Search results

1

Marek Bebak, „Franciszek Lilius. Życie i twórczość na tle epoki”, Kraków 2018 Musica Iagellonica (= Acta Musicologica Universitatis Cracoviensis XXXv), ss. 460. ISBN 978-83-7099-230-9

100%

Przybyszewska-Jarmińska B.

Muzyka

|

2021

|

vol. 66

|

issue 4

143-148

2

Tradycje śląskiej kultury muzycznej, t. XIV, cz. 1–2, red. Anna Granat-Janki i zespół, Wrocław 2017 Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu. Katedra Teorii Muzyki i Historii Śląskiej Kultury Muzycznej 2017, ss. 355 (cz. 1) + 425 (cz. 2). ISBN 978-83-65473-03-5; 978-83-65473-05-9

100%

Przybyszewska-Jarmińska B.

Muzyka

|

2018

|

vol. 63

|

issue 3

160-165

3

Informacje ze źródeł augustiańskich o życiu muzycznym w warszawskim kościele św. Marcina w XVII wieku oraz o działających w tym czasie muzykach królewskich

100%

Przybyszewska-Jarmińska B.

Muzyka

|

2020

|

vol. 65

|

issue 2

25-61

EN

From the 17th-century onward, when Warsaw’s Royal Castle became the main seat of successive Polish kings, the Augustinian Church of St Martin was not only the venue for the relatively intensive music activity of the Austin Friars themselves and of musicians whom they hired, but also for performances by the royal ensemble. The royal musicians who belonged to the Order of Saint Augustine were lodged in the monastery itself. Despite enormous losses related to the 1864 dissolution of the monastery following the January Uprising, some of the handwritten materials concerning its history, as well as the documents of the Polish Augustinian province, have been preserved (though dispersed) and may provide musicologists with hitherto unresearched, precious sources of knowledge on this subject. The first section of the paper is dedicated to music and musicians at St Martin’s Church, the organ and its renovations, as well as that church’s organists known by name (who included: Izajasz of Bochnia, Wilhelm Ruczkowski, Mikołaj Sieracki, Marian Chebdowski and Hieronim Bobowski), cantors (Andreas Jaslav, Ambrosius Gruzelowicz, Marian Chebdowski, Hieronim Bobowski – who held the post of organist in the Kraków monastery, Bonawentura Krawarski, Chrysostomus Truszkowski, and Esaias Pawlikowicz (?)), as well as musicians-members of the monastic community who performed other functions (in their numbers, again Bonawentura Krawarski, as well as Andrzej Chrzanowski), and lay musicians employed by the friars. The surviving bills from the 1680s and 90s allow us to reconstruct the occasions on which King John III Sobieski’s ensemble frequently performed in this church, which also once hosted the ensemble of Cardinal Michał Stefan Radziejowski. In later sections I quote hitherto entirely unknown information from Augustinian manuscripts and other supplementary sources of various provenance, concerning the biographies of royal musicians. From these documents we learn of: Asprilio Pacelli’s aborted plan of journey to Rome in 1623; the whereabouts of a tenement house purchased by Marcin Mielczewski and his wife Jadwiga née Kołaczek; Bartłomiej Pękiel’s links to the monastery of St Martin, and the year of his death (he died in 1666, and not around 1670, as it has been accepted so far); the period of the royal bass-singer Adeodat Barochius’ (OESA) work in Warsaw and his origins (he came from Perugia), as well as of his founding, along with the Conventual Franciscan Vincenzo Scapitta da Valenza, and another Augustinian, Alfonso Selvatici, of the Fraternity of St Cecilia at St Martin’s Church. Finally, we obtain information concerning the biography of that last musician, including his connection to the royal ensemble (where he sang alto), from the times of King Ladislaus IV Vasa, and subsequently after a break in the 1650s (possibly also the early 1660s) during the reigns of John II Casimir Vasa, Michael Korybut Wiśniowiecki, and John III Sobieski. According to a source from Warsaw’s Augustinian monastery, Selvatici died in 1678 as the royal Kapellmeister.

PL

Kościół św. Marcina oo. augustianów w Warszawie od XVII w., kiedy warszawski Zamek Królewski stał się główną siedzibą kolejnych królów Polski, stanowił nie tylko miejsce dość intensywnego uprawiania muzyki przez samych zakonników i muzyków przez nich wynajmowanych, ale i występów kapeli królewskiej. W samym klasztorze zaś znajdowali mieszkanie muzycy królewscy, którzy należeli do zakonu św. Augustyna. Zachowane, pomimo ogromnych strat związanych z kasatą klasztoru po powstaniu styczniowym, rozproszone rękopisy dokumentujące jego dzieje, jak również akta prowincji polskiej oo. Augustianów stanowią niewykorzystywane przez muzykologów cenne źródła wiedzy na ten temat. Pierwszy paragraf artykułu poświęcony jest muzyce i muzykom w kościele św. Marcina. Zawiera informacje o organach i ich remontach oraz o zapoznanych organistach (wśród których był Izajasz z Bochni, Wilhelm Ruczkowski, Mikołaj Sieracki, Marian Chebdowski, Hieronim Bobowski), a także kantorach (jak znani z nazwiska Andreas Jaslav, Ambrosius Gruzelowicz, Marian Chebdowski, Hieronim Bobowski, który w klasztorze w Krakowie pełnił funkcję organisty, Bonawentura Krawarski, Chrysostomus Truszkowski, Esaias Pawlikowicz (?)) i muzykach innych specjalności należących do klasztornej społeczności (tu ponownie Bonawentura Krawarski oraz Andrzej Chrzanowski), jak również o zatrudnianych przez zakonników muzykach świeckich. Na podstawie zachowanych rachunków z lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XVII w. podane są okazje, z jakich w kościele wielokrotnie występowała kapela króla Jana III Sobieskiego, a jednorazowo kardynała Michała Stefana Radziejowskiego. Kolejne paragrafy przynoszą nieznane informacje, zaczerpnięte z rękopisów augustiańskich i różnej proweniencji źródeł uzupełniających, do biografii muzyków królewskich. Dotyczą one nieznanych i niezrealizowanych planów Asprilia Pacellego wyjazdu w 1623 r. do Rzymu, lokalizacji kamienicy, którą w 1648 r. nabył Marcin Mielczewski wraz z małżonką Jadwigą Kołaczkówną, związków Bartłomieja Pękiela z klasztorem św. Marcina i rocznej daty jego śmierci (muzyk zmarł w 1666, a nie ok. 1670 r., jak się dotąd przyjmowało), czasu działalności w Warszawie augustianina, królewskiego śpiewaka-basa Adeodata Barochiusa, jego pochodzenia (z Perugii) oraz udziału, wraz z franciszkaninem konwentualnym Vincenzo Scapittą da Valenza i augustaninem Alfonso Selvaticim w założeniu w kościele św. Marcina bractwa św. Cecylii, wreszcie biografii tego ostatniego, w tym jego związków z kapelą królewską w charakterze śpiewaka-alta sięgających czasów Władysława IV, a kontynuowanych, po przerwie w latach pięćdziesiątych i być może początkach lat sześćdziesiątych, za panowania Jana II Kazimierza, Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana III Sobieskiego, augustianina-muzyka zmarłego, według źródła wytworzonego w warszawskim klasztorze augustianów w 1678 r., jako królewski kapelmistrz.

4

Jerzy Morawski (9 IX 1932–26 II 2023)

75%

Przybyszewska-Jarmińska B.

Muzyka

|

2024

|

vol. 69

|

issue 1

163-166

5

Hymn „Omni die dic Mariae” w kontekście zabiegów z początków XVII wieku o kanonizację Kazimierza Jagiellończyka

63%

Przybyszewska-Jarmińska B., Jarmiński L.

Muzyka

|

2022

|

vol. 67

|

issue 3

3-32

EN

In an account of his 1597 stay in Kraków, Giovanni Paolo Mucante reports that Hieronim Powodowski had discovered, sometime earlier, a piece of parchment containing record of a text then unknown in the Polish-Lithuanian Commonwealth, Omni die dic Mariae, and addressed the royal Kapellmeister (Krzysztof Klabon) with a request to set it to music. He then had the work printed. The four-part musical setting, complete with a Polish translation by Stanisław Grochowski and Przecław Mojecki, was published without naming the music composer, in 1598 in Cracow. The ‘Staniątki Cantionals’ include anonymous records of this piece, probably made before it was printed. In 1601, King Sigismund III Vasa and the Vilnius Catholic church hierarchs undertook efforts to have Prince Casimir Jagiellon entered in the Roman calendar, which would be tantamount to the so-called equipollent canonisation. This led to a brief issued by Pope Clement VIII (1602), which, however, only permitted the cult of St Casimir in Poland, Lithuania, and the dependent countries. On this basis, celebrations in honour of St Casimir were organised in Vilnius (1604) and described by canon Grzegorz Święcicki in his Theatrum S. Casimiri, published in the same year. It contains, among others, the text of ‘Omni die dic Mariae’, referred to in the Theatrum as a prayer composed by St Casimir himself, with the information that it was found next to his grave. From that time onwards, numerous editions of the Latin text and its translations began to appear, along with new musical settings variously described as St Casimir’s hymn or prayer, frequently – as a hymn composed by St Casimir. These publications, similarly as printed lives of the saint and his images, served to revive the cult, which had waned to some extent in the sixteenth century. The cult was important for the aim of having Prince Casimir eventually named as a saint of the universal Church, which, as demonstrated by the documents quoted in this paper, continued to be the subject of King Sigismund III’s and the Vilnius bishops’ efforts, eventually crowned with success in 1621.

PL

W relacji z pobytu w Krakowie w 1597 r. Giovanni Paolo Mucante poinformował, że Hieronim Powodowski jakiś czas wcześniej odnalazł pergamin z zapisem nieznanego wówczas w Rzeczpospolitej tekstu Omni die dic Mariae i poprosił kapelmistrza królewskiego (Krzysztofa Klabona) o napisanie do niego muzyki, a następnie dał utwór do druku. Czterogłosowe opracowanie muzyczne tekstu, opatrzone polskim tłumaczeniem Stanisława Grochowskiego i Przecława Mojeckiego, bez wskazania autora muzyki, zostało wydane w Krakowie w 1598 r. Kancjonały staniąteckie zawierają anonimowe zapisy tego utworu, które powstały zapewne przed ukazaniem się druku. W 1601 r. król Zygmunt III wraz z wileńskimi hierarchami Kościoła katolickiego podjęli starania o wprowadzenie przez papieża Klemensa VIII Kazimierza Jagiellończyka do kalendarza rzymskiego, co stanowiłoby jego tzw. kanonizację równoznaczną. Efektem tych działań było brewe Klemensa VIII z 1602 r., które zawierało jedynie zgodę na kult św. Kazimierza w Polsce, na Litwie i w krajach podległych. Na tej podstawie urządzono jednak w 1604 r. w Wilnie uroczystości ku czci św. Kazimierza. Zostały one opisane przez kanonika Grzegorza Święcickiego w wydanym w tym samym roku Theatrum S. Casimiri. W publikacji tej Święcicki zawarł m.in. także tekst Omni die dic Mariae, nazywając go modlitwą ułożoną przez św. Kazimierza i informując, że została ona odnaleziona przy jego grobie. Od tego czasu zaczęły się ukazywać liczne edycje tekstu łacińskiego i jego tłumaczeń oraz nowe opracowania muzyczne określane jako hymn lub modlitwa św. Kazimierza, a często też jako hymn ułożony przez św. Kazimierza. Te publikacje, podobnie jak wydawane żywoty św. Kazimierza czy jego wizerunki, miały służyć rozbudzeniu przygasłego w XVI w. kultu, istotnego dla osiągnięcia celu, jakim było ostateczne uznanie Kazimierza Jagiellończyka za świętego w Kościele powszechnym, o co, jak pokazują przytaczane w artykule dokumenty, Zygmunt III i biskupi wileńscy nadal się starali i co osiągnęli w 1621 r.

Refine search results

5 Muzyka

5 Przybyszewska-Jarmińska B.

1 Jarmiński L.

1 2024

1 2022

1 2021

1 2020

1 2018

Marek Bebak, „Franciszek Lilius. Życie i twórczość na tle epoki”, Kraków 2018 Musica Iagellonica (= Acta Musicologica Universitatis Cracoviensis XXXv), ss. 460. ISBN 978-83-7099-230-9

Informacje ze źródeł augustiańskich o życiu muzycznym w warszawskim kościele św. Marcina w XVII wieku oraz o działających w tym czasie muzykach królewskich

Jerzy Morawski (9 IX 1932–26 II 2023)

Hymn „Omni die dic Mariae” w kontekście zabiegów z początków XVII wieku o kanonizację Kazimierza Jagiellończyka