Kompetencje kluczowe w komunikacji naukowej

• Authors: Gwadera Małgorzata

Title variants

EN

Areas of competence which are crucial for scholarly communication

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule podjęto rozważania z zakresu szeroko rozumianej komunikacji naukowej, uwzględniając zagadnienia kompetencji uczestników aktów komunikacyjnych z obszarów science communication, scientific communication, scholarly communication. Kompetencje nakreślono, analizując bariery komunikacyjne, rozpatrując różnice wynikające z założeń IQ (inteligencji intelektualnej) oraz EQ (inteligencji emocjonalnej), sytuując komunikację naukową we wzorcu komunikacji synergicznej. Zaprezentowano modelowe koncepcje kompetencji opisanych w literaturze przedmiotu, lokalizując pojęcia information literacy, transliteracy i metaliteracy w odniesieniu do procesów zachodzących w komunikacji naukowej.

EN

The article presents considerations associated with the broadly conceived scholarly communication, with reference to the problems associated with the competence of the participants of communicative acts in the area of science communication, scientific communication, scholarly communication. The competences were outlined by means of an analysis of communication barriers, with reference to the differences resulting from the premises of IQ (intellectual intelligence) and EQ (emotional intelligence), situating scholarly communication in the model of synergic communication. There is a presentation of the concepts of competences described in subject literature by means of anchoring the concepts of information literacy, transliteracy and metaliteracy in reference to the processes which occur in scholarly communication.

Keywords

PL

Akt komunikacyjny; Kompetencje informacyjne; Kompetencje kluczowe; Komunikacja naukowa

EN

A communicative act; Crucial competences; Information competence; Scholarly communication

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media
• Year: 2017
• Issue: 3(26)
• Pages: 7-32

Contributors

author

Gwadera Małgorzata

• Zakład Kultury Czytelniczej i Informacyjnej Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• About data information literacy. W: e­Science Portal for New England Librarians : a librarian’s link to e­Science resources. Pobrane z: http:// esciencelibrary.umassmed.edu/DIL_Home (3.07.2017).
• ACRL. Association of College and Research Libraries (2015). Framework for information literacy appendices. Chicago: American Library Association. Pobrane z: http://www.ala.org/acrl/standards/ilframework (2.07.2016).
• Adams, N.E. (2014). A comparison of evidence-based practice and the ACRL information literacy standards: implications for information literacy practice . College & Research Libraries, 75(2), 232–248.
• ALA (1989). Final Report. American Library Association Presidential Commision on Information Literacy. W: G.E. Mensching, T.B. Mensching (red.). Coping with information illiteracy: bibliographic instruction for the information age (s. 156–171). Ypsilanti: Pierian Press.
• Amano, T., Gonzalez-Varo, J., Sutherland, W.J. (2016). Languages are still a major barier to global science. Pobrane z: https://doi.org/10.1371/journal. pbio.2000933 (30.06.2017).
• Bawden, D. (2001). Information and digital literacies: a review of concepts. Journal of Documentation, 57(2), 218–259.
• Burns, T., O’Conner, D.J., Stocklmayer, S.M. (2003). Science communication: a contemporary definition. Public Understanding of Science, (2), 183–202.
• Campbell, S. (2004). Defining information literacy in the 21st century. IFLA 70th. Pobrane z: http://www.ifla.org/IV/ifla70/papers/059eCampbell.pdf (1.07.2017)
• Carlson, J., Fosmire, M., Miller, C.C., Nelson, M.S. (2011). Determining data information literacy needs: a study of students and research faculty. Libraries and the Academy, 11, 629–657.
• CILIP (2014). Information literacy – definition. London: CILIP. Pobrane z: https://www.cilip.org.uk/search/site/Information%20literacy%20definition (30.06.2017)
• Cisek, S. (2008). Nauka 2.0: nowe narzędzia komunikacji naukowej. W: Informacja w świecie cyfrowym: publikacje. Dąbrowa Górnicza: Biblioteka Główna Wyższej Szkoły Biznesu w Dąbrowie Górniczej im. J. Altkorna. Pobrane z: http://informacjacyfrowa.wsb.edu.pl/pdfs/nauka%202.0.pdf (3.03.2017).
• Cloître, M., Shinn, T. (1985). Expository practice: social, cognitive and epistological linkage. W: T. Shinn, R. Whitley, Expositary science: forms and functions of popularisation (s. 31–60). Dordrecht [i in.]: D. Reidel Publishing Company.
• Cyboran, B. (2008). Nauczyciele akademiccy a popularyzacja wiedzy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Dobre obyczaje w nauce: zbiór zasad (1996). Warszawa: PAN.
• Dubois, D.D., Rothwell, W.I. (2008). Zarządzanie zasobami ludzkimi oparte na kompetencjach. M. Witkowska (przekład). Gliwice: Helion.
• Firmhofer, R. (2016). List Centrum Nauki Kopernik. Pobrane z: http://www.famelab.org.pl/index.php?strona=aktualnosci&aktualnosc_id=56 (3.03.2017).
• Fundacja na rzecz Nauki Polskiej wobec Europejskiej Karty Naukowca i Kodeksu postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych: analiza wewnętrzna. (2012). Pobrane z: http://www.fnp.org.pl/assets/Europejska_ Karta-Naukowca_0620121.pdf (3.03.2017).
• Gajek, K. (2014). Interpersonalne kompetencje komunikacyjne badacza w badaniach jakościowych w obszarze MSP. Problemy Zarządzania, (3), 206–221.
• Gersch, B., Lampner, W., Turner, D. (2016). Collaborative metaliteracy: putting the new information literacy framework into (digital) practice. Journal of Library & Information Services in Distance Learning, 10 (3/4), 199–214.
• Goban-Klas, T. (2006). Media i komunikowanie masowe: teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu. Warszawa: PWN. Goleman, D. (2012). Inteligencja emocjonalna. A. Jankowski (przekład). Poznań: Media Rodzina.
• Golka, M. (2008). Bariery w komunikowaniu i społeczeństwo (dez)informacyjne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hetmański, M. (2013). Epistemologia informacji. Kraków: Copernicus Center Press .
• Horton, F.W. (red.) (2013). Overwiew of information literacy resources worldwide. Paris: UNESCO.
• Ipri, T. (2010). Introducing transliteracy: what does it mean to academic libraries? College &Research Libraries News, (567), 532–533. Pobrane z: http:// digitalscholarship.unlv.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1105&context=lib_ articles (3.03.2017).
• Jakobson, R. (1972). Poetyka w świetle językoznawstwa. W: H. Markiewicz (oprac.), Współczesna teoria badań literackich za granicą . Antologia (t. 2, s. 22–69). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Jaskowska, B. (2008). O kompetencjach emocjonalnych i społecznych w działalności bibliotekarskiej. Biuletyn Biblioteki Głównej Politechniki Śląskiej, (1), 41–53.
• Key competences for lifelong learning. European Reference Framework (2007). Office for Official Publications of the European Communities.
• Klain-Gabbay, L., Shoham, S. (2016). Scholarly communication and academic librarians. Library & Information Science Research, (2), 170–179.
• Kodeks Etyki Pracownika Naukowego. (2012). Komisja do Spraw Etyki w Nauce PAN. Załącznik do uchwały nr 10/2012 Zgromadzenia ogólnego PAN z dnia 13 grudnia 2012 r. Pobrane z: http://www.nauka.gov.pl/publikacjeministerstwo/kodeks-etyki-pracownika-naukowego.html (2.04.2017).
• Koltay, T., Karvalics, L.Z., Špiranec, S. (2016). Research 2.0 and the Future of Information Literacy. Amsterdam: Chandos Publishing.
• Komitet Etyki w Nauce przy Prezydium PAN (1996). Dobre obyczaje w nauce: zbiór zasad (wyd. 2 zm). Warszawa: PAN.
• Krajowe ramy kwalifikacji w szkolnictwie wyższym jako narzędzie poprawy jakości kształcenia: autonomia programowa Uczelni: ramy kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego. (2010). Projekt Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Pobrane z: http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/577ac f803ab68698c4639ec62e77cf6a.pdf (2.06.2017).
• Krakowska, M. (2009). Paradygmat afektywny w modelach zachowań użytkowników i jego wpływ na sektor usług informacyjnych. W: X Krajowe Forum Informacji Naukowej i Technicznej: Zakopane 22–15.09.2009 . Pobrane z: http://ptin.org.pl/konferencje/10forum/repozytorium/Krakowska. pdf (2.04.2017).
• Kulczycki, E. (2012). Kompetencje informacyjne badacza komunikacji . Pobrane z: http://www.slideshare.net/emanuelkulczycki/kompetencje-informacyjnebadacza-komunikacji. (1.03.2017).
• Kulczycki, E. (2014). Kompetencje akademickie: wprowadzenie do komunikacji naukowej: wykład ogólnouniwersytecki dla doktorantów 2014/2015. Pobrane z: http://ekulczycki.pl/wp-content/uploads/2015/09/wyklad_komptencje_akademickie.pdf (2.03.2017).
• Linder, C., Östman, L., Roberts, D.A. (2011). Exploring the landscape of scientific literacy. New York: Taylor & Francis.
• Lipszyc, J. (red.). (2010). Cyfrowa przyszłość. Edukacja medialna i informacyjna w Polsce: raport otwarcia. Pobrane z: https://nowoczesnapolska.org.pl/wp-content/uploads/2012/01/Raport-CyfrowaPrzysz%C5%82o%C5%9B%C4%87-.pdf (29.03.2017).
• Mackey, T.P., Jacobson T.E. (2014). Metaliteracy: reinventing information literacy to empower learners. Chicago: American Library Association.
• Mackey, T.P., Jacobson T.E. (red.). (2016). Metaliteracy in practice. Chicago: American Library Association.
• Nahotko, M. (2010a). Komunikacja naukowa w środowisku cyfrowym: globalna biblioteka cyfrowa w informatycznej infrastrukturze nauki. Warszawa: Wydawnictwo SBP .
• Nahotko, M. (2010b). Ocena nauki i uczonych w systemie komunikacji naukowej. W: D. Pietruch-Reizes, W. Babik (red.), Zarządzanie informacją w nauce (s. 95–103). Katowice: Polskie Towarzystwo Informacji Naukowej.
• Nahotko, M. (2013). Ewaluacja uczonych i ich publikacji w otwartej e-Nauce. Zagadnienia Naukoznawstwa, (1), 45–66.
• Nahotko, M. (2014). Komunikacja naukowa jako proces organizacji wiedzy i informacji, W: A. Korycińska-Huras, M. Janiak (red.). Komunikacja naukowa w środowisku cyfrowym: badania, zasoby, użytkownicy (s. 14–52). Warszawa: Wydawnictwo SBP.
• Nowak, P. (2008). Rewolucja cyfrowa w komunikacji naukowej – szanse i zagrożenia. W: P. Nowak, P. Nowakowski (red.), Język, komunikacja, informacja (s. 103–119). Poznań: Sorus.
• Pietruszyńska, K. (2008). Nauka i społeczeństwo: jakiej informacji o nauce oczekują Polacy? W: D. Pietruch-Reizes (red.), Zarządzanie informacją w nauce (s. 65–73). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Pindlowa, W. (1995). Czy bariera językowa w przekazie informacji naukowej jest równocześnie barierą demokracji? W: M. Kocójowa, G.S. Bobiński (red.), Rola bibliotek w rozwoju demokracji (s. 95–106). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• PISA 2015: Assessment and analytical framework: science, reading, mathematic and financial literacy (2016). Paris: OECD. Pobrane z: http:// www.mecd.gob.es/dctm/inee/internacional/pisa-2015-frameworks. pdf?documentId=0901e72b820fee48 (25.03.2017).
• PISA 2015: Draft Science Framework (2013). Paris: OECD. Pobrane z: https:// www.oecd.org/pisa/pisaproducts/Draft%20PISA%202015%20Science%20 Framework%20.pdf (25.03. 2017)
• Pisarek, W. (2008). Wstęp do nauki o komunikowaniu. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Przelaskowski, W. (1979). Problemy informacji naukowej. Warszawa: PAN.
• Przyłuska, J. (2010). Od spisu publikacji do repozytorium. W: M. Wrocławska, J. Jerzyk-Wojtecka (red.), Stare i nowe w bibliotece, współpraca czy konkurencja. Konferencja Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego (s. 191–198). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Recommendation of the European Parlament and of the Council of 18 December 2006 on key competences for lifelong learning (2006). Official Journal of the European Union 2006/962/EC.
• Researcher Development Framework: vitae realising the potential of researchers. (2010). Careers Research and Advisory Centre (CRAC), Research Councils UK. Pobrane z: https://www.google.pl/search?q=Researcher+De velopment+Framework&ie=utf-8&oe=utf-8&client=firefox-b&gfe_rd=cr& ei=UeehWLqAPZDEXvr2juAN#q=Researcher+Development+Framework +pdf (23.03.2017).
• Sapa, R. (2009). Metodologia badań obszaru pośredniczenia w komunikacji naukowej z perspektywy nauki o informacji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Sapa, R. (2014). Kompetencje człowieka w ujęciu informatologicznym. W: J. Jasiewicz, E.B. Zybert (red.), Czas przemian – czas wyzwań: rola bibliotek i ośrodków informacji w procesie kształtowania kompetencji współczesnego człowieka (s. 49–68). Warszawa: Wydawnictwo SBP.
• Searle, J.R. (1987). Czynności mowy. Rozważania z filozofii języka. B. Chwedeńczuk (przekład). Warszawa: Wydawnictwo PAX.
• Seweryn, A. (2010). Dominacja języka angielskiego we współczesnej komunikacji naukowej – bariera czy usprawnienie cyrkulacji informacji naukowej. W: D. Pietruch-Reizes, W. Babik (red.), Zarządzanie informacją w nauce (s. 75–93). Katowice: Polskie Towarzystwo Informacji Naukowej.
• Shannon, C.E., Weaver, W. (1998). The mathematical theory of communication . Urbana, Chicago: The University of Illinois Press.
• Sienkiewicz, Ł. (2013). Zarządzanie zasobami ludzkimi w oparciu o kompetencje. Perspektywa uczenia się przez całe życie. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Siuda, P. (2015). Kompetencje informatyczne a informacyjne – uczniowie i nauczyciele. Raszyn: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• Sordylowa, B. (1999). Informacja i komunikacja: pojęcia i wzajemne relacje. Zagadnienia Naukoznawstwa, (1), 35–41.
• Steinerová, J. (2013). Methodological literacy of doctoral students – an emerging model. Pobrane z: http://ecil2013.ilconf.org/wp-content/uploads/2013/11/Steinerova_MethodologicalLiteracyDoctoral.pdf (3.07.2017).
• Stewart, J. (red.). (2014), Mosty zamiast murów: podręcznik komunikacji interpersonalnej. J. Suchecki (przekład). Warszawa: PWN.
• Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Program działania Komisji ds. Edukacji Informacyjnej na lata 2011–2013. Pobrane z: http://www.sbp.pl/sbp/ komisje_sekcje_zespoly/komisja_ds_edukacji_informacyjnej/dokumenty (30.06.2017).
• Strzebońska, A., Dobrzyńska, M. (2011). Kompetencje jako przejaw kapitału ludzkiego. W: J. Górniak (red.), Bilans kapitału ludzkiego w Polsce: raport podsumowujący pierwszą edycję badań realizowaną w 2011 r. (s. 26–39). Warszawa: PARP.
• Święćkowska, T. (2014). Autor i jego funkcje w komunikacji naukowej. W: B. Sosińska-Kalata (red.), Nauka o informacji w okresie zmian (s. 127–136). Warszawa: Wydawnictwo SBP.
• Świgoń, M. (2006). Bariery informacyjne: podstawy teoretyczne i próba badań w środowisku naukowym. Warszawa: Wydawnictwo SBP.
• Tewell, E. (2015). A decade of critical information literacy: a review of the literature. Communications in Information Literacy, 9(1), 24–43.
• The European Charter for researchers and the code of conduct for the recruitment of researchers: international gap analysis for the Foundation for Polish Science. (2005). Pobrane z: http://www.fnp.org.pl/assets/EN_Europejska_Karta-Naukowca_0620121.pdf. (21.03.2017).
• Thomas, S. [i in.] (2007) Transliteracy: crossing divides. First Monday, 12(12). Pobrane z: www.uic.edu/htbin/cgiwrap/bin/ojs/index.php/fm/article/ view/2060/1908 (1.07.2017).
• Trudi E.J., Thomas P.M. (2013). Proposing a metaliteracy model to redefine information literacy. Communications in Information Literacy, 7(2), 84–91.
• Uszyńska-Jarmoc, J., Bilewicz, M. (red.). (2015), Kompetencje kluczowe dzieci i młodzieży : teoria i badania. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Uszyńska-Jarmoc, J., Nadachewicz, K. (red.). (2015), Kompetencje kluczowe dzieci i młodzieży : praktyka edukacyjna. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Vickery, B. (2000). Scientific communication in history. Lanham: Scarecrow Press .
• Weiner, S., (2011). Information literacy and the workforce: a review. Li braries Faculty and Staff Scholarship and Research. Paper 86. Pobrane z: http:// docs.lib.purdue.edu/lib_fsdocs/86 (30.06.2017).
• Wilson, T.D. (1999). Models of information behaviour research. Journal of Documentation, 55(3), 249–270.
• Wiorogórska, Z. (2011). Poland, Information Literacy State of the Art Report . Pobrane z: http://www.sbp.pl/sbp/komisje_sekcje_zespoly/komisja_ds_ edukacji_informacyjnej/dokumenty (30.06.2017).
• Zurkowski, P. (1974). The information service environment : relationships and priorities. Washington: National Commission on Libraries and Information Science .
• Żyrek-Horodyska, E., Hodalska, M. (red.). (2016). Komunikowanie o nauce . Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.