Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Odpowiedzialność za bliźnich w potrzebie w kontekście kategorii ordo caritatis (z uwzględnieniem problemu migracji)

100%
Bartoszek A.
Teologia i Moralność
|
2017
|
vol. 12
|
issue 1(21)
59-72
EN
The article analyzes, present in the Christian tradition from St. Augustine, category ordo caritatis. Presents it from a historical perspective and makes an attempt to show that it is current, as well as shows the possibility of referring it to problems of migration in the contemporary world. The article emphasizes that category ordo caritatis was invoked whenever it was necessary to answer the question: how and who we should help in a situation when we cannot help them all? The author argues that the category ordo caritatis is still current (in a spirit of the conciliar reform) and can be related to contemporary problems of migration. This category prevents from being driven in the process of helping by only emotions, recalls the need for rational actions and the need for logic and order.
PL
Artykuł analizuje, obecną w tradycji chrześcijańskiej od św. Augustyna, kategorię ordo caritatis. Przedstawia ją z perspektywy historycznej i podejmuje próbę wykazania jej aktualności, a także możliwości odniesienia jej do współczesnych problemów migracyjnych. W artykule zauważa się bowiem, że kategorię ordo caritatis przywoływało się zawsze wtedy, gdy trzeba było znaleźć odpowiedź na pytanie: Jak i komu pomóc w sytuacji, kiedy nie można pomóc wszystkim? Autor przekonuje, że kategoria ordo caritatis jest stale aktualna (także w duchu soborowej odnowy) i może być odnoszona do współczesnych problemów migracyjnych. Kategoria ta zabezpiecza przed kierowaniem się w procesie pomagania jedynie emocjami i przypomina o konieczności racjonalności działań i konieczności zachowania w nich logiki oraz porządku.
2
Content available remote

Moralne aspekty duszpasterstwa osób w separacji i po rozwodzie

100%
Bartoszek A.
Forum Teologiczne
|
2012
|
vol. 13
7-23
EN
The aim of this article is to juxtapose the pastoral care of the divorced who have entered into new relationships and the pastoral care of the divorced or separated who have not remarried. To achieve this aim, it was necessary to make a moral evaluation of both divorce and separation. The assertion that separation, in general, is the ultimate solution to dramatic marital problems, brings out the right shape of these two areas of pastoral ministry. The pastoral care of the separated should offer healing to the emotional wounds left by marital crises and help strengthen the attitude of fidelity in the context of solitude. The pastoral care of the divorced, on the other hand, should involve two directions – encouraging the break up with their partner and to making a commitment to live in chastity. These directions usually apply to two extreme stages of a human life; firstly, to people who have just entered into a new relationship, and secondly, to the elderly or ailing. If none of the above is a choice, the intention of the pastoral response is to spiritually assist, individually or collectively, couples so that they can retain a relationship with the Church. The juxtaposition of the two areas of pastoral ministry shows more clearly some of the challenges and inspires priests to develop a more sensitive morality. It must be remembered, however, that the pastoral care of the divorced-remarried must never compromise fidelity to the marital vows shared by separated people or the divorced who live a single life.
3
Publication available in full text mode
Content available

From Chastity to human ecology contribution to the ethical argumenation

100%
Bartoszek A.
Teologia i Moralność
|
2020
|
vol. 15
|
issue 1(27)
9-22
PL
Kategoria „czystości” w sensie moralnym, a szczególnie w obszarze ludzkiej seksualności jest dziś postrzegana ambiwalentnie. Z jednej strony stale ma swoją wartość antropologiczno-etyczną, z drugiej jednak strony jest coraz mniej rozumiana, a nawet oskarżana o nieaktualność i nienaukowość. Niniejszy artykuł stanowi próbę wykazania, że to co dotychczas kryło się pod pojęciem „czystości seksualnej”, można – pod pewnymi warunkami – zastąpić kategorią „ekologii ludzkiej”. Mostem łączącym „czystość seksualną” z „ekologią ludzką” może być (tego starają się dowieść niniejsze analizy) pojęcie „integracji seksualnej”. Prowadzone tu rozważania wykazują adekwatność terminu „ekologii ludzkiej” w obszarze argumentacji etycznej, dotyczącej ludzkiej płciowości. Jednak termin ten zachowa swoją głębię (i nie będzie oskarżony o powierzchowność) tylko wówczas, gdy będzie zawierał wymiar teologiczny, nie tylko protologiczny, ale także chrystologiczny oraz eschatologiczny.
4

Sakrament namaszczenia chorych a dzieci, które nie osiągnęły używania rozumu, oraz osoby od urodzenia upośledzone umysłowo

100%
Bartoszek A.
Studia Pastoralne
|
2010
|
vol. 6
168-182
EN
Relying on the Code of Canon Law which states that „[t]he anointing of the sick can be administered to a member of the faithful who, having reached the use of reason, begins to be in danger due to sickness or old age” (CCL Can. 1004 §1), the author of the present article aims at proving that, from the theological point of view, there are no contraindications against administering this sacrament to seriously ill persons who, with all certainty, haven’t reached the use of reason and whose loved ones ask for it with faith. This problem concerns very small children and the mentally disabled from birth. On the basis of careful biblical, historical and theological analysis, it has become clear that the penitential dimension of Anointing of the Sick is not primary, and as such is not an obstacle to confer this sacrament on those who, having been baptized, have not reached the use of reason and do not bear the personal guilt. The act of faith, which is essential in all sacraments and which is required on the part of the recipients, can be realized through the fact that the sacrament is administered in an environment of faith surrounding ill children or the mentally disabled. The act of conferring this sacrament to them is a sign of their unity with Christ, crucified and risen, and will serve as a spiritual strengthening for their loved ones.
5

Moralne przesłanie Jana Pawła II do pielęgniarek

100%
Bartoszek A.
Studia Pastoralne
|
2006
|
vol. 2
247-257
EN
This paper is addressed to nurses and healthcare chaplains. It is an attempt to establish a moral message to nurses from John Paul II’s teaching that was carried out during his Pon-tificate. Among the sources that contributed significantly to the shape of this work are: an encyclical Evangelium Vitae, an Apostolic Letter Salvifici Doloris as well as many ad-dresses and messages to healthcare professionals. The present synthesis introduces John Paul II as the one highlighting the dignity of nurses (he goes as far as to say that the nursing profession is a vocation) and as the person who constantly stimulated healthcare workers, nurses included, to the general approach to patients involving the spiritual dimension of a human being. John Paul II spoke out forcefully and frequently for the sanctity of the human life. He called on nurses to care for every single patient, especially for the one who is feeble, disabled, elderly or the one who is in persistent vegetative state (PVS). He also recalled repeatedly our fundamental right and duty to raise an objection against all the ac-tions that threaten human life.
6
Publication available in full text mode
Content available

Miejsce Hipokratesa i Samarytanina we współczesnej medycynie, czyli etyczna formacja pracownika służby zdrowia w świetle Nowej Karty Pracowników Służby Zdrowia

100%
Bartoszek A.
Teologia i Moralność
|
2019
|
vol. 14
|
issue 1(25)
107-120
PL
Wydana przez Papieską Radę ds. Służby Zdrowia Nowa Karta Pracowników Służby Zdrowia przywołuje we wstępie i w zakończeniu Przysięgę Hipokratesa. Podobnie we wstępie przypomina o ewangelicznej przypowieści o dobrym Samarytaninie. Niniejszy artykuł wykazuje, że w przywołaniach tych nie chodzi o zwykłe przypomnienie tych ważnych dla etyki lekarskiej starożytnych tekstów. Zacytowanie Przysięgi Hipokratesa oraz przypowieści o dobrym Samarytaninie wskazuje na ich aktualność. Te powszechnie znane teksty syntetyzują wiele szczegółowych zagadnień poruszanych przez bioetykę i etykę lekarską, wnikliwie omówionych w Nowej Karcie, a także, co chyba jest najważniejsze, wytyczają drogę formacji sumienia pracowników służby zdrowia, która winna przebiegać dwutorowo: poprzez refleksję etyczną, dokonywaną na płaszczyźnie rozumowej oraz poprzez zgłębianie na płaszczyźnie wiary przesłania moralnego, płynącego z objawienia chrześcijańskiego, a wyjaśnianego i głoszonego przez nauczanie Kościoła.
7
Publication available in full text mode
Content available

W poszukiwaniu sensu śmierci dziecka. Z perspektywy chrześcijańskiej

100%
Bartoszek A.
Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein
|
2012
|
issue 9
217-233
PL
Death is an unusual mystery and the death of a child is an especially unusual mystery. Such death violates the natural chronology of events as it makes someone completely innocent and defenseless pass away and deeply affects family relationships. This article does not have the ambition to unravel the great mystery of human existence, but it only attempts to deal with some of its aspects at the philosophical and theological level. It points out that there is no simple relationship between the death of a child anda moral life, especially that of parents’. To look for such a relationship as a justifi cation of a child’s death would be unfair. When it comes to relationships with God, on the one hand, the death of a child may cause parents to remove God from their lives and even to deny His existence; on the other hand, an attempt to accept the death of a child may be understood as a sacrifi ce offered to God. Such death becomes a privileged space for experiencing the profound effects of God’s grace and mercy, and it brings about a deeply human attitude, first, to a dying child, and then to those who have been left with a void after their child’s death. In this way, it deepens interpersonal relationships.
8
Publication available in full text mode
Content available

Obrona klauzuli sumienia w kontekście współczesnych tendencji przeciwnych życiu

100%
Bartoszek A.
Roczniki Teologii Moralnej
|
2010
|
vol. 2
109-126
EN
Conscience clause is a special legal regulation that enables the individual to refrain from certain actions, that he is obliged by the law, but which in his conviction, are contrary to his conscience. On one hand, this article shows that clause of conscience in contemporary legislation seems to be something natural because it gives the individual freedom of conscience, but on the other hand – some trends appear to legally narrow it or even to cancel the conscience clause. These trends appear in the context of contemporary tendencies against life. Presented analyses defend the conscience clause again and refer basically to medical professions. The base for this legal regulation constitutes the right to conscientious objection whereas this objection should always be constructive. Existence of the right to conscientious objection is confirmed by the analyses carried out on philosophical – ethical and theological – moral levels, and especially by the concept of natural right. The article also depicts that deep conviction of right to conscientious objection does mean that moral dilemmas concerning refusal to participation in evil do not exist. In some cases conscientious objection becomes contemporary form of martyrdom.
9
Publication available in full text mode
Content available

Spór o Eucharystię w epidemii, ze szczególnym uwzględnieniem aspektu teologicznomoralnego

100%
Bartoszek A.
Teologia i Moralność
|
2022
|
vol. 17
|
issue 2(32)
205-227
EN
The time of the epidemic caused major transformations in the shape and functioning of society. In the midst of these social transformations was the Church as an environment based primarily on contact relationships. These transformations affected the most essential elements of the Church's ministry, including the very centre of the Church's life, the Eucharist. In the context of these changes, numerous questions and spiritual-moral dilemmas concerning the Eucharist have begun to arise. The present reflections attempt to address these very dilemmas. In the first part, these dilemmas are named. The essential part is to present the doctrinal foundations of the Church's teaching on the incompatibility of rational knowledge with the knowledge of faith regarding the doctrine of the Eucharist, especially regarding the real presence of Christ in the Blessed Sacrament and spiritual communion. In a particular way, this reflection takes into account the theological-moral aspect by referring to categories such as ordo caritatis, heteronomy, autonomy and theonomy. These categories make it possible to construct more detailed pastoral indications for the epidemic period concerning sacramental ministry, especially related to the Eucharist. The analyses also touch on the historical and liturgical themes concerning the different ways of distributing Holy Communion (on the tongue and on the hand). The final section recalls the figure of Saint Charles Borromeo, Bishop of Milan in the 16th century, in whose pastoral ministry during the epidemic many of the elements mentioned in these analyses can be found.
PL
Czas epidemii spowodował poważne przemiany w kształcie i funkcjonowaniu społeczeństwa. W środku tych przemian społecznych znalazł się Kościół jako środowisko bazujące przede wszystkim na relacjach kontaktowych. Przemiany te dotknęły najistotniejszych elementów posługi Kościoła, w tym samego centrum życia Kościoła, czyli Eucharystii. W kontekście tych zmian zaczęły się rodzić liczne pytania i dylematy duchowo-moralne dotyczące Eucharystii. Niniejsze refleksje są próbą zmierzenia się z tymi właśnie dylematami. W pierwszej części dylematy te zostają nazwane. Zasadniczą częścią jest  ukazanie podstaw doktrynalnych, związanych z nauczaniem Kościoła o niesprzeczności poznania rozumowego z poznaniem płynącym z wiary, a dotyczących nauki na temat Eucharystii, szczególnie na temat realnej obecności Chrystusa w Najświętszym Sakramencie oraz na temat Komunii duchowej. W sposób szczególny niniejsze rozważania uwzględniają aspekt teologicznomoralny poprzez odwołanie się do takich kategorii jak ordo caritatis, heteronomia, autonomia oraz teonomia. Kategorie te pozwalają bowiem skonstruować bardziej szczegółowe wskazania pastoralne na czas epidemii, dotyczące posługi sakramentalnej, szczególnie związanej z Eucharystią. W analizach poruszony zostaje także wątek historyczno-liturgiczny, dotyczący różnych sposób udzielania Komunii Świętej (do ust i na rękę). W ostatniej części zostaje przywołana postać św. Karola Boromeusza, biskupa Mediolanu w XVI wieku, w którego posłudze duszpasterskiej w czasie epidemii można odnaleźć wiele elementów, o których mowa w niniejszych analizach.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.