Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 15

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Poetry and Painting about the Old Age of Women – Poems by Anna Świrszczyńska in Dialogue with Selected Paintings

100%
Gajak-Toczek M.
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova
|
2020
|
issue 5
EN
The aim of the article is to look at the identity of an old woman on the example of works by Anna Świrszczyńska, which were compared with selected paintings. It was emphasized that the specificity of the poet’s artistic creation, her way of presenting a woman’s point of view to all phenomena and feelings, did not lead to the negation of male reality, but constituted its complement. The intended interdisciplinary nature of discourse is justified by the belief that the diversity of linguistic message multiplies the strength of art’s influence, empathically orientates recipients to the uniqueness as well as the individuality of the subject’s existential relationship with the world in works of art.
PL
Celem artykułu jest ogląd tożsamości starej kobiety na przykładzie utworów Anny Świrszczyńskiej, które porównano z wybranymi pracami malarskimi. Podkreślono, że specyfika kreacji artystycznej poetki, jej sposób prezentacji kobiecego punktu widzenia na wszelkie zjawiska i uczucia, nie prowadziła do negacji rzeczywistości męskiej, lecz stanowiła jej uzupełnienie. Zamierzona interdyscyplinarność dyskursu ma uzasadnienie w przekonaniu, że różnorodność językowego przekazu zwielokrotnia siłę oddziaływania sztuki oraz empatycznie orientuje odbiorców na niepowtarzalność i jednostkowość doświadczenia egzystencjalnej relacji podmiotu ze światem w dziełach sztuki.
2
Publication available in full text mode
Content available

Different faces of old age as perceived by the students of Polish studies

100%
Gajak-Toczek M.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
|
2020
|
vol. 56
|
issue 1
231-252
PL
Celem artykułu Różne oblicza starości w refleksji studentów polonistyki jest przedstawienie sposobu postrzegania starości przez przyszłych nauczycieli. Materiał egzemplifikacyjny stanowią trzy teksty: Baśń zimowa. Esej o starości Ryszarda Przybylskiego, „Trakt starego człowieka”. Próba polityki starości Tadeusza Sławka oraz Lala Jacka Dehnela. Hermeneutyczne czytanie pozwoliło na stworzenie kilku obrazów jesieni życia: bolesnej, naznaczonej cierpieniem próby przezwyciężenia i cierpienia w akcie twórczym; starości jako możliwości pogłębionego spojrzenia na duchowy wymiar ludzkiej egzystencji oraz starości pogodzonej z prawami przemijania zanurzonej w akcie memoracji danych wydarzeń.
EN
The aim of the article Different faces of old age as perceived by the students of Polish studies is to present how old teachers perceive old age. The exemplification material consists of three texts: Winter tale. An essay on the old age of Ryszard Przybylski, “The Old Man’s Route”. An attempt at old age politics by Tadeusz Sławek and Lala Jacek Dehnel. Hermeneutical reading allowed for the creation of several images of autumn of life: a painful, marked by suffering attempts to overcome and suffering in a creative act; old age as a possibility of a deeper look at the spiritual dimension of human existence and old age reconciled with the laws of transiting the events immersed in the act of memorization.
3
Publication available in full text mode
Content available

"Wiersze ostatnie" Czesława Miłosza liryczną pieśnią o ludzkich sposobach doświadczania świata

100%
Gajak-Toczek M.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
|
2013
|
vol. 4
|
issue 140
224-245
PL
Tom Wierszy ostatnich ma szczególne znaczenie w dorobku twórczym Czesława Miłosza, stanowi bowiem splot zasadniczych wątków i tematów, które artysta podejmował w ciągu swojego długiego życia. W oświetlaniu meandrów myśli noblisty pomocna stała się kategoria doświadczenia w filozoficznym ujęciu Waltera Benjamina. W artykule »Wiersze ostatnie« Czesława Miłosza liryczną pieśnią o ludzkich sposobach doświadczania świata ukazałam zatem szczególną rolę pamięci w kształtowaniu człowieczego sposobu doświadczania rzeczywistości, poeta bowiem stał na stanowisku, że kumulatywne doświadczenie stanowić może rodzaj mądrości, która przychodzi dopiero o zmierzchu. Przywołując oderwane, często sprzeczne elementy doświadczenia, włącza je w całość narracyjną. Niedoskonała pamięć jednak nie jest w stanie u kresu życia scalić wszystkiego w pełną znaczenia opowieść, niezależnie od tego, jak cenne byłoby badanie śladów przeszłości. Memoryzowaniu towarzyszy wzmożone wyczulenie na to, co przejściowe, przelotne i efemeryczne. Tomik – co podkreśliłam w swojej wypowiedzi – jest także zapisem bolesnych doznań ograniczeń fizycznych i psychicznych, które niesie ze sobą starość. Otwiera także pole na doznania metafizycznej, drugiej przestrzeni, której istnienie – wymykając się świadectwom kończącego się życia – może być jedynie bytem przeczuwanym, projektowanym, bytem, w którego istnienie artysta pragnie głęboko wierzyć. Zapis doświadczenia teraźniejszego i retrospektywnego uświadomił mistrzowi – co starałam się wyeksponować – że żadne życie nie jest wolne od paradoksów, sprzeczności, rozczarowań.
4
Publication available in full text mode
Content available

Spotkania z autorytetem na lekcjach języka polskiego w klasach IV–VI. Refleksje wokół serii „Nazywam się…”

100%
Gajak-Toczek M.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
|
2019
|
vol. 10
|
issue 285
170-182
EN
In the article the author presents, on selected examples, the possibilities of implementing axiological education in the context of books from the mentioned biographical series. A linguistic conversation about characters significant for the development of human civilization, acting as an authority, approximated to the young reader by the authors of the series, may concern many issues, such as: role and significance of a family home for shaping a man, school life, the possibility of creative participation of the individual in the process of changing the world (displaying personality traits that help in achieving success). The Polish language teacher also has the opportunity to consider issues related to the concepts of Other-Stranger, upbringing for peace and the implementation of memorization practices on the times of World War II. He teaches the art of interpreting various texts and indicates the possibilities of intersemiotic practices.
PL
brak
5
Publication available in full text mode
Content available

Spotkania z autorytetem na lekcjach języka polskiego w klasach IV–VI. Refleksje wokół serii „Nazywam się…”

100%
Gajak-Toczek M.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
|
2018
|
vol. 9
|
issue 259
170-182
EN
In the article the author presents, on selected examples, the possibilities of implementing axiological education in the context of books from the mentioned biographical series. A linguistic conversation about characters significant for the development of human civilization, acting as an authority, approximated to the young reader by the authors of the series, may concern many issues, such as: role and significance of a family home for shaping a man, school life, the possibility of creative participation of the individual in the process of changing the world (displaying personality traits that help in achieving success). The Polish language teacher also has the opportunity to consider issues related to the concepts of Other-Stranger, upbringing for peace and the implementation of memorization practices on the times of World War II. He teaches the art of interpreting various texts and indicates the possibilities of intersemiotic practices.
6
Publication available in full text mode
Content available

O kształtowaniu postaw patriotycznych na lekcjach języka polskiego w szkole podstawowej w świetle nowej "Podstawy programowej" (diagnoza)

100%
Gajak-Toczek M.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
|
2018
|
vol. 9
|
issue 259
108-123
PL
brak
7
Publication available in full text mode
Content available

Nauczyciel wobec inności ucznia na szkolnej scenie dramatu

100%
Gajak-Toczek M.
Kultura i Wychowanie
|
2018
|
vol. 13
|
issue 1
119-134
EN
The main purpose of this article The teacher vis à vis the otherness of the student on the school stage of drama is the transposition of the category of „otherness”, which derives from Józef Tischner’s philosophy of man, to the educational field and to use it to present the relationship between teacher and student. The author of this article, using Tischner’s inspiring idea of the philosophy of dialogue as her starting point, describes the roles of the student and the teacher in the educational process. She points to the obstacles that stand in the way of dialogue possibilities (barriers resulting from the core curriculum, examination system, obligatory limitation of upbringing functions, the multiplicity of educational interactions affecting the individual in social dialogue, institutionalisation and standardisation of contemporary reality), and, at the same time, she points out the ground which allows both parties to seek agreement in school communication. It is important to recognise mutual understanding on the agathological and axiological level, and to give the meeting the character of a presentational event. As an inalienable trait in a properly organised didactic process, it recognises the necessity for the teacher to adopt an open attitude to another’s otherness – he/she cannot be self-and-for-self, he/she must become self-different and even I-for-other; bear his/her own difference.
PL
Głównym celem artykułu: Nauczyciel wobec inności ucznia na szkolnej scenie dramatu jest transpozycja kategorii „inności”, która wywodzi się z filozofii człowieka Józefa Tischnera, na grunt szkolnej dydaktyki i wykorzystanie jej do przedstawienia relacji między nauczycielem i uczeniem. Autorka tego artykułu, bazując na ideach filozofii dialogu, opisuje role ucznia i nauczyciela w procesie edukacyjnym. Wskazuje zarówno przeszkody w możliwościach dialogu (tu zalicza m.in.: bariery wynikające z podstawy programowej, systemu egzaminacyjnego, obligatoryjnego ograniczenia funkcji wychowania, wielości interakcji wychowawczych oddziałujących na jednostkę w społecznym dialogu), jak też określa płaszczyzny, które pozwalają na osiągnięcie porozumienia obu stron w akcie szkolnej komunikacji. Za ważne uznaje wzajemne poznanie w horyzoncie agatologicznym i aksjologicznym, nadanie spotkaniu charakteru wydarzenia uobecniającego. Za cechę niezbywalną właściwie organizowanego procesu dydaktycznego uznaje konieczność przyjęcia przez nauczyciela postawy otwartej wobec inności innego - nie może być Ja-w-sobie-i-dla-siebie, musi się stać ja-z-innym, a nawet ja-dla-innego, znieść własną inność.
8
Publication available in full text mode
Content available

Kształtowanie postaw proekologicznych na zajęciach ze studentami polonistyki

100%
Gajak-Toczek M.
Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego
|
2022
|
vol. 31
1-17
EN
This article describes some attempts at answering the challenges of the present in connection with the commonly perceived climate changes, unfavourable for the Earth’s environment, and the need to shape attitudes of responsibility for the quality of the common good. The author presents the possibilities of introducing various pro-ecological content in the academic programme of prospective Polish language teachers. First, she briefly discusses the theoretical bases of ecocriticism, then indicate some possible interpretations of selected literary texts during high-school classes, and present social projects aimed at promoting a change hitherto people’s lifestyles.
PL
Niniejszy artykuł jest opisem podejmowanych prób odpowiedzi na wyzwania współczesności w związku z niekorzystnymi dla środowiska ziemskiego zmianami klimatycznymi i koniecznością kształtowania postaw odpowiedzialności za jakość wspólnego dobra. Przedstawiono możliwości wprowadzania różnorodnych treści proekologicznych do programu kształcenia przyszłych polonistów. Zwrócono uwagę na podstawy teoretyczne ekokrytyki, wskazujące możliwe kierunki interpretacji wybranych tekstów literackich oraz przybliżono projekty społeczne, których celem jest działalność na rzecz zmiany dotychczasowego stylu życia ludzi.
9
Publication available in full text mode
Content available

Zanurzenie w przeszłości. O memoracyjnej podróży seniorów na przykładzie wybranych filmów

100%
Gajak-Toczek M.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
|
2019
|
issue 4
21-35
EN
The author refers to the educational role of film, which can help shape the attitudes of young people so that they can actively accompany seniors and take steps to prepare for a dignified and committed experience of their own “evening” of existence. She indicates that film narratives showing adaptations to the last stage of existence can take various forms. The memorising perspective of the journey into the depths of oneself as a tool for searching for knowledge and acquiring new skills was particularly highlighted.
PL
Autorka nawiązuje do wychowawczej roli filmu, która może pomóc w kształtowaniu postaw młodych ludzi tak, by potrafili aktywnie towarzyszyć seniorom oraz podjęli działania przygotowujące do godnego i zaangażowanego doznawania własnego „wieczoru” egzystencji. Wskazuje, że narracje filmowe ukazujące przystosowanie do ostatniego etapu istnienia mogą przybierać różne formy. Szczególnie wyeksponowano memoracyjną perspektywę podróży w głąb siebie jako narzędzie poszukiwania wiedzy i zdobywania nowych umiejętności.
10
Publication available in full text mode
Content available

Rola małej ojczyzny w kształceniu polonistycznym na IV etapie edukacyjnym na przykładzie Łodzi. Rozważania aksjologiczne

100%
Gajak-Toczek M.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
|
2017
|
vol. 8
|
issue 227
229-244
PL
Autorka w artykule Rola małej ojczyzny w kształceniu polonistycznym na IV etapie edukacyjnym na przykładzie Łodzi. Rozważania aksjologiczne analizuje funkcję szkolnej edukacji regionalnej w formowaniu tożsamości uczniów, widzi w niej istotne narzędzie w przeciwdziałaniu współczesnym tendencjom fragmentaryzacji świata, podkreśla konieczność kształtowania związku między jednostką, wspólnotą lokalną i narodową. Pytanie kim jestem? proponuje uzupełnić dwoma dodatkowymi: skąd jestem? i gdzie jestem? Kontekstem rozważań czyni krótki rys historyczny dotyczący rozwoju idei regionalizmu, ukazuje ciekawe rozwiązania metodyczne XX-lecia międzywojennego. Zasadniczą uwagę koncentruje na poetyckich wizjach nielirycznego miasta. Ukazuje zmiany w sposobie obrazowania polis na przestrzeni ponad 100 lat. Prezentuje także wyniki badań ankietowych, ukazujących sposoby konceptualizacji Łodzi w świadomości jej młodych mieszkańców.
11
Publication available in full text mode
Content available

The role of a small homeland in teaching Polish language at the 4th stage of education by the example of Łódź. Axiological considerations

100%
Gajak-Toczek M.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia
|
2017
|
vol. 8
|
issue 227
PL
mm
12

O niektórych formach i metodach kształcenia sprawności językowej w ramach ćwiczeń w mówieniu w projekcie Tadeusza Czapczyńskiego

100%
Gajak-Toczek M.
Kształcenie Językowe
|
2019
|
vol. 17 (27)
11-28
EN
The purpose of the article is to present the proposal of a Polish language teacher from Łódź to bring closer the ways of learning by the student (both various linguistic exercises and didactic methods) of language elements that were determinants of his oral expression. The solutions applied in the interwar period led to the achievement of language skills, which, by making the classroom situations resemble authentic communication situations, naturally prepared for communicating themselves and the world of their values and learning about the world of others. It seems that even today it is worth using the opportunities of speaking exercises off ered by Czapczyński, adapting them to the specifi c didactic situation and remembering to provide the learner with the possibility of sustainable development of language competences.
13

Język domostwem bycia — o funkcjonalnym nauczaniu polszczyzny w podręcznikach dla nauczycieli Tadeusza Czapczyńskiego

100%
Gajak-Toczek M.
Kształcenie Językowe
|
2018
|
vol. 16 (26)
9 - 28
EN
The aim of this article is to discuss Tadeusz Czapczyński’s textbooks for teachers: Exercises in Speaking (1922) and Methodology of Stylistic Exercises in Primary and Secondary School. The Manual for Taught (1929). It grew out of the reform tendencies specific to the education in Galicia and the Kingdom of Poland and correlated with the innovative findings of the pedagogical and psychological sciences and the disciplines of motherhood. In an innovative way Czapczyński prevented nineteenth-century verbalism, placing the student in a new role: researcher and explorer. This Polish teacher was advocating for the training of correct and proficient skills in speech and writing, and thus subjected practical purposes to classroom activities. In place of memorizing the norms and rules he introduced exercises in everyday language use.
14
Publication available in full text mode
Content available

Przed maturą – język polski online

100%
Gajak-Toczek M.
Kultura i Wychowanie
|
2021
|
vol. 19
|
issue 1
9-24
EN
In the article Before the final secondary school exam – Polish Language Online, the author considers the problems faced by teachers teaching in secondary schools under the new conditions created by the Covid-19 pandemic. The problems relate to the possibility of conducting educational dialogue, maintaining the subjectivity of partners in the educational process, and the resources used by Polish language teachers to enable students not only to implement the current material, but also to prepare for the final secondary school exam. Teachers overcame the difficulties that accompanied their daily work by taking actions that created strategies which facilitated the recapitulation of the material.
PL
Autorka w artykule Przed maturą – język polski online rozważa problemy, jakie napotkali nauczyciele szkół średnich, uczący w klasach maturalnych w nowych warunkach, które stworzyła pandemia Covid-19. Dotyczą one możliwości prowadzenia dialogu edukacyjnego, zachowania podmiotowości partnerów procesu edukacyjnego, środków, po które sięgali poloniści, by umożliwić uczniom nie tylko realizację bieżącego materiału, lecz także przygotowanie się do egzaminu kończącego szkołę średnią. Trudności, które towarzyszyły im w codziennej pracy przezwyciężali podejmując działania, które tworzyły strategie ułatwiające rekapitulację materiału.
15
Publication available in full text mode
Content available

„Do nauczycielskich powinności należy projektowanie dialogu między różnymi tekstami kultury” – z dr hab. prof. UŁ Małgorzatą Gajak-Toczek rozmawia Joanna Brońka

63%
Gajak-Toczek M., Brońka J.
Facta Ficta. Journal of Theory, Narrative & Media
|
2021
|
vol. 8
|
issue 2
171-181
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.