Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Wspomnienia ks. Teofila Skalskiego na tle memuarystyki Podola, Wołynia i Kijowszczyzny

100%
Ołdakowska-Kuflowa M.
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
|
2018
|
vol. 5
|
issue 13
141-158
UK
Спогади отця Теофіла Скальського Терор і страждання виділяються із спогадів інших польських авторів – зазвичай заможних землевласників, народжених в Україні, включених до складу Російської імперії після першого поділу Польщі, а потім громадян Радянського Союзу. Автор Терору і страждань, це священнослужитель, який народився в сім’ї збіднілої шляхти. Як особа, що виконує багато важливих церковних функцій, але також як людина з виразною особистістю, він спостерігав та представляв реальність рубежу ХІХ-ХХ століть з іншої точки зору, приділяючи багато уваги відносинам влади – спочатку царської, потім радянської, – до Католицької Церкви та її пастирської, благодійної та громадської діяльності, що проводилася серед віруючих, якими в тих районах були насамперед поляки. Отець Теофіл Скальський у дуже характерний собі спосіб реагує на політичні події, представляючи іншу, ніж типова, чутливість до літератури, культури та природи. Він належить до небагатьох поляків, які у своїх спогадах могли свідчити про арешт, про проходження розслідування, про роки, проведені в радянській в’язниці ще до Другої світової війни, оскільки – переживши комуністичний терор і тюрму в 1932 році, – він, разом із небагатьма земляками, втік із Радянського Союзу. Різниця між твором і типовою щоденниковою та мемуарною літературою доповнює багатство мемуаристики цих земель.
EN
Memoirs of Rev. Teofil Skalski Terror and Suffering stand out from memoire writing of other Polish authors, usually rich landlords, born on the territory of Ukraine annexed to the Russian Empire after the first partition of Poland and later comprising a part of the Soviet Union. The author, a clergyman hailing from the pauperised landed gentry and performing several important functions in the Church, charts the reality of the land at the turn of the 19th and 20th century from a different point of view, paying special attention to the attitude of the authorities, first Tsarist, then Soviet, to the Roman Catholic Church and its pastoral, charitable and social activities among the local Catholics, who were mostly Polish. Skalski in his own peculiar style reacts to political developments and his response to literature, culture and nature is also characteristic. Skalski is among the few who could testify about going through Soviet arrest, interrogation and 6-year imprisonment, already before World War II. In 1932 he was exchanged with a group of Poles for Soviet prisoners released from Polish prisons and returned to Poland. The uniqueness of his experience and peculiarity of his style complements the very rich memoir writing relating to the region.
PL
Wspomnienia ks. Teofila Skalskiego Terror i cierpienie wyróżniają się spośród memuarystyki innych polskich autorów ­– z reguły zamożnych ziemian urodzonych na ziemiach Ukrainy, wcielonych do Imperium Rosyjskiego po pierwszym rozbiorze Rzeczpospolitej, a potem należących do Związku Sowieckiego. Autor Terroru i cierpienia, jako wywodzący się ze zubożałej szlachty duchowny pełniący wiele ważnych funkcji kościelnych, ale także jako człowiek o wyrazistej osobowości, obserwuje i przedstawia rzeczywistość przełomu XIX i XX wieku z odmiennego punktu widzenia, wiele uwagi poświęcając relacjom władz – najpierw carskich, potem sowieckich – do Kościoła katolickiego oraz jego działalności duszpasterskiej, charytatywnej i społecznej prowadzonej wśród wiernych, którymi na tamtych terenach byli przede wszystkim Polacy. Ksiądz Teofil Skalski w sobie właściwy sposób reaguje na wydarzenia polityczne, reprezentując odmienną od typowej wrażliwość na literaturę, kulturę i przyrodę. Należy do nielicznych Polaków, którzy we wspomnieniach mogli dać świadectwo o aresztowaniu i przejściu przez śledztwo, o latach przeżytych w sowieckim więzieniu jeszcze przed II wojną światową, gdyż – przeżywszy komunistyczny terror i więzienie w 1932 roku – z nielicznymi rodakami wydostał się ze Związku Sowieckiego. Odmienność dzieła od typowego wzorca literatury pamiętnikarsko-wspomnieniowej dopełnia bogactwa memuarystyki tamtych terenów.
2
Publication available in full text mode
Content available

„Stopy szukają w trawie – jest ziemia”. Ziemia w twórczości poetyckiej Karola Wojtyły – Jana Pawła II

100%
Ołdakowska-Kuflowa M.
Roczniki Humanistyczne
|
2020
|
vol. 68
|
issue 1
33-49
EN
This article deals with the widely understood motif of “earth” and its polysemy in the poetic works of Karol Wojtyła / John Paul II. The method of literary analysis and interpretation has allowed for the discerning of a semantic field and to demonstrate the function of the motif of “earth” in the author’s outlook on material reality, his attitude towards the fertility of the soil, nature, fatherland, the Earth, the cosmos and, finally, spiritual reality, combined, in man, with material reality in a particular way, through the Incarnation and Redemption. The analysis of the individual poetic style, especially the method of evoking landscapes, has proved to be a particularly useful interpretational tool, and helps distinguish Karol Wojtyła from his predecessors, interwar poets, and contemporaries – the young poets of the war generation.
PL
W artykule podjęte zostało zagadnienie szerokiego rozumienia słowa „ziemia”, jego wieloznaczności w utworach poetyckich Karola Wojtyły – Jana Pawła II. Metoda literackiej analizy i interpretacji pozwoliła na wyznaczenie pola semantycznego oraz na ukazanie funkcji, jaką pełni motyw ziemi w prezentowaniu stosunku Autora do rzeczywistości materialnej, do urodzajności gleby, do przyrody, ojczyzny, ziemskiego globu oraz kosmosu, w końcu do rzeczywistości duchowej, z którą rzeczywistość materialna łączy się w człowieku, od czasów Wcielenia i Odkupienia w szczególny sposób. W odczytaniu sensów ideowych przydatna okazała się analiza indywidualnego stylu poetyckiego Autora, zwłaszcza sposobów ewokacji krajobrazów. Metoda przywoływania wybranych elementów przyrody odróżnia go od poprzedników, od tworzących w dwudziestoleciu międzywojennym oraz rówieśników – młodych poetów wojennego pokolenia.
3
Publication available in full text mode
Content available

Emotions in the poetry of Józef Łobodowski

100%
Ołdakowska-Kuflowa M.
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
|
2019
|
vol. 5
|
issue 14
47-59
UK
Дана робота має на меті показати творчу індивідуальність поезії Юзефа Лободовського у вибраному аспекті. Це досягається літературним аналізом та зіставленням його результатів із синтетичними знаннями про переважаючі літературні тенденції. Лободовський, як поет люблінського авангарду, працюючи в еміграції з часів Другої світової війни, посилався на поетичні мотиви та прийоми першого авангарду, однак у його поетиці "жорстому чоловіку" був занадто тісно. Постулат економічних висловлювань та псевдонімізування почуттів із використанням далеких і щадних метафор не відповідав його творчому темпераменту. Він потягнувся до літературних форм і умовностей, як рідних, так і екзотичних, що дозволило йому, всупереч домінуючим тенденціям, задовольнити потреби, що вважаються застарілими у поезії 20 століття, включаючи потребу виражати емоції. Він використовував прийоми, що дозволяли опосередковано викликати почуття, і хоча його називали останнім романтиком, він рідко дозволяв собі проявляти свої особисті емоції прямою лірикою, яка як і раніше трактувалася в романтизмі як природне явище як авторами, так і читачами.
PL
Praca ma na celu ukazanie indywidualności twórczej poezji Józefa Łobodowskiego w wybranym aspekcie. Służy temu analiza literacka oraz konfrontacja jej wyników z syntetyczną wiedzą o panujących trendach literackich. Łobodowski jako poeta awangardy lubelskiej, od drugiej wojny światowej tworzący na emigracji, nawiązywał do motywów i technik poetyckich pierwszej awangardy, jednakże w jej poetyce, „człowiekowi gwałtownemu” było zbyt ciasno. Postulat oszczędnych wypowiedzi i pseudonimowania uczuć za pomocą odległych i oszczędnych w słowa metafor nie odpowiadał jego temperamentowi twórczemu. Sięgał po formy i konwencje literackie, rodzime oraz egzotyczne, które pozwalały mu wbrew dominującym tendencjom realizować potrzeby traktowane w poezji XX wieku jako nieaktualne, w tym potrzebę wyrażania emocji. Stosował techniki pozwalające na zapośredniczoną ewokację uczuć, a choć został nazwany ostatnim romantykiem, z rzadka pozwalał sobie na manifestację osobistych emocji w liryce bezpośredniej, co jeszcze w romantyzmie traktowane było jako zjawisko naturalne tak przez twórców, jak i czytelników.
EN
The aim of the paper is to show the creative individuality of the poetry of Józef Łobodowski in a specific aspect. This is achieved by the literary analysis and the confrontation of its results with the knowledge on prevailing literary trends. Łobodowski as a poet of the Lublin avant-garde, working in exile since the Second World War, referred to poetic motifs and techniques of the first avant-garde, however it was too tight in its poetics for the „człowiek gwałtowny”. The postulate of reserved statements and pseudonymising of feelings, by means of distant and sparse metaphors, did not suit his creative temper. He reached for literary forms and conventions, both native and exotic, which allowed him, contrary to the dominant tendencies, to fulfil the needs, treated in the XX-century poetry as out of date, including the need to express emotions. He used techniques allowing for the mediated evocation of feelings, although he was called the last romantic, he rarely allowed himself to manifest his personal emotions in direct lyric, which in Romanticism was still treated as a natural phenomenon by both authors as well as readers.
4
Publication available in full text mode
Content available

Brat Albert w eseistycznej wizji Marii Winkowskiej

100%
Ołdakowska-Kuflowa M.
Zeszyty Naukowe KUL
|
2018
|
vol. 61
|
issue 2
101-120
EN
Maria Winowska (1904-1993), an émigré Polish writer, is the author of an essay biography of Adam Chmielowski – Brother Albert, entitled Frère Albert ou la Face aux outrages,published in 1953 in Paris and twice translated into Polish. It is, to date, the most exhaustive biography and, at the same time, a study of the spirituality of Saint Brother Albert, canonised in 1989. The present work points out certain similarities of Winowska’s essay and works of other writers who also charted the portrait of Brother Albert. The attention, however, is focused primarily on the peculiar features of the spiritual biography of the saint by Winowska, bringing to the fore the extraordinary figure of a man whose services to the Church and society, especially in alleviating poverty, cannot be overestimated.
PL
Maria Winowska (1904-1993), pisarka emigracyjna, jest autorką eseistycznej biografii Adama Chmielowskiego – brata Alberta, zatytułowanej Frère Albert ou la Face auxoutrages opublikowanej w 1953 roku w Paryżu i dwukrotnie przetłumaczonej na język polski. Jest to jak do tej pory najobszerniejsza biografia, a jednocześnie studium duchowości św. brata Alberta, kanonizowanego w roku 1989. W niniejszej pracy obserwowane są pewne podobieństwa tegoż eseju i utworów niektórych innych pisarzy, także kreślących wizerunek brata Alberta. Przede wszystkim jednak wydobyte zostały swoiste cechy duchowej biografii autorstwa Winowskiej, przybliżającej czytelnikom niezwykłą postać człowieka zasłużonego dla Kościoła i społeczeństwa, zwłaszcza w aspekcie zwalczania społecznej nędzy.
5

Slawisty Ryszarda Łużnego polonistyczne pasje

100%
Ołdakowska-Kuflowa M.
Roczniki Humanistyczne
|
2013
|
vol. 61
|
issue 7: Słowianoznawstwo
87-98
EN
By virtue of his education, his career as a lecture and his research interests, Ryszard Łużny was an expert in East Slavic and Polish literature. In his writings, he exhibited profound knowledge of Polish literature, beginning with Old Polish up to contemporary works. He was first to demonstrate the existence of such phenomena as common features of intellectual currents in Slavic writings and in West European trends, which are often considered distinct by specialists in the field. A significant portion of his research focused on intertextuality. He was able to make apt diagnoses of the cultural phenomena in contemporaneity and in the past.
6

Juliana Wołoszynowskiego stosunek do tradycji literackiej w Opowiadaniach podolskich

100%
Ołdakowska-Kuflowa M.
Roczniki Humanistyczne
|
2016
|
vol. 64
|
issue 7: Słowianoznawstwo
161-177
PL
Julian Wołoszynowski w zbiorze Opowiadań podolskich sygnalizuje tragiczny finał świata Podola, który w dzieciństwie i młodości autor poznał jako swoje naturalne środowisko. Wskazywana wcześniej przez krytyków i badaczy tradycja romantyczna i neoromantyczna jest rzeczywiście obecna w tej twórczości, jednakże trzeba w niej też zauważyć liczne i różnorodne sygnały dystansowania się od tradycyjnych wzorców. Obok tych romantycznych i neoromantycznych wskazać trzeba zastosowaną w opowiadaniach poetykę realizmu, czasami również groteski. Autorka artykułu zdecydowanie opowiada się za stanowiskiem tych, którzy widzą w Julianie Wołoszynowskim pisarza dużej klasy, dotychczas niedocenionego.
EN
Julian Wołoszynowski in the collection entitled „The Podolian Stories” signals the tragic final of the Podolian world which he got to know as his natural environment during his childhood and the youth period. The romantic and neoromantic tradition, which was earlier indicated by the critics and researchers, is indeed present in these writings, however one should notice numerous and various signals of distancing from traditional patterns. Besides romantic and neoromantic patterns the realism poetry or even grotesque should be noticed. The author of the article definitely pronounces for the position of those who perceive Julian Wołoszynowski as a first class, yet underestimated writer.
7
Publication available in full text mode
Content available

Apocalypse According to the Literary Vision of Michael D. O’Brien

100%
Ołdakowska-Kuflowa M.
Collectanea Theologica
|
2023
|
vol. 93
|
issue 2
139-162
PL
Artykuł dotyczy powieściowej trylogii Michaela D. O’Briena: Father Elijah: An Apocalypse, Sophia House i Elijah in Jerusalem, inspirowanej księgami biblijnymi, zwłaszcza Apokalipsą św. Jana. Wykorzystana metoda analityczno-interpretacyjna oraz porównawcza odsłania zakres i cel zastosowanego przez autora paralelizmu względem postaci, wydarzeń i sytuacji biblijnych, wprowadzonego do powieści współczesnych, których akcja rozgrywa się w wieku dwudziestym, a szczególnie u progu wieku dwudziestego pierwszego. Biblijne nawiązania, wątki, aluzje, a przede wszystkim biblijna wizja świata i człowieka stają się probierzem pozwalającym dokonać diagnozy współczesnej rzeczywistości oraz zachodzących w niej gwałtownie zmian. Rozpoznanie oraz pełne zrozumienie wpisanych w utwór idei okazuje się możliwe tylko pod warunkiem odczytania wpisanych w powieści treści biblijnych. W oparciu o nie oceniony zostaje wykreowany model świata, w którym rzeczywistość duchowa przenika sferę widzialną i w którym nieustannie rozgrywa się psychomachia. W tej perspektywie czytelna staje się przestroga, którą pisarz kieruje do współczesnych.
EN
The article focuses on Michael D. O’Brien’s novel trilogy consisting of Father Elijah: An Apocalypse, Sophia House and Elijah in Jerusalem, inspired by the biblical books, particularly the Book of Revelation. The analytical-interpretive and comparative method applied in the article reveal the scope and purpose of parallelism used by the author in relation to biblical characters, events and situations. This parallelism has been introduced in contemporary novels set in the twentieth century, especially at the dawn of the twenty-first century. Biblical references, plots, allusions and, above all, the biblical vision of the world and humans become a gauge that allows diagnosing modern reality and the rapid changes that occur in it. The recognition and full understanding of ideas included in the work are possible only after reading the biblical content inscribed in the novel. It forms the basis of the assessment of a model of the world in which spiritual reality permeates the visible realm, with a simultaneous occurrence of psychomachy. From this perspective, the warning that the writer addresses to his contemporaries becomes apparent.
8
Publication available in full text mode
Content available

Wojna Rosji przeciw Ukrainie w wierszach polskich poetów

100%
Ołdakowska-Kuflowa M.
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
|
2023
|
vol. 6
|
issue 18
1-20
UK
Стаття стосується віршів польських авторів, які у 2022 році відреагували на війну, спричинену агресією Росії проти України. Метою цієї статті було дослідити поезії з точки зору їхнього ідейного переказу та порівняти їх між собою. Через надзвичайні обставини, в яких творилися вірші, авторка статті вирішила до оцінки художньої вартості поставитися не дуже строго. Застосування аналітико-інтерпретаційного, порівняльного та оглядового методів дозволило констатувати далекосяжну збіжність установок творців в оцінці воєнної дійсності й водночас велику різноманітність у розкритті окремих сторін подій, а також їх емоційного досвіду і спілкування. Для більшості письменників факт розв’язування війни на землях сусіднього, спорідненого народу став імперативом творчого долучення до актуальних проблем, захисту людських цінностей.
EN
The article focuses on the poems of Polish authors who reacted in 2022 to the war triggered by Russia's aggression against Ukraine. The aim was to examine the works in terms of their ideological message and compare them with each other. The artistic value assessment was treated marginally due to the extraordinary circumstances of the poems' creation. The applied analytical, interpretive, comparative, and review method allowed to observe a significant convergence of the creators' attitudes regarding the assessment of the wartime reality, while also noting a great diversity in revealing specific aspects of the events and their emotional experience and communication. For most of the writers, the fact of the war unleashed upon the neighboring and fraternal nation became an imperative for creative engagement in current affairs and standing up for human values. Keywords: Polish poems, year 2022, war of Russia against Ukraine, human values, engagement in current affairs.
PL
Artykuł dotyczy wierszy polskich autorów, którzy zareagowali w 2022 roku na wojnę spowodowaną agresją Rosji wymierzoną w Ukrainę. Celem było zbadanie utworów pod względem przekazu ideowego, porównanie ich z sobą. Ocena wartości artystycznej została potraktowana marginalnie z uwagi na nadzwyczajne okoliczności powstawania wierszy. Zastosowana metoda analityczno-interpretacyjna, porównawcza i przeglądowa pozwoliła stwierdzić daleko idącą zbieżność postaw twórców w zakresie oceny wojennej rzeczywistości, jednocześnie dużą różnorodność odsłaniania konkretnych aspektów wydarzeń, jak też ich emocjonalnego przeżywania oraz komunikowania. Dla większości piszących fakt rozpętania wojny na ziemiach sąsiedniego, pobratymczego narodu stał się imperatywem do twórczego zaangażowania w aktualne sprawy i stanięcia w obronie ludzkich wartości.
9
Publication available in full text mode
Content available

Od redaktorów

63%
Ołdakowska-Kuflowa M., Kaczmarek W.
Roczniki Humanistyczne
|
2020
|
vol. 68
|
issue 1
5-7
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.