Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Nomina animalium in Laterculus by Polemius Silvius. The beginnings of the liturgical calendar (5th century)

100%
Piechocka-Kłos M.
Forum Teologiczne
|
2020
|
vol. 21
249-261
EN
Creating Laterculus, Polemus Silvius, a 5th-century author, was the first to attempt to integrate the traditional Roman Julian calendar containing the pagan celebrations and various anniversaries with new Christian feasts. Laterculus, as it should be remembered, is a work that bears the features of a liturgical calendar. In addition to dates and anniversaries related to religion and the state, the calendar contains several other lists and inventories, including a list of Roman provinces, names of animals, a list of buildings and topographical features of Rome, a breviary of Roman history, a register of animal sounds and a list of weights and sizes. Therefore, Laterculus, just like a traditional Roman calendar, was also used for didactic purposes. This paper aims to refer in detail to the zoological vocabulary, specifically the register of animal names and sounds included in this source. Laterculus contains in total over 450 words divided into six groups, including 108 words in the four-legged animal section, 131 in the bird section, 11 crustaceans, 26 words for snakes, 62 words for insects and 148 for fish. The sounds of animals, which are also included in one of the lists added to this calendar and titled Voces variae animancium, are also worth mentioning. A brief discussion on the history of the Roman calendar and the liturgical calendar certainly helps to present the issue referred to in the title to its fullest extent. Keywords: Polemius Silvius, calendar, animals, early Christianity, ancient history, liturgical calendar.
2
Content available remote

Mirabilia animalia w Nocach attyckich Aulusa Gelliusza. Wybrane przykłady

100%
Piechocka-Kłos M.
Studia Warmińskie
|
2017
|
issue 54
281-293
PL
Noce attyckie Aulusa Gelliusza są niezwykle cennym źródłem wiedzy o antyku, gdyż zawierają wiadomości dotyczące wielu aspektów życia codziennego starożytnego świata grecko-rzymskiego. Dzieło Gelliusza stanowi także wyjątkowy i wszechstronny materiał badawczy ze względu na zawarte w nim anegdotki, ciekawe i niezwykłe historyjki oraz opowieści. Głównym celem prezentowanej publikacji jest omówienie i przedstawienie treści wybranych rozdziałów, w których Gelliusz opisuje historie o zwierzętach. Punktem wyjścia dla badań prowadzonych nad wątkiem zwierząt, które pojawiają się w dziele Gelliusza, jest ich zauważalna niezwykłość. W niniejszym opracowaniu w kontekście mirabilia animalia przeanalizowano rozdział o koniu Aleksandra Wielkiego (5.2), opis konia sejańskiego (3.9) oraz historię o wężu o niespotykanej długości (7.3).
EN
Aulus Gellius’ The Attic Nights are an extremely valuable source of knowledge about antiquity, as it contains information regarding many aspects of everyday life in the ancient Greco-Roman world. Gellius’ work also contains very valuable and comprehensive research material due to the anecdotes, interesting and unusual stories and tales it contains. The main goal of this publication is the discussion and presentation of selected chapters in which Gellius describes stories about animals. The starting point for research into the animals that appear in Gellius’ work is their fantastic nature. This paper, in the context of mirabilia Animalia, contains analyses of the chapter on Alexander the Great’s horse (5.2), the description of the Seian Horse (3.9), and the tale of the snake of unusual length (7. 3).
3
Publication available in full text mode
Content available

SAINT MARTIN IN POLISH LOCAL SELF-GOVERNMENT HERALDRY

100%
Piechocka-Kłos M.
Forum Teologiczne
|
2022
|
vol. 23
37-49
PL
W tradycji chrześcijańskiej św. Marcin jest popularną postacią. Jego życie i działalność wywarły znaczny wpływ na kolejne pokolenia chrześcijan począwszy od średniowiecza. Współcześnie nadal jest obecny w świadomości wiernych. Popularność Świętego w Polsce i Europie znajduje odzwierciedlenie w licznych wezwaniach kościołów, parafii, kaplic, ołtarzy oraz w sztuce, imiennictwie i heraldyce. W artykule scharakteryzowano i omówiono wybrane polskie herby samorządowe, które na swoich tarczach herbowych ukazują postać św. Marcina lub atrybuty z nim utożsamiane. W polskiej heraldyce samorządowej pełna postać św. Marcina widnieje m.in. na pięciu herbach gmin wiejskich (gminy: Biskupice, Drużbice, Granowo, Mochowo, Wiśniowa), dwóch herbach gmin miejskich (gmina Jawor, miasto i gmina Pacanów) oraz jednym herbie dzielnicy (Słocina – obecna dzielnica Rzeszowa, do 1954 r. gmina). Tylko jeden z omówionych, tj. herb gminy Poświętne, odwołuje się do św. Marcina poprzez utożsamiane z nim przedmioty. Herbowe wyobrażenie św. Marcina z Tours spotykamy m.in. w Niemczech, zwłaszcza w Hesji, Bawarii, Nadrenii-Palatynacie, Moguncji, ale również w Czechach, Austrii, Słowacji, Finlandii i na Ukrainie.
EN
Saint. Martin is a very popular character in the Christian tradition. His life and deeds have had a considerable impact on successive generations of Christians, beginning with the Middle Ages and he is still present in the minds of believers. The popularity of this saint in Poland and Europe is reflected in many names of churches, parishes, chapels, altars as well as in art, names and heraldry. This paper presents selected local self-government coats of arms displaying an image of St. Martin or attributes associated with him. The full figure of St. Martin in Polish local self-government heraldry can be found on the coats of arms of five rural communes (the communes of Biskupice, Drużbice, Granowo, Mochowo and Wiśniowa), the coats of arms of two urban communes (the commune of Jawor, the town and commune of Pacanów) and the coat of arms of an urban quarter (Słocina – currently a quarter of Rzeszów, earlier – until 1954 – a commune). Only one of these, i.e. the coat of arms of the commune of Poświętne, refers to St. Martin by objects associated with him. Heraldic representations of Martin of Tours can be found, for example, in Germany, especially in Hesse, Bavaria, Rhineland-Palatinate, Mainz, but also in Czechia, Austria, Slovakia, Finland and Ukraine.
4
Publication available in full text mode
Content available

Theodoret of Cyrus towards pagan worship in the light of the work Cure of the Greek Maladies

100%
Piechocka-Kłos M.
Studia Nauk Teologicznych PAN
|
2022
|
issue 17
255-270
5
Content available remote

„Privatus carcer” w ustawodawstwie cesarzy rzymskich (IV-VI w.)

100%
Piechocka-Kłos M.
Studia Warmińskie
|
2015
|
issue 52
271-280
PL
W dzisiejszych czasach kara, która najbardziej ogranicza prawa człowieka, to kara pozbawienia lub ograniczenia wolności. Jednak myśl, aby uwięzić człowieka swoimi korzeniami sięga początków dziejów ludzkości. Badania historyczne dowodzą, że więzienia są jedną z najstarszych instytucji, jaka została stworzona przez społeczeństwo. W starożytnym Rzymie oskarżeni, za wszelkiego rodzaju przestępstwa i wykroczenia, trafiali nie tylko do więzień publicznych, nad którymi władzę i kontrolę sprawowało państwo lub bezpośrednio władca, ale i prywatnych. Istnienie właśnie tych ostatnich stanowi ciekawy wątek w historii starożytnej. W badaniach nad zagadnieniem „privatus carcer” wykorzystano materiał źródłowy pochodzący głównie z analiz rzymskich aktów prawnych, ogłoszonych w IV-VI w. i zamieszczonych w Kodeksie Teodozjańskim i Kodeksie Justyniańskim.
EN
Nowadays punishment that most restricts human rights is the deprivation or restriction of liberty. However, idea to imprison a man is dating back to the beginning of human history. Historical research shows that prisons are one of the oldest institution, which were created by the society. In ancient Rome, the accused for all kinds of offenses was sent not only to the public prison, where the authority and control were exercised by the State or directly by sovereign, but also to the private one. The existence of the latter one is an interesting topic in ancient history. In a study on the issue of “privatus carcer” source material has been used, mainly from the studies on Roman legislation, announced in the IV-VI century and contained in the Code of Theodosius and the Code of Justin.
DE
Die Strafe, die heute meistens die Menschenrechte beschränkt, ist der Entzug oder die Einschränkung der Freiheit. Doch die Idee der Inhaftierung des Mannes hat seine Wurzeln in den Anfängen der Menschheitsgeschichte. Die historische Forschung zeigt, dass die Gefängnisse eine der ältesten Institution sind, die von der Gesellschaft erstellt wurde. Der Angeklagte für alle Arten von Straftaten wurde im alten Rom nicht nur zum öffentlichen Gefängnis unter der Kontrolle des Staates oder direkt des Herrschers geschickt, sondern auch zum privaten Kerker. Die Existenz des privaten Gefängnisses ist ein interessantes Thema in der alten Geschichte. In der Frage nach dem privaten Gefängnis („privatus carcer“) wurden hauptsächlich die Quellen verwendet, besonders die Gesetzgebung in den IV-VI Jahrhunderten angekündigt und im Kodex von Justyn und im Kodex von Theodosius enthalten.
6
Content available remote

Rozważania o różnorodności kolorów i ich łacińskich oraz greckich nazwach w Nocach attyckich (2.26) Aulusa Gelliusza

100%
Piechocka-Kłos M.
Studia Warmińskie
|
2016
|
issue 53
319-329
PL
W niniejszym artykule omówiono treść dwudziestego szóstego rozdziału zawartego w drugiej księdze Nocy attyckich autorstwa Aulusa Gelliusza. Rozdział ten nie doczekał się jeszcze opracowania w języku polskim. Jednakże podjęta w nim kwestia rozważań na temat różnorodności kolorów i ich łacińskich oraz greckich nazw sprawiła, że wątek ten poddano badaniom pod kątem historyczno-filologicznym. Co ważne, Noce attyckie to bogaty materiał z różnych dziedzin, takich jak filozofia, etyka, literatura, gramatyka, etymologia, nawet krytyka tekstu, historia, retoryka i prawo. Tak więc jest to niezwykle cenne źródło wiedzy o antyku.
EN
This publication presents the contents of Chapter 26 of Book II of Attic Nights by Aulus Gellius. This chapter has not been discussed yet in the Polish language. However, because of the issue of the variety of colours and their Latin and Greek names that the chapter explores, this thread has been studied from the historical and philological perspective. It should be remembered that Attic Nights contains a rich amount of material pertaining to various disciplines, such as philosophy, ethics, literature, grammar, etymology and even textual criticism, history, rhetoric and law. Therefore, it constitutes an extremely precious source of knowledge about antiquity.
DE
Die vorliegende Publikation befasst sich mit dem Inhalt des 26. Kapitels im zweiten Buch der Noctes Atticae von Aulus Gellius. Dieses Kapitel erfuhr bisher keine Behandlung in polnischer Sprache. Da jedoch die in ihm enthaltene Fragestellung bezüglich der Verschiedenartigkeit der Farben und der Bezeichnungen von Farben in lateinischer und griechischer Sprache von Bedeutung ist, wurde das Kapitel mit Untersuchungen im Hinblick auf historisch-philosophische Themen belegt. Es ist zu beachten, dass die Noctes Atticae reich an Material aus verschiedenen Wissensbereichen sind, da in dem Werk Themen der Philosophie, der Ethik, der Literatur, der Grammatik, der Etymologie und sogar der Textkritik, der Geschichte, der Rhetorik und der Rechtswissenschaften angesprochen werden. Dieses Werk stellt sich daher als außerordentlich wertvolle Quelle des Wissens über die Antike dar.
7
Publication available in full text mode
Content available

Konstantyn I Wielki i Sobór Nicejski I (325) w wybranych źródłach historycznych

100%
Piechocka-Kłos M.
Nurt SVD
|
2020
|
issue 1
112-130
PL
Sobór Nicejski I (325) uznać należy za wydarzenie przełomowe w historii Kościoła i chrześcijaństwa. Podjęte tam decyzje wywarły olbrzymi wpływ na rozwój nowej religii rzymskiej, jak również na wydarzenia polityczne. Jedną z kluczowych postaci Soboru jest Konstantyn I Wielki (306-337). Cesarz „porzucił” oficjalnych bogów Romanitas i opowiedział się za Chrystusem. Nawrócenie Konstantyna miało jednak formę przyjęcia chrześcijańskiego Boga zgodnie z rzymską mentalnością. Celem artykułu było ukazanie wkładu Konstantyna w zwołanie Soboru Nicejskiego, jego przebieg oraz końcowe postanowienia. Przedstawiono szczegóły tego wydarzenia z uwzględnieniem podobieństw i różnic w przekazach historyków Kościoła starożytnego: Sokratesa Scholastyka, Sozomena, Filostorgiusza oraz Teodoreta z Cyru. Zwięzłe omówienie historii Soboru wyjaśnia okoliczności jego zwołania, przebieg, znaczenie podjętych tam postanowień.
EN
The Council of Nicaea I (325) should be considered as a breakthrough event in the history of the Church and Christianity. Decisions taken there had a huge impact on the development of the new Roman religion as well as on political events. One of the key figures of the Council is Constantine the Great (306-337). The emperor “abandoned” the official Romanitas deities and opted for Christ. Constantine’s conversion, however, took the form of receiving Christian God in accordance with the Roman mentality. The purpose of the article is to show the role of Constantine in the convocation of the Council of Nicaea (325), its course and final provisions. Details of this event were presented, taking into account the similarities and differences in the accounts of historians of the ancient Church: Socrates Scholastic, Sozomen, Philostorgius and Theodoret of Cyrus. A brief discussion of the history of the Council explains the circumstances of its convocation, its course, and the significance of its provisions.
8
Publication available in full text mode
Content available

„Plaga Justyniana” jako „dzieło Boga” w relacji Prokopiusza z Cezarei

100%
Piechocka-Kłos M.
Nurt SVD
|
2021
|
issue 1
178-198
PL
Dzisiaj słowa: choroba zakaźna, zaraza, plaga, epidemia, pandemia budzą strach i przerażenie. Nie inaczej było w przeszłości. Celem niniejszej pracy jest spojrzenie na „plagę Justyniana”, nękającą świat w VI wieku, oczami Prokopiusza z Cezarei. Bizantyjski historyk w roku 542 przebywał w Konstantynopolu, gdzie dżuma pochłonęła tysiące ofiar. Prokopiusz, wzorując się prawdopodobnie na Tukidydesie, opisał przyczyny, przebieg oraz skutki zarazy, zbierającej śmiertelne żniwo za czasów panowania Justyniana. Historyk odniósł się również do cesarza i jego działań w walce ze skutkami choroby. Dalsze badania pozwoliły odpowiedzieć na pytanie, czy Prokopiusz postrzegał tę chorobę racjonalnie, czy metafizycznie; czy uważał (jak Hippokrates), że jest ona skutkiem zaistnienia czynników naturalnych, czy raczej jawi mu się jako „dzieło Boga”. Z uwagi na tytuł artykułu celowo pominięto inne relacje na temat epidemii z VI wieku, pochodzące m.in. od Agatiasza, Ewagriusza Scholastyka, Jana z Efezu oraz Grzegorza z Tours i Pawła Diakona.
EN
Today, the words infectious disease, plague, epidemic and pandemic inspire fear and terror. It was not different in the past. The purpose of this work is to look at the “plague of Justinian” that plagued the world in the 6th century through the eyes of Procopius of Caesarea. The Byzantine historian was in Constantinople in 542, where the plague claimed thousands of lives. Procopius, probably following the example of Thucydides, described the causes, course and effects of the plague that took a deadly toll during the reign of Justinian. The historian also referred to the emperor and his actions in the fight against the effects of the disease. Further research allowed to answer the question whether Procopius perceived this disease rationally or metaphysically; whether he believed (like Hippocrates) that it was the result of natural factors, or was it “God’s work”? Due to the title of the article, other reports on the epidemic from the 6th century, such as from Agathias, Evargius Scholastica, John of Ephesus and Gregory of Tours and Paul the Deacon.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.