Search results

1

Problem rozgraniczenia Sowietów z Finlandią, 1917–1922

100%

Materski W.

Dzieje Najnowsze

|

2018

|

vol. 50

|

issue 4

EN

Studium dotyczy jednego z ważnych epizodów rozpadu Imperium Rosyjskiego. Analizie poddano zmiany w polityce bolszewików wobec Finlandii, działania będące ich następstwem – od początkowego uznania niepodległości byłego Wielkiego Księstwa Finlandzkiego, przez próby objęcia go rewolucyjną „bratnią pomocą”, po traktat pokojowy wymuszony sytuacją po klęsce wojennej z Polską i załamaniu się koncepcji „przerastania rewolucji”. The study deals with one of the important episodes of the collapse of the Russian Empire. It analyses the changes of the Bolsheviks’ policy towards Finland, and resulting actions – from the initial recognition of independence of the former Great Duchy of Finland through attempts to provide it with revolutionary “brotherly aid”, to a peace treaty forced by the current circumstances after a defeat in the war with Poland and the failure of the concept of growing revolution.

2

The Problem of the Demarcation of the Border between Estonia and Russia in 1917–1920

100%

Materski W.

Zapiski Historyczne

|

2020

|

vol. 85

|

issue 4

89-110

EN

The article addresses an important but little-known issue of the conflict over the demarcation of the border between Estonia and (Soviet) Russia in the years 1917–1920, which was important for the international order in North-Eastern Europe after the First World War. The dispute over this matter was much broader than just bilateral, as the normalization of the situation in the Baltic region conditioned the possibility of extending the international order established by the Treaty of Versailles to Eastern Europe. This issue has not received a separate monograph so far, although it was addressed in historical publications, especially in the countries directly concerned. The analysis of the state of research, confronted with primary sources, constitutes the base for the article. After the Bolshevik Revolution of 1917, Estonia quickly became an object of interest for the Bolsheviks, which almost ended up with the republic losing its independence. However, the politicians of the newly born Republic of Estonia showed great political skills by manoeuvring between Germany, the White and Red Armies, obtaining British aid and establishing military cooperation with Latvia, which was equally threatened. However, it was the Polish-Soviet War, which ended with the defeat of the Red Army, that turned out to be crucial. During disputes with the Whites and the Bolsheviks with regard to demarcation, Estonia successfully, at least in a shortterm perspective, defended its historical rights to the regions of Narva and Petseri against its aggressive neighbour. From the point of view of diplomatic possibilities, the Estonians achieved everything that was achievable. The peace treaty signed in Tartu in 1920 ensured ‘perpetual guarantees’ which, however, lasted only for less than two decades.

3

Przewrót listopadowy 1917 r. w Rosji a hasło bolszewików prawa narodów do samostanowienia

100%

Materski W.

Dzieje Najnowsze

|

2017

|

vol. 49

|

issue 4

PL

Punktem wyjścia rozważań sensu stricto są tezy marcowe Lenina z 1916 r. Zawarte w nich twierdzenie o prawie narodów do samostanowienia skonfrontowane zostało z praktyką wdrażania tego prawa po październiku 1917 r., gdy w wyniku zwycięskiego przewrotu bolszewicy objęli władzę w państwie. Analizie poddane zostały pisma i wypowiedzi Lenina, a także Trockiego i Stalina, prześledzone skutki ich wdrażania (bądź nie) w sowieckiej rzeczywistości pierwszych lat po przewrocie, jak też w całym okresie funkcjonowania państwa „nowego typu”.The starting point of these reflections sensu stricto are Lenin’s March Theses of 1916. One of their statements, on the right of nations to self-determination, has been compared with the practical implementation of the right following the successful October Revolution of 1917, when the Bolsheviks took power in Russia. An analysis has been conducted of Lenin’s writings and statements, but also of Trotsky and Stalin, and the consequences of their implementations (or not) have been followed both in the Soviet reality of first years after the coup, and throughout the whole period of existence of this “new type” of state.

4

Od dyplomacji do konfrontacji. Z genezy sowieckiej agresji na Finlandię w 1939 r.

100%

Materski W.

Dzieje Najnowsze

|

2019

|

vol. 51

|

issue 3

EN

Finland was one of the smaller European states basing their security on the League of Nations system as well as regional systems. Above all, it tried to maintain proper relations with the Soviet Union, based on the 1920 Peace Treaty of Tartu. Finland defended itself against Moscow’s attempts to weaken its arrangements and impose solutions limiting Finnish sovereignty. The most far-reaching were territorial demands, as well as the demand to grant permission to deploy Red Army garrisons on the territory of the country, supposedly to strengthen its security. After the division of spheres of influence made by the Soviets and the Third Reich (the Molotov-Ribbentrop Pact), the stage of diplomatic pressure ended, and open aggression began.

PL

Finlandia była jednym z europejskich mniejszych państw opierających swoje bezpieczeństwo na systemie Ligi Narodów, jak też układach regionalnych. Starała się nade wszystko utrzymywać poprawne stosunki ze Związkiem Sowieckim, oparte na traktacie pokojowym z Tartu z 1920 r. Broniła się przed podejmowanymi przez Moskwę próbami osłabienia jego ustaleń, narzucenia rozwiązań ograniczających jej suwerenność. Takimi najdalej idącymi były żądania terytorialne, jak też zgody na rozmieszczenie na terytorium kraju garnizonów Armii Czerwonej, celem jakoby wzmocnienia jego bezpieczeństwa. W warunkach dokonanego przez Sowiety i III Rzeszę podziału stref wpływów (pakt Ribbentrop-Mołotow) skończył się etap presji dyplomatycznej, zaczęła otwarta agresja.

5

Łotewska droga do niepodległości 1917–1921

100%

Materski W.

Dzieje Najnowsze

|

2021

|

vol. 53

|

issue 1

5-40

EN

The article discusses the genesis and formation of the Republic of Latvia – from the 1917 February Revolution in the Russian Empire to the settlements of relations with the Bolsheviks and its de iure recognition by the Entente states. Ample space is devoted to the context of this process, the confrontation in the Baltic region, especially in Latvia, between the policy of Bolsheviks, ‘White’ Russians, Germany, Great Britain, and Poland in particular. The text emphasises the importance of the Polish Army’s victory in the war against the Bolsheviks for the stabilisation of Latvia’s internal position. Its substantial part is made up by the reconstruction based on the preserved documents of the formation of Latvian borders, emphasising the dispute over the south-eastern district of Pytalovo (Abrene).

PL

Artykuł omawia genezę i powstanie Republiki Łotewskiej – od rewolucji lutowej 1917 r. w Imperium Rosyjskim do uregulowania przez nią relacji z bolszewikami i uzyskania uznania de iure przez ententę. Obszerne miejsce poświęcono kontekstowi tego procesu, konfrontacji w regionie bałtyckim, w szczególności na Łotwie, polityki bolszewików, „białych” Rosjan, Niemiec, Wielkiej Brytanii, a w szczególności Rzeczypospolitej. Eksponuje wagę zwycięstwa Wojska Polskiego w wojnie z bolszewikami dla ustabilizowania międzynarodowej pozycji Łotwy. Ważny jego wątek stanowi odtworzony na bazie dokumentów proces kształtowania się granic Republiki Łotewskiej, w szczególności spór o południowo-wschodni okręg Pytałowo (Abrene).

6

Historiografia stosunków polsko-radzieckich. Stan aktualny i perspektywy badawcze

100%

Materski W.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

1996

|

issue 55

15-26

RU

Научные публикации касающиеся польско-советских отношений периода после октября 1917 г., изданные в Польской Народной Республике и СССР, специфически. В них многие сюжеты умолчены или только затронуты, что связано с деятельностью цезуры. В новой обсталовке, когда историки и Польши, и Российской Федерации могут прямо высказываться о самых сложных вопросах касающихся взаимоотношений, возникает потребность критически переоценить существующую до сих пор историографию, указать ее достижения и пристрастия. Шагом в этом направлении является - по намерению автора - настоящая статья. Автор, конечно, рисует упрощенную картину, не охватывает множества публикаций, которых число огромное. Сделанный автором отбор во многом, вероятно, дискуссионный, но окончательный вывод кажется правильный. В области истории польско-советских отношений историкам много еще надо поработать, чтобы выйти на правильный, целостный синтез. Совместные работы историков Лодзинского и Московского университетов могут содействовать этому делу.

Refine search results

4 Dzieje Najnowsze

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

1 Zapiski Historyczne

6 Materski W.

1 2021

1 2020

1 2019

1 2018

1 2017

1 1996

Problem rozgraniczenia Sowietów z Finlandią, 1917–1922

The Problem of the Demarcation of the Border between Estonia and Russia in 1917–1920

Przewrót listopadowy 1917 r. w Rosji a hasło bolszewików prawa narodów do samostanowienia

Od dyplomacji do konfrontacji. Z genezy sowieckiej agresji na Finlandię w 1939 r.

Łotewska droga do niepodległości 1917–1921

Historiografia stosunków polsko-radzieckich. Stan aktualny i perspektywy badawcze