Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Etymologia i analiza semantycznego rozwoju nazwiska mitologicznego Ockopirmus

100%
Kregždys R.
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
|
2019
|
vol. 37
|
issue 1
EN
The article deals with the etymological analysis of the mythonym Ockopirmus found in the Yatvigian Book. The etiology of the mythologeme is justified by the diversification of the authentic and innovative (i.e., late) ethno-mythological features predetermined by the convergence process. In summing up the results of the examination of the mythonym Ockopirmus, the following main conclusion is proposed: a pseudo-compound of the tatpuruṣa type Yatv. *(K)okupirmas / *(K)ukupirmas with the protosememe *"first in the rank of devils / sovereign of the familliars" is not a particular theonym, but an epithet of the deity Swayxtix "Lucifer".
PL
W niniejszym artykule, odwołując się do analizy etymologicznej, przedstawiona została nowa hipoteza o pochodzeniu nazwiska mitologicznego Jaćwingów Ockopirmus znajdującego się w Sudauerbüchlein. Przywołana analiza dotyczy opisu derywacji i rozwoju semantycznego tego mitonimu. Podsumowując wyniki przeprowadzonej analizy, można stwierdzić, że nazwisko mitologiczne Ockopirmus należy do typu pseudozłożenia tatpuruṣa, tj. *(K)okupirmas / *(K)ukupirmas *"pierwszy spomiędzy diabłów / władca demonów", który oznacza epitet bóstwa Swayxtix "Lucifer".
2
Publication available in full text mode
Content available

Litewskie terminy religijne i obrzędowe semickiego pochodzenia – przypadek Azazela

100%
Kregždys R.
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
|
2017
|
vol. 29
EN
The article deals with the so-called phenomenon of Azazel, i.e. the scapegoat icon, examples of which can be found in the Dictionary of the Lithuanian Language and in dialectal sources. Its relics are also traced in three-day Shrovetide rites before the Lenten fast, which begins on Ash Wednesday (Shrove Tuesday in Lithuania), and in the Easter feast from Pievenai in Samogitia (the histrionic so-called “Easter Jews” vigil on the night before Easter). Using different methods of investigating cultural realia, i.e. cross-cultural comparison and linguistic analysis (based on the inner and external reconstruction (or historical) methodology), two main types of religious terms of Semitic origin registered in the Dictionary of the Lithuanian Language and dialectal sources are identified (i) Hebraisms with neutral or hereditary connotation; and (ii) pejoratives or semantically modified words with an anti-Semitic background. The paper also explains the origin of the xenophobic elements of the Easter feast, the way it has been celebrated in Pievenai until today.
PL
Autor artykułu omawia tzw. „fenomen Azazela”, upadłego anioła, któremu poświęcano kozła ofiarnego. Przykłady można znaleźć w Słowniku języka litewskiego i źródłach dialektologicznych. Relikty „fenomenu Azazela” odnajdujemy w trzydniowych obrzędach ostatkowych przed Wielkim Postem (który na Litwie rozpoczyna się we wtorek przed Popielcem), a także w uczcie wielkanocnej z miejscowości Pievenai na Żmudzi (inscenizowane, teatralne czuwanie z powodu tzw. „wielkanocnych Żydów” w noc przed Wielkanocą). Dzięki zastosowaniu różnych metod badania realiów kulturowych, takich jak komparacja międzykulturowa czy analiza lingwistyczna, zidentyfikowano dwa główne typy terminów religijnych semickiego pochodzenia zamieszczone w Słowniku języka litewskiego (1) hebraizmy z konotacją neutralną lub dziedziczną; (2) pejoratywy lub słowa z pierwotnie antysemickim wydźwiękiem, semantycznie zmodyfikowane. Artykuł tłumaczy również pochodzenie ksenofobicznych aspektów uczty wielkanocnej, tak jak jest ona praktykowana w Pievenai do dnia dzisiejszego.
3
Content available remote

Charakterystyka słownika polonizmów w języku litewskim

100%
Kregždys R.
LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
|
2012
|
issue 2(14)
125-146
EN
The article presents a build-up schedule for two types of dictionaries of Polish loan words in Lithuanian, which are going to be prepared in the Institute of the Lithuanian Language (Vilnius). The first type is designed for populace needs. Given the specificity of its intended use, its structure will be just a rudimentary one. The other type is going to be a scholarly lexicon, designated for academics interested in Baltic and Slavic linguistics and cultural studies. The article is enriched with a novel interpretation of Lith. krivùlė ‘crooked staff’. The analysis is based on internal reconstruction and typology, and results in the assignment of the word to the group of Polish loan words in Lithuanian.
4
Publication available in full text mode
Content available

Этимология русского диалектного слова анчутка

100%
Kregždys R.
Acta Baltico-Slavica
|
2011
|
vol. 35
EN
The etymology of the Russian dialectal lexeme aнчуткаThe article deals with the etymological analysis of Russ. dial. анчýтка 'devil, demon; Antichrist; hobgoblin, water-sprite, familiar, sylvan; trollop; poor person; pickle; curse'. The precondition is made, that it reflects multipartite derivative: prefix Russ. на-+ radix Russ. чуд- [with secondary -m- (phonetic recording) instead of etymological -д-] + suff. -ка → *начудкa. Being based on the made lexeme analysis, Russ. dial. анчýтка is explained as primordially Russian (!!!) word, which contrarily V. N. Toporov's hypothesis by no means could be compared with the water space birds names. Due to such decision it can not be explained as Baltism either. By virtue of it, determination of the Protobaltic tribes presumptive borders of their residing territory in Russia, according to areal distribution of the word, is not possible.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.