Search results

1

Wiceprezydentura w strukturze prezydenckiego systemu rządów. Przegląd rozwiązań normaty wnych w ybranych państw

100%

Jakubiak Ł.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2020

|

issue 1 (53)

215-233

PL

Instytucja wiceprezydenta wpisana w instytucjonalne ramy najbardziej typowych sys-temów rządów (prezydencjalizm, semiprezydencjalizm, parlamentaryzm) występuje w przeszło jednej czwartej państw współczesnego świata. W przeważającej większości wiceprezydenci działają – tak jak w Stanach Zjednoczonych – w ramach systemów pre-zydenckich. Celem artykułu jest wskazanie wspólnych cech wiceprezydentów istnieją-cych w instytucjonalnym kontekście prezydencjalizmu, jak również zidentyfikowanie najbardziej znaczących różnic pomiędzy dotyczącymi ich unormowaniami konstytu-cyjnymi. Autor dochodzi do wniosku, że w niektórych przypadkach wpływ na regula-cje odnoszące się do wiceprezydentury jest wywierany w mniejszym stopniu przez samą konstrukcję prezydenckiego systemu rządów, a w większej mierze przez czynniki poza-prawne, takie jak społeczna i etniczna struktura danego państwa, a nawet bieżące po-trzeby polityczne elit rządzących.

EN

Vice presidents inscribed into the institutional frameworks of the most typical sys-tems of government (presidentialism, semi-presidentialism, parliamentarianism) ex-ist in more than a quarter of the modern world. The vast majority of them operate – as in the United States – under presidential systems. The aim of the article is to indicate common features of vice presidents existing in the institutional context of presiden-tialism as well as to identify the most significant differences between the constitution-al regulations that relate to them. The author concludes that in some cases the impact on the regulations regarding vice presidents is exerted to a lesser extent by the very ar-chitecture of the presidential system of government, and to a greater extent by non-le-gal factors such as the socio-ethnic structure of a given country and even current po-litical needs of governing elites.

2

Formuła francuskiej dwuizbowości w świetle rozwiązań ustrojowych V Republiki

100%

Jakubiak Ł.

Przegląd Sejmowy

|

2016

|

issue 5(136)

33-53

EN

The article deals with the formula of bicameralism implemented on the basis of institutional scheme adopted in the Constitution of France of 4 October 1958. By providing an analysis of specifi caspects of a broader law-making function and oversight function of parliament, the author accentuates the specifi city of the construction of the relative asymmetry applied therein, which involves the synthesis of symmetric solutions (e.g. relating to an amendment of the Constitution pursuant to Article 89) and those clearly asymmetric (e.g. based on government’s accountability to parliament). Special attention should be paid to Article 45 of the Constitution which regulates the relationship between both chambers under the regular legislative procedure. The construction resulting from its provisions is based on the assumption that the government may signifi cantly interfere in the legislative procedure, deciding in specifi c cases — through the so-called procedure of the last words of the National Assembly — on symmetry or asymmetry of Chambers, which is one of the signs of a particular kind of flexibility the French model of bicameralism. Moreover, the author indicates the impact of the socalled Europeanization of the Constitution of the Fifth Republic on the position of the French second Chamber, and also examines the increase or decrease of actual role.

3

Parlamentaryzacja marokańskiego systemu rządów na gruncie konstytucji z dnia 29 lipca 2011 r.

100%

Jakubiak Ł.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2014

|

issue 4 (20)

95-115

PL

Artykuł dotyczy zjawiska parlamentaryzacji marokańskiego systemu rządów na gruncie konstytucji z 2011 r. Do jej uchwalenia doszło w wyniku niepokojów społecznych znanych jako tzw. Arabska Wiosna. Nowa konstytucja zastąpiła ustawę zasadniczą z 1996 r. Zgodnie z nowymi regulacjami konstytucyjnymi pozycja monarchy została ograniczona, jednak nadal pozostaje on kluczowym elementem systemu rządów. Jednocześnie konstytucja wzmocniła pozycję rządu kierowanego przez premiera. Zmianie uległa ponadto pozycja parlamentu. Przykładowo, król mianuje szefa rządu z łona partii politycznej, która zwycięża w wyborach parlamentarnych, i z uwzględnieniem ich wyników. W porównaniu z poprzednią konstytucją rząd wydaje się silniej powiązany z parlamentem – szczególnie z izbą pierwszą. Ta ostatnia posiada lepsze instrumenty kontroli parlamentarnej. Obecnie marokański system rządów pozostaje bliższy europejskiemu modelowi parlamentarnemu.

EN

The paper concerns the phenomenon of parliamentarisation of the Moroccan system of government in the light of the constitution of 2011. The act was adopted as a result of civil unrest known as the so-called Arab Spring. The new constitution replaced the basic law of 1996. According to the new constitutional provisions, the role of the monarch has been limited. At the same time, the constitution has improved the position of the government headed by the prime minister. Moreover, the status of the parliament has been changed. By the way of example, the king appoints the prime minister from within the political party, which wins the parliamentary elections, and with a view to their results. In comparison with the previous constitution, the government seems to be more strongly connected with the parliament – especially with the first chamber. The latter has better tools for parliamentary oversight. Currently, the Moroccan system of government is closer to the European model of parliamentarianism.

4

The Specificity of Presidential Systems of Government in Francophone African Countries

100%

Jakubiak Ł.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2017

|

issue 6 (40)

49-69

EN

The paper deals with distinguishing features of presidential systems of government adopted in the current or former constitutions of some Francophone African countries, such as Benin, Djibouti, Ivory Coast or the Republic of Congo. Particular attention has been devoted to the internal structure of the executive branch of government (the existence of the prime minister as a separate body) as well as to the reception of diverse mechanisms of rationalised parliamentarianism created previously in the constitution of the French Fifth Republic. The dynamics of constitutional changes leading to the adoption of presidentialism in place of semi-presidentialism and vice versa in such countries as Niger or Senegal has also been taken into account. In the light of the findings, it can be stated that the specific properties of presidentialism in Francophone Africa prove its apparent distinctness from certain typical assumptions of this model.

PL

Artykuł omawia wyróżniające cechy prezydenckich systemów rządów przyjmowanych w obowiązujących lub wcześniejszych konstytucjach niektórych frankofońskich państw afrykańskich, takich jak Benin, Dżibuti, Wybrzeże Kości Słoniowej czy Republika Kongo. Szczególna uwaga została poświęcona wewnętrznej strukturze władzy wykonawczej (występowanie premiera jako odrębnego organu), jak również recepcji różnych mechanizmów parlamentaryzmu zracjonalizowanego ustanowionych uprzednio w konstytucji V Republiki Francuskiej. Uwzględniona została również dynamika zmian konstytucyjnych prowadząca do przyjmowania, w państwach takich jak Niger czy Senegal, prezydencjalizmu w miejsce semiprezydencjalizmu i odwrotnie. Na podstawie dokonanych ustaleń, można stwierdzić, że specyficzne właściwości prezydencjalizmu w Afryce frankofońskiej dowodzą jego ewidentnej odmienności od niektórych typowych założeń tego modelu.

5

Prawne i polityczne uwarunkowania dymisji rządów we francuskiej praktyce ustrojowej okresu V Republiki

100%

Jakubiak Ł.

Przegląd Sejmowy

|

2019

|

issue 3(152)

41–60

EN

The paper deals with legal and political factors affecting government dismissals during the Fifth Republic of France. The author draws attention to the role played by some characteristic properties of the French system of government, in which the government’s responsibility to the parliament (regulated in the constitution of 1958) is in practice supplemented with responsibility before the head of state (the latter type of political responsibility has not been anchored in the constitution itself). The analysis includes forty cabinets functioning in France from the late 1950s to the 2017 parliamentary elections. The successions of cabinets quite often took place for procedural reasons (not only after elections to the National Assembly, but also customarily after presidential ones). Decisions of this kind were also made by presidents themselves who — as actual leaders within the whole executive branch (outside periods of cohabitation) — were guided by their own political needs. As practice has shown, according to the logic of rationalised parliamentarism, the role of the parliamentary opposition was not significant in this respect. The same can be said about dismissals submitted by prime ministers who did not follow the previously expressed expectations of the head of state. It all leads to the conclusion that the durability of successively created governments was not very high, however this phenomenon resulted from completely different reasons than in the case of unstable cabinets functioning in non-rationalised parliamentary regimes (under the Third and Fourth Republics).

6

The systems of government of Senegal and Ivory Coast. Comparative analysis

100%

Jakubiak Ł.

Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2016

|

issue 42

247-261

EN

The paper deals with the contemporary systems of government in two Sub‑Saharan African states which belonged to the French colonial empire – Senegal and Ivory Coast. The Senegalese constitution of 2001 contains regulations based on the semi‑presidential model, whereas the Ivorian basic law of 2000 – on the presidential one (although it was not adopted in a pure form). Special attention is devoted to the similarities and differences between the two systems, taking into consideration their constitutional structure (e.g. powers of the head of state, political responsibility of ministers and other aspects of relations within the executive branch, as well as between the latter and the legislative one). It is also pointed out that since the two countries gained their independence in 1960 Senegal and Ivory Coast have had quite different political experiences, which have exerted a visible influence on the functioning of their systems of government in practice. One of the key factors that deserve to be taken into account is the ability to produce democratic alternation of power between presidential candidates and political parties taking part in the electoral process.

7

Wiceprezydentura w obrębie konstytucyjnych struktur parlamentaryzmu i semiprezydencjalizmu

100%

Jakubiak Ł.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2020

|

issue 2 (54)

135-153

PL

Wiceprezydenci istnieją głównie w państwach przyjmujących prezydencki system rzą-dów. Przegląd współcześnie obowiązujących regulacji dowodzi jednak, że wiceprezy-dentura występuje także, choć znacznie rzadziej, dwóch pozostałych ustrojach, czy-li w ramach parlamentaryzmu i semiprezydencjalizmu. Celem artykułu jest analiza postanowień konstytucyjnych, które odnoszą się do wiceprezydentury w sześciu pań-stwach, w których przyjęto jeden lub drugi ze wskazanych wyżej systemów. Autor zwra-ca uwagę na typowe i specyficzne cechy tej instytucji, dochodząc do wniosku, że ich osadzenie w systemach innych niż prezydencki nie jest czynnikiem, który w sposób zasadniczy odróżnia konstrukcję wiceprezydentury od tej występującej w typowym lub zmodyfikowanym (w porównaniu z modelem znanym ze Stanów Zjednoczonych) prezydencjalizmem.

EN

Vice-Presidents exist mainly in the states adopting the presidential system o gov-ernment. The overview of contemporary legal regulations proves, however, that the vice-presidency may also be found, though much less often, in the two remaining basic regimes, that is parliamentarianism and semi-presidentialism. The purpose of the arti-cle is to analyze constitutional provisions that relate to vice presidency in six countries in which one or the other of the two aforementioned systems was adopted. The author draws attention to the typical and specific features of this institution, arriving at the conclusion that its embedding in the systems of government other than the presiden-tial one is not a factor that essentially distinguishes the construction of the vice-pres-idency from that occurring in a typical or modified (compared to the model known from the US) presidentialism.

8

The Convergence of Presidential and Parliamentary Elections in France: Analysis of Systemic Tendencies from the Perspective of Sixty Years of the Fifth Republic

100%

Jakubiak Ł.

Polish Political Science Yearbook

|

2019

|

vol. 1 (48)

135-154

EN

The paper deals with specific links between presidential and parliamentary elections in contemporary France. The main goal is to demonstrate that the timing of the two types of political events is a significant factor preserving the configuration of a pro-presidential majority fact as one of the possible variants of French semi-presidentialism. This raises the question of the role of both elections as instruments for controlling the process of setting up a space of political rivalry that could be perceived as optimal from the viewpoint of ruling camps. The author analyses possibilities to provide the convergence of presidential and parliamentary elections under the conditions of a seven-year presidential term as well as after its shortening to five years in 2000. Hence, of particular importance is the impact of some mechanisms used in this field on the institutional logic of the French political system. Specific application of constitutional tools and some normative changes introduced in previous years cause the extent of the aforementioned control to be now much greater than in the first decades of the Fifth Republic. Looking at the convergence of both types of elections from the perspective of the evolution of the existing political system, the author argues that it is legitimate to divide the whole period of the Fifth Republic into three sub-periods: 1. the absence of electoral convergence (1958–1981); 2. partial electoral convergence (1981– –2002); full electoral convergence (since 2002). Due to the acceptance of the pro-presidential paradigm, the latter formula is now definitely preferred and supported by legal regulations, which affects the flexibility of French semi-presidentialism (significantly reduced, but not fully eliminated, probability of cohabitation).

9

Sprawozdanie Konferencja Naukowa nt. „Konstytucjonalizm w państwach anglosaskich”, Kraków 24–25 maja 2012 r.

100%

Jakubiak Ł.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2012

|

issue 4 (12)

209-211

10

Sprawozdanie Seminarium naukowe Referendum w sprawie dalszego członkostwa Zjednoczonego Królestwa w strukturach Unii Europejskiej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, 27 czerwca 2016 r.

100%

Jakubiak Ł.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2017

|

issue 4 (38)

243-245

11

Warianty monistycznej egzekutywy w strukturze prezydenckiego systemu rządów

100%

Jakubiak Ł.

Przegląd Sejmowy

|

2022

|

issue 6(173)

69–92

EN

The paper deals with different variants of the presidential model, with a particular emphasis on the possibility of including the post of prime minister. The author argues that presidentialism should be defined by taking into account abstracted general constructions that can be duplicated and easily identified outside the United States of America. Such a research perspective allows for the analysis of structures that exist in countries that adopt the most important assumptions of the presidential system but modify it in various ways. One of such potential modification is the existence of the post of prime minister, as well as some other elements of parliamentarianism. The author examines the features of presidentialism on the example of six selected countries (Argentina, Brazil, Cyprus, Kenya, South Korea and the Ivory Coast). Three of them have the posts of prime ministers, while the other three are closer in this respect to the model known from the United States of America.

Refine search results

6 Przegląd Prawa Konstytucyjnego

3 Przegląd Sejmowy

1 Polish Political Science Yearbook

1 Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego

11 Jakubiak Ł.

1 2022

2 2020

2 2019

2 2017

2 2016

1 2014

1 2012

Wiceprezydentura w strukturze prezydenckiego systemu rządów. Przegląd rozwiązań normaty wnych w ybranych państw

Formuła francuskiej dwuizbowości w świetle rozwiązań ustrojowych V Republiki

Parlamentaryzacja marokańskiego systemu rządów na gruncie konstytucji z dnia 29 lipca 2011 r.

The Specificity of Presidential Systems of Government in Francophone African Countries

Prawne i polityczne uwarunkowania dymisji rządów we francuskiej praktyce ustrojowej okresu V Republiki

The systems of government of Senegal and Ivory Coast. Comparative analysis

Wiceprezydentura w obrębie konstytucyjnych struktur parlamentaryzmu i semiprezydencjalizmu

The Convergence of Presidential and Parliamentary Elections in France: Analysis of Systemic Tendencies from the Perspective of Sixty Years of the Fifth Republic

Sprawozdanie Konferencja Naukowa nt. „Konstytucjonalizm w państwach anglosaskich”, Kraków 24–25 maja 2012 r.

Sprawozdanie Seminarium naukowe Referendum w sprawie dalszego członkostwa Zjednoczonego Królestwa w strukturach Unii Europejskiej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, 27 czerwca 2016 r.

Warianty monistycznej egzekutywy w strukturze prezydenckiego systemu rządów