Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Józef Jasek z Milówki jako wybitny śpiewak i depozytariusz lokalnej religijnej tradycji muzycznej

100%
Strycharz-Bogacz K.
Muzyka
|
2021
|
vol. 66
|
issue 2
141-161
EN
This article concerns the life and activity of Józef Jasek of Milówka (1910–82), an eminent personality in the traditional culture of the Żywiec region. Born into a family with musical traditions, he learned to sing from his father, a folk singer, and his mother, who knew many religious songs from a rosary group. Józef had six highly musical children (including his daughter Irena, mother of contemporary popular Polish musicians Paweł and Łukasz Golec). Jasek was a funeral singer as well as he led singing during pilgrimages to sanctuaries, including Kalwaria Zebrzydowska, where he was performing Calvarian songs. As depositary of the local religious-musical tradition, he developed his own individual performance style. During field studies carried out in Milówka in 1973 by staff and students of the Institute of Musicology of the John Paul II Catholic University of Lublin (KUL), as many as 92 pieces sung by Jasek were recorded. Deposited in the Archive of Music Religious Folklore of KUL (AMFR KUL), attached to the KUL’s Department of Ethnomusicology and Hymnology, they constitute an extremely valuable audio document of intangible cultural heritage, as well as interesting material for ethnomusicological studies. The repertoire performed by Józef Jasek comprises numerous vocal religious genres belonging to the living tradition: songs for Advent, Christmas carols and pastoral Christmas songs, songs for Lent, Passiontide and Easter, Marian songs, songs for use in everyday life, songs to the saints, repertoire for funerals, Calvarian songs, wandering beggars songs, and songs to Divine Providence. All of them had their place in the rich local annual and family ritual cycles as described by Jasek himself.
PL
Artykuł dotyczy Józefa Jaska z Milówki, wybitnej indywidualności w tradycyjnej kulturze Żywiecczyzny. Pochodził on z rodziny o tradycjach muzycznych. Śpiewać nauczył się od ojca, ludowego śpiewaka i matki, która znała wiele pieśni z kółka różańcowego. Józef Jasek miał sześcioro bardzo muzykalnych dzieci (m.in. córkę Irenę Golec, która jest matką Pawła i Łukasza Golców, popularnych współczesnych polskich muzyków). Był śpiewakiem pogrzebowym oraz przewodnikiem odpustowym i kalwaryjskim. Jako depozytariusz lokalnej religijnej tradycji muzycznej wypracował też swój indywidualny styl wykonawczy. Podczas badań terenowych przeprowadzonych w Milówce w 1973 roku przez pracowników i studentów Instytutu Muzykologii KUL zostały nagrane aż 92 śpiewy w jego wykonaniu, zdeponowane w Archiwum Muzycznego Folkloru Religijnego przy Katedrze Etnomuzykologii i Hymnologii KUL. Stanowią one niezwykle cenny zapis foniczny niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz interesujący materiał do studiów etnomuzykologicznych. Repertuar śpiewany przez Józefa Jaska obejmuje liczne gatunki religijnych śpiewów z żywej tradycji (pieśni adwentowe, kolędy i pastorałki, śpiewy wielkopostne i pasyjne, pieśni wielkanocne, maryjne, przygodne, do świętych, śpiewy pogrzebowe, pieśni kalwaryjskie, dziadowskie, do Opatrzności Boskiej), funkcjonujące w opisanej przez tego depozytariusza bogatej lokalnej obrzędowości dorocznej i rodzinnej.
2

The Research Activities of the Department of Ethnomusicology and Hymnology of the John Paul II Catholic University of Lublin and its Music Archive Collections

100%
Strycharz-Bogacz K.
Roczniki Teologiczne
|
2015
|
vol. 62
|
issue 13. Muzykologia
25-45
EN
The aim of this article is to present the research activity of the Department of Ethnomusicology and Hymnology of the John Paul II Catholic University of Lublin (KUL) as well as its music collections. They consist of religious folk singing that are relevant to the written sources as well as those that exist exclusively in oral tradition and multigenerational transmission. Research on the repertoire was started in 1970 and so far there have been over 25.000 religious folk songs (among others Advent songs, Christmas carols and pastoral Christmas songs, Lent songs, Easter songs, Marian songs, songs to the Heart of Jesus, Eucharist songs, songs to the Saints, funeral songs and narrative songs) collected. Folk songs from the “living tradition” fascinate with variety and authenticity of their transmission—hence for years they have been an invaluable source of multifaceted and interdisciplinary research for many generations of ethnomusicologists, hymnologists, folklorists and ethnolinguists. Analysis of this repertoire shows processes in the development of Polish religious folk songs as well as confirms its exceptional qualities and uniqueness.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie działalności Katedry Etnomuzykologii i Hymnologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II oraz omówienie jej zbiorów muzycznych. Tworzą je ludowe śpiewy religijne, które mają odniesienie do źródeł śpiewnikowych, jak też funkcjonują wyłącznie w ustnej tradycji i wielopokoleniowym przekazie. Badania nad tym repertuarem rozpoczęto w 1970 roku i do tej pory zebrano ponad 25 000 śpiewów (m.in. pieśni adwentowe, kolędy i pastorałki, pieśni wielkopostne, wielkanocne, maryjne, do Serca Pana Jezusa, eucharystyczne, do Świętych Pańskich, pogrzebowe oraz dziadowskie). Ludowe śpiewy z żywej tradycji zachwycają bogactwem i autentyzmem przekazu od lat, dlatego stanowią bezcenne źródło wieloaspektowych i interdyscyplinarnych badań dla wielu pokoleń etnomuzykologów, hymnologów, folkorystów czy etnolingwistów. Analiza tego materiału wykazuje pewne procesy zachodzące w rozwoju polskich pieśni ludowych, jak też potwierdza ich wyjątkowość, a niejednokrotnie unikatowość.
3

Obrzędy, zwyczaje i śpiewy wielkanocne w życiu i pobożności ludowej mieszkańców Podkarpacia

100%
Strycharz-Bogacz K.
Roczniki Teologiczne
|
2017
|
vol. 64
|
issue 13: Muzykologia
97-116
EN
The aim of the article is to present Easter rituals, customs and singing in life and piety of the people of the Podkarpacie region. The essence of Easter being experienced in spring are two inseparable elements: the revival of human life through the sacrifice of Christ and the rebirth of nature after the winter sleep. Their culture-creative meaning has a practical dimension in the rich Easter rituals and associated singing. The Resurrection Mass through performing various Easter songs is a manifestation of faith in salvation of our souls. It also provides opportunity for cheers through fireworks, drum plays, orchestra plays, and loud bells, which signify the triumph of Christ over Satan. Easter songs accompany the Easter custom of visiting homes with spring Gaik and greetings. The Śmigus-Dyngus secular custom shows a reference to sacrum because by the symbols of water that helps in rebirth of life in spring, it refers to the Sacrament of Baptism. The custom’s text layer is based on the passion bible content and the music layer uses the themes of Easter songs. Other Easter customs in the Podkarpacie region (Krzyżaki, Meus) and religious activities during Dni Krzyżowe are also accompanied by Easter songs, their contrafacta, songs about the cross and songs for the ordinary time.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie zwyczajów, obrzędów i śpiewów wielkanocnych w życiu i pobożności ludowej mieszkańców Podkarpacia. O istocie Świąt Zmartwychwstania, przeżywanych w okresie wiosennym, stanowią dwa nierozerwalne elementy: odrodzenie się życia człowieka dzięki ofierze Jezusa oraz odrodzenie się przyrody po zimowym śnie. Ich kulturotwórcze znaczenie znajduje praktyczny wymiar w bogatej wielkanocnej obrzędowości i związanych z nią śpiewach. Msza Rezurekcyjna poprzez śpiew pieśni wielkanocnych jest manifestacją wiary w zbawienie dusz. Stanowi też okazję do wiwatów poprzez wystrzały, grę na bębnie, grę orkiestry oraz głośny dźwięk dzwonów, co oznacza tryumf Chrystusa nad szatanem. Pieśni wielkanocne towarzyszą wielkanocnemu obchodzeniu domów z wiosennym gaikiem i życzeniami. Świecki zwyczaj Śmigusa-Dyngusa wykazuje wyraźne odniesienia do sacrum, gdyż przez symbolikę wody wspomagającej odradzające się na wiosnę życie, nawiązuje do sakramentu Chrztu św. Jego warstwa tekstowa opiera się na pasyjnych treściach ewangelicznych, a warstwa muzyczna wykorzystuje motywy pieśni wielkanocnych. Innym wielkanocnym zwyczajom na Podkarpaciu (Krzyżaki, Meus) czy praktykom podczas Dni Krzyżowych także towarzyszą śpiewy wielkanocne, ich kontrafaktury, pieśni o krzyżu i pieśni przygodne.
4

Śpiewy wielkanocne w liturgii i ludowej tradycji muzycznej na Podkarpaciu. Analiza i charakterystyka

100%
Strycharz-Bogacz K.
Roczniki Teologiczne
|
2016
|
vol. 63
|
issue 13: Muzykologia
73-100
EN
The aim of this article is to present the Easter singing in the liturgy and in folk music tradition of Podkarpacie as well as their analysis and characterization. The collected repertoire includes both melodies referring to the Gregorian chant patterns and created in the major-minor mode. Studies show that Easter songs are mainly performed within the liturgical rites of the Mass of Resurrection as well as during the liturgies celebrated throughout the whole Easter time. Still, in Podkarpacie this repertoire entering into folk circulation combines liturgical aspect with folk reception. The result of these relationships is the phenomenon of variability with which one can meet in this species of singing. The analysis proves that the transformations that occur due to folk performance relate primarily to melodies and metrorythmics of Easter singing as well as to their form and text layer. Prevalence of the non-metric melodies as a result of folk thinking with a music phrase should be noted. One can also meet genetically folk songs. In the studied Easter repertoire functioning in the oral tradition of Podkarpacie there are clear regional conditions that determine the specific, locally different face of these singing.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie śpiewów wielkanocnych w liturgii i ludowej tradycji muzycznej Podkarpacia, a także ich analiza i charakterystyka. Zebrany repertuar obejmuje zarówno melodie nawiązujące do wzorców chorałowych, jak i utrzymane w trybie dur-moll. Przeprowadzone badania wykazują, że pieśni wielkanocne wykonywane są głównie w ramach obrzędów liturgicznych Mszy rezurekcyjnej, jak też podczas sprawowanych liturgii całego okresu wielkanocnego. Mimo to na Podkarpaciu, wchodząc w obieg ludowy, łączą w sobie wymiar liturgiczny z ludową recepcją. Efektem tych relacji jest zjawisko wariabilności, z jakim spotykamy się na gruncie tego gatunku śpiewów. Przeprowadzona analiza udowadnia, że transformacje, które dokonują się za sprawą ludowego wykonawstwa, dotyczą przede wszystkim melodii i metrorytmiki śpiewów wielkanocnych, jak też ich formy i warstwy tekstowej. Przeważają przekazy bezmetryczne jako wynik ludowego myślenia frazą muzyczną. Spotykamy też śpiewy genetycznie ludowe. W badanym repertuarze wielkanocnym funkcjonującym w tradycji ustnej na Podkarpaciu widoczne są wyraźne uwarunkowania regionalne, które decydują o swoistym, lokalnie odmiennym obliczu tych śpiewów.
5

The Song Już to po zachodzie słońca (It is Already After the Sunset) in the Recordings from Living Tradition

100%
Strycharz-Bogacz K.
Roczniki Teologiczne
|
2018
|
vol. 65
|
issue 13: Muzykologia
139-151
EN
The main aim of the article is to show functioning of the song Już to po zachodzie słońca (It is already after the sunset) in the living folk tradition. Originally, the song, inspired by the miraculous apparitions in Gietrzwałd and written in 1877 by Andrzej Samulowski, was passed down in oral tradition and in this way it reached different parts of Poland. During the field research 22 recordings of this song were gathered, coming from 9 different regions of our country. Research has shown that this song has 4 melodic versions, of which Version I and Version II have numerous variants; also, it has been proved that this song is multifunctional (it serves as a Marian song, a beggar song, a pilgrimage song and a funeral song). It is worth pointing out that these recordings are really varied, each of them is different, usually is defined by local conditions. It confirms a high degree of melodic, methro-rytmic, interstanza and agogic variability, various ways of vocal performance, as well as, quite high text variantability.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie funkcjonowania pieśni do Matki Bożej Gietrzwałdzkiej Już to po zachodzie słońca w przekazach z żywej tradycji. Tę napisaną w 1877 r. przez Andrzeja Samulowskiego pieśń, zainspirowaną objawieniami w Gietrzwałdzie, przekazywano drogą ustną i w ten sposób dotarła ona do wielu parafii na terytorium naszego kraju. Podczas badań terenowych zebrano 22 przekazy tej pieśni, które pochodzą z 9 regionów Polski. Studia nad tym materiałem wykazały, iż pieśń ta posiada 4 wersje melodyczne, z których wersja I i II mają liczne warianty, jak również, iż jest to pieśń wielofunkcyjna (maryjna, dziadowska, pielgrzymkowa, pogrzebowa). Uwagę zwraca ogromna różnorodność wszystkich przekazów pieśni, każdy z nich jest inny, często wykazujący lokalne uwarunkowania, co potwierdza, że cechuje je bogata wariabilność melodyczna, metrorytmiczna, międzystroficzna, agogiczna i odmienny sposób wykonawstwa wokalnego, jak też duża wariantywność tekstu.
6
Publication available in full text mode
Content available

Śpiewy kalwaryjskie funkcjonujące w tradycji pisanej i ustnej w Kalwarii Zebrzydowskiej i w Kalwarii Pacławskiej w kontekście ich percepcji w wybranych parafiach południowo-wschodniej Polski

100%
Strycharz-Bogacz K.
Roczniki Humanistyczne
|
2022
|
vol. 70
|
issue 12
53-67
EN
The aim of this article is to characterise the Calvarian singing in the written and oral tradition in Kalwaria Zebrzydowska and Kalwaria Pacławska in the context of their perception in selected parishes of south-eastern Poland. Pilgrimages to these Calvaries fostered the development of local singing. A comparative analysis has shown that, by coming into contact with the distinctiveness of pilgrimage performances, local singing became susceptible to their influence, and thanks to the perception of those believers visiting the Calvaries, such local singing spread to other regions of the country. The repertoire practised by pilgrims in their parishes was combined with local religious songs, becoming known as “Calvarian singing,” with rich melodies and content (we can also find contrafacta among them). The audio collection of the Music Archive of Religious Folklore of KUL contains recordings of 47 incipits of Calvarian singing from south-eastern Poland. Research has proved that, as a documented oral tradition, they show a variability (i.e. various types of transformations of their songbook notations) which is often regionally determined. Calvarian songbooks confirm the coexistence of written and oral traditions. It has been shown that songbook notation is identical to the oral tradition and it is merely a printed source functioning in parallel with the practice of this repertoire.
PL
Celem artykułu jest charakterystyka śpiewów kalwaryjskich funkcjonujących w tradycji pisanej i ustnej w Kalwarii Zebrzydowskiej i Kalwarii Pacławskiej w kontekście ich percepcji w wybranych parafiach południowo-wschodniej Polski. Pielgrzymowanie na te Kalwarie sprzyjało rozwojowi lokalnych śpiewów. Ich analiza porównawcza wykazała, że stykając się z odmiennością pątniczych wykonań ulegały ich wpływowi, a dzięki percepcji przez wiernych nawiedzających Kalwarie tutejsze śpiewy rozprzestrzeniały się w innych regionach kraju. Repertuar wykonywany przez pielgrzymów w ich parafiach łącząc się z lokalnymi pieśniami zyskał określenie „śpiewy kalwaryjskie”. Bogactwo ich melodii i treści jest olbrzymie, wśród nich spotykamy też kontrafaktury. Zbiory foniczne Archiwum Muzycznego Folkloru Religijnego KUL zawierają nagrania 47 incipitów śpiewów kalwaryjskich z południowo-wschodniej Polski. Badania dowiodły, że jako udokumentowana tradycja ustna ulegają wariabilności czyli różnego typu przekształceniom ich zapisów śpiewnikowych, często uwarunkowanym regionalnie. Śpiewniki kalwaryjskie potwierdzają współistnienie tradycji pisanej i ustnej. Wykazano, że zapis śpiewnikowy jest zarówno identyczny w stosunku do tradycji ustnej, jak i stanowi jedynie wydane drukiem źródło funkcjonujące równolegle do praktyki wykonawczej tego repertuaru.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.