article discusses the results of a survey among 171 adults between the ages of 19–81, both men and women, from different regions of Poland and with variable social status. The respondents were asked the following question: What does it mean to be a real fatty? The answers were analyzed according to the methodology of the Lublin School of Ethnolinguistics. 235 quotations were extracted from the responses, and assigned to 21 descriptors. The most numerous descriptor “weigh too much” included 71 quotations, i.e. 30.21%, while the second most numerous descriptor, “neglect the principles of healthy eating and healthy living”, included 21 quotations (8.94%). The survey shows that in the meaning of grubas the most important aspect is the physical one, with its central notion of excessive body weight (one that explanatory dictionaries provide as its main feature). Within the physical aspect, in order to clarify the semantic structure of grubas, five sub-aspects were separated: “appearance”, “clothes”, “body parts”, “health/disease”, and “physical fitness”, of which the first is the most widely represented, with 84 quotations (54.19% of all quotations). The least numerous (ten examples, i.e., 6.45%) are those citations that illustrate the “clothes” sub-aspect. Within the “appearance” sub-aspect, three components were identified: body weight, looking different from others, and unsightly appearance, of which the first is the most numerous (71 citations, 84.52% of the total).The analysis shows that Polish people perceive the people the call grubas primarily through the physical aspect. Within it, the most important element is the appearance, and within it body weight. Thus, the survey confirms the systemic data. Other aspects, such as health, aesthetics, and acceptance of appearance do not play an important role in the meaning of grubas: they are perceived by respondents as subordinate, peripheral elements.

7

Co nas łączy, a co dzieli? Stereotyp domu w języku polskim, serbskim i rosyjskim

51%

Pazio-Wlazłowska D., Lazić-Konjik I., Ristić S.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2020

|

vol. 32

67-84

PL

W artykule podjęto próbę porównania konceptu dom w języku polskim, serbskim i rosyjskim. Tekst stanowi kontynuację prac prowadzonych przez autorki w ramach projektu EUROJOS nad tomem dom Leksykonu aksjologicznego Słowian i ich sąsiadów. Celem analizy jest wyodrębnienie wspólnego pojęcia bazowego oraz wyszczególnienie elementów relewantnych kulturowo, wyróżniających każdą z badanych lingwokultur. Prześledzenie polskiego, serbskiego i rosyjskiego obrazu domu dowodzi istnienia wspólnego wyobrażenia bazowego, na którym w każdym z języków nadbudowany jest konstrukt szczegółowych charakterystyk, doprecyzowujących jego sens. Baza ta jest uniwersalna, charakteryzuje nie tylko Słowiańszczyznę. Odnajdziemy ją również w obrazach domu w innych językach, także bardzo odległych pod względem geograficznym. W językach polskim, serbskim i rosyjskim dom postrzegany jest przede wszystkim jako wartość ponadmaterialna, w wymiarze społecznym i funkcjonalnym, jako wspólnota osób zamieszkujących go, zapewniająca jednostce poczucie bezpieczeństwa i bezwarunkową akceptację. W siatce powiązań domu z innymi konceptami również odnajdujemy cechy wspólne. W każdym z analizowanych języków dom jest ściśle połączony z konceptem rodzina, utożsamiany jest z osobami bliskimi. O cechach specyficznych, jakie dostrzegamy w obrazie domu w badanych językach, przesądziły zaś odmienne uwarunkowania historyczne i kontekst kulturowy. To one ukształtowały obraz polskiego patriotycznego dworu, serbskiego Kosowa czy rosyjskiej komunałki. Koncept dom odzwierciedla zmiany w kulturze, mentalności i poglądach każdej z badanych społeczności.

RU

Статья посвящена сопоставительному анализу концепта ДОМ в трех славянских языках: польском, сербском и русском и представляет собой продолжение исследований, проведенных авторами в ходе работы над томом ДОМ Аксиологического лексикона славян и их соседей. Целью данного текста является выявление общего базового понятия, а также признаков, характеризующих рассматриваемый концепт в каждом их анализируемых языков. Проведенный анализ доказывает существования общей базы, которая, кстати, актуальна также для других языков, на которую, в свою очередь, накладывается целый ряд признаков, характерных для каждого из языков. Исследование показало, что в польском, сербском и русском языках дом воспринимается прежде всего как нематериальная ценность, в социальном и функциональном аспектах. Основной функцией дома является укрытие, обеспечение безопасности и покоя как в физическом, так и духовном отношении. Дом защищает жителей, является для них пристанищем. В каждом из рассматриваемых языков дом тесно связан с концептом СЕМЬЯ, он отождествляется с близкими. В отличительных признаках в каждом из языков, в свою очередь, отражается не только индивидуальный исторический опыт каждого из исследуемых этносов, но также разные культурные контексты, так как именно в концепте ДОМ высвечиваются изменения в менталитете и аксиосфере каждой из рассматриваемых лингвокультур.

EN

The artricle compares the concept of home/house in Polish, Serbian, and Russian. It is a continuation of research carried out by the authors within the EUROJOS project and the volume on home/house of the Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours. The analysis aims to identify the common conceptual base, as well as the culture-specific aspects that distinguish each of the languacultures under scrutiny. The relevant cultural concepts in the three languacultures share a common base image but are distinguished through their culture-specific characteristics. That base is universal: rather than being limited to the Slavic context, it can be found in other languages, sometimes very distant ones. In Polish, Serbian, and Russian, home is above all viewed as a non-material, social, and functional value, as a community of people that share it, one that provides the sense of security and unconditional acceptance. Common features are also found in the network of relationships triggered by each cultural concept in question, such as the notion of family. The culture-specific content, in turn, derives from different historical and cultural conditions: those contribute to the peculiarities of the Polish patriotic manor, the Serbian Kosovo, or the Russian communal apartments. These specific cultural concepts reflect changes in the culture, mentality, and worldview in each languaculture.

Refine search results

2 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Acta Baltico-Slavica

1 Porównania

1 Przegląd Rusycystyczny

1 Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

1 Stylistyka

7 Pazio-Wlazłowska D.

1 Golachowska E.

1 Lazić-Konjik I.

1 Ristić S.

2 2023

2 2020

1 2019

1 2014

1 2012

Portret kobiety prawosławnej (na materiale czasopisma „Славянка”)

Kulturowo-językowy obraz rosyjskiej rodziny - profil religijny (na materiale miesięcznika „Пензенский православный собеседник”)

„Память Дама Забывчивая” Wielka Wojna Ojczyźniana: od mitologizacji do niepamięci

Pamięć o nowych męczennikach z Butowa w dyskursie publicystycznym

Grubas w świetle danych ankietowych

Co nas łączy, a co dzieli? Stereotyp domu w języku polskim, serbskim i rosyjskim