Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Unia Apostolska Najświętszego Serca Jezusowego Diecezji Częstochowskiej i jej działalność dokumentacyjno-archiwalna

100%
Wolnicki P.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
2020
|
vol. 113
431-448
EN
The substantive right of the faithful in Church to organize into associations also applies to clergy. The international association for diocesan priests is the Apostolic Union of Priests of the Sacred Heart of Jesus, founded by Viktor Labeurier in 1862, which was canonically approved and established in 1880 In Poland, this association appeared at the beginning of the 20th century, and in the Diocese of Częstochowa it was founded in 1929. Until 1949, it operated as an association with a legal basis in Polish and Church law. Due to the Decree of 5 August 1949 amending certain provisions of the law on associations, the Apostolic Union became an exclusively canonical institution. The history of this association in Poland and many of its dioceses has not been synthesised. The aim of the article is therefore to present this institution and its archival activities on the example of the Diocese of Czestochowa and the characteristics of the file documentation: the book of members and the book of candidates, declarations of membership, promises of stability and the so-called schedula sheets. Apart from the deliberations of the researchers, we also find the characteristics of the documentation produced, collected and archived by its basic structures – diocesan Apostolic Unions – which can be a rich source of information for many scientific disciplines.
PL
W Kościele prawo przedmiotowe do organizowania się wiernych w różnego rodzaju zrzeszenia dotyczy także duchownych. Międzynarodowym stowarzyszeniem grupującym księży diecezjalnych jest założona przez Wiktora Labeuriera w 1862 roku Unia Apostolska Kapłanów Najświętszego Serca Jezusowego, która kanoniczne zatwierdzenie i ustanowienie otrzymała w 1880 roku. Na ziemiach polskich stowarzyszenie to pojawiło się na początku XX wieku, a w diecezji częstochowskiej powstało w roku 1929. Do 1949 roku funkcjonowała ona jako stowarzyszenie mające umocowanie prawne w przepisach prawa polskiego i kościelnego. W związku z dekretem z dnia 5 sierpnia 1949 roku o zmianie niektórych przepisów prawa o stowarzyszeniach Unia Apostolska stała się instytucją wyłącznie kanoniczną. Dzieje tego stowarzyszenia w Polsce i w wielu jej diecezjach nie doczekały się syntetycznego opracowania. Celem artykułu jest więc przedstawienie tej instytucji i jej archiwalnej działalności na przykładzie diecezji częstochowskiej oraz charakterystyka dokumentacji aktowej: księgi członków i księgi kandydatów, deklaracji członkostwa, złożonych przyrzeczeń stałości i kart tzw. scheduli. Poza rozważaniami badaczy wciąż bowiem pozostaje charakterystyka dokumentacji wytwarzanej, gromadzonej i archiwizowanej przez podstawowe jej struktury – diecezjalne Unie Apostolskie, która może być bogatym źródłem informacji dla wielu dyscyplin naukowych.
2
Publication available in full text mode
Content available

Sprawy zakonne w Zespołach Akt Konsystorskich Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej

100%
Wolnicki P.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
2009
|
vol. 92
299-322
FR
Le sujet de réfl exion scientifi que repris dans la présentation de l’article porte sur des actes du dix-neuvième siècle provenant de quelques chancelleries consistoriales et concernant les religieux. Sur le thème de ces actes et de ses possibilités d’utilisation n’est apparue aucune publication jusqu’à ce jour. Cependant, en 1925, ces couvents inclus dans le diocèse de Częstochowa avaient en effet également des religieux masculins ainsi que féminins. La documentation restée après eux n’est pas complète. Elle contient les actes concernant : les religieux de Saint Paul, premier ermite à Częstochowa, à Konopnica, à Lesniow et à Wielgomlyny, les Pères Kartusiens de Gidle, les Prêtres Canoniques Réguliers de Mwstów, les Pères Bernardins de Przyrów, les Prêtres réformateurs de Wieluń. Et parmi les congrégations féminines les actes des Soeurs Mariawitki de Częstochowa et les Soeurs Bernardines de Wieluń. Provenant de quelques chancelleries consistoriales, la documentation a permis de remarquer les affaires relevant de la compétence des évêques dans le rapport des religieux masculins et féminins. Il montre la soumission aux avertissements du pouvoir civil par la hiérarchie ecclésiale du 19e siècle.Elle refl ète les diffi cultés des religieux et ce qui se passait avec leurs propriétés qui furent liquidèes En plus des biens matériels, il y eut les problèmes des vocations à cause du Pouvoir politique civil: il contrôlait le nombre des vocations, décourageait et rendait impossible l’entrée qu couvent des candidates. Ces problèmes ont été actés dans les archives du diocèse. Les couvents étaient continuellement controlés par le pouvoir civil qui observait leurs habitudes, leur vie religieuse et morale. Ces actes ont permis de connaître les plus importants domaines des travaux apostoliques des religieux habitant les couvents, ceux des paroisses et ceux qui aidaient les prêtres diocésains. Cette importante documentation qui a déjà 200 ans devrait être utilisée par les diverses disciplines de l’enseignement.
3
Publication available in full text mode
Content available

Biskupa Zdzisława Golińskiego koncepcja Archiwum Diecezjalnego w Częstochowie

100%
Wolnicki P.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
2011
|
vol. 96
209-225
EN
Bishop prof. dr hab. Z. Goliński’s legacy, preserved in the Archive of Metropolitan Curia in Częstochowa, revealed the sphere of his influence hitherto unknown. As a professor of moral theology, he felt responsible for the archive material relating to the past of the Diocese of Częstochowa. He was involved in collecting material concerning the history of the mentioned diocese. He also valued the latest documentation produced by the Diocesan Curia in Częstochowa. In his opinion it should not only be collected but also properly organized. Bishop Goliński learnt the respect for the archive material in his family and that is why he paid so much attention to the way this material was kept. He created the department for archive and entrusted it with the coordination of the archival tasks. He also built the necessary plan of the records of the Curia Archive and the relevant archival regulations for the Church of Częstochowa. The Bishop controlled this area personally with the help of the Chancellor issuing orders which were to improve archival activities of the Curia and Diocese. He had his concept of the archive for a Particular Church, based probably on the family experiences and the practice in running the personal archive. Bishop prof. dr hab. Zdzisław Goliński certainly stood out from the members of the Polish episcopate. He paid a great deal of attention to the competence of people employed in church archives and to the role of these structures in Curia and the whole Particular Church.
4
Publication available in full text mode
Content available

Dziewiętnastowieczne akta wizytacji dziekańskich na przykładzie dekanatu radomszczańskiego

100%
Wolnicki P.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
2010
|
vol. 94
341-367
FR
La documentation du XIXe siècle concernant les inspections décanales sur le territoire Royal Polonais permet de trouver des informations précieuses sur la vie religieuse des diverses régions du territoire de Radomsko. Elle refl ète la manière de réaliser les dispositions du pouvoir diocésain- decretum reformationis-et laїc, par le clergé paroissial. Elle montre le rôle du doyen dans le système hiérarchique de ľéglise catholique durant la période ďoccupation et la façon dont il observe les recommandations du pouvoir diocésain. En même temps, elle trace le tableau du doyen non comme un inspecteur mais comme un prêtre parmi les autres pretres dans des communautés fraternelles. Dans la structure de ľEglise catholique, les doyens occupent une place importante exercant une infl uence sur la vie religieuse-morale du clergé et directement aussi des fi dèles. Recevant obediénce du pouvoir diocésain, ils ont exercé un contrôle sur la situation matérielle des sanctuaires paroissiaux, chapelles, presbytères et autres bâtiments ďéglise. Un des moyens utilisés fut ľinspection de toutes les paroisses situées sur le territoire ecclésial de ľadministration territoriale décanale. Le tom de ľacte ďinspection dècanale du doyenné de Radomsko se compose de protocoles ainsi que comptes-rendus du pouvoir ecclésial et laic rapport (relatifs) a la pèriode annuelle. En plus, le doyen a rassemblé des circulaires qui ont informé les prêtres des paroisses au sujet des inspections, de leurs dates ainsi que de ľordre ďinspections des paroisses.
5
Publication available in full text mode
Content available

Procedura wyboru rady municypalnej w Królestwie Polskim (1830-1831)

100%
Wolnicki P.
Czasopismo Prawno-Historyczne
|
2016
|
vol. 68
|
issue 1
69-85
PL
W dotychczasowych badaniach nad dziejami administracji na ziemiach polskich rzadko poruszana jest problematyka wyborów do samorządu miejskiego w okresie Rządu Narodowego w 1831 r. Z kolei tematyka dotycząca dawnego prawa wyborczego niemal nie dotyka charakterystyki tych wyborów. Prześledzenie tych zagadnień wydaje się potrzebne i to nie tylko dlatego, by uzupełnić pewną lukę badawczą, ale także w celu potwierdzenia funkcji wyborów w społeczeństwie nowożytnym.
6
Content available remote

Gromadzenie zasobu w archiwum diecezjalnym na przykładzie Częstochowy

100%
Wolnicki P.
Archiwa – Kancelarie – Zbiory
|
2008
|
vol. 2
s. 233 - 256
PL
Zasób archiwalny biskupstwa częstochowskiego (1925-1992) został zgromadzony przede wszystkim w archiwum diecezjalnym pełniącym rolę archiwum historycznego dla tego biskupstwa. Najbardziej owocnymi w scalaniu i koncentracji archiwaliów okazały się lata 50. i 60. ubiegłego stulecia. W swojej historii zasób archiwalny diecezji częstochowskiej ulegał licznym przemieszczeniom w związku z reorganizacją Kościoła w Polsce, jak też wydarzeniami społeczno-politycznymi w kraju. Niemały wpływ wywierały przy tym problemy lokalowe i antykościelna polityka władz państwowych. Na zasób ten składają się materiały archiwalne z okresu staropolskiego i nowożytnego oraz tylko nieliczne z czasów współczesnych. Nie wszystkie zespoły zostały scalone. Poważna część materiałów archiwalnych znajduje się w archiwum kurii w Częstochowie, a jego zasobem, zgodnie z ustawodawstwem kościelnym, zarządza kanclerz. Własne zespoły archiwalne gromadzą i przechowują w swych archiwach także inne instytucje kościelne. Większość z nich, z wyjątkiem archiwów parafialnych i niektórych dziekańskich, posiada już tylko dokumentację najnowszą. Praktyka archiwalna w instytucjach podlegających kurii częstochowskiej opiera kwestię przekazywania materiałów archiwalnych do archiwum diecezjalnego na dyspozycji kanclerza odpowiedzialnego za dokumentację powstałą w diecezji częstochowskiej. Utworzone z niej zespoły znajdują swoje miejsce najpierw na półkach archiwum kurialnego, a stąd dopiero po pewnym, nie określonym w przepisach czasie, zostają przekazane do archiwum historycznego. Natomiast kompetencje dyrektora archiwum diecezjalnego dotyczą materiałów archiwalnych o starszym rodowodzie, rozproszonych po innych archiwach oraz tych zgromadzonych już w centralnym archiwum biskupstwa częstochowskiego. Największy niedogodnością pozostaje brak instrukcji kancelaryjnej i archiwalnej a także wiążących zasad selekcji i brakowania dokumentacji. Współczesny napływ dokumentacji foto- i fonograficznej oraz elektronicznej wymaga podjęcia specjalistycznych metod gromadzenia i opracowania zgodnych ze standardem archiwalnym. Przed archiwistami kościelnymi pojawia się współcześnie kolejne wyzwanie. Narastający zasób archiwalny archidiecezji częstochowskiej wymaga, aby w kościelnych archiwach (przede wszystkim w diecezjalnym i w kurii) zatrudniano przede wszystkim osoby mające fachowe wykształcenie uniwersyteckie w zakresie archiwistyki, co dawałoby gwarancje właściwego postępowania z materiałami archiwalnymi. Zasób archiwalny archidiecezji częstochowskiej stał się obecnie bardzo ciekawym obszarem dla badań naukowych. Zapoznanie się z poszczególnymi etapami jego powstawania pozwoli łatwiej dotrzeć do potrzebnych informacji. Zgromadzone w kościelnych archiwach biskupstwa częstochowskiego materiały archiwalne rzucają szersze światło nie tylko na ostatnie 400 lat dziejów Kościoła i państwa, ale także na wydarzenia historii współczesnej i najnowszej.
7
Publication available in full text mode
Content available

Postanowienie o stopniu dozoru i opieki rządu nad duchowieństwem z 6/18 marca 1817 r.

100%
Wolnicki P.
Czasopismo Prawno-Historyczne
|
2022
|
vol. 74
|
issue 1
173-190
EN
The decision on the degree of government supervision and protection concerning the Roman Catholic clergy and the funds in their possession was signed by Tsar Alexander I on 6/18 March 1817. However, it was never published in the Journal of Laws of the Kingdom of Poland. Nevertheless, it was in force throughout the entire period of the partitions. It regulated the legal status of not only the clergy but of the Catholic Church as a religious institution in the matters of: contacts with the Holy See, communication between the clergy and the government, making appointments to church offices, admissions to religious orders, church discipline, and church funds. Compliance with this legal act was binding and the entities in the hierarchical structure of the Catholic Church and the administrative authorities of the Kingdom of Poland at various levels, especially the Government Commission for Religious Affairs and Public Enlightenment, were clearly indicated in this context.
PL
Postanowienie o stopniu dozoru i opieki rządu nad duchowieństwem rzymskokatolickim i funduszami przez nich posiadanymi zostało podpisane przez cara Aleksandra I 6/18 marca 1817 r. Nigdy jednak nie zostało ogłoszone w Dzienniku Praw Królestwa Polskiego. Mimo to obowiązywało przez cały okres zaborów. Regulowało status prawny, nie tylko duchowieństwa, ale także Kościoła katolickiego jako instytucji religijnej w sprawach: kontaktów ze Stolicą Apostolską, komunikacji duchowieństwa z rządem, obsadzania urzędów kościelnych i przyjmowania do zakonów, karności kościelnej oraz funduszów kościelnych. Do przestrzegania tego aktu prawnego zobowiązano wyraźnie wskazane w nim podmioty w hierarchicznym ustroju Kościoła katolickiego oraz władze administracyjne Królestwa Polskiego różnych szczebli z Komisją Rządową Spraw Duchownych i Oświecenia Publicznego na czele.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.