Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Człowiek w przestrzeni publicznej miasta. Społeczne znaczenia i zjawiska zagrażające przestrzeni publicznej

100%
Bierwiaczonek K.
Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna
|
2021
|
issue 56
45-60
EN
The article deals with the problem of the functioning of urban public space. The first part of the text focuses on six social meanings of public spaces: functional, interactive, civic, axiological, symbolic and identical. Their presentation adopts a cultural perspective related to the process of experiencing space by its users. The empirical context for the analysis is research projects on urban public spaces carried out in Polish cities in the second decade of the 21st century. The second part of the article analyzes the threats to the functioning of urban public spaces. The following processes are referenced in this context modernization risks, a sense of security, privatization of space, touristification, and the growing importance of information technologies in social relations processes. The article ends with conclusions indicating the increased importance of green areas for city dwellers, the restoration of civic meanings of urban spaces, and the introduction of sustainable solutions in the created public spaces. It is also emphasized that suitable public spaces attract users of urban spaces enabling them to carry out optional activities.
PL
Artykuł podejmuje problem funkcjonowania miejskiej przestrzeni publicznej. W części pierwszej wskazano sześć społecznych znaczeń przestrzeni publicznych: użytkowe,  interakcyjne,  obywatelskie,  aksjologiczne,  symboliczne  i  tożsamościowe. W ich przedstawieniu przyjmuje się perspektywę kulturalistyczną związaną z procesem doświadczania przestrzeni przez jej użytkowników. Empirycznym kontekstem do analizy są wnioski z badań nad miejskimi przestrzeniami publicznymi realizowane w miastach Polski w drugiej dekadzie XXI w. W drugiej części artykułu analizowane są zagrożenia dla funkcjonowania miejskich przestrzeni publicznych. W tym kontekście wskazuje się ryzyka modernizacyjne, poczucie zagrożenia, prywatyzację przestrzeni, turystyfikację, wzrost znaczenia technologii informatycznych w procesach relacji społecznych. Artykuł kończy się konkluzjami podkreślającymi wzrost znaczenia terenów zielonych dla mieszkańców miast, przywrócenie politycznego znaczenia przestrzeniom miejskim, wykorzystywanie rozwiązań ekologicznych w kreowanych przestrzeniach publicznych. Akcentuje się także fakt, że dobre przestrzenie publiczne przyciągają użytkowników przestrzeni miejskich, umożliwiając im realizowanie aktywności opcjonalnych.
2
Publication available in full text mode
Content available

Między galerią handlową, ratuszem i bazyliką. Miejsca charakterystyczne centrów śląskich miast w percepcji społecznej

100%
Bierwiaczonek K.
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
|
2010
|
vol. 10
177-188
EN
The centre can be considered one of the most universal categories in human thought. In the context of the city one can say that the centre is one of the spacious archetypes. In European cities of a long duration, centres have been determined by market squares, being economically and symbolically significant, as well as connected with power. Among those who paid attention to it were Aleksander Wallis, Bohdan Jałowiecki, Charles Landry, Leon Dyczewski, whose conceptions constitute a theoretical basis of this article. The empirical part of the text presents selected findings of sociological studies conducted in five Silesian cities, both those having a traditional central space with the market square (Rybnik, Bytom) and the ones which do not have such a centre (Tychy, Ruda Śląska). The attention was focused on those elements of the centre which in a social perception are regarded to be important. The studies show that the repertoire of places important in the centre of various cities is very similar. What dominates are places connected with the sacred, power and new spaces of the sacred and entertainment. What differs, however, is the quality of these places. Market squares still play an important part in the social perception. The market square and its closest surroundings in Rybnik are an example of a cultural area in the sense given to it by Aleksander Wallis. The cities which do not have market squares, on the other hand, are clearly deprived of attractive public spaces.
3
Publication available in full text mode
Content available

Miejsca i nie-miejsca w perspektywie badań nad przestrzeniami publicznymi polskich miast

100%
Bierwiaczonek K.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica
|
2018
|
issue 64
55-70
EN
The article presents choosen author’s and co’authors results of researches of public spaces conducted in polish cities. The attention is focused on these city spaces which acquire the status of a place. Results of the researches show that this process concern especially central and historical city’s spaces and some recreational areas. The theoretical basis of the article are theories of public space as well as classical (Tuan, Libura) and contemporary (Massey, Castello) concepts of place. Contemporary concepts of place focus on the dynamics, negotiative and sometimes conflictuality of the processes of place creation. The consumer character of place is also included in such point of view. Such an interpretation means that typical non-places (Auge), eg shopping centers, can become places for some residents of contemporary cities.
PL
W artykule zaprezentowane są wybrane wyniki autorskich i współautorskich badań nad przestrzeniami publicznymi polskich miast. Uwaga skoncentrowana zostanie na tych przestrzeniach miejskich, które nabywają status miejsca. Taka sytuacja, jak wskazują wyniki badań, dotyczy szczególnie centralnych i historycznych przestrzeni miejskich oraz atrakcyjnych terenów rekreacyjnych. W warstwie teoretycznej w artykule znajdą się odwołania zarówno do teorii miejskiej przestrzeni publicznej, jak i klasycznych (Tuan, Libura) oraz współczesnych (Massey, Castello) ujęć teorii miejsca. W tych ostatnich zwraca się uwagę na dynamikę, negocjacyjność, a czasem konfliktowość procesów tworzących miejsce. Nie pomija się także komercyjnego i konsumpcyjnego charakteru miejsca. Taka interpretacja powoduje, że typowe nie-miejsca (Augé), np. centra handlowe, mogą dla niektórych mieszkańców współczesnych miast stawać się miejscami.
4
Publication available in full text mode
Content available

Puzzle górnośląsko-zagłębiowskie. Społeczne uwarunkowania funkcjonowania Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii

100%
Bierwiaczonek K.
Człowiek i Społeczeństwo
|
2023
|
vol. 55
37-56
EN
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (Metropolis GZM) is the first metropolitan association operating in Poland according to the Act. It includes 41 municipalities of various sizes, administrative statuses and affiliations to cultural regions. This situation poses a significant challenge for integrating municipalities and residents of the Metropolis GZM. The article presents an analysis of selected social dimensions of intra-metropolitan diversity, taking into account the size structure of the municipality and the cultural heterogeneity of the Metropolis GZM. The empirical point of reference was a secondary analysis of data from original and co-authored research conducted in the metropolitan area in the last ten years and publicly available data from public sources. Their analysis revealed, on the one hand, the durability of symbolic boundaries (including phantom ones), the emerging new divisions (between new and rooted inhabitants of peripheral metropolitan municipalities), and, on the other hand, the deepening functional integration of the municipalities and inhabitants belonging to Metropolis GZM.
5
Publication available in full text mode
Content available

Społeczne użytkowanie przestrzeni publicznej miast posocjalistycznych. Przykład trzech miast górnośląskich

100%
Bierwiaczonek K.
Studia Regionalne i Lokalne
|
2014
|
issue 4(58)
105-124
PL
W perspektywie paradygmatu kulturalistycznego socjologii miasta z wykorzystaniem teorii przestrzeni publicznej artykuł prezentuje sposoby użytkowania przestrzeni publicznych w trzech miastach: Jastrzębiu Zdroju, Tychach i Żorach. W miastach tych wyraźnie widoczne są skutki wytwarzania przestrzeni w Polsce Ludowej: dominacja przestrzeni produkcji, budowa monofunkcyjnych przestrzeni mieszkaniowych oraz zaniedbania w tworzeniu przestrzeni publicznych. Wprawdzie w ostatnich latach niektóre ze struktur ułomnych zostały dopełnione, ale nadal wyzwaniem jest wytworzenie integrującej miejskiej przestrzeni publicznej. Dlatego warto poznać sposoby społecznego użytkowania przestrzeni miast socjalistycznych. Rezultaty badań kwestionariuszowych pokazują, że mieszkańcy doceniają i lubią wielofunkcyjne place i rynki w tych miastach, w których one istnieją. Miejsca te stanowią wielofunkcyjną przestrzeń publiczną. Natomiast w ośrodkach, w których brakuje funkcjonalnych miejskich przestrzeni publicznych, zastępują je nowo powstałe centra handlowe, choć nie pełnią funkcji integracyjnej i nie sprzyjają interakcjom społecznym. We wszystkich miastach istotną rolę dla mieszkańców, szczególnie przy realizacji działań opcjonalnych, odgrywają przestrzenie rekreacyjne.
EN
The paper presents the ways public space is socially used in three cities: Jastrzebie Zdroj, Tychy and Zory. The theoretical background is the culturalist perspective of urban sociology and the theory of public space. In the socialist era, the space in the researched cities was dominated by production and monofunctional housing estates. Public space did not exist. In the recent years, some unfinished structures may have been completed, but creating integrative urban public space is still a challenge. As a result, it is interesting to research and describe contemporary ways of using space in the “socialist” cities. The results of qualitative research show that inhabitants appreciate multifunctional market places and public squares wherever they exist. Such places constitute multifunctional public space. However, in cities lacking functional public space, shopping centres replace traditional city space. Unfortunately, they do not have the social integration function and do not promote social interactions. In every city, recreational areas are important for inhabitants.
6
Publication available in full text mode
Content available

Praca w pamięci zbiorowej mieszkańców górnośląskiej wsi na tle procesów przemian obszarów wiejskich

63%
Nawrocki T., Bierwiaczonek K.
Kultura i Społeczeństwo
|
2020
|
vol. 64
|
issue 1
197-221
PL
The subject of the article is collective memory of the concept of work among the inhabitants of the Upper Silesian village of Bojszowy. The author of the study employs the classic understanding of collective memory, while simultaneously pointing to the importance of the communication process and the diversity of information sources shaping it. Empirical data was collected during research conducted in 2018 using in-depth interview techniques. The research sample consisted of 30 rural residents. Analysis of the functioning of collective memory about work revealed the development processes – especially industrialization and deagrarianization – taking place in Bojszów. The analysis clearly shows the specificity of the Upper Silesian village, where these processes began relatively early, and work was associated not only with agriculture, but also with industry and trade.
7
Publication available in full text mode
Content available

Przetrwanie i trauma. Pamięć zbiorowa o latach wojny w śląskiej wsi

63%
Nawrocki T., Bierwiaczonek K.
Studia Socjologiczne
|
2019
|
issue 4(235)
75-102
PL
Artykuł podejmuje problem pamięci zbiorowej o czasach II wojny światowej wśród mieszkańców śląskiej wsi Bojszowy. Odwołując się do koncepcji traumy kulturowej Jeffreya C. Alexandra zadano pytanie: czy w przypadku pamięci mieszkańców badanej wsi o czasach wojny mamy do czynienia z wystąpieniem traumy kulturowej? Do analizy wybrano dwa problemy: pamięć o służbie mężczyzn w Wehrmachcie oraz pamięć o sąsiedztwie nazistowskiego obozu zagłady w Auschwitz-Birkenau (wieś znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie Oświęcimia). Odpowiedź na pytanie badawcze uzyskano dzięki analizie trzydziestu relacji zebranych techniką wywiadu pogłębionego. Badanie odtworzonych treści pamięci zbiorowej pokazało, że pamięć o służbie bojszowian w Wehrmachcie ma charakter traumy kulturowej. Pamięć o tych dramatycznych doświadczeniach przetworzona została na narrację, która odmieniła tożsamość mieszkańców wsi. Taki proces nie zaszedł w przypadku pamięci o obozie Zagłady, dlatego równie trudnych wydarzeń związanych z tym sąsiedztwem nie można ujmować w kategoriach traumy kulturowej.
XX
The article deals with the issue of collective memory about the times of the Second World War (WWII) among the inhabitants of a Silesian village. Engaging with the Jeffrey C. Alexander’s concept of cultural trauma, we set out to establish if the memory of the WWII in this group bears features of cultural trauma. Two issues have been selected for the analysis: the memory of men’s service in the Wehrmacht, the unified armed forces of Nazi Germany, and the memory of living in the vicinity of the Nazi extermination camp in Auschwitz-Birkenau. Thirty in-depth interviews with the inhabitants of the village were analysed in order to answer the research question. The study has demonstrated that the memory of the service in the Wehrmacht bears features of cultural trauma. The memory of these dramatic experiences has transformed the identity of the villagers. This kind of process did not occur in the case of the memory of the Holocaust camp.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.