Odmienność narodowa i etniczna w najnowszej polskiej literaturze dla młodego odbiorcy a wyzwania edukacji międzykulturowej

• Authors: Anna Fornalczyk-Lipska

Abstracts

EN

Children’s literature plays a key role in the process of socialization. It is one of the crucial factors which help the young reader to understand the surrounding world, also in terms of what is one’s own and what is other, different. On the one hand, its task is reflecting the existing reality, on the other-shaping specific attitudes towards it, for example through strengthening existing stereotypes or calling them in question. In English-language literature on the subject one can find numerous analyses of both broadly understood intercultural literature and depictions of individual nationalities, cultures, and races. So far, Polish children’s literature has not attracted much scholarly attention in this respect. It might result from the fact that the Polish population is to a large extent a homogenous group as regards race and nationality. However, this state of affairs is gradually changing, as Poland starts to attract migrants from all over the world and national and ethnic minorities already inhabiting the country are being discovered. In this context, it seems particularly interesting to ask if and how these social changes have influenced Polish children’s literature of today. The goal of this paper is to outline the issue of cultural diversity, in particular the presence of the national and ethnic “other” in the newest Polish children’s literature, according to criteria developed on the basis of Short, Lynch-Brown and Tomlinson’s guidelines (2014). The paper is also an attempt at determining to what extent Polish children’s literature corresponds with the model of intercultural education. As the analysis shows, Polish literature on cultural diversity is scarce, involves non-representative depictions of minorities, and lacks the “insider” perspective, and thus fulfills the postulates of intercultural education only in a limited way.

Keywords

EN

Polish children’s literature; Polish young adult literature; intercultural education; cultural diversity; the national-ethnic other

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Kultura i Edukacja
• Year: 2017
• Issue: 1(115)
• Pages: 15-30

Dates

published

2017

Contributors

author

Anna Fornalczyk-Lipska

References

• Gawryluk, B. (2009). Zuzanka z pistacjowego domu. Łódź: Wydawnictwo Literatura. Gawryluk, B. (2013/2005). Przedszkolaki z ulicy Morelowej. Łódź: Literatura.
• Gortat, G. (2006). Do pierwszej krwi. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Grętkiewicz, E. (2005). Szczekająca szczęka Saszy. Warszawa: Nasza Księgarnia. Kasdepke, G. (2013/2008). Kacper z szuflady. Łódź: Wydawnictwo Literatura.
• Kozłowska, M. (2012). Zupa z jeża. Gdynia: Novae Res.
• Musierowicz, M. (2004). Język Trolli. Łódź: Akapit Press. Piątkowska, R. (2015/2006). Opowiadania z piaskownicy. Warszawa: bis.
• Pruchnicka, K. (2015). Nowa w przedszkolu. Warszawa: Muza.
• Stanecka, Z. (2011). Basia i kolega z Haiti. Warszawa: Literacki Egmont.
• Szczepańska-Kowalczuk, K. (2009). Majka, Marcel i afrykańskie czary. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
• Botelho, M.J., Kabakow Rudman, M. (2009). Critical multicultural analysis of children’s literature. Mirrors, windows, and doors. London, New York: Routledge.
• Cai, M., Bishop, R.S. (1994). Multicultural literature for children: Towards a clarification of the concept. W: A.H. Dyson, C. Genishi (red.), The need for story: Cultural diversity in classroom and community. Urbana, IL: NCTE.
• Cuillard, X. (1981). De la „culture d’origine” et de la „pedagogie interculturelle”. Paris.
• Grzybowski, P. (2008). Edukacja międzykulturowa-przewodnik. Pojęcia-literatura adresy. Kraków: Impuls.
• Grzymała, A. (2007). Konstruowanie „innego”. Wizerunki imigrantów w Polsce. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Janus-Sitarz, A. (2014). Edukacja literacka wobec dylematów wielokulturowości i inności. W: A. Janus-Sitarz (red.), Edukacja polonistyczna wobec Innego. Kraków: Universitas.
• Kamińska, K. (2005). W stronę wielokulturowości w edukacji przedszkolnej. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Larrick, N. (1965). The All-White World of Children’s Books. The Saturday Review, September 11, s. 63-65. Pobrane z: https://www.unz.org/Pub/SaturdayRev-1965sep11-00063.
• Niesporek-Szamburska, B., Wójcik-Dudek, M. (2014). Wyczytać świat-międzykulturowość w literaturze dla dzieci i młodzieży. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Papuzińska, J. (1996). My i Oni, czyli stereotypy narodowe w polskiej literaturze dziecięcej. W: J. Papuzińska (red.), Dziecko w świecie emocji literackich. Warszawa: SBP.
• Pratt, L. (1999). Transcultural children’s literature. Upper Saddle River, N.J.: Merrill.
• Shavit, Z. (1994). Poetics of children’s literature. Athens, London: University of Georgia Press.
• Short, K., Lynch-Brown, C., Tomlinson, C.M. (2014). Essentials of children’s literature. Boston i in.: Pearson. Struktura narodowo-etniczna, językowa i wyznaniowa ludności Polski-NSP 2011.
• (2015). Warszawa: GUS. Pobrane z: http://stat.gov.pl/spisy-powszechne/nsp-2011/nsp-2011-wyniki/struktura-narodowo-etniczna-jezykowa-i-wyznaniowa-ludnoscipolski-nsp-2011,22,1.html.
• Wróblewska, V. (2013). „Duch inności” w prozie dla młodego odbiorcy Janusza Korczaka. W: A.M. Czernow (red.), Janusz Korczak. Pisarz. Warszawa: SBP.

Identifiers

DOI

10.15804/kie.2017.01.01

Biblioteka Nauki

1997145