Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Profesor Janusz Szczepański, historyk wojny 1920 roku, badacz dziejów Mazowsza, mistrz i przewodnik adeptów Klio

100%
Załęczny J.
Studia Mazowieckie
|
2022
|
vol. 17
|
issue 2
13-31
EN
The fi gure of Professor Janusz Szczepański plays an important role in the academic community of historians of the 20th century and researchers of the history of Mazovia. His insightful research made it possible to analyze the causes, course, and effectsof the war of 1920 and contributed to the dissemination of knowledge about it. The Professor’s publications are extremely important to learning about the history of Mazovia, reconstructing the past of Mazovian cities and their communities. ProfessorSzczepański is a respected lecturer, a master for a large group of historians. He impresses with his knowledge, diligence, as well as modesty and kindness. This is worth mentioning not only on the occasion of his jubilee.
PL
Postać Profesora Janusza Szczepańskiego odgrywa ważną rolę w środowisku naukowym historyków XX w. oraz badaczy historii Mazowsza. Jego wnikliwe kwerendy umożliwiły przeprowadzenie analizy przyczyn, przebiegu i skutków wojny 1920 r. i przyczyniły się do upowszechnienia wiedzy na jej temat. Publikacje Profesora są niezwykle ważne dla poznania historii Mazowsza, odtworzenia przeszłości mazowieckich miast i ich społeczności. Profesor Szczepański jest cenionym wykładowcą, mistrzem dla licznego grona historyków. Imponuje wiedzą, pracowitością, a także skromnością i życzliwością. Warto o tym wspominać nie tylko z okazji jubileuszu.
2
Publication available in full text mode
Content available

Stefan Żeromski, czyli biografia wpisana w historię

100%
Załęczny J.
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
|
2016
|
issue 27
249-271
EN
Stefan Żeromski was a prominent writer and a social activist. His biography went down in Polish history. He was particularly active during the war in 1920 and fighting for Polish borders. After the war he popularized the idea of self-government and was strongly supporting regionalism. His work was substantially influenced by pursuit of independence. Żeromski was treating his work as a way to serve the society.
3

Polacy w Harbinie w zbiorach Muzeum Niepodległości w Warszawie

100%
Załęczny J.
Wrocławskie Studia Wschodnie
|
2013
|
vol. 17
79 - 94
EN
The Museum of Independence houses sources relating to Poles in Manchuria. They differ in nature and include photographs, documents and occasional prints; the library collection includes newspapers and periodicals (Niepodległość, Tygodnik Polski) as well as books from the early 20th century (among them Polacy na Dalekim Wschodzie [Poles in the Far East] by Kazimierz Grochowski). The material collected in the Museum documents various aspects of the life of Poles; it illustrates the functioning of Polish public institutions, associations and societies. The documents present people who rendered great service to the Polish community in Harbin (e.g. K. Grochowski, Fr. Paweł Chodniewicz, teachers from Polish schools) as well as ordinary Poles who tried to maintain their Polishness and Polish culture in far-away Manchuria (e.g. members of the “Gospoda Polska” Society). Items associated with the life of Poles in Manchuria are dispersed, and it would be perhaps worth gathering the information about museum holdings in various parts of the country and to create an up-to-date, complete register that would greatly facilitate research and inspire many interesting articles.
4
Publication available in full text mode
Content available

Zaangażowanie społeczeństwa II Rzeczypospolitej w obchody rocznic historycznych (na wybranych przykładach)

100%
Załęczny J.
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
|
2016
|
vol. 71
EN
Anniversaries celebrations during the Second Polish Republic helped to build historical consciousness of the society united after years of occupation. Celebrations connected with historical calendar commemorated Polish achievements, they made the society proud and conveyed patriotic values. This work describes anniversaries from the period of the Kingdom of Poland and Napoleonic era. They commemorated victories of Polish army and inspired the society to build the power of the state.
PL
Obchody rocznic służyły w II Rzeczypospolitej budowaniu świadomości społeczeństwa jednoczonego po latach niewoli. Uroczystości związane z kalendarzem historycznym przypominały o dokonaniach Polaków, budziły poczucie dumy narodowej i kształtowały postawy patriotyczne. Omówione w artykule rocznice odnoszą się do czasów Polski królewskiej i okresu napoleońskiego. Przypominały one o sukcesach oręża polskiego i miały inspirować do udziału w budowie potęgi państwa.
5
Publication available in full text mode
Content available

J. Lusek, Heinrich Schulz-Beuthen (1838–1915). Życie – twórczość – inspiracje, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, Bytom 2015, ss. 150

100%
Załęczny J.
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
|
2016
|
vol. 71
6
Publication available in full text mode
Content available

Obraz Polesia w publikacjach wydanych przez Koło Krajoznawcze Uczniów Gimnazjum Państwowego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Pińsku

100%
Załęczny J.
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
|
2022
|
vol. 57
|
issue 2
77-101
EN
The article attempts to present the publications issued by the Students’ Sightseeing Club of the Marshal Józef Piłsudski State Middle School in Pinsk in the second half of the 1930s against the backdrop of sightseeing and regional activities. The analysis of the texts became the starting point for outlining the perception of the Polesie population by young people and led to reflection on the dependence of education and upbringing on the borderland policy created by the state.
PL
Artykuł jest próbą przedstawienia publikacji wydawanych przez Koło Krajoznawcze Uczniów Gimnazjum Państwowego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Pińsku w drugiej połowie lat trzydziestych na tle działań krajoznawczych i regionalnych. Analiza tekstów stała się punktem wyjścia do nakreślenia sposobu postrzegania ludności Polesia przez młodzież i skłoniła do refleksji nad zależnościami edukacji i wychowania od polityki kresowej kreowanej przez państwo.
7
Publication available in full text mode
Content available

Józef Białynia Chołodecki – strażnik pamięci i regionalista lwowski

100%
Załęczny J.
Historia Slavorum Occidentis
|
2022
|
issue 3 (34)
87-102
EN
Józef Białynia Chołodecki is an important figure in borderland regionalism. His views and actions are also a part of the contemporary understanding of regionalism. He cherished the memory of individuals who fought for independence and emphasised all forms of service to homeland. He was an expert in local history and lover of Lvov. His achievements are worth analysing in the context of turn-of-the-century borderland regionalism as an example of commitment and service to the local community.
8
Publication available in full text mode
Content available

Sources to the history of North-Eastern Mazovia in the 19th–20th centuries

100%
Załęczny J.
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
|
2017
|
vol. Zeszyt
|
issue XXXI
263-274
PL
Historykowi zajmującemu się badaniem przeszłości Mazowsza Północno- Wschodniego w XIX i XX wieku niezbędne są pozostałości aktowe władz i instytucji, których funkcjonowanie jest efektem zmieniającej się przynależności administracyjnej tych obszarów. Zachowały się one w bardzo różnym stopniu i znajdują się w różnych archiwach. Dla dziejów tych ziem w wieku XIX najwięcej źródeł przechowywanych jest w AGAD-zie. Są to zespoły związane z działalnością organów władzy rożnego szczebla z okresu Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. Początek XX wieku to lata wojny oraz odbudowy państwa polskiego. Z tego okresu zachowały się akta władz okupacyjnych oraz zespoły wytworzone przez tworzone instytucje polskie. Znajdują się one przede wszystkim w AAN oraz archiwach państwowych na terenie Mazowsza. Podobnie jest w przypadku akt z lat okupacji hitlerowskiej. Otwartym zagadnieniem jest badanie dziejów Mazowsza Północno-Wschodniego w okresie powojennym, do którego archiwalia znajdują się w archiwach państwowych. Niniejsze opracowanie ma pomóc w poszukiwaniach źródeł do opracowania historii Mazowsza Północno-Wschodniego.
EN
For a historian examining the history of North-Eastern Mazovia in the 19th and 20th centuries, essential will be the records remains of the authorities and institutions, whose functioning is the effect of a changing administrative affiliation of those areas. They preserved in various conditions and are kept in different archives. For the history of those lands in the 19th century, the majority of records are kept in AGAD. These are the fonds related to the activity of the authorities of different level from the period of the Duchy of Warsaw and the Kingdom of Poland. The early 20th century is the time of war and restoring Poland. From that period, the records of the occupant’s authorities preserved as well as the fonds created by the established Polish institutions. They are kept mainly in AAN and in state archives in the area of Mazovia, similarly to the records from the period of th Nazi occupation. Open is the issue of researching the history of North-Eastern Mazovia in the post-war period, for which the archival materials are kept in national archives. The aim of the present dissertation is to help in the search of sources for developing the history of North-Eastern Mazovia.
9
Publication available in full text mode
Content available

Circumstances of Poland’s Independence in Women’s Accounts. Participants and Witnesses

100%
Załęczny J.
Perspektywy Kultury
|
2019
|
vol. 25
|
issue 2
13-28
PL
W dziejach naszego narodu i państwa kobiety odgrywały bardzo ważną rolę, choć nie zawsze należycie dostrzeganą i eksponowaną. Były aktywnymi uczestniczkami wielu znaczących wydarzeń, angażowały się w walkę zbrojną, brały udział w życiu politycznym i społecznym. Wspierały żołnierzy, działaczy politycznych. Dzięki temu zapewniły sobie istotne miejsce w świadomości społecznej. Trudno dziś wyobrazić sobie omawianie jakiegokolwiek wydarzenia bez uwzględnienia zarówno udziału kobiet, jak i kobiecego spojrzenia na nie. Dotyczy to również odzyskania przez Polskę niepodległości w roku 1918. Warto spojrzeć na te wydarzenia z punktu widzenia nie tylko znanych pisarek, lecz również innych kobiet (m.in.: Zofia Romanowiczówna, księżna Maria Lubomirska), które – uczestnicząc lub obserwując – pozostawiły ich ślad w swoich relacjach.
EN
Women have always played an important, though not always fully perceived and properly exposed, role in the history of our nation. They were active participants in many significant events, engaged in armed struggle and took part in political and social life. They supported soldiers and political activists. This has given them an important place in the public consciousness. It is hard to imagine discussing any event today without taking into account the participation of women and the female perspective on the event. This also applies to Poland’s regaining of independence in 1918. It is worth looking at these events through the prism of not only famous writers, but also other women (among others: Zofia Romanowicz, Countess Maria Lubomirska), who, by taking part or observing, recorded them as written accounts.
10
Publication available in full text mode
Content available

Moc tkwiąca w słowach na przykładzie przemówień Ignacego Jana Paderewskiego (studium przypadku)

100%
Załęczny J.
Społeczeństwo i Polityka
|
2023
|
issue 3(76)
177-194
EN
Paderewski – an outstanding composer, pianist and politician – was also gifted as an orator. He expressed this in numerous speeches, consciously operating with a wealth of means of artistic expression. The essence of the article is to draw attention to the power of the verbal message, to its causal power in a specific situation. The analysis of content and form made it possible to indicate the means used by Paderewski to build the message and influence the emotions of the audience. Extended comparisons, vivid descriptions, sophisticated epithets stimulated the imagination and increased the expression of the text. The speaker operated with symbols, appealed to national consciousness. Not only with music, but also with words he built a bond with his listeners. Thanks to this, he went down in the memory of Poles, shaping national consciousness, awakening with words patriotism and spiritual bond with the revived homeland.
PL
Paderewski – wybitny kompozytor, pianista oraz polityk – obdarzony był także talentem oratorskim. Dał temu wyraz w licznych mowach, świadomie operując całym bogactwem środków artystycznego wyrazu. Istotą artykułu jest zwrócenie uwagi na siłę przekazu słownego, na jego moc sprawczą w określonej sytuacji. Analiza treści i formy pozwoliła na wskazanie wykorzystanych przez Paderewskiego środków budujących przekaz i wpływających na emocje odbiorców. Rozbudowane porównania, plastyczne opisy, wyszukane epitety pobudzały wyobraźnie i zwiększały ekspresję tekstu. Mówca operował symbolami, odwoływał się do świadomości narodowej. Nie tylko muzyką, ale też słowem budował więź ze słuchaczami. Dzięki temu zapisał się w pamięci Polaków, kształtując świadomość narodową, budząc słowem patriotyzm i duchową więź z odradzającą się ojczyzną.
11
Publication available in full text mode
Content available

Losy rodziny Skierskich odtworzone na podstawie dokumentów z archiwum rodzinnego

100%
Załęczny J.
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
|
2022
|
vol. 77
205-224
EN
The aim of the article is to recreate the fate of the Skierski family on the basis of materials donated to the Museum of Independence in Warsaw by Maria Skierska from Lviv, and indirectly to demonstrate the usefulness of such collections for research on the history of individuals and families. The preserved archives, supplemented by a query in various studies, made it possible to outline the fate of people who are seemingly average, yet contribute a lot to the image of life in the Borderlands. Based on the accumulated knowledge, it was possible to reconstruct the history of the Skierskis and their involvement in the life of Lviv and Poland. The analysis of materials from the family archive, enriched with a query, confirms the belief that museum magazines still hide not only extremely interesting, but also valuable from the point of view of historical research materials, and their use goes far beyond presentation at exhibitions on the borderland. They are the starting point for broader scientific inquiries. Recreating individual beings and the history of families makes it possible to describe the fate of the borderland community in a broader historical perspective. Each such “discovery” of interesting materials in museum collections is an indication of further clues and makes researchers aware of how many materials from museum collections are still to be discovered and processed.
PL
Celem artykułu jest odtworzenie losów rodziny Skierskich w oparciu o materiały przekazane do Muzeum Niepodległości w Warszawie przez Marię Skierską ze Lwowa, a pośrednio wykazanie przydatności takich zbiorów do badań nad historią osób i rodzin. Zachowane archiwalia, uzupełnione kwerendą w różnorodnych opracowaniach, pozwoliły na nakreślenie losów ludzi z pozoru przeciętnych, a przecież wiele wnoszących do obrazu życia na Kresach. W oparciu o zgromadzoną wiedzę udało się odtworzyć dzieje Skierskich i ich zaangażowanie w życie Lwowa i Polski. Analiza materiałów z archiwum rodzinnego, wzbogacona kwerendą, utwierdza w przekonaniu, że muzealne magazyny wciąż kryją nie tylko niezwykle ciekawe, ale też cenne z punktu widzenia badań historycznych materiały, a ich wykorzystanie wykracza daleko poza prezentację na wystawach o tematyce kresowej. Stanowią one punkt wyjścia do szerszych dociekań naukowych. Odtwarzanie jednostkowych bytów i dziejów rodzin daje możliwość opisywania losów społeczności kresowej w szerszej perspektywie historycznej. Każde takie „odkrycie” ciekawych materiałów w zbiorach muzealnych to wskazanie kolejnych tropów oraz uświadomienie badaczom, jak wiele materiałów z muzealnych kolekcji czeka jeszcze na odkrycie i opracowanie.
12
Publication available in full text mode
Content available

„Aby czynić i działać społecznie, potrzeba wprzód znać drogi i cele, mieć obrachunki i programy”. O różnych płaszczyznach działalności ormiańskiego arcybiskupa Józefa Teodorowicza

100%
Załęczny J.
Galicja. Studia i materiały
|
2023
|
issue 9
200-217
EN
The article focuses on the social activities of Archbishop Józef Teodorowicz (1864-1938). From 1902 to 1914, he served as a member of the National Parliament, the National School Council, and the House of Lords in Vienna (1914-1918). In the newly restored Poland, he was a member of parliament (1919-1922) and later a senator (1922-1923). He attached great importance to the education of the younger generation and was heavily involved in promoting education. He advocated for the right of children and youth to be taught in the Polish language in all three partitions. He recognized the need for educating women and worked to promote education in rural areas. He devoted significant attention to matters of education within schools and families, patronizing the establishment of new schools and organizations.
PL
Artykuł koncentruje się na działalności społecznej arcybiskupa Józefa Teodorowicza (1864–1938). W latach 1902–1914 był posłem Sejmu Krajowego, członkiem Rady Szkolnej Krajowej, zasiadał w Izbie Panów w Wiedniu (1914–1918). W odrodzonej Polsce był posłem (1919–1922), a potem senatorem (1922–1923). Dużą wagę przykładał do edukacji młodego pokolenia. Był mocno zaangażowany w szerzenie oświaty. Występował w obronie prawa dzieci i młodzieży do nauczanie po polsku w każdym z trzech zaborów. Dostrzegał potrzebę kształcenia kobiet, zabiegał o szerzenie oświaty na wsi. Szczególnie dużo uwagi poświęcał sprawom wychowania w szkole i rodzinie. Patronował powstawaniu nowych szkół i organizacji.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.