Badania rewolucji płci w globalnych migracjach, mimo że są prowadzone w perspektywie intersekcjonalnej, sporadycznie włączają do analiz zagadnienia religii i religijności w doświadczeniu wyjeżdżających. Obszary, w których szuka się fenomenów świadczących o zmianie społecznej, to przede wszystkim zagadnienia podziału pracy oraz nowych form opieki realizowanej przez migrantów obu płci wobec dzieci lub starszych rodziców zabranych ze sobą lub pozostawionych w kraju pochodzenia. Dokonując wstępnego przeglądu wyników polskich i międzynarodowych badań prowadzonych na skrzyżowaniu problematyki migracji, płci kulturowej, pracy i opieki oraz religijności, pokazuję, że włączenie do analiz doświadczeń religijności migrantów pomo- głoby pełniej odpowiedzieć na pytanie, czy wraz z migracjami mamy do czynienia z rewolucją płci. A także: jakie są jej możliwe kierunki i znaczenie dla samych mężczyzn i kobiet.
W dniach 9–11 listopada 2016 roku odbyła się konferencja: Women, Religions and Gender Relations, organizowana przez University of Turin, poświęcona problematyce wie- lowymiarowości relacji gender i religii w społeczeństwach współczesnych. Warto zaznaczyć, że to już kolejna z inicjatyw konferencyjnych w ostatnich latach, które odbywają się w Eu- ropie i skupiają wokół tej tematyki. W 2015 roku odbyły się dwie sesje grup tematycznych pt. Gender and Religion in Times of Growing Social Inequalities and Differences, które były organizowane podczas konferencji Europejskiego Towarzystwa Socjologicznego w Pradze (12th ESA conference: Differences, Inequalities and Sociological Imagination). W tym sa- mym roku w Lizbonie w Centre for Social Studies odbyły się warsztaty Is secularism bad for women? Women, Religion and Multiculturalism in contemporary Europe. Kilka lat wcześniej w 2012 roku odbyła się interdyscyplinarna konferencja organizowana przez University of Roehampton w Londynie, pt. Women, Authority and Leadership in Christianity and Islam, skupiona na problematyce przywództwa religijnego, płci i instytucji religijnych.
Streszczenie: Celem artykułu jest analiza wzorów działań kobiet i mężczyzn w polskich migracyjnych organizacjach religijnych Kościoła rzymskokatolickiego na przykładzie Polskich Misji Katolickich (PMK) w Anglii, Belgii i Szwecji, rozpatrywanych jako izomorficzne, to znaczy zależne od środowiska społecznego i zmieniające się w jego kontekście. PMK to organizacje, które działają w społeczeństwach migracyjnych, pełniące wobec Polek i Polaków funkcje religijne, społeczne i kulturowe. Wykorzystując podejścia jakościowe, analizę treści indywidualnych i zbiorowych wywiadów pogłębionych z 96 osobami – zarówno świeckimi, konsekrowanymi, jak i ordynowanymi, aktywnymi w strukturach PMK, rekonstruujemy trzy główne wzory płciowe, które (re)produkowane są w praktykach społecznych w organizacjach misyjnych. Wśród nich rozpoznajemy tradycyjne wzory kobiecości i męskości, które są esencjalistyczne i homogeniczne w ramach dychotomicznego podziału . Wyodrębniamy także praktyki emancypujące kobiecość, zwracając szczególną uwagę na rolę otoczenia organizacyjnego kraju przyjmującego migrantów w produkowaniu egalitarnych wzorów płciowych. W końcu, wskazujemy na praktyki podejmowane przez religijnych mężczyzn, które określamy mianem retradycjonalizujących, ukierunkowanych na restytucję hegemonicznej męskości. Summary: The aim of the article is to analyze the patterns of social practices of women and men in the Polish migratory religious organizations of the Roman Catholic Church, i.e. Polish Catholic Missions (PCM) in England, Belgium and Sweden. We consider them as isomorphic, i.e. dependent on the social environment and prone to changes stemming from the context in which they function. PCMs function in migrant societies and fulfil religious, social and cultural functions for Poles. Using qualitative methodology of content analysis of individual and collective in-depth interviews conducted with 96 people – lay, consecrated, and ordained men and women, active in PCM structures – we reconstruct the three main gender patterns (re)produced in social practices within these organizations. Among them, we recognize traditional patterns of femininity and masculinity, which are essentialistic and homogeneous within the dichotomous division. We also distinguish practices of emancipating femininity, paying particular attention to the role of the organizational environment of the host country of migrants in the production of egalitarian gender patterns. Finally, we point to the practices of religious men, which we call retraditionalization, directed at the restitution of hegemonic masculinity.
W artykule analizujemy konstruowanie męskości przez polskich migrantów zaangażowanych w działalność polskich organizacji Kościoła katolickiego za granicą. Przedstawiamy wyniki badań, które przeprowadziłyśmy w latach 2016–2018 z aktywnymi religijnie polskimi mężczyznami migrantami, w trzech krajach: Anglii, Belgii i Szwecji. Ramą heurystyczną analizy jest koncepcja męskości hybrydycznej, rozumianej jako konglomerat społecznych praktyk i reguł społecznych wywodzących się z różnych wzorców płci. Pokazujemy, jak w procesie selektywnego włączania znaczeń przypisywanych np. kobiecości konstruowany jest nowy wzór męskości. Omawiamy, w jaki sposób religia staje się mechanizmem stratyfikacji i mobilności w ramach hierarchii płci. Osadzenie męskości w znaczeniach religijnych wynosi polską religijną męskość na dominujące pozycje w porządku symbolicznym.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.