Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Blaise Cendrars i Henri Michaux, podróżnicy, dla których rzeczywiste podróże stały się, w inny zresztą sposób, punktem wyjścia twórczości literackiej, odbywają podróże do Azji. Choć dzieli je niemal 30 lat, ich charakter zdaje się służyć za doskonały przykład postawy wspólnej tym wszystkim spośród podróżujących ludzi pióra, których nastawienie do rzeczywistości (rzeczywistej) naznaczone jest poetyckością, rozumianą tutaj najogólniej jako skłonność do szukania analogii, odmiennej natury u obu przedstawianych poetów, a nie do mimetyczncgo odbijania rzeczywistości, kiedy staje się już rzeczywistością artystyczną. Prose du Transsibérien el de la Petite Jehanne de France Cendrarsa i Un Barbare en Asie Michaux, dwa różne w swej formie literackiej świadectwa azjatyckich podróży, pozwalają dojrzeć, że zarówno dla autora pierwszego z nich, ekstrawertyka par excellence, jak i dla autora drugiego, pisanie było jego największą „przygodą przeżywania życia”, a Azja okazała się rzeczywistą przestrzenią, która nie spełniała ich oczekiwań. Cendrarsa doświadczyła swym nie dającym się ogarnąć ogromem. W czasie całej podróży to niespełnienie wiązało się ze świadomością bycia „złym poetą”. Stała się przestrzenią ogarnianą, by użyć tu terminu M. Głowińskiego, w momencie aktu twórczego, jako wspomnienie, które przybiera formę poematu, gdzie zarówno treść, jak i forma wspólnie służą przede wszystkim mówieniu o długiej „Podróży”, jaką było jego powstanie. Najogólniejszy sens azjatyckiej podróży Michaux również sprowadza się do jej literackości. Azja spełnia oczekiwania podróżującego poety jedynie wtedy, gdy jako szeroko rozumiana przestrzeń, udziela „lekcji” pozostającej w zgodzie z introwertycznym i „infiniwertycznym” nastawieniem Barbarzyńcy w Azji. Znaczącym etapem jego podróży jest domena literatury chińskiej, która także udziela mu - wciąż na tej samej zasadzie - swojej „lekcji”, być może, najistotniejszej. Obaj „Poeci podróżują, lecz przygoda podróży ich nie wciąga” (H. Michaux). Zarówno dla Cendrarsa, jak i dla Michaux, właściwa „Podróż” odbywa się gdzie indziej i kiedy indziej; ją właśnie nazywamy podróżą literacką.
PL
Opinie historyków literatury zgodne są co do mistycznego charakteru duchowości Małgorzaty z Nawarry. Mistycyzm ten wydawał się trudny do pogodzenia z ewangelizmem Królowej i rodził różne próby interpretacji ich wzajemnego związku. Celem tego artykułu jest odczytanie relacji między lekturą Pisma Świętego a przeżyciami mistycznymi opisanymi w dwóch poematach Małgorzaty: w Zwierciadle grzesznej duszy i w Więzieniach. Punktem wyjścia naszych analiz jest pierwotny sens, jaki słowu „mistyczny” nadawała tradycja chrześcijańska. Dla Ojców Kościoła mistyczny znaczyło odnoszący się do tajemnic (mystères) zbawienia. Tak rozumieli ten przymiotnik duchowi mistrzowie Małgorzaty: Lefèvre d’Etaples i Guillaume Briçonnet, którzy w swej teologii wskazują na nierozerwalny związek między odkrywaniem tajemnic boskich w Biblii a przeżyciem mistycznym, będącym ukoronowaniem lektury Słowa i pozwalającym na przeniknięcie jego najgłębszego sensu. Ta sama relacja stanowi podłoże wewnętrznej biografii bohatera Więzień, który przechodzi kolejne etapy duchowej inicjacji według bonawenturiańskiego schematu trzech dróg: oczyszczającej, oświecającej i mistycznej. Każdy z tych etapów związany jest z poznawaniem jednego z duchowych sensów biblijnych (sens dosłowny jest pomijany jako „litera, która zabija” [2 Kor. 3, 6]): moralnego, alegorycznego i anagogicznego. W Zwierciadle, opartym na tej samej paraleli między rozumieniem Biblii a inicjacją mistyczną, bohaterka przywołuje najwyższy dla niej autorytet w dziedzinie przeżyć duchowych: świętego Pawła. Jego teologia, na nowo zinterpretowana w środowisku Królowej poprzez pryzmat Dionizego Areopagity, stanowi najpełniejszą syntezę lektury Słowa i bezpośredniego doświadczenia Boga w przeżyciu mistycznym. Zakorzenienie Małgorzaty w teologii Pawłowej jest jednym z kluczy dla zrozumienia mistycznego charakteru jej ewangelizmu.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.