Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Adam Franciszek Epler (1902–1940): A Forgotten Musician of Interwar Lviv

100%
Gurgul W.
Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ
|
2020
|
issue 2(45) ENG
23-58
EN
This article is an introduction to the artistic profile of a Polish conductor, composer and guitarist Adam Franciszek Epler. This forgotten creative persona left the artistic legacy of compositions and arrangements for mandolin orchestra ensemble. Moreover, he was the first Polish guitarist playing Polish lute music, a founder of the first Polish guitar trio named Lwowskie Trio Gitarowe and a musician in the most popular interwar radio broadcast Wesoła Lwowska Fala. As a composer and conductor of the Orchestra of Mandolin Society “Hejnał” from Lviv, he also took part in numerous radio broadcasts of Polish Radio Lviv. His musical activities, similarly to the entire mandolin heritage in Poland and guitar history in interwar Poland, requires further research, and this article is one of the first contributions to these research topics.
2
Publication available in full text mode
Content available

Adam Franciszek Epler (1902–1940) – zapomniany muzyk międzywojennego Lwowa

100%
Gurgul W.
Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ
|
2020
|
issue 2(45)
25-60
EN
This article is an introduction to the artistic profile of a Polish conductor, composer and guitarist Adam Franciszek Epler. This forgotten creative persona left the artistic legacy of compositions and arrangements for mandolin orchestra ensemble. Moreover, he was the first Polish guitarist playing Polish lute music, a founder of the first Polish guitar trio named Lwowskie Trio Gitarowe and a musician in the most popular interwar radio broadcast Wesoła Lwowska Fala. As a composer and conductor of the Orchestra of Mandolin Society “Hejnał” from Lviv, he also took part in numerous radio broadcasts of Polish Radio Lviv. His musical activities, similarly to the entire mandolin heritage in Poland and guitar history in interwar Poland, requires further research, and this article is one of the first contributions to these research topics.
3
Publication available in full text mode
Content available

Gitara angielska w polskiej kulturze muzycznej przełomu XVIII i XIX wieku

100%
Gurgul W.
Muzyka
|
2022
|
vol. 67
|
issue 1
65-95
EN
This article discusses the surviving Polish sources containing music for the English guitar, a plucked chordophone popular in the second half of the eighteenth century, mainly in the British Isles. Eighteen such sources have been preserved in Poland, scored for English guitar in G major (whereas a C major tuning prevailed in the West). Using these sources, as well as numerous verbal accounts from the period, the author attempts to show the place this instrument held in the Polish audiosphere of the late eighteenth and early nineteenth century. A large proportion of the surviving sources are related to the activity of Józef Elsner, who observed the popularity of the English guitar in the salons of the Polish gentry and bourgeoisie. Elsner’s Warsaw prints appeared in 1803 (arrangements of fve arias from an opera by Peter Winter, one of the first music publications in nineteenth-century Warsaw) and 1805 (settings of selections from operas popular in the city, published in the series “Wybór pięknych dzieł muzycznych i pieśni polskich” [A selection of beautiful musical works and Polish songs]). These are the only printed sources of music for this instrument in Poland. Other Elsner-related materials include an English guitar part in his opera “Leszek Biały” [Leszek the White] and a manuscript kept at the Jagiellonian Library in Kraków containing a setting of the vaudeville from Elsner’s opera “Siedem razy jeden” [Seven times one]. Nine other handwritten sources can be found at the same library, including a concise handbook of English guitar technique, a set of variations by Carlamotti, numerous solo miniatures, and settings of selections from then popular operas. The two latest sources, compiled in the 1810s and now kept at the Diocesan Library in Sandomierz, reflect the changes in the instrument’s construction taking place in western Slavic countries. Those changes were related to the introduction of the G major tuning characteristic of the Polish literature for English guitar and to the early history of another instrument – the Russian guitar.
PL
Niniejszy artykuł poświęcony jest zachowanym polskim źródłom muzycznym przeznaczonym na gitarę angielską, chordofon szarpany popularny w drugiej połowie XVIII wieku głównie na Wyspach Brytyjskich. W Polsce zachowało się osiemnaście źródeł muzycznych przeznaczonych na gitarę angielską w stroju G-dur (na Zachodzie dominował strój C-dur). Autor starał się przez pryzmat zachowanych źródeł muzycznych oraz licznych świadectw słownych z epoki ukazać, jakie miejsce zajmował instrument w ówczesnej audiosferze Polski przełomu XVIII i XIX wieku. Duża część zachowanych źródeł związana jest z działalnością Józefa Elsnera, który dostrzegł popularność gitary angielskiej w polskich salonach szlacheckich i mieszczańskich. Warszawskie druki Elsnera ukazały się w roku 1803 (Pięć arii z opery Wintera, jedna z pierwszych dziewiętnastowiecznych warszawskich publikacji muzycznych) oraz 1805 (opracowania fragmentów popularnych w Warszawie oper wydane w ramach serii Wybór pięknych dzieł muzycznych i pieśni polskich); są jedynymi drukowanymi źródłami na gitarę angielską w Polsce. Uzupełnieniem elsnerianów jest partia gitary angielskiej w operze Leszek Biały oraz rękopis z Biblioteki Jagiellońskiej, zawierający opracowanie wodewilu z opery Elsnera Siedem razy jeden. Prócz wodewilu w Bibliotece Jagiellońskiej znajduje się dziewięć innych rękopiśmiennych źródeł, w tym krótka szkoła gry na gitarze angielskiej, cykl wariacji Carlamottiego, wiele miniatur solowych oraz opracowania wyjątków z popularnych wówczas oper. Dwa najpóźniej powstałe źródła, pochodzące z Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu i powstałe w drugiej dekadzie XIX w., wiążą się z przemianami konstrukcyjnymi gitary angielskiej, które przebiegały na ziemiach zachodnich Słowian, na pograniczu Europy wschodniej i zachodniej. Owe zmiany związane są szczególnie z charakterystycznym dla polskiej literatury na gitarę angielską strojem G-dur i łączą się z początkami innego instrumentu – gitary rosyjskiej.
4
Publication available in full text mode
Content available

O gitarowych opracowaniach poloneza a-moll „Pożegnanie ojczyzny” pochodzących z pierwszej połowy XIX wieku

100%
Gurgul W.
Muzyka
|
2024
|
vol. 69
|
issue 1
119-132
EN
This brief research note addresses the authorship and dating of a Polonaise in A minor also known as ‘Farewell to the Fatherland’, previously attributed to Michał Kleofas Ogiński. Three sources are presented which were not considered by Agnieszka Leszczyńska in her article on the work published in Muzyka (2023/3): two prints for Russian guitar and one arrangement for Spanish guitar. These three editions have a significant bearing on findings related to the work’s new attribution and dating, as proposed by Leszczyńska.
PL
Komunikat podejmuje tematykę autorstwa i datowania poloneza a-moll, zwanego „Pożegnanie ojczyzny”, a przypisywanego Michałowi Kleofasowi Ogińskiemu. Przedstawione zostały trzy źródła, których nie ujęła w swoich rozważaniach Agnieszka Leszczyńska, autorka artykułu „Polonez a-moll «Pożegnanie ojczyzny»: między legendą a rzeczywistością” opublikowanego w Muzyce 2023 nr 3. Informacje dotyczące dwóch publikacji na gitarę rosyjską oraz jednej na gitarę hiszpańską znacząco wpływają na ustalenia związane ze zmianą atrybucji utworu oraz rokiem jego powstania, zaproponowane przez Leszczyńską.
5
Publication available in full text mode
Content available

„Którą nasi wojacy z Hiszpanii przynieśli...” – o pojawieniu się sześciostrunowej gitary hiszpańskiej na ziemiach polskich

100%
Gurgul W.
Muzyka
|
2024
|
vol. 69
|
issue 1
41-62
EN
This article deals with the emergence of the six-string Spanish guitar in Polish territories around the turn of the eighteenth and nineteenth centuries. Previous studies devoted to the earliest history of that instrument in Poland and its gradual popularisation are discussed. The various currently available sources are presented in chronological order and used as the basis for a new periodisation of the spread of different types of guitars (English, five- and six-string Spanish) in Polish lands.
PL
W artykule podjęte zostały wątki dotyczące pojawienia się sześciostrunowej gitary hiszpańskiej na ziemiach polskich na przełomie XVIII i XIX wieku. Przedstawione zostały istniejące dotąd opracowania poruszające temat początków gitary w Polsce i jej stopniowej popularyzacji w tym okresie. Przybliżono w porządku chronologicznym znane obecnie, różnorodne źródła, by na ich bazie na nowo ustalić periodyzację obecności na ziemiach polskich odmiennych typów gitary (angielskiej, hiszpańskiej pięciostrunowej, hiszpańskiej sześciostrunowej).
6
Publication available in full text mode
Content available

A Panorama of Polish Guitar Concertos

100%
Gurgul W.
Edukacja Muzyczna
|
2020 (EN)
|
issue 15
65-103
EN
The present article constitutes an attempt at outlining the musical oeuvre of Polish composers in the field of concertos for guitar and orchestra. Since the 1940s, when the first concerto with a guitar part was created, more than 100 concertos have been composed in Poland. In an effort to write such a piece of music, composers discovered different creative paths, which often revealed various new colours of the guitar. The article discusses a proposal to divide the concertos created in Poland according to the specificity of the pieces, introduces the history of the first Polish concertos and paints a picture of guitar literature created by 2020.
PL
Niniejszy artykuł jest próbą przybliżenia dorobku polskich kompozytorów na gruncie formy koncertu na gitarę i orkiestrę. Od lat 40. XX wieku, kiedy powstał pierwszy koncert z udziałem gitary, skompono- wano w Polsce ponad 100 utworów koncertowych. Kompozytorzy, podejmując próbę napisania takiego utworu, odnajdywali różne drogi twórcze, ukazujące często odmienne oblicza gitary. W artykule omó- wiono propozycję podziału powstałych w Polsce koncertów ze względu na specyfikę utworów, przybli- żono historię pierwszych polskich koncertów, a także nakreślono obraz powstałej do 2020 roku literatury.
7
Publication available in full text mode
Content available

Jan Edmund Jurkowski as a composer compared to other composing guitarists in Poland after 1944

100%
Gurgul W.
Edukacja Muzyczna
|
2022
|
vol. 17
|
issue 17
65-119
EN
Associated with the Silesian musical circle, Jan Edmund Jurkowski played a significant role in the history of post-war guitar music in Poland. His activity as a teacher, music event organiser and designer of string instruments (as the creator of the eight-string Polish guitar) is widely known, as it has been repeatedly discussed in various publications. What is less common is the knowledge of his creative work, which – while not very prolific (14 preserved compositions and 3 compilations) – occupies a prominent place in the development of Polish guitar literature. The present text offers an insight into his creative legacy, both in terms of pieces intended for the guitar as well as performing ensembles consisting of different instruments, presenting it against the backdrop of other guitar composers working in Poland after the II World War. It demonstrates the importance of his achievements as a composer in the history of Polish guitar music, for he was the first guitarist in Poland to receive formal education in the field of composition.
PL
Związany z ośrodkiem śląskim Jan Edmund Jurkowski odegrał znaczącą rolę w historii powojennej polskiej gitarystyki. Jego działalność jako pedagoga, organizatora życia muzycznego i lutnika-konstruktora (jako twórcy 8-strunowej gitary polskiej) jest powszechnie znana, wielokrotnie bowiem była omawiana na kartach różnego rodzaju publikacji. Mniej powszechna jest świadomość działalności kompozytorskiej Jurkowskiego, która, choć niezbyt obfita (14 zachowanych kompozycji oraz 3 opracowania), zajmuje istotne miejsce w rozwoju polskiej literatury gitarowej. Niniejszy tekst przybliży jego spuściznę twórczą, zarówno tę przeznaczoną na gitarę, jak i pomyślaną na inne składy wykonawcze, przedstawiając ją na tle innych gitarowych kompozytorów, działających w Polsce po drugiej wojnie światowej. Ukazane zostanie znaczenie jego dorobku jako kompozytora w historii polskiej gitarystyki – był bowiem pierwszym wykształconym w zakresie kompozycji gitarzystą w Polsce.
8
Publication available in full text mode
Content available

Guitar in the works of Edward Bogusławski

100%
Gurgul W.
Edukacja Muzyczna
|
2021
|
issue 16
47-78
EN
The present article discusses the guitar pieces of the Silesian composer Edward Bogusławski. His artistic achievements in the field of classical guitar include only three compositions, which prove that that his treatment of the instrument was very comprehensive; he employed it in composing orchestral music (in the form of Concerto per chitarra e orchestra), chamber music (Trio per flauto, oboe e chitarra) as well as solo pieces (Musica per chitarra solo). I shall also present the importance of Bogusławski’s guitar works for the development of Polish guitar literature. Moreover, this article attempts to outline the importance and role of Boguslawski’s guitar pieces in the context of the development of Polish guitar music.
PL
W niniejszym artykule omówione zostały gitarowe utwory śląskiego kompozytora Edwarda Bogusławskiego. Jego twórczy dorobek związany z gitarą klasyczną obejmuje jedynie trzy kompozycje, które dowodzą, że traktował on gitarę bardzo wszechstronnie, komponując z jej udziałem zarówno muzykę symfoniczną (w postaci Concerto per chitarra e orchestra), kameralną (Trio per flauto, oboe e chitarra), jak i solową (Musica per chitarra solo). W niniejszej pracy podjęto również próbę naszkicowania znaczenia i roli gitarowej twórczości Bogusławskiego w kontekście rozwoju polskiej twórczości na ten instrument.
9
Publication available in full text mode
Content available

The Guitar in the Polish Music Periodicals “Poradnik Muzyczny” (1947–1989) and “Przegląd Muzyczny” (1990–1991)

100%
Gurgul W.
Edukacja Muzyczna
|
2023
|
vol. 18
279-297
PL
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie treści dwóch czasopism muzycznych wydawanych przez Ludowy Instytut Muzyczny w Łodzi – „Poradnika Muzycznego” oraz „Przeglądu Muzycznego” – pod kątem treści związanych z gitarą klasyczną i gitarystyką polską. Periodyki te (miesięczniki lub dwumiesięczniki, zależnie od okresu wydawania) przez wiele lat były głównym forum wymiany myśli dotyczącej gitary w Polsce. Na łamach tych czasopism publikowano m.in. artykuły historyczne i metodyczne poświęcone tematyce gitarowej, relacje z wydarzeń poświęconych gitarze, recenzje wydawnictw przeznaczonych na ten instrument, a także wiele kompozycji oryginalnych oraz opracowań na gitarę solo i zespoły z udziałem gitary.
EN
The aim of this article is to present the contents of two music journals, Poradnik Muzyczny [Music Guide] and Przegląd Muzyczny [Music Review], published by the Ludowy Instytut Muzyczny [People’s Institute of Music] in Łódź, with a focus on subjects related to classical guitar and guitar music in Poland. For many years, these periodicals, issued on a monthly or bimonthly basis, depending on the period of publication, were the primary platform for exchanging ideas about the guitar in Poland. These journals published historical and methodological articles on the guitar, reports on guitar events, reviews of publications for the instrument, and original compositions and arrangements for guitar solo as well as for ensembles with the guitar.
10
Publication available in full text mode
Content available

Tematyka gitarowa na łamach „Poradnika Muzycznego” (1947–1989) i „Przeglądu Muzycznego” (1990–1991)

100%
Gurgul W.
Edukacja Muzyczna
|
2023
|
vol. 18
259-277
EN
The aim of this article is to present the contents of two music journals, Poradnik Muzyczny [Music Guide] and Przegląd Muzyczny [Music Review], published by the Ludowy Instytut Muzyczny [People’s Institute of Music] in Łódź, with a focus on subjects related to classical guitar and guitar music in Poland. For many years, these periodicals, issued on a monthly or bimonthly basis, depending on the period of publication, were the primary platform for exchanging ideas about the guitar in Poland. These journals published historical and methodological articles on the guitar, reports on guitar events, reviews of publications for the instrument, and original compositions and arrangements for guitar solo as well as for ensembles with the guitar.
PL
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie treści dwóch czasopism muzycznych wydawanych przez Ludowy Instytut Muzyczny w Łodzi – „Poradnika Muzycznego” oraz „Przeglądu Muzycznego” – pod kątem treści związanych z gitarą klasyczną i gitarystyką polską. Periodyki te (miesięczniki lub dwumiesięczniki, zależnie od okresu wydawania) przez wiele lat były głównym forum wymiany myśli dotyczącej gitary w Polsce. Na łamach tych czasopism publikowano m.in. artykuły historyczne i metodyczne poświęcone tematyce gitarowej, relacje z wydarzeń poświęconych gitarze, recenzje wydawnictw przeznaczonych na ten instrument, a także wiele kompozycji oryginalnych oraz opracowań na gitarę solo i zespoły z udziałem gitary.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.