Search results

1

Franciszek Kotula, jego ród i rodzina

100%

Borkowski R., Draus J., Pudłocki T.

Prace Historyczno-Archiwalne

|

2021

|

issue Tom XXX

299-320

EN

The collection of Municipal Public Library in Glogow Malopolski contains a manuscriptof Franciszek Kotula (1900–1983), a well-known ethnographer and museum worker from Rzeszow, titled “Glogow pictures”. Its first chapter presents the author’s family,which has lived in Glogow Malopolski for several generations. The chapter titled “My lineage and family” has been duly edited before being presented in this article. In the chapter, Franciszek Kotula describes the history of his family both from his father Walenty’s side, but also from the side of his mother, Julia nee Liszcz, whose family had also been living in Glogow Malopolski for many generations. He vividly depicts the people close to him, mainly his father, claiming that he inherited many traits from him, including a flair for collecting and an interest in history. The manuscript was written in the years 1948–1949, but notes added later prove that Franciszek Kotula returned to it often. The document resembles a private memoir and shows close family relations of its author.

PL

W zbiorach Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Głogowie Małopolskim znajduje się rękopis Franciszka Kotuli (1900–1983), znanego rzeszowskiego etnografa i muzealnika, zatytułowany Głogowskie obrazki. Pierwszy rozdział tego rękopisu prezentuje rodzinę autora, od kilku pokoleń zamieszkałą w Głogowie Małopolskim. Rozdział ów, zatytułowany Ród mój i rodzina, został, po opracowaniu redakcyjnym, przedstawiony w niniejszym artykule. Franciszek Kotula opisuje w nim dzieje swojego rodu, zarówno ze strony ojca, Walentego, jak i ze strony matki, Julii z Liszczów, rodu również od wielu pokoleń zasiedziałego w Głogowie Małopolskim. Szeroko obrazuje charaktery bliskich mu osób, głównie ojca, przypisując sobie wiele cech, jakie po nim odziedziczył, między innymi żyłkę zbieracza i historyka. Rękopis powstał w latach 1948–1949, ale późniejsze dopiski świadczą, że Franciszek Kotula często do niego wracał. Dokument ma charakter prywatnych wspomnień i ukazuje ścisłe związki rodzinne jego autora.

2

Informacja Wojska Polskiego wobec andersowców w latach 1944-1956.

100%

Machniak A., Draus J., Ostasz G.

Prace Historyczno-Archiwalne

|

2022

|

vol. Tom XXXIV

207-220

EN

The article describes the activities of one of the communistic public security agencies in Poland in the years 1944-1956. Polish Army’s Counterintelligence was a public security agency formed in 1943 in USSR, following the organizational structure of its Soviet counterparts. It was supposed to be a counterintelligence unit, in practice however, it was a communistic apparatus that sowed fear and controlled the Polish Army created at the side of the Red Army. The military secret police investigated and fought both real and fictitious enemies of the state present in the rank and file of the Polish Army. One of these so-called enemies were the soldiers who fought under gen. Władysław Anders during World War II.

PL

W artykule przedstawiono działalność jednej z formacji komunistycznego aparatu bezpieczeństwa działającego w Polsce w latach 1944-1956. Informacja Wojska Polskiego powstała w 1943 roku na terenie ZSRR. Zorganizowana została i działała na wzór sowieckich organów bezpieczeństwa. Teoretycznie miała być formacją kontrwywiadowczą. W praktyce była jednak organem terroru komunistycznego, który kontrolował i zniewolił Wojsko Polskie utworzone o boku Armii Czerwonej. Wojskowy aparat bezpieczeństwa zwalczał faktycznych lub wyimaginowanych wrogów Polski działających w szeregach Wojska Polskiego. Wśród tych rzekomych wrogów byli żołnierze wywodzący się z jednostek Wojska Polskiego dowodzonych podczas II wojny światowej przez gen. Władysława Andersa.

3

Pierwsze dokumenty konspiracyjne Łukasza Cieplińskiego (1941-1942).

100%

Ostasz G., Mazur W., Bober S., Draus J.

Prace Historyczno-Archiwalne

|

2022

|

vol. Tom XXXIV

163-182

EN

The article juxtaposes the oldest documents of the Union of Armed Struggle, later called Home Army, signed by the Lieutenant Łukasz Ciepliński. All of these documents can be found in the collection of the State Archives in Rzeszow. This publication adds eleven different original texts from the years 1941-1942 connected to the structure of the Union and Home Army in the Rzeszow District and in Inspectorate Rzeszow. These documents include executive orders, congratulatory orders, instructions and guidelines for undercover work, such as intelligence gathering, prepared and signed by Lt Łukasz Ciepliński. by Lt Łukasz Ciepliński. Each of these documents is fundamental in recreation of the underground military activities in Rzeszow region at the beginning stages of the Polish Underground State. All the documents show the scope of the secret organizatio nal work, its range of influence and the methods used in conspiratorial work. These documents also reflect the occupational atmosphere and the dangers lying therein. They mention important details without which it is impossible to write about the underground army in Rzeszow, but also about the people who were part of it.

PL

Artykuł przynosi zestawienie najstarszych chronologicznie dokumentów ZWZ--AK sygnowanych przez por. Łukasza Cieplińskiego. Wszystkie znajdują się w zbiorach Archiwum Państwowego w Rzeszowie. Do publikacji wybrano jedenaście różnych, oryginalnych tekstów z lat 1941–1942, związanych ze strukturami ZWZ-AK w Obwodzie oraz Inspektoracie Rzeszów. W zestawieniu znalazły się rozkazy wykonawcze, rozkazy okolicznościowe, instrukcje i wytyczne do pracy podziemnej, w tym wywiadowczej, przygotowane i podpisane przez komendanta Obwodu, a potem rzeszowskiego inspektora, por. Łukasza Cieplińskiego. Każdy z tych dokumentów ma fundamentalne znaczenie dla odtwarzania dziejów podziemia wojskowego na Rzeszowszczyźnie w początkowym okresie funkcjonowania Polskiego Państwa Podziemnego. Wszystkie pokazują zakres tajnych prac organizacyjnych, zasięg działania, metody pracy konspiracyjnej, oddają atmosferę okupacyjną i związane z nią zagrożenia. Przynoszą wartościowe szczegóły, bez których nie sposób pisać o armii podziemnej w Rzeszowie, ale również o ludziach, którzy ją tworzyli.

Refine search results

3 Prace Historyczno-Archiwalne

3 Draus J.

2 Ostasz G.

1 Bober S.

1 Borkowski R.

1 Machniak A.

1 Mazur W.

1 Pudłocki T.

2 2022

1 2021

Franciszek Kotula, jego ród i rodzina

Informacja Wojska Polskiego wobec andersowców w latach 1944-1956.

Pierwsze dokumenty konspiracyjne Łukasza Cieplińskiego (1941-1942).