Artykuł jest próbą wskazania optymalnej drogi rozwoju krajowego sektora energetycznego w warunkach niepewności. Przedstawione w publikacji wyniki analizy czułości wskazują na zakres i kierunek możliwych zmian struktury wytwarzania energii i najważniejszych parametrów ekonomicznych dla wysoce niepewnych parametrów rozwojowych sektora. Przeprowadzona analiza wrażliwości pozwoliła na wychwycenie najistotniejszych – z punktu widzenia zmiany struktury wytwarzania – czynników rozwojowych. Jako narzędzie prognostyczne wykorzystany został matematyczny model optymalizacyjny POWER-POL, autorskie narzędzie stworzone i wykorzystywane do analiz rozwoju krajowego sektora energetycznego. Obliczenia przeprowadzono dla scenariusza bazowego, a następnie w analizie czułości zmieniano wartości wybranych parametrów, które mogą mieć istotny wpływ na rozwój sektora. W scenariuszu bazowym w całym analizowanym okresie dominującą pozycję w bilansie energetycznym zachowuje węgiel kamienny, choć jego zużycie systematycznie spada. Pozycja węgla brunatnego jest stabilna, można nawet zaobserwować stały wzrost jego znaczenia w bilansie produkcyjnym. Systematycznie rośnie rola źródeł odnawialnych, gaz pełni rolę bilansującą. Energetyka jądrowa – dla stosunkowo niskich cen uprawnień zbywalnych oraz wysokich nakładów inwestycyjnych – nie jest realną i ekonomicznie uzasadnioną opcją rozwojową. W artykule opisano zmiany jedynie kilku kluczowych sektorowych parametrów wynikowych, takich jak zużycie węgla kamiennego i brunatnego, łączną emisję CO2, wysokość jednostkowych kosztów produkcji energii elektrycznej oraz poziom zdyskontowanych kosztów systemowych. Analiza umożliwiająca uszeregowanie badanych czynników z uwagi na siłę ich oddziaływania wskazuje, że największy wpływ na wysokość kosztów produkcji energii mają popyt na energię, cena węgla kamiennego i brunatnego oraz ceny uprawnień zbywalnych. Mniejsze zmiany można zaobserwować w przypadku zmienności kosztów inwestycyjnych technologii wiatrowych oraz limitu OZE.
W artykule opisano teoretyczne i empiryczne aspekty korygowania niekorzystnych efektów zewnętrznych. Podano znane w literaturze przedmiotu sposoby internalizacji kosztów zewnętrznych oraz przeszkody w ich realizacji, tj. ustalenie wspólnego właściciela, przypisanie praw własności oraz podatek Pigou. Empirycznej weryfikacji poddano ostatni sposób polegający na wprowadzeniu podatku Pigou. Wysokość podatku zaczerpnięto z własnych badań nad kosztami zewnętrznymi powodowanymi przez krajowe elektrownie systemowe. Przedmiotem badań był krajowy sektor energetyczny. Jako narzędzie prognostyczne wykorzystany został matematyczny model optymalizacyjny POWERPOL, autorskie narzędzie stworzone i wykorzystywane do analiz rozwoju krajowego sektora energetycznego. Kryterium decyzyjne modelu oparte jest na maksymalizacji dobrobytu społecznego, definiowanego jako suma nadwyżki konsumentów i producentów na rynku energii, pomniejszonych o koszty zewnętrzne. Obliczenia optymalizacyjne przeprowadzono dla dwóch scenariuszy: „bazowego” i „efektywnego”. W pierwszym z nich obliczany jest tzw. optymalny „mix produkcyjny” krajowego sektora energetycznego dla obowiązujących regulacji środowiskowych. W drugim scenariuszu wyznaczana jest optymalna struktura produkcji energii dla pełnej internalizacji kosztów zewnętrznych za pomocą opisanego wcześniej podatku. Jak wykazano, rodzaj zastosowanego kryterium decyzyjnego istotnie wpływa na wyniki obliczeń. W wariancie „bazowym” – mogącym stanowić punkt odniesienia do obecnie prowadzonego kierunku funkcjonowania krajowego sektora energetycznego – wysokość kosztów społecznych jest o ponad 14% wyższa niż w wariancie „efektywnym”. Oznacza to, że pełna internalizacja kosztów zewnętrznych jest ekonomicznie uzasadniona.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.