POSŁOWIE CZY POSŁANKI? O NAZWACH PIERWSZYCH POLSKICH PARLAMENTARZYSTEK. STUDIUM JĘZYKOZNAWCZE

• Authors: GAŁCZYŃSKA ALICJA

Title variants

EN

POSŁOWIE OR POSŁANKI? ON THE NAMES OF THE FIRST POLISH PARLIAMENTARIANS. A LINGUISTIC STUDY

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Mówimy dzisiaj, że język polski faworyzuje mężczyzn. Asymetria rodzajowo-płciowa i gramatyczne uprzywilejowanie form męskich mają jednak swoje uzasadnienie historyczne. Podobnie jak inne języki indoeuropejskie, polszczyzna rozwijała się w społeczeństwie patriarchalnym, w którym mężczyźni pełnili ważne społecznie funkcje i zasiadali na wysokich stanowiskach. Polki uzyskały prawa wyborcze w roku 1918. Dlatego polszczyzna sprzed początków XX w. po prostu nie potrzebowała żeńskiego odpowiednika formy poseł (nie było desygnatu tego leksemu w rzeczywistości pozajęzykowej). W artykule analizuję wyrazy, którymi na początku XX w. nazywano kobiety wybrane do polskiego sejmu.

EN

It is said today that the Polish language favours men. However, the gender-specific asymmetry and the grammatical privileging of masculine forms have their historical justification. Like other Indo-European languages, Polish developed in a patriarchal society in which men played important social functions and occupied high positions. Polish women got electoral rights in 1918. That is why the Polish language from before the beginning of the 20th century simply did not need a female equivalent of the term “poseł” [MP] (there was no designator for this lexeme in the non-linguistic reality). In the article, I analyse words that, at the beginning of the 20th century, were used to call women elected for the Polish parliament.

Keywords

PL

nazwy żeńskie; parlamentarzysta; posłanka do parlamentu

EN

female names; parliamentarian; female member of parliament

• Publisher: Wydawnictwo HUMANICA
• Journal: Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
• Year: 2019
• Issue: 1(6)
• Pages: 9-24

Dates

published

2019-06-28

Contributors

author

GAŁCZYŃSKA ALICJA

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

References

• Doroszewski, Witold (red.). Słownik języka polskiego, (Warszawa : Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1964).
• Gałczyńska, Alicja. „Redaktor naczelny, redaktor naczelna czy redaktorka naczelna… Ile kobiet jest w języku?”, Media i Społeczeństwo, nr 10, 2019, [w druku]. ISSN 2083 – 5701.
• Grzegorczykowa, Renata. „Problem funkcji języka i tekstu w świetle teorii aktów mowy”, w: Jerzy Bartmiński, Renata Grzegorczykowa (red.), Język a Kultura: Funkcje języka i wypowiedzi, t. 4, (Wrocław : Wiedza o Kulturze, 1991), 11-28. ISBN 83-7044-034-7.
• Grzegorczykowa, Renata, Laskowski, Roman, Wróbel, Henryk (red.). Gramatyka współczesnego języka polskiego, (Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998). ISBN 83-01-12386-9.
• Karłowicz, Jan, Kryński, Adam Antoni, Niedźwiecki, Władysław (red.). Słownik języka polskiego, t. 4, (Warszawa : Wydawca Kasa im. Mianowskiego, 1900–1927).
• Knapiusz, Grzegorz. Thesaurus polono-latino-graecus seu Promptuarium linguae Latinae et Graece, cz. 1, (Kraków : Oficyna Franciszka Cezarego, 1643).
• Łysko, Marcin. „Udział kobiet w życiu publicznym II Rzeczypospolitej Polskiej”, Miscellanea Historico-Juridica, t. 14, z. 1, 2015, 281-400. ISSN 1732-9132.
• Małocha-Krupa, Agnieszka (red.). Słownik nazw żeńskich polszczyzny, (Wrocław : Uniwersytet Wrocławski, 2016). ISBN 978-83-229-3465-4.
• Mayenowa, Maria Renata, Pepłowski, Franciszek (red.). Słownik polszczyzny XVI w., (Warszawa : Ossolineum, 1999). ISBN 83-04-00477-1.

Notes

PL

ALICJA GAŁCZYŃSKA https://orcid.org/0000-0001-9170-9442

Identifiers

ISSN

2451-3539

EISSN

2543-7011

DOI

DOI 10.15290/cnisk.2019.01.06.01