Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Potencjał rodzimych iglastych gatunków drzew leśnych w uprawach agroleśnych

100%
Baranowska M., Kobus-Cisowska J.
Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
|
2023
|
vol. 113
|
issue 3
50-67
EN
Agroforestry is a type of farming that integrates agricultural crops with trees, and is a way of managing the land in which crop and livestock production coexist in the same area with woody plants and/or shrubs. Agroforestry promotes efficient use of soil and environmental resources compared to monoculture farming. The integration of trees in agroforestry improves the fertility and physical, biological and chemical properties of the soil, and consequently food, timber and fodder. Such cultivation promotes an appropriate microclimate by influencing soil properties and moisture content. Integration of trees on agricultural land provides additional climate and environmental benefits and can be a cost-effective and climate-friendly practice. The article identifies native coniferous forest tree species that could potentially be part of agroforestry crops with a view to their use in functional foods.
PL
Agroleśnictwo to rodzaj upraw integrujący uprawy rolne z drzewami i jest sposobem gospodarowania ziemią, w którym produkcja roślinna i zwierzęca współistnieje na tym samym obszarze z roślinnością drzewiastą i/lub krzewami. Agroleśnictwo sprzyja efektywnemu wykorzystaniu zasobów glebowych i środowiskowych w porównaniu z uprawą monokulturową. Integracja drzew w uprawie rolniczej poprawa żyzność i właściwości fizyczne, biologiczne i chemiczne gleby, a w konsekwencji żywności, drewna i paszy. Taka uprawa sprzyja odpowiedniemu mikroklimatowi wpływając na właściwości i wilgotność gleby. Integracja drzew na gruntach rolnych zapewnia dodatkowe korzyści dla klimatu i środowiska, dlatego może stanowić opłacalną i przyjazną praktykę. W artykule wskazano rodzime gatunki iglastych drzew leśnych, które potencjalnie mogłyby stanowić element upraw agroleśnych z uwzględnieniem ich wykorzystania w żywności funkcjonalnej.
2
Publication available in full text mode
Content available

Możliwości i wyzwania zastosowania cyfryzacji w rozwoju zrównoważonego, inteligentnego rolnictwa na przykładzie produkcji roślinnej

100%
Kobus-Cisowska J., Dziedziński M.
Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
|
2023
|
vol. 112
|
issue 2
28-41
EN
Smart farming, or smart agriculture, is a way of agricultural development that emphasizes information and communication technologies in networked machinery, equipment and sensors, allowing not only high-tech farm supervision, but also remote control of processes. The goal is to optimize and increase production quality and reduce human labor. Innovative technologies, i.e. the Internet of Things (IoT), cloud computing and artificial intelligence, are expected to inspire growth, as well as confront current difficulties, i.e. food security and climate change. The use of new technologies also raises some concerns and poses new challenges for farms. This article describes the tools and equipment used in intelligent agriculture, the possibilities for their application, as well as the anticipated challenges that arise when combining innovative technologies with conventional farming operations.
PL
Inteligentne rolnictwo (ang. smart farming, smart agriculture) to sposób rozwoju rolnictwa, który kładzie nacisk na technologie informacyjne i komunikacyjne w maszynach, urządzeniach i czujnikach, co pozwala nie tylko na zaawansowany technologicznie nadzór nad gospodarstwem, ale daje też możliwość zdalnego sterowania procesami i pracami. Celem stosowania tzw. cyfryzacji jest optymalizacja i zwiększenie jakości produkcji, redukcja pracy ludzkiej, redukcja przemysłowych środków produkcji oraz zmniejszenie presji środowiskowej. Przewiduje się, że innowacyjne technologie tj. Internet Rzeczy (IoT), technologie satelitarne, przetwarzanie w chmurze czy sztuczna inteligencja przyczynią się do rozwoju rolnictwa, a także będą sprzyjać bezpieczeństwu żywności i ograniczą zmiany klimatyczne. Zastosowanie nowych technologii budzi również pewne obawy oraz stawia nowe wyzwania rolnikom. W niniejszym artykule opisano narzędzia i urządzenia wykorzystywane w inteligentnym rolnictwie, możliwości ich zastosowania, a także przewidywane wyzwania, które pojawiają się przy łączeniu innowacyjnych technologii z konwencjonalną działalnością rolniczą.
3
Publication available in full text mode
Content available

Pomidor (Solanum lycopersicum L.) – Uprawa, zastosowanie i właściwości funkcjonalne

100%
Bajon A., Kobus-Cisowska J.
Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
|
2024
|
vol. 117
|
issue 3
77-93
EN
The tomato (Solanum lycopersicum L.) is an annual plant belonging to the Solanaceae family, native to South America. Today, it is one of the most popular vegetables grown worldwide. The tomato fruit is a large, juicy berry. The tomato is cultivated in most climatic zones in Europe. The aim of this study was to analyze the current state of knowledge regarding tomato cultivation technologies, as well as to examine the characteristics of the fruit, including its nutritional value, composition, and culinary uses. The study incorporates data based on statistics from the Central Statistical Office (GUS) concerning tomato production in Poland and Europe. It was shown that tomato cultivation depends on factors such as location, type of cultivation, variety, and appropriate conditions. The dominant technologies currently being developed include the use of coconut fiber mats in greenhouses. The tomato plant has a complex morphology that is adapted to the environmental conditions where it grows. It can be cultivated in open fields or under cover (in greenhouses and polytunnels). Achieving high yields and good quality fruits depends on many factors, including precise irrigation and liquid fertilization. This requires continuous and regular monitoring of cultivation conditions and careful plant care. The tomato fruit is largely composed of water and is also a source of valuable vitamins and minerals. Due to the presence of many biologically active compounds, it also has significant health-promoting properties.
PL
Pomidor (Solanum lycopersicum L.) jest rośliną jednoroczną, należącą do rodziny psiankowatych (Solanaceae), która pochodzi z Ameryki Południowej. Aktualnie jest jednym z najpopularniejszych warzyw uprawianych na całym świecie. Owoce pomidora to duże, soczyste jagody. Pomidor uprawiany jest w większości stref klimatycznych w Europie. Celem pracy była analiza stanu wiedzy w zakresie stosowanych technologii uprawy pomidora oraz budowa owocu jak również charakterystyka wartości i składu odżywczej oraz wykorzystanie kulinarne. W pracy zawarto dane w oparciu o dane GUS w zakresie wielkości produkcji pomidora w Polsce i Europie. Wykazano, że uprawa pomidora zależy m.in. od lokalizacji rodzaju uprawy i odmiany oraz odpowiednich warunków. Dominującymi technologiami, które aktualnie są rozwijane to uprawa na matach koksowych w szklarniach. Pomidor uprawiany jest w gruncie lub pod osłonami (szklarnie i tunele foliowe). Uzyskanie wysokich plonów i dobrej jakości owoców zależy od wielu czynników m.in. precyzyjnego nawadniania i nawożenia. Wymaga to ciągłej i regularnej analizy warunków uprawy i starannej pielęgnacji rośliny. Owoc rośliny pomidora w dużej części składa się z wody. Jest również źródłem cennych witamin i składników. Ze względu na obecność wielu związków biologicznie aktywnych w swoim składzie, ma także istotne znaczenie prozdrowotne.
4
Publication available in full text mode
Content available

Charakterystyka folianów i procesy kształtujące zawartość folianów i kwasu foliowego w produktach roślinnych i zwierzęcych oraz ich znaczenie w żywieniu człowieka

81%
Borucki M., Dziedziński M., Kobus-Cisowska J.
Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
|
2023
|
vol. 113
|
issue 3
21-36
EN
Folic acid plays a key role in the methylation cycle and in DNA biosynthesis. A deficiency of folic acid in the diet can lead to many disorders, such as anemia or reduced biosynthesis of cells in the bone marrow. There is good evidence of folic acid deficiency in a large proportion of the population in developed countries, even where folate supplementation occurs, so it is very important to be aware of the bioavailability and retention of folic acid in food. Despite the fact that folic acid is present in many raw materials, its bioavailability and content in ready-to-eat products depends on many factors and affects the nutritional effect. This article is a study indicating the key sources of folic acid, its bioavailability, role in the human body, and the effects of deficiency.
PL
Kwas foliowy odgrywa kluczową rolę w cyklu metylacji oraz biosyntezie DNA. Niedobór folianów w diecie może prowadzić do wielu zaburzeń tj. niedokrwistości czy zmniejszenia biosyntezy komórek w szpiku kostnym. Wskazuje się na niedobory kwasu foliowego w znacznej części liczby ludności w krajach rozwiniętych, nawet tam, gdzie występuje suplementacja żywności kwasem foliowym, tym samym bardzo istotną kwestią jest świadomość biodostępności i retencji kwasu foliowego w żywności. Mimo tego, że foliany występuje w wielu surowcach, jego biodostępność i zawartość w produktach gotowych do spożycia jest zależna od wielu czynników i wpływa na efekt odżywienia. Niniejszy artykuł jest opracowaniem wskazującym na kluczowe źródła folianów, jego biodostępność, rolę w organizmie człowieka, a także skutki niedoboru.
5
Publication available in full text mode
Content available

Ocena właściwości przeciwutleniających ekstraktów z pędów różnych drzew iglastych

81%
Dziedziński M., Kobus-Cisowska J., Stuper-Szablewska K., Baranowska M.
Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
|
2023
|
vol. 111
|
issue 1
EN
Coniferous trees have long been used as a source of compounds with therapeutic and health-promoting potential, as well as raw materials containing characteristic aroma and flavor substances. Today, however, except for the bark, various parts of coniferous trees are not used in many industries. Shoots are almost absent as an ingredient in food as well as cosmetics and other health-promoting products, despite their wide availability, low price and the possibility of obtaining them organically. The aim of this study was to evaluate aqueous extracts from freeze-fixed shoots of selected conifers, i.e. european spruce (PA), european larch (LD), douglas fir (PM) and common juniper (JC), as a source of bioactive compounds and antioxidant activity. The analysis showed that all of the tested extracts were characterized by the content of bioactive compounds with antioxidant activity. The PA extract had the highest content of tested phenolic acids (19750 µg/g d.w), followed by JC (12139 µg/g d.w), LD (11553 µg/g d.w), and the lowest PM (10489 µg/g d.w), while in terms of total flavonoid content, LD and PA extracts had the highest result, although despite the lower content of tested bioactive components, JC and PM extracts had the highest ability to inhibit DPPH free radicals.
PL
Drzewa iglaste od dawna stosowane są jako źródło związków o potencjale terapeutycznym, prozdorowotnym, a także jako surowce zawierające charakterystyczne substancje zapachowe i smakowe. Obecnie jednak, poza korą, różne części drzew iglastych nie znajdują zastosowania w wielu gałęziach przemysłu. Pędy są prawie nieobecne jako składnik żywności oraz kosmetyków i innych produktów prozdrowotnych, pomimo ich szerokiej dostępności, niskiej ceny i możliwości ekologicznego ich pozyskania. Celem pracy była ewaluacja ekstraktów wodnych z utrwalonych przez liofilizację pędów wybranych drzew iglastych tj. świerk pospolity (PA), modrzew europejski (LD), daglezja zielona (PM) i jałowiec pospolity (JC) jako źródła związków bioaktywnych i aktywności przeciwutleniającej. Przeprowadzone analizy wykazały, że wszystkie z badanych ekstraktów cechowały się zawartością związków bioaktywnych o aktywności przeciwutleniającej. Największą zawartością badanych związków fenolowych cechował się ekstrakt PA (19750 µg/g s.m), następnie JC (12139 µg/g s.m), LD (11553 µg/g s.m), a najniższą PM (10489 µg/g s.m), z kolei w badaniu ogólnej zawartości fenoli, najwyższy wynik uzyskały ekstrakty LD i PA, aczkolwiek mimo niższej zawartości badanych składników bioaktywnych, największą zdolnością do hamowania wolnych rodników DPPH cechowały się ekstrakty JC i PM.
6
Publication available in full text mode
Content available

Skorupa kurzych jaj konsumpcyjnych: wartość odżywcza i właściwości funkcjonalne

81%
Kobus-Cisowska J., Szablewski T., Ziemniewska P., Dziedziński M.
Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
|
2022
|
vol. 110
|
issue 4
36-48
EN
The production of chicken eggs at the industrial level leads to a significant amount of shell residue, which most often constitutes production waste. In general, consumer egg shells are considered to have no economic value, despite the fact that they are rich in minerals that could provide an alternative to synthetic dietary supplements. This paper reviews information on the possibilities of egg shells management. A wide range of possibilities for the processing and use of eggshells as a source of minerals and a raw material with functional properties was demonstrated. Shells are characterized by a high content of calcium, but also contain boron, chromium, manganese, copper, iodine, iron, sulfur, zinc, selenium and silicon, while a low content of heavy metals. Properly crushed shells are considered one of the best sources of calcium for humans and animals, with a bioavailability of more than 90%.
PL
Produkcja jaj kurzych na poziomie przemysłowym prowadzi do powstania znacznej ilości pozostałości skorup, które najczęściej stanowią odpady produkcyjne. Skorupy jaj konsumpcyjnych niejednokrotnie uważane są za nieekonomiczny produkt uboczny bądź odpad, pomimo tego że stanowią źródło składników mineralnych, mających znaczenie w żywieniu ludzi, jak i zwierząt. W pracy przedstawiono potencjał i możliwości wykorzystania skorupy jaj jako źródła składników mineralnych. Skorupy charakteryzują się wysoką zawartością wapnia, ale zawierają także bor, chrom, mangan, miedź, jod, żelazo, siarkę, cynk, selen oraz krzem i jednocześnie zawierają niski poziom metali ciężkich. Odpowiednio rozdrobnione skorupy jaj mogą stanowić jedno z najlepszych źródeł wapnia w żywieniu ludzi jak i zwierząt, cechującego się ponad 90% przyswajalnością.
7
Publication available in full text mode
Content available

Właściwości odżywcze i funkcjonalne buraka ćwikłowego (beta vulgaris L. subsp. Vulgaris)

81%
Kobus-Cisowska J., Dziedziński M., Szymandera-Buszka K., Neumann M.
Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
|
2023
|
vol. 114
|
issue 4
83-93
EN
Beetroot (Beta vulgaris L. subsp. vulgaris) belong to the group of annual, biennial and durable cultivars. In Poland, over 50 varieties of beetroot are cultivated, and its production reaches 240,000 tons. The deficiencies are good supporting action, they are low in fats, making it a low-calorie vegetable. What's more, they are a source of minerals and vitamins, i.e. potassium, magnesium, folates, and bioactive substances, i.e. betalains, flavonoids. Because of phytochemicals content, beetroot have natural anti-anemic, anti-inflammatory, anti-hypertensive, antioxidant, anti-cancer, anti-pyretic, anti-bacterial, detoxifying and diuretic properties.
PL
Burak ćwikłowy (Beta vulgaris L. subsp. vulgaris) to grupa jednorocznych, dwuletnich i trwałych odmian uprawnych. W Polsce uprawianych jest ponad 50 odmian buraka ćwikłowego, a jego produkcja sięga 240 tys. ton. Buraki są dobrym źródłem węglowodanów, są także ubogie w tłuszcz, dzięki czemu jest to warzywo niskokaloryczne. Co więcej, są źródłem składników mineralnych i witamin, tj. potasu, magnezu, folianów oraz związków bioaktywnych, takich jak betalainy czy flawonoidy. Dzięki obecności fitozwiązków buraki posiadają naturalne właściwości przeciwanemiczne, przeciwzapalne, przeciwnadciśnieniowe, przeciwutleniające, przeciwnowotworowe, przeciwgorączkowe, przeciwbakteryjne, odtruwające i moczopędne.
8
Publication available in full text mode
Content available

Bioaktywne metabolity gryki (Fagopyrum Mill.)

81%
Zawadzka A., Kobus-Cisowska J., Stachowiak B.
Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
|
2021
|
vol. 103
|
issue 1
58-66
EN
Buckwheat is a plant that does not require special soil conditions and grows perfectly in harsh environmental conditions, showing high resistance to pests and diseases. Buckwheat (Fagopyrum esculentum) and buckwheat (Fagopyrum tataricum) are rich sources of many nutrients and bioactive compounds, such as rutin, quercetin, emodin, phagopyrin, among others. Thanks to significant amounts of these compounds, buckwheat has been classified as one of the compounds which positively affect health. Growing conditions play an important role in shaping the characteristics of buckwheat seeds.
PL
Gryka jest rośliną nie wymagającą specjalnych warunków glebowych i doskonale rośnie w trudnych warunkach środowiskowych, wykazując wysoką odporność na szkodniki i choroby. Gryka zwyczajna (Fagopyrum esculentum Moench) i gryka tatarka (Fagopyrum tataricum (L.) Gaertn.) są bogatym źródłem wielu składników odżywczych oraz związków bioaktywnych, m.in. takich jak rutyna, kwercetyna, emodyna, fagopiryna. Dzięki znaczącym ilościom tych związków gryka została zaliczona do związków, które mogą wpływać na zdrowie. Warunki uprawy odgrywają ważną rolę w kształtowaniu cech nasion gryki.
9
Publication available in full text mode
Content available

Zachowania konsumentów wobec napojów roślinnych jako alternatywy mleka

81%
Zaremba A., Jędrusek-Golińska A., Kobus-Cisowska J., Szymandera-Buszka K.
Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
|
2023
|
vol. 111
|
issue 1
60-79
EN
The aim of this study was to determine the choices and preferences of consumers aged 18 to 75 for plant-based beverages as an alternative to milk. The study was conducted in the years 2021–2022 on 1167 people from Wielkopolska and Kuyavian Pomeranian Voivodeship aged 18–75, declaring a vegan diet or a diet including plant and animal products (traditional). The group selection was random, with stratified sampling taking into account the sampling of Polish society in terms of the type of diet, sex, and age. The research was conducted using the survey method using the online survey technique. Our studies showed a more frequent consumption of plant-based beverages among vegans was found. However, it was confirmed that people declaring vegan and traditional diets could be a strong group of recipients. The main predictors of the plant-based beverages market are consumers aged 18-35, regardless of the declared diet. It was found that among people over 35, women reported more frequent consumption of plant-based beverages. The most frequently consumed beverages were oat and soy drinks, followed by almond, coconut and rice drinks. However, the relatively high prices of plant-based drinks constitute a significant barrier to reducing the purchase of these products. Factors that may increase the market of plant-based drinks may include declarations for vegans related to sustainable development and for people declaring traditional diets confirmed health aspects. Over 80% of respondents claimed much more frequent consumption of this group of products in the future, especially oat milk. Consumers proclaimed that they were looking for this group of products using Internet platforms, and from these sources, they gained knowledge about them.
PL
Celem badania było określenie wyborów i preferencji konsumentów napojów roślinnych stanowiących alternatywę dla mleka. Badania przeprowadzono w latach 2021-2022 na terenie województwa wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego, wśród 1167 osób, w wieku od 18 do 75 lat, deklarujących dietę wegańską lub dietę uwzględniającą produkty roślinne oraz zwierzęce (tradycyjna). Dobór grup był losowy, z doborem warstwowym uwzględniającym dobór społeczeństwa polskiego pod względem płci, wieku i rodzaju diety. Badania przeprowadzono z użyciem metody sondażowej z wykorzystaniem kwestionariusza w formie elektronicznej. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono częstsze spożycie roślinnych substytutów mleka wśród wegan. Potwierdzono jednak, że znaczącą grupą odbiorców mogą być także osoby deklarujące dietę tradycyjną. Głównymi konsumentami na rynku napojów roślinnych stanowiących alternatywę dla mleka są konsumenci w wieku 18-35 lat, niezależnie od deklarowanej diety. W grupach osób starszych były nimi częściej kobiety. Najczęściej spożywanymi napojami były napoje owsiane i sojowe, a następnie migdałowe, kokosowe i ryżowe. Jednak wysokie ceny napojów roślinnych stanowią znaczną barierę obniżającą zakup tej grupy produktów. Czynnikami mogącymi wpłynąć na zwiększenie rynku napojów roślinnych u wegan mogą być deklaracje związane ze zrównoważonym rozwojem, a u osób deklarujących diety tradycyjne potwierdzone aspekty zdrowotne. Ponad 80% respondentów deklarowało znacznie częstsze spożywanie tej grupy produktów w przyszłości, szczególnie mleka owsianego. Konsumenci deklarowali poszukiwanie tej grupy produktów z wykorzystaniem platform internetowych i z tych źródeł czerpali wiedzę na ich temat
10
Publication available in full text mode
Content available

Potencjał rodzimych krzewów liściastych w zadrzewieniach i systemach rolno-leśnych

81%
Baranowska M., Meres B., Kobus-Cisowska J.
Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
|
2024
|
vol. 117
|
issue 3
23-42
EN
The article presents the possibilities of using selected deciduous shrubs in agroforestry systems and woodlots, taking into account their utility values. The article describes barberry, elderberry, red elderberry, dwarf elder, bird cherry, Mongolian cherry and blackthorn. The introduction of the above-mentioned species into field woodlots, afforestation or agroforestry systems is part of global trends related to the return to the use of wild plants in medicine and the food industry.
PL
Celem artykułu jest przybliżenie możliwości wykorzystania wybranych krzewów liściastych w systemach rolno-leśnych i w zadrzewieniach z uwzględnieniem ich walorów użytkowych. W artykule opisano berberys zwyczajny, bzy: czarny, koralowy i hebd, czeremchę zwyczajną, wisienkę stepową i śliwę tarninę. Wprowadzanie do zadrzewień śródpolnych, zalesień czy systemów rolno-leśnych wyżej wymienionych gatunków wpisuje się w ogólnoświatowe trendy związane z powrotem do wykorzystywania dziko rosnących roślin w medycynie i przemyśle spożywczym.
11
Publication available in full text mode
Content available

Możliwość wykorzystania owoców suszonych jako źródła składników bioaktywnych do stabilizacji tłuszczu w produktach mięsnych typu pasztetowa

71%
Bilska A., Kobus-Cisowska J., Kasieńczar K., Kluczyńska L., Neumann M.
Zagadnienia Doradztwa Rolniczego
|
2022
|
vol. 109
|
issue 3
33-47
EN
The aim of the study was to evaluate the effect of dried fruits from chokeberry, acerola, blueberry and rosehip on storage changes of primary and secondary products of fat oxidation as well as the pH value, aw, redox potential in of liver pâté, obtained with partial replacement of animal fat with vegetable fat. The addition of dried fruit had a positive effect on slowing down the formation of fat oxidation products. It was found that the selected additives had a significant effect on the tested parameters and caused, among others, increasing the oxidation-reduction potential in the analyzed products. Acerola (Malpighia emarginata) and wild rose (Rosa canina L.) turned out to be the additive that had the greatest impact on the physical parameters of the meat products tested.
PL
Celem pracy była ocena wpływu owoców suszonych z aronii, aceroli, borówki i dzikiej róży na zmiany zawartości pierwotnych i wtórnych produktów utleniania tłuszczu oraz wartości pH, aw, potencjału redox w przechowywanych wędlinach podrobowych typu pasztetowa, otrzymanych z częściową wymianą tłuszczu zwierzęcego tłuszczem roślinnym. Dodatek suszonych owoców pozytywnie wpłynął na spowolnienie procesu powstawania produktów utleniania tłuszczu. Stwierdzono, że wybrane dodatki wpłynęły istotnie na badane parametry i spowodowały m.in. podwyższenie potencjału oksydacyjno-redukcyjnego w analizowanych produktach. Dodatkami, które wywarły największy wpływ na parametry fizyczne badanych produktów mięsnych były acerola (Malpighia emarginata) oraz dzika róża (Rosa canina L.).
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.