Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
After Poland regained independence in 1918, a number of legislative measures were taken to regulate bathing-related issues. In the Polish legal language, the term bathing had two meanings in the interwar period: sanitary – bathing establishments (public baths, places of hygiene) and places to rest by the water. The legal regulation was aimed, in particular, at the unification of five post-partition legal systems into one system. Exceptional civilization delays occurred in the area of the former Russian partition. Special provisions were in force in the field of ritual bathing establishments for the Jewish population. The Act on health resorts of 1922 provided for a special legal regime for sea bathing areas. Another source of regulation was the Ordinance on the organization and maintenance of public bathing establishments of 1922, which regulated, within a single legal act, both „bathing areas” in the present meaning of the word as well as sets of sanitary facilities for maintaining hygiene. The next important step was the Water Act of 1922, which did not contain a legal definition of the term „bathing beach” also established the principle of universal access to public waters. This act introduced the principle of obtaining the consent of the water-legal authorities to open a bathing water, which is still binding in subsequent acts of the Polish Water Law. The most complete regulation of bathing sites in freshwater and saltwater reservoirs in the Second Polish Republic was contained in the Provisions of the regulation on bathing establishments of 1936. This legal act was already in force throughout the country and regulated all bathing institutions intended for public use for hygiene, sports, and also ritualistic. In the legal order of the Polish People’s Republic and the Third Republic of Poland, the bathing facility appeared as an ambiguous term, referring to the sanitary facilities and the place for swimming until 1998.
PL
Po odzyskaniu przez Polskę w 1918 r. niepodległości podjęto szereg działań legislacyjnych mających na celu unormowanie zagadnień związanych z kąpieliskami. W polskim języku prawnym termin kąpielisko posiadał w okresie międzywojennym dwa znaczenia: sanitarne – zakładów kąpielowych (publicznych łaźni, miejsc utrzymania higieny) oraz miejsc, miejscowości wypoczynku nad wodą. Regulacje prawne miały w szczególności na celu unifikację pięciu pozaborczych systemów prawnych w jeden system. Wyjątkowe opóźnienia cywilizacyjne występowały na obszarze dawnego zaboru rosyjskiego. Szczególne przepisy obowiązywały w zakresie zakładów kąpielowych rytualnych dla ludności żydowskiej. Ustawa o uzdrowiskach z 1922 r. przewidywała szczególny reżim prawny dla kąpielisk morskich. Kolejnym źródłem regulacji było rozporządzenie o urządzeniu i utrzymywaniu zakładów kąpielowych publicznych z 1922 r., które regulowało, w ramach jednego aktu prawnego, tak „kąpieliska” w dzisiejszym znaczeniu tego słowa, jak i zespoły urządzeń sanitarnych służące utrzymaniu higieny. Kolejny ważny krok stanowiła ustawa wodna z 1922 r., która nie zawierała definicji legalnej terminu „kąpielisko”, ustanawiając jedynie zasadę powszechnego dostępu do wód publicznych. Ustawa ta wprowadziła, obowiązującą do dziś w kolejnych ustawach Prawo wodne, zasadę uzyskania zgody organów wodnoprawnych na otwarcie kąpieliska. Najpełniejsza w II Rzeczypospolitej regulacja kąpielisk w zbiornikach słodkowodnych i słonowodnych zawarta została w przepisach rozporządzenia o zakładach kąpielowych z 1936 r. Ten akt prawny obowiązywał już na obszarze całego kraju i regulował wszelkie instytucje kąpielowe, przeznaczone do publicznego użytku dla celów higienicznych, sportowych, a także rytualnych. W porządku prawnym Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej oraz III RP kąpielisko występowało jako pojęcie wieloznaczne, odnoszące się zarówno do urządzenia sanitarnego, jak i miejsca do pływania do roku 1998.
EN
The 1970s are referred to as the “golden age” of terrorism. In this decade, it took on an international character and links between terrorist groups from different countries began to form. In the literature of that period, as well as now, the difficulties associated with building a uniform definition of the phenomenon of terrorism were emphasized, as well as the practice of supporting it by the countries of the communist bloc. At the same time, the first classifications of sources of financing terrorism were made, including mainly state sponsorship, donations and criminal activity. The axis of the dispute in the literature of the discussed decade was the attitude of individual authors to the Israeli-Palestinian conflict, and all assessments of the phenomenon of terrorism were a derivative of views on this issue. However, this state of affairs was not specific only to the 1970s. This dispute has survived to this day, taking the form of a debate on the phenomenon of the so-called “Islamophobia.” In the course of this debate, some authors question not only Israel’s policy towards the Palestinians, but also the legitimacy of the “global war on terrorism” conducted after 2001 by Western countries. This article is an expression of unequivocal condemnation of the views present in some of the literature that actually justify terrorism, and especially those views that falsely equate the phenomenon of the so-called “Islamophobia” with anti-Semitism. The discrepancy of opinion on terrorism, revealed already in the 1970s, is a permanent element of the discourse on this matter to this day.
PL
Lata 70. XX w. określane są jako „złoty wiek” terroryzmu. W tej dekadzie nabrał on charakteru międzynarodowego i zaczęły powstawać powiązania między ugrupowaniami terrorystycznymi z różnych państw. W piśmiennictwie tego okresu, podobnie jak obecnie, podkreślano trudności związane ze zbudowaniem jednolitej definicji zjawiska terroryzmu, jak również dostrzeżono proceder wspierania go przez państwa bloku komunistycznego. Poczyniono jednocześnie pierwsze klasyfikacje źródeł finansowania terroryzmu, wymieniając pośród nich przede wszystkim sponsoring państwowy, donacje od sympatyków i działalność przestępczą. Osią sporu w literaturze omawianej dekady był stosunek poszczególnych autorów do konfliktu izraelsko-palestyńskiego, a wszelkie oceny zjawiska terroryzmu stanowiły pochodną poglądów odnośnie do tego zagadnienia. Jednak ten stan nie był specyfiką wyłącznie lat 70. XX w. Spór ten przetrwał do dziś, przybierając w XXI w. postać debaty na temat zjawiska tzw. „islamofobii”. W toku tej debaty część autorów kwestionuje już nie tylko politykę Izraela względem Palestyńczyków, lecz także zasadność samej, prowadzonej po 2001 r. przez państwa Zachodu, „globalnej wojny z terroryzmem”. Artykuł niniejszy stanowi wyraz jednoznacznego potępienia obecnych w części piśmiennictwa poglądów faktycznie usprawiedliwiających terroryzm, a zwłaszcza tych poglądów, które fałszywie zrównują zjawisko tzw. „islamofobii” z antysemityzmem. Ujawniona już w latach 70. XX w. rozbieżność opinii odnośnie do terroryzmu stanowi do dziś trwały element dyskursu w tej materii.
PL
Narkoterroryzm nie posiada jednoznacznej definicji. Termin ten oznaczać może stosowanie terrorystycznych metod działania przez zorganizowane grupy przestępcze, jak również finansowanie działalności terrorystycznej z handlu narkotykami. Istnieje kilkanaście rozbieżnych określeń tego fenomenu różniących się w zależności od położenia nacisku na pierwszy lub drugi człon tego złożonego wyrażenia. Uznać trzeba, iż narkoterroryzm stanowi zjawisko polimorficzne. W pierwszym z przytoczonych znaczeń odnosi się on do działalności kolumbijskich i meksykańskich karteli narkotykowych, stosujących przemoc celem wpływania na politykę państwa czy wywierania nacisku na rządy. Ofiary tak rozumianego narkoterroryzmu szacuje się w Meksyku na kilkadziesiąt tysięcy rocznie. Drugie znaczenie wyrażenia egzemplifikuje przykład Afganistanu, państwa, które pod rządami talibów stało się światowym centrum wytwarzania opiatów (heroiny). Wskutek wydarzeń z lat 90. XX wieku europejskim centrum dystrybucyjnym dla afgańskich narkotyków, a zarazem bazą dla dżihadystów, stały się zdominowane przez wyznawców islamu państwa Bałkanów Zachodnich. Obie omawiane postacie narkoterroryzmu rodzić mogą niebezpieczeństwa dla Polski.
EN
At the end of the Cold War, the term "narcoterrorism" was coined. This concept originally meant ties between drug dealers and terrorist organizations and the countries of the Soviet bloc. The definition of this phenomenon, developed later, is ambiguous and means both methods attributed to terrorists, applied by drug cartels and the financing of their activities by terrorist groups through drug trafficking. This article deals with the first of these meanings and discusses the situation in two Latin American countries. The Colombian Medellin cartel was the first to use typical terrorist measures. Criminals carried out bomb attacks on public buildings, planes and attacks on politicians. In doing so, they wanted to achieve the goal of preventing the extradition of cartel leaders. Mass drug production has been going on since the 1930s in Mexico, but at the turn of 21st century, local criminal groups monopolized drug trafficking routes to the US. In 2006, an attempt by the state to combat this practice resulted in a long-term "drug war", in which several hundred thousand people were killed. There has also been an unprecedented increase in crime in the world, to the point where about 100 people are killed at the hands of the cartels in Mexico on a daily basis. The international community has almost unanimously labeled the activities of the Mexican drug cartels as terrorism. Only the opinion expressed in Mexican literature differed in that respect. The cooperation of these cartels with terrorist organizations turned out to constitute another threat to international security. This kind of cooperation can bring mutual benefits to terrorist groups and the countries supporting them – especially in the case of money laundering. The long-term operation of cartels has created the phenomenon of "drug culture" in Latin American communities, glorifying the terrorist activities of cartels and the figures of their leaders.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie zjawiska narkoterroryzmu w Ameryce Łacińskiej na przykładzie Kolumbii i Meksyku. Dla realizacji tego celu postawiono dwie hipotezy badawcze: nie istnieje jednolita definicja narkoterroryzmu oraz działania kolumbijskich i meksykańskich karteli narkotykowych można określić mianem narkoterroryzmu. Opracowanie w pierwszej kolejności prezentuje genezę terminu narkoterroryzm i problemy związane z brakiem jego jednoznacznej definicji. Samo pojęcie pojawiło się w użyciu u schyłku zimnej wojny i oznaczało pierwotnie związki handlarzy narkotykami z organizacjami terrorystycznymi i państwami bloku sowieckiego. Wypracowane później definicje tego zjawiska są o tyle niejednoznaczne, że oznaczać mogą zarówno stosowanie przez kartele narkotykowe metod przypisywanych terrorystom, jak również finansowanie swej działalności przez ugrupowania terrorystyczne poprzez handel narkotykami. Artykuł niniejszy dotyczy pierwszego z omawianych znaczeń. W kolejnym podrozdziale omówiono sytuację w dwóch państwach Ameryki Łacińskiej. Jako pierwszy po typowo terrorystyczne środki działania sięgnął kolumbijski kartel z Medellin. Przestępcy dokonywali ataków bombowych na budynki publiczne i samoloty oraz zamachów na polityków. W ten sposób chcieli osiągnąć cel, jakim było powstrzymanie ekstradycji przywódców kartelu. W Meksyku masowa produkcja narkotyków miała miejsce od lat 30. XX w., jednakże na przełomie XX i XXI w. działające pierwotnie lokalnie grupy przestępcze zmonopolizowały szlaki przemytu używek do USA. Podjęta przez państwo w 2006 r. próba zwalczenia tego procederu zaowocowała wieloletnią „wojną narkotykową”, w wyniku której śmierć poniosło kilkaset tysięcy osób. Nastąpił również niespotykany w skali świata wzrost przestępczości, do tego stopnia, że w Meksyku ginie z rąk karteli około 100 osób dziennie. W dalszej części artykułu zaprezentowano niemal jednogłośne uznanie przez społeczność międzynarodową działań karteli narkotykowych za terrorystyczne. Odmienne w tym względzie było tylko stanowisko piśmiennictwa meksykańskiego. Kolejnym zagrożeniem dla bezpieczeństwa międzynarodowego okazała się współpraca tych karteli z organizacjami terrorystycznymi. Tego typu kooperacja może być bilateralnie korzystna dla obu stron, zwłaszcza w zakresie posiadanych przez wspierane przez niektóre państwa ugrupowania terrorystyczne możliwości prania pieniędzy. Długoletnie funkcjonowanie karteli wytworzyło w latynoamerykańskich społecznościach zjawisko „narkokultury”, gloryfikującej terrorystyczne działania karteli i postacie ich przywódców.
EN
The Jewish population, who arrived in Poland in the 11th century, constituted one tenth of the population in the Second Polish Republic. They had the constitutionally guaranteed right to freely profess the Mosaic religion, including ritual baths. Water, understood as a symbol of spiritual purification, is present in all the main religions of the world. However, it occupies a special place in Judaism. The mikvah, a ritual bath, is required in many cases of spiritual and physical uncleanness. In Poland, reborn after the partitions, Jewish mikvahs constituted more than half of all bathing establishments – public baths. Pursuant to the regulations governing the functioning of Jewish communities, introduced in 1919, their duty was to maintain ritual baths. Subsequent regulations defined this activity only in terms of the competence of the religious community. Commercial mikvahs were taxed like ordinary businesses. In the interwar period, sanitary regulations concerning mikvahs were included in two ordinances – in 1921 and in 1936. The latter regulation was in force until 2002, i.e. in three different forms of Polish statehood. Pursuant to the 1997 Act on the State’s Relationship to Jewish Religious Communities in the Republic of Poland, Jewish communities still care for ritual baths.
PL
Ludność żydowska, obecna na ziemiach polskich od XI w., stanowiła w II Rzeczpospolitej Polskiej dziesiątą część populacji. Posiadała ona konstytucyjnie zagwarantowane prawo do swobodnego wyznawania religii mojżeszowej, w tym do prowadzenia kąpieli rytualnych. Woda pojmowana jako symbol duchowego oczyszczenia obecna jest we wszystkich wielkich religiach świata. Szczególne jednak miejsce zajmuje w judaizmie. Mykwa, rytualna kąpiel, wymagana jest w szeregu przypadków nieczystości duchowej i fizycznej. W odrodzonej po zaborach Polsce ponad połowę wszystkich zakładów kąpielowych – łaźni publicznych stanowiły właśnie żydowskie mykwy. Zgodnie z wprowadzonymi w 1919 r. przepisami regulującymi funkcjonowanie gmin żydowskich, ich obowiązkiem było utrzymywanie kąpieli rytualnych. Kolejne przepisy określiły tę aktywność już tylko w kategoriach kompetencji gminy wyznaniowej. Mykwy prowadzące działalność komercyjną podlegały opodatkowaniu jak zwykłe przedsiębiorstwa. Przepisy sanitarne dotyczące mykw zawarte były w okresie międzywojennym w dwóch rozporządzeniach – z 1921 r. oraz z 1936 r. To ostatnie rozporządzenie obowiązywało aż do 2002 r., czyli w trzech różnych formach polskiej państwowości. Zgodnie z ustawą z 1997 r. o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej gminy żydowskie dbają nadal o łaźnie rytualne.
EN
The authors claim that contemporary international terrorism differs a little from the acts of violence that took place in ancient history. Such an example of the use of political terrorism was Sicarii, a Jewish sect operating in Palestine and Egypt in the years 66-73 CE. Almost all information about this group comes from Flavius Josephus, a Roman historian of Jewish origin. The term sicarii itself has a Latin etymology and means murderers or assassins. It appeared in legal Latin in 81 BCE together with the Act Lex Cornelia de sicariis et veneficis, which was one of the first legal regulations in the field of serious organized crime. The Sicarii, however, fought in their own country with the intention of liberating it from the rule of a foreign power, Rome. Using the available source materials, the authors analyzed a typical attack made by Sicarii and confronted it with the achievements of modern forensics and experience in the field of secret services. This made it possible to establish the conditions that had to be met for such an attack. To take place to effectively use terrorism for political struggle by the Sicarii.
PL
Współczesny terroryzm międzynarodowy nie różni się zasadniczo od aktów przemocy, mających miejsce już w starożytności. Przykładem stosowania terroryzmu politycznego byli sykariusze, sicarii, czyli żydowska sekta, szczególnie aktywna w Palestynie i w Egipcie w latach 66-73 n.e. Niemal wszystkie informacje na temat tego ugrupowania pochodzą od Józefa Flawiusza, rzymskiego historyka żydowskiego pochodzenia. Sam termin sicarii ma łacińską etymologię i w łacińskim języku prawnym pojawił się w 81 r. p.n.e. wraz z ustawą "Lex Cornelia de sicariis et veneficis". Była to jedna z pierwszych regulacji prawnych w zakresie przestępczości zorganizowanej. Sykariusze walczyli na terenie swojego kraju z zamiarem jego wyzwolenia spod panowania obcego mocarstwa, Rzymu. Autorzy, korzystając z dostępnego materiału źródłowego, dokonali analizy typowego zamachu, dokonanego przez sicarii i skonfrontowali go z osiągnięciami współczesnej kryminalistyki oraz z doświadczeniem w zakresie działań służb specjalnych. Pozwoliło to na ustalenie warunków, które musiały być spełnione, by taki zamach mógł być efektywnie przeprowadzony. Zastosowania terroryzmu dla celów walki politycznej przez sykariuszy.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.