PL
Konflikty zbrojne niosą ze sobą nieodłączne zagrożenie dla ludności cywilnej. Rozwój w obszarze strategii, sztuki operacyjnej, taktyki, sprzętu wojskowego, jak też środków bojowych potęgował ryzyko dla zwykłych ludzi. Chcąc zmniejszyć poziom strat wśród osób niezaangażowanych w działania sił zbrojnych, skodyfikowano międzynarodowe prawo humanitarne, chroniące cywili i obiekty z nimi związane. Prawo to jednakże nie gwarantuje całkowitej ochrony, dopuszczając pewien poziom strat, poniesionych na skutek działań, określanych terminem collateral damage. Określenie to budzi kontrowersje, gdyż postrzegane jest jako usprawiedliwienie zabijania ludzi, przy uwzględnieniu faktu, że ochrona ludności cywilnej nie zawsze była priorytetowym zadaniem dla walczących stron. Stąd w artykule zwrócono uwagę na sytuację oraz skalę zagrożenia dla cywili w kontekście działań lotnictwa wojskowego w wybranych konfliktach zbrojnych, od I wojny światowej począwszy.
EN
Military conflicts pose an inherent threat to civilians. The development in the field of strategy, operational art, tactics, military equipment, as well as munitions, has escalated the risk for regular people. In pursuit to lower the level of loses amongst people not involved in the military operations, the international humanitarian law has been codified for protection of civilians and related objects. The law, however, does not imply the full protection, allowing the possibility to cause some harm, as a result of military activity, called collateral damage. Keeping in mind that safety and security of civilians were not always the main concern for belligerents, the term, seen as a justifying of killing of human beings, is a subject of much controversy. Hence stress was put on the situation of and threat to civilians in the context of air operations through chosen military conflicts, starting with WW I.