Search results

1

Akcentuacja zapożyczonych leksemów czasownikowych w gwarze staroobrzędowców mieszkających w regionie suwalsko-augustowskim

100%

Paśko-Koneczniak D. A.

Acta Baltico-Slavica

|

2015

|

vol. 39

EN

Stress patterns in loan verb lexemes in the dialect used by the Old Believers living in the Suwałki-Augustów region The aim of the article is to present the stress pattern phenomenon in loan verb lexemes which function in the Russian dialect of the Old Believers from the Suwałki-Augustów Region. In the last decades, the insular dialect, separated from the general Russian language, has been influenced by the Polish language. Such influence is visible, in particular, in the vocabulary, in the form of loan translations and idiomatic expressions. Stress patterns, along with the root vocabulary and the morphological system, still remains one of the indicators of the Russian essence of the dialect. The native vocabulary of the Old Believers’ dialect maintains Russian accentuation patterns. A similar situation is observed in the case of stress patterns in lexemes borrowed from Polish, which undergo a stress accentuation adaptation; that is, they feature a shift in the place of the stress in relation to the source language. In loan verb morphemes, one can notice the pattern of stress which is not fixed and depends upon the morphological form or, sometimes, the paroxitonic stress, which results from the influence of the Polish language. Akcentuacja zapożyczonych leksemów czasownikowych w gwarze staroobrzędowców mieszkających w regionie suwalsko-augustowskim Celem artykułu jest zaprezentowanie zjawiska akcentuacji w zapożyczonych leksemach czasownikowych, funkcjonujących w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców z regionu suwalsko-augustowskiego. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat badana gwara wyspowa, odseparowana od rosyjskiego języka ogólnego, podlega znacznemu wpływowi języka polskiego. Wpływ polszczyzny widoczny jest szczególnie w zasobie leksykalnym w postaci zapożyczeń, kalk i w idiomatyce. Akcentuacja obok rdzennego zasobu leksykalnego i systemu morfologicznego nadal pozostaje jednym z wyznaczników rosyjskości gwary. Rodzimy zasób leksykalny badanej gwary staroobrzędowców zachowuje rosyjski system akcentuacyjny. Podobnie rzecz się ma z systemem akcentuacyjnym w leksemach zapożyczonych z języka polskiego, które podlegają adaptacji akcentuacyjnej, czyli następuje w nich przesunięcie miejsca akcentu w stosunku do języka dawcy. W zapożyczonych leksemach czasownikowych mamy do czynienia ze zmiennością akcentu uzależnioną od formy morfologicznej, niekiedy również z akcentem paroksytonicznym, wynikającym z wpływu języka polskiego.

2

Interferencje składniowe w gwarach wyspowych (na przykładzie rosyjskiej gwary staroobrzędowców z regionu suwalsko-augustowskiego i polskiej gwary mieszkańców Wierszyny na Syberii)

100%

Paśko-Koneczniak D. A.

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

|

2015

|

vol. 50

EN

Syntactic interferences in isolated dialects (on the basis of the Russian dialect of the Suwałki–Augustów region Old Believers and the Polish dialect of the inhabitants of Vershina in Siberia)The aim of the article is to discuss Polish syntactic interferences in the Russian dialect used by the Old Believers and, by analogy, Russian interferences in the Polish dialect of the inhabitants of Vershina. The dialects of the Old Believers living in the Suwałki-Augustów region and the inhabitants of Vershina are island dialects and are subject to the interferences caused by the languages surrounding them, especially on lexical and syntactic levels. In both dialects, in the case of syntactic interferences, we can observe loan translations of many structures, for instance, changes in terms of government, the ways of expressing age, structures with such cardinal numbers as one, two, three and four, the ways of expressing nominal predicates and the temporal relation signifying frequency and repeatability. Such structures do not contribute towards enriching the lexicon of the dialects with new lexemes, yet they indicate the dynamics of changes in them. Interferencje składniowe w gwarach wyspowych (na przykładzie rosyjskiej gwary staroobrzędowców z regionu suwalsko-augustowskiego i polskiej gwary mieszkańców Wierszyny na Syberii)Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie polskich interferencji składniowych w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców i analogicznych rosyjskich interferencji w polskiej gwarze wierszynian. Rosyjska gwara staroobrzędowców z regionu suwalsko-augustowskiego i polska gwara mieszkańców Wierszyny na Syberii są gwarami wyspowymi i podlegają interferencji ze strony języków otoczenia szczególnie na poziomie leksykalnym i składniowym. W gwarach staroobrzędowców i mieszkańców Wierszyny w przypadku interferencji składniowych możemy zauważyć kalkowanie wielu struktur, np. zmiany w zakresie związku rządu, wyrażanie wieku, konstrukcje z liczebnikami głównymi "dwa", "trzy" i "cztery", wyrażanie orzeczenia imiennego, wyrażanie relacji czasowej oznaczającej częstotliwość i powtarzalność. Konstrukcje te nie przyczyniają się do wzbogacenia zasobu leksykalnego gwar o nowe leksemy, ale wskazują na dynamikę zmian w badanych gwarach.

3

Białoruskie elementy językowe w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców mieszkających w regionie suwalsko-augustowskim

100%

Paśko-Koneczniak D. A.

Acta Baltico-Slavica

|

2014

|

vol. 38

EN

Elements of the Belarusian language in the Russian dialect used by the Old Believers living in the Suwałki-Augustów regionThe article deals with the Belarusian elements in the Russian dialect of the Old Believers living in Poland. The Old Believers arrived in Poland in the second half of the 18th century. At present they live in the Suwałki-Augustów region in the north-eastern Poland. They inhabit mostly two villages in the county of Suwałki, namely Gabowe Grądy and Bór, which are very close to each other, and three towns: Augustów, Suwałki and Sejny. The dialect used by the Polish Old Believers represents the western Central Great Russian dialects characterized by akanie, the so-called Pskov group. They share features which are typical of Pskov. The dialect was also influenced by other north-eastern Belarusian dialects, that is, the ones which were closest to the areas originally inhabited by Old Believers, who migrated in phases. After each phase, their dialect came to reflect some new linguistic influences. A large number of lexemes directly borrowed from Polish, or via the Belarusian language, are found in this dialect, which is also characterized by other features common in Belarusian dialects or the Bulgarian language. By way of illustration, they include the following features: the prosthetic j-, prosthetic v-, the occurrence of the endings –im and –ym in the case of singular masculine adjectives in the locative, promotion of the endings –i and –y in the case of the plural masculine and neutral nouns in the nominative, and the occurrence of lexemes borrowed from the Belarusian language. Białoruskie elementy językowe w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców mieszkających w regionie suwalsko-augustowskimArtykuł poświęcony jest problematyce białoruskich elementów językowych w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców mieszkających w Polsce. Staroobrzędowcy pojawili się na terytorium Polski w drugiej połowie XVIII w. Obecnie mieszkają w regionie suwalsko-augustowskim w północno-wschodniej Polsce. Największe skupisko staroobrzędowców znajduje się w dwóch sąsiadujących ze sobą wsiach powiatu augustowskiego – Gabowych Grądach i Borze, oraz w miastach Augustów i Suwałki. Gwara polskich staroobrzędowców należy do narzecza zachodniego środkowowielkoruskich gwar akających, tzw. grupy pskowskiej i charakteryzuje się typowymi cechami pskowskimi. Na gwarę wpływały także północno-wschodnie gwary białoruskie, czyli gwary znajdujące się najbliżej terenów macierzystych staroobrzędowców. Migracja staroobrzędowców była etapowa i po każdym etapie ich gwara odzwierciedlała nowe wpływy językowe. W gwarze widoczna jest duża ilość leksemów zapożyczonych bezpośrednio z języka polskiego lub za pośrednictwem języka białoruskiego. Badana gwara charakteryzuje się cechami wspólnymi z gwarami białoruskimi lub językiem białoruskim, np. protetycznym j-, protetycznym v-, występowaniem końcówek –im, –ym w miejscowniku liczby pojedynczej w przymiotnikach rodzaju męskiego, upowszechnieniem końcówek –i, –y w mianowniku liczby mnogiej rzeczowników rodzaju męskiego i nijakiego, występowaniem leksemów zapożyczonych z języka białoruskiego.

Refine search results

2 Acta Baltico-Slavica

1 Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

3 Paśko-Koneczniak D. A.

2 2015

1 2014

Akcentuacja zapożyczonych leksemów czasownikowych w gwarze staroobrzędowców mieszkających w regionie suwalsko-augustowskim

Interferencje składniowe w gwarach wyspowych (na przykładzie rosyjskiej gwary staroobrzędowców z regionu suwalsko-augustowskiego i polskiej gwary mieszkańców Wierszyny na Syberii)

Białoruskie elementy językowe w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców mieszkających w regionie suwalsko-augustowskim