Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Sandhi na granicy międzywyrazowej. Badanie sondażowe w czeskim korpusie języka mówionego Ortofon

100%
Ptak L.
Bohemistyka
|
2020
|
issue 2
153-165
EN
The object of the investigation is sandhi in the modern Czech language based on phonetic research of Czech corpus of spoken language – ORTOFON. In the Czech Standard norm word-final obstruents undergo devoicing before initial sonant of the following word. The research showed that the standard norm does not reflect fully the modern language situation. In the modern Czech language the word-final obstruents may undergo voicing before initial sonant. The frequency of voiced word-final obstruents before initial sonant in analyzed material was very high.
PL
Przedmiotem niniejszego artykułu jest sandhi w języku czeskim, analiza zjawiska oparta na materiale wyekscerpowanym z czeskiego korpusu języka mówionego ORTOFON. Norma literackiego języka czeskiego na granicy międzywyrazowej dopuszcza wyłącznie realizację bezdźwięcznego wygłosowego obstruentu przed nagłosowym sonantem. Przeprowadzone badania pokazują, że w języku czeskim dochodzi do częstych odstępstw od istniejącej normy literackiej. Na granicy międzywyrazowej rejestruje się wymówienia z udźwięczniającą spółgłoską w wygłosie przed nagłosowym sonantem. Odstępstwo od normy jest bardzo wysokie.  
2

Neologizmy z formantem obcym -ing we współczesnym języku czeskim

100%
Ptak L.
Slavica Wratislaviensia
|
2018
|
vol. 166
177-184
EN
Loanwords with -ing formation in the Czech language The text deals with problem of the new lexical borrowings used in the Czech language. We concentrate on neologisms, which are of great importance for rise and development of concurrence. Certain types of concurrence based upon suffixal process applied at the formation of new words are analyzed. The paper presents and examines -ing formations used in Czech language (dabing // dabování, jogging // joggování, lobbing // lobbování).
CS
Přejatá substantiva na -ing v současné češtině V příspěvku jsme se zaměřili na anglicismy s příponou -ing (adaptovanou v češtině v podobě -ink), které jsou do češtiny přejímané v původních gerundiálních či participiálních tvarech. Soustřeďujeme se na tvoření domácích potějšků přejímek na -ing. Substantiva slovesná zakončená na -(ová)ní se hojně v současné době odvozují od sloves vzniklých z cizích základů a tvoří tak největší počet domácích protějšků přejímek na -ing. Vznikají tak dvojice synonym jako dabing // dabování, jogging // joggování, lobbing // lobbování.
3
Publication available in full text mode
Content available

Sandhi na granicy przyimka jednosylabowego z wygłosowym obstruentem i wyrazu z nagłosowym sonorantem (na materiale czeskiego korpusu języka mówionego Ortofon v2)

100%
Ptak L.
Językoznawstwo
|
2022
|
vol. 17
|
issue 2
219-228
EN
The object of the investigation is sandhi in the modern Czech language based on phonetic research of Czech corpus of spoken language – ORTOFON v2. In the Czech Standard norm word-final obstruents undergo devoicing before initial sonant of the following word. However, we have a different situation in case of word final voiced obstruents in prepositions before initial sonant in Czech language. The realization of word final obstruents in prepositions is always voiced before initial sonant. The frequency of devoiced realizations of word-final obstruents before initial sonant in analysed material was very low. The research showed that the devoicing of word final obstruents in prepositions before initial sonant is primarily noted in slower-paced speech when the preposition is less closely related to the adjacent word.
PL
Przedmiotem niniejszego artykułu jest sandhi w języku czeskim, analiza zjawiska oparta na materiale wyekscerpowanym z czeskiego korpusu języka mówionego ORTOFON v2. Norma literackiego języka czeskiego na granicy międzywyrazowej dopuszcza wyłącznie realizację bezdźwięcznego wygłosowego obstruentu przed nagłosowym sonantem. Inną sytuację obserwujemy na granicy przyimka jednosylabowego pierwotnego i wyrazu z nagłosowym sonantem, gdzie norma czeskiego języka literackiego dopuszcza wyłącznie realizację dźwięczną obstruentu w wygłosie przyimka. Frekwencja realizacji bezdźwięcznej obstruentu wygłosowego przyimka jest rzadka a realizacje takie odnotowuje się w wolniejszym tempie wypowiedzi, kiedy przyimek słabiej wiąże się z sąsiednim wyrazem albo też realizacje takie mogą być związane z lekceważeniem zasad ortoepicznych języka czeskiego.
4
Publication available in full text mode
Content available

Poľské ekvivalenty slovenských záporných adjektív na -teľný v slovensko-poľskom paralelnom korpuse par-skpl-1.0

100%
Ptak L.
Językoznawstwo
|
2023
|
vol. 18
|
issue 1
117-130
PL
Artykuł omawia problematykę przymiotników potencjalnych, czyli takich, które zawierają w swym znaczeniu składnik ‘(nie)może/(nie)można’. W opisywanych językach istnieją formanty główne, wykorzystywane w derywacji przymiotników o znaczeniu potencjalnym. Formantami głównymi są następujące sufiksy: w języku słowackim -teľný, np. nedosiahnuteľný, nenahraditeľný, nenapodobiteľný, neoddeliteľný, rozpojiteľný, zameniteľný, oraz w języku polskim -alny, np. dopuszczalny, niejadalny, nieporównywalny, niewidzialny, przesuwalny, wyleczalny. Jak wynika z przeprowadzonych wcześniej analiz, słowackie derywaty z formantem -teľný są liczniejsze niż formacje z -alny w języku polskim. Dlatego też w języku polskim derywaty te mają różne odpowiedniki. W artykule przedstawiono analizę konfrontatywną omawianych przymiotników w słowacko-polskim korpusie paralelnym par-skpl-1.0 oraz w słowniku dwujęzycznym, żeby pokazać innowacyjne możliwości albo też ograniczenia korpusów paralelnych.
EN
The article focuses on a specific category of deverbal adjectives, which convey the notion of possibility/potentiality. These adjectives are characterized by high productivity and semantic compositionality, especially in the Slovak language. Their regular meaning is clearly expressed by specialized suffixes – the Slovak suffix -teľný: nedosiahnuteľný, nenahraditeľný, nenapodobiteľný, neoddeliteľný, rozpojiteľný, zameniteľný and the Polish suffix -alny: dopuszczalny, niejadalny, nieporównywalny, niewidzialny, przesuwalny, wyleczalny. The analysis shows that the number of Polish -alny adjectives recorded in dictionaries is smaller than Slovak -teľný adjectives. That is why in the Polish language these words have different equivalents. The selected adjectives are analysed on the basis of Slovak-Polish parallel corpus par-skpl-1.0 and a Slovak and Polish bilingual dictionary to show the innovative possibilities or limits of the parallel corpus.
SK
V príspevku sa venujeme deverbatívnym adjektívam, ktoré obsahujú význam možnosti a nemožnosti. V slovenčine sa tvoria sufixom -teľný, napríklad nedosiahnuteľný, nenahraditeľný, nenapodobiteľný, neoddeliteľný, rozpojiteľný, zameniteľný a v poľštine dominuje sufix -alny, napríklad dopuszczalny, niejadalny, nieporównywalny, niewidzialny, przesuwalny, wyleczalny. Ako vyplýva z predchádzajúcich analýz, slovenské deriváty s formantom -teľný sú početnejšie ako poľské deriváty s formantami -alny. Preto majú tieto deriváty rôzne ekvivalenty v poľštine. V príspevku bude prezentovaná analýza záporných adjektív na -teľný  a ich poľských ekvivalentov v slovensko-poľskom paralelnom korpuse par-skpl-1.0 a v dvojjazyčnom slovensko-poľskom slovníku, aby sa ukázali inovatívne možnosti alebo tiež medze paralelných korpusov.
5
Publication available in full text mode
Content available

Problematyka odmian językowych współczesnego języka czeskiego w procesie glottodydaktycznym

63%
Ptak L., Gwóźdź-Szewczenko I.
Językoznawstwo
|
2019
|
vol. 13
159-170
EN
This paper presents some difficulties with teaching the varieties of contemporary Czech. The paper is focused on the competition between standard and non-standard varieties of the Czech language when teaching Czech as a foreign language. It focuses on Czech colloquial language - so called “obecná čeština” - which is sometimes considered as a specific case of language diglossia. One of the main aims is to discuss the appropriateness of using a colloquial language when teaching Czech as a foreign language, so when a student of the Czech language, learning only the standard language, meets with non-standard Czech, it would not lead to a complete misunderstanding.
PL
Przedmiotem rozważań w niniejszym artykule jest problematyka specyficznego rozwarstwienia współczesnego języka czeskiego, która zostanie przedstawiona w perspektywie glottodydaktycznej. Autorki skupiły się na tematyce nauczania języka czeskiego studentów bohemistyki poza granicami Republiki Czeskiej. Kwestia sytuacji językowej w Czechach stanowi duże utrudnienie zarówno dla lektorów, jak i studentów i jest przedmiotem nieustającego dyskursu metodologicznego, który wiodą czescy i zagraniczni glottodydaktycy oraz językoznawcy.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.