Gospodarka i polityka a szkolne wychowanie fizyczne w wybranych krajach europejskich i Polsce na przestrzeni dziejów

• Authors: Jerzy Urniaż

Title variants

EN

Economy, Politics and School Physical Education in Selected European Countries and Poland, throughout History

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł niniejszy ma na celu zarysowanie relacji między polityką i gospodarką a szkolnym wychowaniem fizycznym w wybranych krajach europejskich oraz w Polsce od renesansu do I wojny światowej, ponadto w II RP, PRL i III RP. Punkt wyjścia przyjętych rozważań stanowią kalokagatia oraz intelektualne kategorie nowożytnej i współczesnej kultury duchowej, określające myślenie i poznanie naukowe w Europie, mianowicie racjonalne myślenie i odczarowanie świata, którymi to pojęciami posługiwał się Max Weber. Na przestrzeni wieków zmieniały one stosunki towarowo-pieniężne, które tworzyły relacje z myślą pedagogiczną, edukacją i wychowaniem fizycznym także jako systemem wychowawczym młodzieży w Niemczech, Anglii, Szwecji i w Polsce. W zakończeniu wyrażono pogląd, iż relacje te są po dziś dzień aktualne.

EN

This article aims to outline the relationship between politics, economy and school physical education in selected european countries and also in the Republic of Poland from the Renaissance to the First World War, Second Republic, the Polish People’s Republic and the Third Republic. The starting point for these considerations are the kalokagata and the intellectual categories of modern and contemporary spiritual culture, which define thinking and scientific knowledge in Europe, namely the rational thinking and disillusion of the world that Max Weber used. Over the centuries, they have transformed commodity and money relations that were shaped in pedagogic, education and physical education manner, also as a parenting system for youth in Germany, England, Sweden and Poland. In conclusion, the view is expressed that these relations are still up to date.

Keywords

PL

szkolne wychowanie fizyczne; relacje; polityka; gospodarka; kalokagatia; racjonalne; myślenie; odczarowanie świata; wybrane kraje europejskie; Polska; okres nowożytny; i współczesny

• Publisher: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Kultura Fizyczna
• Year: 2017
• Volume: 16
• Issue: 3
• Pages: 11-28

Contributors

author

Jerzy Urniaż

• Olsztyńska Szkoła Wyższa im. Józefa Rusieckiego w Olsztynie

References

• Gaj J., Hądzelek K., Dzieje kultury fizycznej w Polsce w XIX i XX wieku, AWF, Poznań 1991.
• Jurek T., Kultura fizyczna mniejszości niemieckiej w Polsce w latach 1918– 1939, Polskie Towarzystwo Naukowe Kultury Fizycznej, Sekcja Historii, Gorzów Wlkp. – Poznań 2002.
• Kęsik J., Organizacja wychowania fizycznego i sportu w polskich siłach zbrojnych w latach 1918–1926, [w:] L. Szymański, Z. Schwarzer. (red.), Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce, t. 2, AWF, Wrocław 1996, s. 47–58.
• Klein N., Doktryna szoku, WWL Muza, Warszawa 2014.
• Kurowicki J., Odczarowanie świata i heglowska boskość rozumu, [w:] W. Tulibacki, A. Moździerz (red.), Świat człowieka w perspektywie wiedzy humanistycznej, OSW, Olsztyn 2005, s. 11–21.
• Kurowicki J., Etyka, polityka i jej demony, „Szkice Humanistyczne”, OSW Olsztyn, 2011, nr 3 (vol. 25), s. 21–32.
• Mańkowski T, Genealogia sarmatyzmu, WN Łuk, Warszawa 1946.
• Ogonowski Z., Filozofia i myśl społeczna w Polsce XVII wieku, cz. I, [w:] tegoż, 700 lat myśli polskiej, PWN, Warszawa 1979.
• Ordyłowski M., Historia kultury fizycznej. Starożytność – Oświecenie, AWF, Wrocław 1997.
• Pełka M., Główne mity polskiej myśli społecznej i filozoficznej, „Szkice Humanistyczne”, OSW Olsztyn, 2011, nr 3 (vol. 25), s. 7–20.
• Strzyżewski S., Proces wychowania w kulturze fizycznej, WSiP, Warszawa 1986.
• Tazbir J., Przedmurze czy pomost?, [w:] A. Ajenkiel, J. Kuczyński, A. Wohl (red.), Sens polskiej historii, UW, Warszawa 1990.
• Turner H.J., Struktura teorii socjologicznej, PWN, Warszawa 1985.
• Urniaż J., Reformy kultury fizycznej na Warmii i Mazurach w latach 1945–1956, [w:] L. Nowak (red.), Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce, t. 6, PTNKF, Gorzów Wlkp. 2004, s. 283–292.
• Urniaż J, Rozwój sportu szkolnego na Warmii i Mazurach po 1945 roku, [w:] J. Chełmecki (red.), Społeczno-edukacyjne oblicza współczesnego sportu i olimpizmu. Sprawność fizyczna dzieci i młodzieży, AWF, Warszawa 2009, s. 217–225.

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.16926/kf.2017.16.23