Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
Culinary lexis in Croatian proverbs, sayings, idioms, songs, and jargon and dialectal formsDishes and food products – the way they are made, their complexity, taste and appearance – are all part of culture and tradition that are created by people feasting at the table. While discussing various everyday issues, they also talk about food – they praise it, complain about it and criticize it. Eating meals with friends and family both in everyday situations and on special occasions creates a special mood. It creates an occasion for confessions, advice, jokes, memories and reflections about life. Various sayings and proverbs, which enrich the culture of a given country or region are brought to life on these occasions. Croatia is not an exception in this regard. Many proverbs and sayings connected with local culinary traditions exist in Croatian. Some of them are known widely throughout the country, others only in certain territories. Numerous proverbs are known throughout Croatia, albeit with a slightly changed imagery.The proverbs presented in my article are found in a dictionary by Josip Kekez, a renowned Croatian paremiologist. It is worth noting that they comprise selected material, which does not cover information present in internet dictionaries. Further in the paper I describe regional proverbs and songs, which are an important element presenting the diversity of Croatian dialects. Each Croatian phrase is accompanied by my Polish translation, which clarifies its meaning. Additionally, I quote other language variants like jargonisms and foreign lexis in culinary vocabulary with a view to present the extraordinary abundance and diversity of Croatian culinary lexis. Słownictwo kulinarne w chorwackich przysłowiach, porzekadłach, frazeologizmach, przyśpiewkach, formach żargonalnych i ludowychPotrawy i artykuły spożywcze, sposób ich sporządzania, złożoność, smak i wygląd są częścią kultury i tradycji, którą tworzą ludzie biesiadujący przy stole. Rozmawiając o różnych codziennych sprawach, mówią też o jedzeniu – chwalą, narzekają czy krytykują. Spożywanie posiłków w gronie rodziny, przyjaciół, zarówno w sytuacji codziennej, jak i uroczystej, tworzy specjalny nastrój. Nadarza się okazja do zwierzeń, porad, żartów, wspomnień i życiowych refleksji. Powstają różne powiedzenia, przysłowia, które wzbogacają kulturę danego kraju czy regionu. Nie inaczej jest w Chorwacji. W języku chorwackim istnieje wiele przysłów i porzekadeł związanych z lokalnymi tradycjami kulinarnymi. Część z nich jest powszechnie znana w całym kraju, niektóre tylko na wybranych obszarach. W całej Chorwacji znane są liczne przysłowia w formie nieco zmienionej w warstwie obrazowej.Zaprezentowane w niniejszym artykule przysłowia i porzekadła zaczerpnęłam ze zbioru Josipa Kekeza, uznanego paremiologa chorwackiego. Należy wziąć pod uwagę, iż jest to materiał wybrany, a w słownikach internetowych notowane są jeszcze inne formacje, których nie będę tu omawiać. Obok form chorwackich podaję w nawiasach polski ekwiwalent w tłumaczeniu własnym, oddający sens całej konstrukcji. W dalszej części opisuję przysłowia regionalne oraz przyśpiewki, które ilustrują różnorodność dialektów chorwackich. Przytaczam także obecne w chorwackiej leksyce kulinarnej inne formy językowe, jak żargonizmy i elementy zaczerpnięte z innych języków, aby ukazać jej niezwykłą różnorodność i bogactwo.
EN
Molisan cuisine (names of dishes) as an example of multiculturalism and multilingualismToday Croats can be found living in many parts of the world. The process of Slavic migrations started in the 7th. Diasporas can be found in Austria, Slovakia, Romania, Czech Republic (Moravia and nowadays Prague), Serbia, Italy, even across the oceans in the USA, South America, RSA and Australia. The Croatian minority in Molise is the smallest Croatian minority in the world. Croatian is spoken there by about 2000 to 2400 people in three isolated mountain communities. They settled in villages, Kruč, Mundimitr and Filić possibly between the 14th and 15th century. Several Turkish invasions took place during this period, so Croats were forced to hide from the Sultan’s armies and they found refuge on the Apennine Peninsula. The country of Croatia, occupied with its battle against the infidels, has forgotten about its fellow countrymen, who had been living in the region of Molis, for a long time. In every day Croatian speech one can hear multiple loan-words. A particular problem can occur when writing some names of dishes which have been passed down but orally only. Molisan-Croatian cuisine and culinary names are part of Croatian cuisine that was created during the time of the Croatian Diaspora. Kuchnia molizańska (nazwy potraw) jako przykład wielokulturowości i wielojęzycznościObecnie Chorwaci żyją na całym świecie. Proces migracji Słowian rozpoczął się już w VII wieku. Ich diaspory możemy odszukać w Austrii, Słowacji, Rumunii, Czechach (na Morawach i w obecnej Pradze) i Serbii, Włoszech, a nawet za oceanem Atlantyckim w USA, południowej Ameryce, RPA i Australii. Najmniejszą chorwacką mniejszością narodową są Molizianie. Językiem chorwackim posługuje się od 2 do 2,4 tysięcy ludzi w trzech odizolowanych społecznościach. Początek osiedlenia się we wsiach: Kruču, Mundimitrze i Filiću określa się na XV–XVI wiek. Okres ten obfituje w najazdy tureckie, kiedy to Chorwaci ukryli się przed armią sułtańską i znaleźli schronienie na Półwyspie Apenińskim. Chorwacja okupowana przez Turków zapomniała o swoich rodakach, którzy żyli w regionie Molise przez dłuższy czas. Język chorwacki pojawia się w mowie potocznej mieszkańców, szczególnie w zapożyczeniach. Szczególnym problemem jest określenie nazw kilku dań, które dotychczas funkcjonowały tylko ustnie. Chorwackomolizańska kuchnia oraz jej nazwy kulinarne są częścią kuchni chorwackiej, która została utworzona w czasach diaspory.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.