Results found: 2

Search results

Sort By:

Limit search:

‘Secundum notulam dominorum teutonicorum’: A New Look at the Repertoire and Genesis of Manuscript PL-GD Mar. F 406

100%

Watkowski K., Ziółkowski P.

Muzyka

2023

vol. 68

issue 1

20-61

Ta kolejna po pracach Maciejewskiego i Jasiewicza publikacja poświęcona rękopisowi PL-GD Mar. F 406 pozwala na nowo spojrzeć na gdański zabytek i skorygować opinie sformułowane przez poprzednich badaczy. W artykule powrócono do kwestii struktury księgi oraz repertuaru ordinarium missae. Po raz pierwszy analizie poddane zostały kompozycje wykonywane ad offertorium, śpiewy święta Nawiedzenia NMP oraz korpus utworów przeznaczonych na Wielki Tydzień i okres wielkanocny, wśród których znaleziono śpiewy unikatowe. Przedstawione rozważania pozwoliły bezsprzecznie powiązać zabytek z liturgią Zakonu Niemieckiego, a w sposób szczególny z gdańskim kościołem Mariackim. Zademonstrowano również związki kodeksu z tradycjami środkowoeuropejskimi – nie tylko z zabytkami z Polski, ale również z rękopisami czeskimi. Analiza repertuaru pozwoliła ponadto z większą dokładnością określić kolejność, w jakiej kompletowano zawartość księgi i datować poszczególne jej części pomiędzy pierwszą ćwiercią XV wieku a przełomem XV i XVI wieku. Pokazano również motywacje, jakie towarzyszyły twórcom rękopisu i wskazano niedostrzegany wcześniej w takim zakresie zakres tematyczny zainteresowań użytkowników kodeksu – obok pobożności maryjnej miejsce znalazły kult Najświętszego Sakramentu oraz elementy zaczerpnięte z liturgii Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy.

In the wake of publications by Maciejewski and Jasiewicz devoted to manuscript PL-GD Mar. F 406, the present article offers a fresh perspective on this Gdańsk source and revises some of those researchers’ opinions. The structure of the manuscript is re-examined, as is the repertory of the Ordinary. Chants for the Offertory and the Feast of the Visitation, as well as the body of compositions for the Holy Week and Eastertide (some of which are unica), are analysed here for the first time. The presented findings make it possible to relate this source unequivocally to the liturgy of the Teutonic Order, and especially to the church of St Mary in Gdańsk. Also shown are the codex’s links to Central European traditions (to manuscripts from Poland and Bohemia). Analysis of the repertoire also allows us to establish more accurately the order in which the volume was compiled and date its individual sections to the period between the first quarter of the fifteenth century and the turn of the sixteenth century. The compilers’ motives are analysed, and attention is drawn to the range of themes covered by the codex, not previously noted to such an extent: apart from Marian piety, also the cult of the Holy Sacrament and elements of the Holy Week and Easter liturgies.

Gdański przekaz wielogłosowej pieśni „Ihesus Christus nostra salus” z XV wieku i jego środkowoeuropejskie koneksje

100%

Gancarczyk P., Watkowski K.

Muzyka

2020

vol. 65

issue 2

179-188

There are four known sources of polyphonic music that may be associated with the State of the Teutonic Order from before the Peace of Thorn (1466). One of them, a two-part setting of the cantio Ihesus Christus nostra salus, has not been the subject of a detailed commentary to date. This work, rather carelessly copied into manuscript 2013 from the Gdańsk Library of the Polish Academy of Sciences (PAN Biblioteka Gdańska: PL-GD 2013), is written in simple counterpoint. Features of the notation make it possible to date this piece to the second quarter of the fifteenth century. It is based on the melody and text known from its oldest source (CZ-VB 42, ‘Hohenfurther Liederhandschrift’), from 1410, but the technique employed for its polyphonic setting differs from those previously known to us. The Gdańsk version of Ihesus Christus nostra salus, along with the manuscripts PL-GD 2153a and PL-GD 2315, points to the Central European connections of polyphony as practised in fifteenth-century Prussia and suggests links to Czech musical culture.

Znane są cztery źródła muzyki polifonicznej, które można wiązać z państwem zakonu krzyżackiego sprzed pokoju toruńskiego (1466). Jedno z nich, zawierające dwugłosowe opracowanie cantio Ihesus Christus nostra salus, dotychczas nie doczekało się szerszego komentarza. Niedbale zapisany utwór z rękopisu 2013 z Biblioteki Gdańskiej (PL-GD 2013) utrzymany jest w prostym kontrapunkcie, a cechy pisma muzycznego pozwalają datować kompozycję na drugą ćwierć XV wieku. Bazuje on na melodii i tekście pieśni znanych z najstarszego jej źródła z 1410 r. (CZ-VB 42, „Hohenfurther Liederhandschrift”), choć sposób opracowania polifonicznego jest odrębny od dotychczas nam znanych. Gdański przekaz pieśni Ihesus Christus nostra salus wskazuje – wraz z rękopisami PL-GD 2153a i PL-GD 2315 – na środkowoeuropejskie koneksje muzyki polifonicznej w Prusach XV w., a zarazem sugeruje jej powiązania z czeską kulturą muzyczną.

Refine search results

2 Muzyka

2 Watkowski K.

1 Gancarczyk P.

1 Ziółkowski P.

1 2023

1 2020

Search results

‘Secundum notulam dominorum teutonicorum’: A New Look at the Repertoire and Genesis of Manuscript PL-GD Mar. F 406

Gdański przekaz wielogłosowej pieśni „Ihesus Christus nostra salus” z XV wieku i jego środkowoeuropejskie koneksje