Przesłanie ostatnich słów Matatiasza (1Mch 2,49b-68)

• Authors: Baran Grzegorz

Title variants

EN

The Message of the Last Words of Mattathias (1 Mac 2:49-68)

DE

Die Botschaft der letzten Worte des Mattatias (1 Makk 2,49b-68)

FR

Signification des dernières paroles de Mattathias (1 Mac 2, 49b-68)

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Mowa Mataiasza, która zawiera ostatnie jego słowa wypowiedziane przed śmiercią, posiada charakter testamentu, zawierającego w sobie zarówno duchowe przesłanie, jak i konkretne wskazówki, dotyczące kontynuacji rozpoczętego przez Matatiasza dzieła. Mowa ta jest kompozycją literacką autora 1Mch, który redagując jej treść, bardzo mocno nawiązywał do starotestamentalnej tradycji Biblii hebrajskiej (słownictwo, frazeologia, postacie wybitnych przodków, wątki historyczne). Na podstawie przeprowadzonych analiz można stwierdzić, że Matatiasz został wykreowany na wzór patriarchów, czy też wielkich przywódców narodu. Jak wynika z treści mowy, głównym jej przesłaniem było wezwanie Matatiasza skierowane do swoich synów, aby byli wierni Prawu i aby bronili je przed łamaniem jego nakazów. W tym celu w mowie zostały przywołane przykłady sławnych „mężów i ojców” Izraela, aby rozważanie ich życia było inspiracją do działania braci Machabejskich. Jak podkreślił autor 1Mch, główną nagrodą, jaka miała czekać Machabeuszy za wierne wypełnianie i strzeżenie nakazów Prawa, było osiągnięcie wielkiej chwały oraz imienia, które miało być wiecznie wspominane.

EN

The speech of Mattathias – the one including his last words said before his death – is his testament, combining both a spiritual message and concrete hints concerning the work launched by Mattathias. This speech is a literary composition of the author of 1Mch, who – when editing it – very clearly referred to the Old Testament’s tradition of the Hebrew Bible (the vocabulary, the phraseology, the figures of outstanding ancestors, historical threads). Based on conducted analyses one can conclude, that Mattathias was created an exemplar of patriarchs or of great leaders of the nation. It can be seen from the content of the speech, that its key message was the call of Mattathias towards his sons, urging them to be faithful to the Law and to defend its orders from being breached. Examples of famous ‘men and fathers’ have been recalled, so that contemplation of their lives inspired the Maccabean brothers to act. As the author of 1Mch emphasised, the main prize awaiting for Maccabees for faithful fulfilment of the orders of the Law and guarding them was the achievement of great glory and of a name that was to be eternally remembered.

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Theologica Varsaviensia
• Year: 2013
• Volume: 51
• Issue: 1 - Numer Jubileuszowy 1963-2013
• Pages: 247-274

Contributors

author

Baran Grzegorz

References

• B.W. Anderson, Przymierze, w: P. Pachciarek (red. wyd. pol.), Słownik wiedzy biblijnej, Warszawa 1996, s. 666-667.
• G.M. Baran, Ideał przyjaźni w kulturze dawnego Izraela w świetle ksiąg dydaktycznych Starego Testamentu, RK 3(2012), s. 117-118.
• G.M. Baran, Man as a Mortal Being Oriented to Immortality in Philosophical and Theological Thought of the Sages of the Lord: Ecclesiastes and Sirach, SAM 10[45](2012), s. 136-137.
• J.R. Bartlett, 1Maccabees (Guides to Apocrypha and Pseudepigrapha), Sheffild 1998.
• J. Ciecieląg, Żydzi w okresie drugiej świątyni: 538 przed Chr.-70 po Chr., Kraków 2011.
• E. Dąbrowa, The Hasmoneans and Their State. A Study in History, Ideology, and the Institutions (Electrum 16), Kraków 2010.
• N.J. McEleney, Pierwsza i Druga Księga Machabejska, w: W. Chrostowski (red. wyd. pol.), Katolicki Komentarz Biblijny (PSB), Warszawa 2004, s. 394.
• R.M. Errington, Historia świata hellenistycznego: 323-30 p.n.e., Kraków 2010.
• M. Filipiak, Księga Koheleta. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz – ekskursy (PŚST VIII/2), Poznań -Warszawa 1980.
• J.A. Goldstein, I Maccabees. A New Translation with Introduction and Commentary (AB 41), Garden City-New York 1976.
• Grecko-łacińsko-polska synopsa do Pierwszej i Drugiej Księgi Machabejskiej (PSB), przekł. i oprac. S. Gądecki, Warszawa, 2002, s. XXV-XXVII.
• F. Gryglewicz, Księgi Machabejskie. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (PŚST VI/4), Poznań 1961.
• J. Homerski, Pierwsza i Druga Księga Machabejska, Lublin 2001.
• J. Nawrot, Kryzys religijny w Judei za Antiocha IV Epifanesa. Teologia historii w 1Mch 1,1-2,26 (Studia i Materiały 151), Poznań 2012, s. 61-83. 227-313.
• O. Jurewicz, Słownik grecko-polski. T.2, Warszawa: 2000-2001.
• L. Koehler – W. Baumgartner, The Hebrew and Aramaic Lexicon of the Old Testament.
• Vol.2, Engl. ed. M.E.J. Richardson, Leiden-New York-Köln 1994-2000.
• E.G. Liddell, R. Scott, H. S. Jones, Greek-Englisch Lexicon. With a revised supplement, Oxford 1996.
• W. Pazera, Pochwała ojców w Księdze Jezusa Syracha, „Częstochowskie Studia Teologiczne”, 14(1986), s. 275.
• Romaniuk, Księga Mądrości. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (PŚST VIII/3), Poznań - Warszawa 1969.
• R de Vaux, Instytucje Starego Testamentu. Tom I-II, (tłum. T. Brzegowy), Poznań 2004.

Identifiers

ISSN

0585-5594