Search results

1

Aktywność polityczna szlachty podlaskiej podczas pierwszego bezkrólewia

100%

Kalinowski E.

Kwartalnik Historyczny

|

2016

|

vol. 123

|

issue 2

EN

At the time of the first interregnum (1572-1574) the nobility of the palatinate of Podlasie held a number of conventions, the most important being the palatinate sejmik (dietine) in Drohiczyn on 12 March 1573, which ended with the establishment of a confederation.Members of the nobility from Podlasie, headed by senators and officials had already met twice in 1572 – in September in Mielnik and in November, or possibly December, in Drohiczyn. The resolutions passed at the latter convention (12 March 1573) were modelled on the proclamation from Koło, but took into greater consideration local needs and introduced a number of other corrections. It was decided not only to arrive at the convention by resorting to a levée en masse but also to announce a conscription of those members of the nobility who stayed at home on the day the Sejm was inaugurated. This procedure was directed against the threat posed by the Lithuanians who called for a restoration of Podlasie to the Grand Duchy. At the Sejm session the nobility of Podlasie, together with their counterparts from Mazovia, played a certain role in the election of the French candidate to the throne. The determined stand of the nobility concerning the defence of the affiliation of Podlasie to the Crown determined the solution of the dispute. The 1573 confederation of the nobility from the palatinate of Podlasie, albeit very late in comparison with other parts of the state, remained an accomplishment to which subsequent references were readily made. It expressed strong pro-unification strivings, analogous to those voiced in Mazovia and opposing Prussian and Lithuanian separatism or the conflict between Little Poland and Greater Poland.

PL

Szlachta województwa podlaskiego w czasie pierwszego bezkrólewia (1572–1574) odbyła szereg zjazdów partykularnych. Najważniejszym z nich był zakończony zawiązaniem konfederacji sejmik wojewódzki w Drohiczynie z 12 marca 1573 r.Jeszcze w roku 1572 szlachcice podlascy na czele z senatorami i urzędnikami zebrali się dwukrotnie – we wrześniu w Mielniku i w listopadzie lub grudniu, być może w Drohiczynie. Uchwały ostatniego ze zjazdów, z 12 marca 1573 r., były wzorowane na uniwersale z Koła, jednak w większym stopniu uwzględniały lokalne potrzeby, wprowadzały też inne korekty. Postanowiono nie tylko jechać na elekcję pospolitym ruszeniem, opierając się na „zasadzie 10 włók”, ale zwołać też pod broń szlachtę pozostałą w domach na dzień rozpoczęcia sejmu. To posunięcie wymierzone było przeciwko zagrożeniu ze strony Litwinów, dopominających się powrotu Podlasia do Wielkiego Księstwa. Szlachta podlaska na sejmie wraz z Mazowszanami odegrała pewną rolę w wyborze francuskiego kandydata na tron. Jej determinacja w obronie przynależności koronnej Podlasia wpłynęła na rozstrzygnięcie tego sporu. Konfederacja szlachty województwa podlaskiego z 1573 r., choć w porównaniu z innymi częściami państwa zawarta bardzo późno, stanowiła osiągnięcie, do którego chętnie się potem odwoływano. Była wyrazem silnych dążeń unifikacyjnych, analogicznych do tych na Mazowszu, a przeciwstawnych do separatyzmów pruskiego i litewskiego czy konfliktu na linii Małopolska–Wielkopolska.

2

Pośmiertne formy upamiętniania Kalinowskich herbu Ślepowron z drugiej połowy XVII wieku

100%

Kalinowski E.

Kwartalnik Historii Kultury Materialnej

|

2012

|

vol. 60

|

issue 2

289-296

EN

The article is focused on forms of posthumous commemoration used by members of house Kalinowski with coat of arms Ślepowron, during the second half of 17th century. House of Kalinowski is a family of petty nobility from Kalinowo, one of a many such families in voivodeship of Podlasie. Their commemorative activities could be treated as a typical for that group. Exploration of that issue is based on written and epigraphic sources, which mainly refer to two members of house Kalinowski: Stanisław Samuel (1623-1679) and Szymon (d. 1695). They were soldiers, who thank to military service became richer than most of their neighbours and relatives. Although they changed their status to middle nobility and moved to voivodeship of Cracov, they still were linked with Kalinowo and its parochial church in Kulesze. There is several types of posthumous commemoration, which can be found in sources from the époque. First – by preserving old documents concerning history of their house in local court in Brańsk. Second – by pious foundations to churches or religious orders, especially for parochial church in Kulesze. It was held for holy masses for themselves, their families, ancestors and all of the house Kalinowski. And finally, third – by their own epitaphs on tombs, which main role was to preserve the memory of its founder, his deeds and virtues. It is hard to tell, if there is some signs of petty noblemen’s identity in such activities. Their motivations were probably universal for Polish nobility. But the issue needs further researches.

3

Stanowisko posłów podlaskich w sprawie unii polsko-litewskiej na sejmie brzeskim w 1566 r.

100%

Kalinowski E.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2022

|

vol. 21

|

issue 1

21-49

EN

The article contains an edition of the historical source from 1566 connected with old Polish parliamentarism, so far barely known in historiography, with comprehensive periphrasis of its historical background and its content. It contains a joint position of six envoys elected at the sejmiks of Podlasie to the Sejm of Brześć-on-the-Bug in 1566, expressed on behalf of the nobility remaining in their homes, on the issue of the union of the Grand Duchy of Lithuania with the Kingdom of Poland. The research was based on the broadest possible source base, which included both materials published in print in the 19th, 20th and 21st centuries, as well as archival ones, including the preserved files of castle offices from Podlasie: in Drohiczyn, Mielnik and Brańsk and excerpts from them by Ignacy Kapica. The biographies of the authors of the writing are also presented: Adam Kosiński and Jan Buyno from Drohiczyn Land, Kasper Irzykowicz and Piotr Padkowski from Mielnik Land, Tomasz Owsiany and Wojciech Wyszkowski from Bielsk Land. They were prominent representatives of the local noble elite, almost all of them associated with the judiciary, which in Podlasie was based on Polish law. The source presented here is an interesting draft in many respects, showing the moods and aspirations of the Podlasian nobility several years before the memorable events of 1569: the incorporation of its voivodeship into Poland and the conclusion of the Polish-Lithuanian real union. Placing it in the context of existing knowledge and new findings about the then political situation in Podlasie completes this picture.

PL

Artykuł zawiera edycję mało dotąd znanego w historiografii źródła historycznego z 1566 r., związanego ze staropolskim parlamentaryzmem wraz z obszernym omówieniem tła historycznego i jego treści. Zawiera ono wspólne stanowisko sześciu posłów wybranych na podlaskich sejmikach na litewski sejm w Brześciu nad Bugiem w 1566 r. wyrażone w imieniu pozostałej w domach szlachty, dotyczące kwestii unii Wielkiego Księstwa Litewskiego z Królestwem Polskim. Badania zostały oparte na możliwie szerokiej bazie źródłowej, na którą składały się zarówno materiały wydane drukiem w XIX, XX i XXI w., jak również archiwalne, w tym zachowane akta urzędów grodzkich z terenu Podlasia: w Drohiczynie, Mielniku i Brańsku oraz wypisy z nich autorstwa Ignacego Kapicy. Przybliżono również biografie autorów pisma: Adama Kosińskiego i Jana Buyno z ziemi drohickiej, Kaspra Irzykowicza i Piotra Padkowskiego z ziemi mielnickiej, Tomasza Owsianego i Wojciecha Wyszkowskiego z ziemi bielskiej. Byli to prominentni przedstawiciele lokalnej elity szlacheckiej, niemal wszyscy w chwili wyboru na posła związani z sądownictwem, które na Podlasiu opierało się na prawie polskim. Prezentowane tu źródło to ciekawy pod wieloma względami przekaz ukazujący nastroje i dążenia szlachty podlaskiej na kilka lat przed wiekopomnymi wydarzeniami 1569 r.: inkorporacją jej województwa do Polski oraz zawarciem unii realnej polsko-litewskiej. Umieszczenie go w kontekście dotychczasowej wiedzy, jak i nowych ustaleń o ówczesnej sytuacji politycznej na Podlasiu dopełnia ten obraz.

4

Mokrzeccy na Podlasiu w drugiej połowie XVII i na początku XVIII wieku. Studium historyczno-genealogiczne

100%

Kalinowski E.

Studia Podlaskie

|

2022

|

vol. 30

47-70

EN

The article continues the subject published in the last issue of the journal “Studia Podlaskie”. This study describes the family’s history from the second half of the 17th century to the beginning of the 18th century. The peak of its importance was connected with the activity of the cousins: the cup-bearer of the Bielsk Land, Krzysztof Stanisław (the son of Apollon) and the swordbearer of this land, Stanisław Jan (the son of Archilles). They owed their success to ties with the Branicki family, who after the death of Bogusław Radziwiłł became hegemons in the northern Podlasie.

PL

Artykuł kontynuuje tematykę poruszoną w studium opublikowanym na łamach „Studiów Podlaskich” w poprzednim roczniku pisma. W tej części opracowania ukazane zostały losy rodziny od drugiej połowy XVII do początku XVIII w. Apogeum jej znaczenia wyznaczał okres aktywności stryjecznych braci: cześnika ziemi bielskiej Krzysztofa Stanisława, syna Apollona oraz miecznika tejże ziemi Stanisława Jana, syna Archillesa. Swoje powodzenie zawdzięczali oni związkom z Branickimi, po śmierci Bogusława Radziwiłła hegemonami na północnym Podlasiu.

Refine search results

1 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej

1 Kwartalnik Historyczny

1 Miscellanea Historico-Iuridica

1 Studia Podlaskie

4 Kalinowski E.

2 2022

1 2016

1 2012

Aktywność polityczna szlachty podlaskiej podczas pierwszego bezkrólewia

Pośmiertne formy upamiętniania Kalinowskich herbu Ślepowron z drugiej połowy XVII wieku

Stanowisko posłów podlaskich w sprawie unii polsko-litewskiej na sejmie brzeskim w 1566 r.

Mokrzeccy na Podlasiu w drugiej połowie XVII i na początku XVIII wieku. Studium historyczno-genealogiczne