Search results

1

Matthew’s Theology of Light (Matt 4:15-16; 5,14-16; 6:22-23)

100%

Szymik S.

The Biblical Annals

|

2009

|

vol. 1

|

issue 1

21-34

PL

Autor artykułu, posługując się głównie metodą historii redakcji, omawia trzy teksty pierwszej ewangelii, w których występuje terminologia światła. Najpierw, sięgając do zapowiedzi proroka Izajasza, św. Mateusz ukazał wystąpienie Jezusa w Galilei jako wielką światłość, która oświeca Izraela i ludy pogańskie (Mt 4, 15-16). Następnie został poddany analizie tekst kazania na Górze, w którym uczniowie Jezusa są przedstawieni jako światłość świata; ich światłość winna świecić przed ludźmi (Mt 5, 14-16). Na koniec autor omawia logion Jezusa o oku jako lampie dla ciała, zapewniającym wierzącemu światło wewnętrzne (lux internum) (Mt6,22-28). Analizowane teksty zostały opracowane redakcyjnie przez ewangelistę, zaś „światłość” jest w nich terminem kluczowym. Według autora artykułu można mówić o specyficznej Mateuszowej teologii światła.

2

Proporcja i otwartość w dziele Hellmuta Brucha

100%

Bierwisch H.

Powidoki

|

2020

|

issue 3

26-33

EN

Hellmut Bruch is one of the best known representatives of concrete and constructivist art in Austria. In his works he uses mainly stainless steel as well as fluorescent bright transparent acrylic glass focusing light. Initially he made use of found objects and semi-finished products made of metal, later he used hot-rolled sheets. The consequence of Bruch's growing interest in the effect of light was the rejection of the matt black sheet and a turn towards stainless steel. His works are the result of confrontation with the laws of nature – with what is elementary, fundamental and open. His artistic concepts are determined by the immateriality and proportions. Light as an expression of maximum openness and the Fibonacci sequence lead to infinity in the process of thinking. For Bruch the golden ratio is the basis of harmonic proportions. His interest in the achievements of science and research is connected with the admiration for what is miraculous, wonderful.

3

„A światłość w ciemności świeci...” Konfrontancja światłości z ciemnością w Ewangelii Janowej

100%

Piekarz D.

Verbum Vitae

|

2016

|

vol. 29

251-269

PL

Symbolika światłości i ciemności, dobrze znana autorom Starego Testamentu, występuje szczególnie często w Ewangelii Janowej. Podczas gdy łatwo jest odgadnąć, że dla Jana symbol światła odnosi się do działania Chrystusa w świecie, trudniej jest dokładnie sprecyzować symbolikę – zdecydowanie negatywną – ciemności; opinie komentatorów są bardzo podzielone. Biblijny obraz światła łączy w sobie nierozdzielnie wymiar poznawczy i moralny, światło pozwala poznać Boga, wskazuje drogę do Niego, a zarazem odsłania prawdę o ludzkich czynach, dlatego sprawcy zła unikają światła, ukrywając w mroku swoje czyny. W teologii Janowej męka Jezusa jest ukazana jako czas działania ciemności, jednak jej zwycięstwo jest tylko pozorne i bardzo krótkie: po nocy męki nadchodzi świt zmartwychwstania.

EN

The symbolism of light and darkness, well known to the authors of the Old Testament, appears particularly often in the Gospel according to St. John. While it is relatively easy to guess that for the writer the symbol of light represents the active presence of Christ in the world, it is much harder to identify precisely the symbolism – undoubtedly negative – of the darkness. On this point commentators have differed very much in their opinions. The biblical image of light joins inseparably a cognitive dimension and a moral one: the light allows us to get to know God, marking the way to Him, and at the same time reveals the truth of human deeds. That is why evildoers avoid the light, hiding their deeds in darkness. In the theology of St. John, the Passion of Christ is presented as a time when darkness prevails, yet its victory is only a brief illusion. Following the night of Passion, the dawn of the Resurrection approaches.

4

The sacred in beauty of the building space for meditation, prayer and liturgy

84%

Rabiej J.

Rocznik Teologii Katolickiej

|

2017

|

vol. 16

|

issue 3

EN

Architecture links the pragmatic and metaphysical dimension of the culture. This phenomenon of architecture is particularly visible in sacred buildings. Churches are also the signs of the sacred in the “semiotic landscape” of modern cities. The full meaning of sacred architecture is not only connected with the institutionalised forms of religious cult. The value of location, plan composition, outlines’ shapes, architectural detail make these buildings the reinterpretation of the sacred buildings’ archetypes. In their forms we can interpret the meaning of universal symbols: a road, gate, nave, vault, tower, light and colours. We can find the sequences of these notions in modern buildings which semantic dimension lacks direct references to religion. The attributes typical of churches imitate architectural forms of museums, opera houses, theatres and shopping arcades ... The redefinition in the cultural space is deepened by the signs of “parasacralization” of its areas which have been connected so far with mass culture, entertainment or even commerce or consumption. The ideas of the sacred and beauty – having been redefined for ages – still determine the nature of erected buildings which were religiously inspired. We can identify the elements of these ideas in diverse forms of space which is used for meditation, prayer and liturgy. The symbolic originators of their architecture, which contemporary-wise keep a particular power of message, are light and colours.

PL

Architektura spaja wymiar pragmatyczny z wymiarem metafizycznym kultury. Szczególnie czytelnymi wyrazami tego fenomenu architektury są budowle sakralne. Świątynie są również znakami sacrum w „krajobrazie semiotycznym” współczesnych miast. Pełny sens architektury sakralnej nie wiąże się wyłącznie z instytucjonalnymi formami kultu religijnego. Walory lokalizacji, kompozycje planów, kształty sylwet, detale architektoniczne czynią te budowle reinterpretacjami archetypów budowli sakralnych. W ich formach odczytujemy wymowę uniwersalnych symboli: drogi, bramy, nawy, sklepienia, wieży, światła i kolorów. Sekwencje tych pojęć rozpoznajemy także we współczesnych budowlach, których wymiar znaczeniowy pozbawiony jest bezpośrednich odniesień do religii. Przymioty właściwe świątyniom naśladują formy architektoniczne muzeów, oper, teatrów, galerii handlowych... Przewartościowania w przestrzeni kulturowej pogłębiają obecnie przejawy „parasakralizacji” tych jej obszarów, które dotąd związane były z kulturą masową, rozrywką, czy nawet handlem lub konsumpcją. Idee sacrum i piękno - poddawane od wielu stuleci redefinicjom - wciąż wyznaczają istotę budowli wznoszonych z inspiracji religijnych. Pierwiastki tych idei identyfikujemy w różnorodnych formach przestrzeni, służących medytacji, modlitwie i liturgii. Symbolicznymi kreatorami ich architektury - zachowującymi współcześnie szczególną siłę wyrazu - są światło i kolor.

5

Światło zwycięskie, światło odrzucone. Motyw światła w Iz 1–39

84%

Popko Ł.

Verbum Vitae

|

2016

|

vol. 29

117-148

PL

Poprawnie i głęboko można zrozumieć metaforę tylko w odniesieniu do określonego kontekstu. Artykuł przedstawia teksty z Iz 1–39 (2,5; 4,2-5; 5,20.30; 6,9-10; 9,5-6; 10,17; 26,19; 29,18; 30,26), które posługują się motywem światła. Podobnie jak w starożytnej kulturze bliskowschodniej światło jest skojarzone szczególnie z boskością, osobą króla, zwycięstwem i sprawiedliwymi rządami. W Iz 1–39 światło najczęściej pojawia się w kontekście eschatologii i w znaczeniu poznania, zwłaszcza poznania Boga. Motyw światła, łącząc te dwa podstawowe konteksty, wzbogaca ich interpretację i sugeruje zależność pomiędzy poznaniem Boga i eschatologicznym zwycięstwem.

EN

Any correct and in-depth interpretation of a metaphor necessarily presumes a reference to some definite context. The article presents a collection of texts from Isa 1–39 (2:5; 4:2-5; 5:20.30; 6:9-10; 9:5-6; 10:17; 26:19; 29:18; 30:26) where the motif of light is applied. Its various forms are inspired by the Ancient Near-Eastern cultures, which associate light especially with a divine sphere, king, victory and just rule. In Isa 1–39 light appears both in the eschatological contexts and in connection with the meaning of knowledge, especially knowledge of God. Thus the motif of light links these two fundamental contexts, not only enriching the interpretation of both but also suggesting a direct, causal relationship between knowing God and eschatological victory.

6

Symbolika światła w narracji synoptyków o przemienieniu Jezusa (Mk 9,2-8; Mt 17,1-8; Łk 9,28-36)

84%

Janczak G.

Verbum Vitae

|

2016

|

vol. 29

199-225

PL

Artykuł podejmuję próbę ustalenia znaczenia symboliki światła, która pojawia się w narracji synoptyków o przemienieniu Jezusa. W tej perykopie można wyróżnić następujące elementy związane ze światłem: promieniująca jak słońce twarz Jezusa, lśniąco biała szata oraz świetlisty obłok. Synoptycy wykorzystują metaforę światła, żeby opisać rzeczywistość transcendentną, która ukazuje się wybranym uczniom. Motyw światła w epifaniach stanowi zrozumiałą w żydowskim i hellenistycznym środowiskach oznakę przynależności do świata nadprzyrodzonego. Promieniująca światłość stanowi atrybut boskości Jezusa oraz wskazuje na wywyższenie Jego człowieczeństwa. W synoptycznej narracji o przemienieniu Jezusa można znaleźć wspólne elementy z teofanią na Synaju i promieniowaniem twarzy Mojżesza.

EN

The article deals with the metaphor of light as used in the three synoptic passages recounting the Transfiguration of Jesus. Light was visible to the disciples, thus the Transfiguration had an external character, expressed in the dazzling white clothing of Jesus and the radiance of his face as the sun. The synoptic Gospels’ symbolism of light is based on OT traditions such as the Mosaic theophany on Sinai and the apocalyptic vision of the Son of Man in Dn 7. By the term light (and semantically related words) the Gospel writers attempt to describe the transcendent reality which is manifested to selected disciples. The shining radiance of the transfigured Jesus, as well as the dazzling white garment, both serve to reveal Him as a heavenly figure. The symbolism of light as used in this pericope projected a divine attribute, a meaning fully comprehensible within the Jewish and Greek worlds: The bright radiance of the transfigured Jesus is an unmistakable element of His glory.

7

Motyw gwiazdy w Ewangelii według św. Mateusza (2,1-12)

84%

Mielcarek K.

Verbum Vitae

|

2016

|

vol. 29

175-197

PL

Obraz gwiazdy w Ewangelii św. Mateusza był wielokrotnie komentowany przez egze¬ge-tów. Dawniejsze wyjaśnienia oparte na astronomicznych zjawiskach tylko w pewnym stopniu mogą przyczynić się do zrozumienia opowiadania. Inne interpretacje wspominają o starożytnych wierzeniach o gwieździe ukazującej się podczas narodzin ważnych ludzi, ale i one mogą pełnić funkcję jedynie naukowej hipotezy. Nie rozstrzygając dyskusji na temat historycznego tła wydarzeń opisanych w opowiadaniu Mateusza, warto przyjrzeć się bliżej znaczeniu frazy en tē anatolē. Bogata panorama staro¬testa¬mentowych tekstów i powiązania między czasownikiem anatellō (LXX) i jego hebrajskim odpowiednikiem zāraḥ ukazują szerszy kontekst i nowe możliwości jej rozu¬mie¬nia. Zaproponowane wyjaśnienie wspiera waga narracyjnej funkcji gwiazdy w opowiadaniu, w którym magowie prowadzeni jej światłem docierają do nowo narodzonego Króla.

EN

The star image in the Gospel of Matthew has been repeatedly commented upon by many scholars. Some older interpretations, based on various known astronomical phenomena, have proved of limited use in terms of understanding the passage. There are some other explanations that depend upon ancient beliefs about stars appearing at the time an important person comes into the world. All these solutions, however, represent no more than scientific or historical hypothesis. Without entering into historical discussions about stars or the beliefs of ancient generations in the Middle East, the author of the paper proposes to look afresh at one enigmatic phrase in the Matthean story: en tē anatolē. A rich panorama of Old Testament quotations, which serve to connect the verb anatellō (LXX) with its Hebrew equivalent zāraḥ, reveal a wider context and thus some new possibilities for our understanding of the phrase. The author’s explanation is supported by an important narrative function of the star within the story, where the magi seeing its light are led to the newborn King.

8

Światłość w ciemności świeci i ciemność jej nie zaskoczyła / nie przyłapała”. Narracyjne uzasadnienie nowego tłumaczenia J 1,5

84%

Grochowski Z.

Studia Elbląskie

|

2016

|

vol. 17

119-133

DE

Das Verb καταλαμβάνω bei Joh 1,5 ist in der Regel als „erfassen” und „ergreifen” übersetzt. Aber dieses Wort ist anders verstanden bei Joh 12,35 (als „überfallen”, „überraschen”, „hereinbrechen”) obwohl in beiden Fällen dasselbe Subjekt ist: „die Finsternis”. In der Wahrheit handelt es sich um ein anderes Objekt: bei Joh 1,5 ist es „das Licht” und bei Joh 12,35 – „die Leute”. Nach der Meinung vom Autor dieses Artikels, kann man eine Idee zu entdecken unerwartet „überrascht” / „ertappt” zu sein auch bei Joh 1,5. Der Logik der Erzählung von Johannesevangelium und vor allem eine Szene von Gefangennanhme Jesus bei Joh 18,1 – 14, begründet dieser Übersetzung.

EN

The verb καταλαμβάνω is usually translated in Jn 1:5 as to „comprehend”, „overpower”, „overcome”. The same word, however, in Jn 12:35 is understood differently (as to „comeupon”, „overtake”, ecc.), although in both cases the subject is the same: „the darkness”. To be frank the object is different: in Jn 1:5 it is „the light”, in Jn 12:35 – „the people”. But by the opinion of the author of the article it is allowed to discover the idea of to „surprise” / „catch” / „come upon” / „overtake” also in Jn 1:5. The logic of the narrative of the Gospel of John and especially the scene of the Arrest of Jesus (Jn 18:1 – 14) authorizes this (a littleinnovatory) translation.

9

„Umysł widzący swoje światło” w nauce duchowej Ewagriusza z Pontu

84%

Misiarczyk L.

Verbum Vitae

|

2016

|

vol. 29

273-295

PL

Ewagriusz z Pontu w swojej nauce duchowej przedstawia tzw. „modlitwę czystą”, która jest modlitwą nie tylko pozbawioną jakiegokolwiek kontaktu z rzeczami materialnymi, ale również z jakimkolwiek materialnym wyobrażeniem nous. Taki rodzaj głębokiej modlitwy jest jednocześnie źródłem poznania Boga. Umysł (nous), który osiąga stan tak głębokiego oczyszczenia podczas modlitwy doświadcza światła Bożego i widzi siebie jako świecący. Ewagriusz precyzuje, że umysł widzi siebie samego w kolorze szafiru lub nieba a niekiedy jako gwiazdę. Badacze jego pism od lat zastanawiają się czy według niego to światło pochodzi od samego umysłu czy też od Boga. Mnich z Pontu, jak się wydaje, łączy te dwa światła ze sobą uważając je jednak za oddzielone. Światło własne nous jest tylko odbiciem światła Bożego jak księżyc odbija światło słońca. Choć umysł nie jest źródłem swego światła, to jednak jego światło jest realne. W chwilach głębokiego duchowego zjednoczenia z Bogiem Jego światło oświeca ludzki nous i go przemienia w świecący i widzący światło.

EN

The monk Evagrius of Pontus (345-399 AD) presents in his spiritual doctrine the concept of "pure prayer", that is, prayer not only devoid of any contact with material things but also divorced from any concrete image in the nous (i.e., the mind or intellect). This type of deep prayer becomes a source for the knowledge of God. Upon reaching this state of deep purification, the nous experiences during prayer the light of God and also perceives himself as radiant. Evagrius specifies that the nous sees itself in the color of the sapphire or in sky-blue, or even as a star. Scientists for a long time asked themselves whether, for Evagrius, this light originated within the mind itself, or came from God. It seems that monk of Pontus joins these two lights together, although considering them always as separate. The light of nous itself is but a reflection of the divine light, in the same way that the moon reflects the light of the sun. Even if the nous is not the source of its own light, nevertheless its light is real. In a time of deep spiritual union with God, His light illuminates the human nous and turns it into radiance.

10

Między impresją a Ideą. (Nie)zauważalne transgresje świetlne w tatrzańskiej poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera

84%

Bajda J.

Góry, Literatura, Kultura

|

2017

|

vol. 11

165-178

EN

The article is devoted to an analysis of the category of light in Kazimierz Przerwa-Tetmajer’s Tatra lyrics. The category is not unequivocally defined by the poet, nor is it combined by him with one natural source, yet in the case of the Tatra lyrics discussed in the article, it always appears in strictly defined types of images. According to the present author, the most intriguing, in terms of her perspective of interpretation, is the balancing between various ways of shaping poetic compositions by means of light. Thanks to the light transgressions referred to in the title, Tetmajer’s luminism serves varied aesthetic as well as semantic and ideological functions in creating mountain landscapes. In the article the author reconstructs how Tetmajer introduces light into his Tatra poems and points to three main types of the category: romantic-realistic (making the mountain space dramatic and theatrical), impressionistic-ornamental and symbolic (sensualist concepts of perceiving reality) as well as ideological-philosophical (context of idealistic and pessimistic philosophies).

11

Światło w symbolice chrzcielnej na podstawie katechez Jana Chryzostoma

84%

Grzywa A.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2021

|

vol. 41

|

issue 2

61-72

EN

The article presents the use of the symbolism of light in John Chrysostom’s catechesis addressed to catechumens and neophytes. It shows how the catechist from Antioch describes the baptismal celebration as well as those who attend it. It also emphasizes the tasks that Chrysostom places before the newly baptized members of the Church community, using the symbol of light in their context and juxtaposing it with the opposition light–dark.

PL

Artykuł przedstawia wykorzystanie symboliki światła w katechezach Jana Chryzostoma skierowanych do katechumenów i neofitów. Ukazuje, w jaki sposób katecheta z Antiochii opisuje celebrację chrzcielną, a także tych, którzy do niej przystępują. Podkreśla również zadania, jakie Chryzostom stawia przed nowo ochrzczonymi członkami wspólnoty Kościoła, używając przy tym w ich kontekście symbolu światła i zestawiając go z porównaniem światło – ciemność.

12

Gdy światło zmaga się z ciemnością. Symbolika światła w Mt 28,1-10

84%

Rosik M.

Verbum Vitae

|

2016

|

vol. 29

227-250

PL

Autor artykułu bada znaczenie symbolu światła w opisie chrystofanii (Mt 28,1-10). W pierwszej części kreśli zasadnicze rysy symboliki światła w tradycji biblijnej i pozabiblijnej Izraela, w drugiej natomiast stara się odczytać właściwe znaczenie owego symbolu w Mateuszowym opisie wydarzeń przy pustym grobie Jezusa. Zgodnie z wyznaczoną strukturą perykopy najpierw ukazuje, w jaki sposób rozumieć symbolikę świtu, błyskawicy i bieli w pierwszej części opisu chrystofanii (Mt 28,1-4). Analizując drugą część Mateuszowego opisu (Mt 28,5-10), odnosi się do motywów starotestamentowych, nawiązując do motywu „wyjścia” (exodusu) i analizując zabieg redakcyjny ewangelisty, by ukazać Jezusa w roli Mojżesza.

EN

The Gospel of St Matthew was addressed to the Christians of Jewish origin. Further, the symbol of light often appears within Jewish biblical and extra-biblical traditions (apocrypha, pseudoepigrapha, Qumran literature, Josephus). It is not surprising, then, to find it present also in Matthew’s description of both the empty tomb of Jesus and the Christophany which follows (Mt 28:1-10). In the article, the author examines the meaning of the symbol of light as it is employed in this passage.

13

Eschatologiczna perspektywa biblijnego święta Sukkot

83%

Jędrzejewski S.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2008

|

vol. 61

|

issue 3

PL

Sukkot is a festival that occurs in autumn and finishes the agricultural cycle of holidays in the Old Testament. It reflects divine care of his own people. In the eschatological texts of the Old Testament, the term “Sukkot” refers to a new, changed reality. Prophet Ezekiel recognizes only two holidays in eschatological times: Pesach and Sukkot. Zechariah leaves only one term “Sukkot” and connects it with a general concept of the conversion of all nations to God in Jerusalem. Jesus gives the eschatological significance to the meaning of Sukkot when he refers to himself in the texts of the New Testament (Mt 17: 1–8; 21: 1–9; 33–34; Mk 9: 2–8). In theological sense Jesus becomes “sukka” – “the shelter.” Eschatological meaning of Sukkot fulfills itself in a gift of salvation in Jesus and through Jesus. He becomes the climax of salvation. Jesus is the eschatological, ritual and theological meaning of shelter, water and light.

14

Blanc, lux et lumen dans la poésie de Czesław Miłosz

71%

Renouf M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2019

|

vol. 55

|

issue 4

409-425

PL

Biel i jej niezliczone niuanse jest ważnym motywem kolorystycznym w poezji Czesława Miłosza. Wbrew zapewnieniom samego poety, który wymienia swoje ulubione kolory w opozycji do bezbarwnej bieli, ta ostatnia ma ogromne znaczenie i co najmniej kilka funkcji w jego dziele. W pierwszej części tego artykułu przeprowadzam rodzaj dokładnego przeglądu tych wierszy, w których pojawia się semantyka bieli; w drugiej części dokonuję pracy strukturyzacji, proponując rozróżnienie między bielą jako antykolorem o zdecydowanie negatywnej konotacji (śmierć, zniszczenie, zagłada) a bielą jako zjawiskiem świetlnym o konotacji pozytywnej (Lumen jako symbol boskości i lux jako symbol świata).

EN

The use of the colour white, as with other colours evoked by Czesław Miłosz, is not the result of conscious elaboration (technical, philosophical or mystical). Instead, it seems that the colours belong to another level of thought; they are not chosen, they choose us. However, and this is the object of my demonstration, white and its various nuances structure Miłosz’s work. This work, which has been called the “wonderful mess” due to the many antithetical and apparently disparate themes with which it overflows, has already been explored using several critical approaches and following various common threads. Here, my chosen common thread is the colour white.

15

Lapides vivi, Deus est lux, ecclesia est paradisus – kościół cysterski w średniowieczu nośnikiem znaczeń symbolicznych

67%

Nowiński J.

Architectus

|

2016

|

issue 2(46)

25-39

PL

Kościół cystersów, ukształtowany w początkowym okresie formowania zakonu, z prostymi rozwiązaniami architektonicznymi i wyposażeniem, odzwierciedlał cysterską duchowość i liturgię – jego architekturę i wnętrze kształtowała zakonna tradycja i obecne w niej treści duchowe. W oparciu o cysterskie źródła, ze szczególnym wskazaniem na mistyczne treści obecne w nauczaniu św. Bernarda z Clairvaux (zwłaszcza w cyklu jego kazań: In dedicatione ecclesiae), w artykule zostały zaprezentowane znaczenia symboliczne, których wyrazicielem stały się architektura i wyposażenie średniowiecznych świątyń cysterskich. Liturgia sprawowana przez mnichów w tradycji zakonnej cystersów była postrzegana w jedności z liturgią niebiańską, celebrowaną przez aniołów przed tronem Boga. Takie rozumienie liturgii wpłynęło na symboliczną interpretację kościoła klasztornego. Ziemska świątynia, zbudowana z „żywych kamieni” (lapides vivi) – zakonników, którzy ją uświęcają swoją świętością, stanowi mistyczną jedność ze świątynią Boga w niebie i liturgią niebiańską celebrowaną przez aniołów (officium divinum in conspectu Dei et angelorum). Obecność Boga w kościele cysterskim symbolizowało światło słońca, w szczególny sposób obecne w przestrzeni sanctuarium, a kompozycja okien w szczytowej ścianie prezbiterium w symboliczny sposób wyrażała prawdę o jedności i troistości osób Trójcy Świętej. Symbolika świątyni cysterskiej znalazła bogaty wyraz w wystroju i wyposażeniu jej wnętrza interpretowanego jako Raj (ecclesia est Paradisus). Mistyczne i symboliczne znaczenia kościoła klasztornego kształtowały m.in. sens ideowy i ikonografię detalu architektonicznego, monumentalnych krucyfiksów nad przegrodą chóru (arbor vitae), dekoracji stalli (m.in. motyw winnej latorośli) oraz nastaw głównych ołtarzy, ze szczególnym wskazaniem na nastawy typu relikwiarzowego.

EN

With its simple architectural solutions and furnishing, a Cistercian church shaped at the early stage of the Order’s formation, conveyed Cistercian spirituality and liturgy, its architecture and interior having been formed by the Order’s tradition and the spiritual contents it entailed. Based on the Cistercian sources, with a particular emphasis on the mystical elements present in the teaching of St Bernard of Clairvaux (especially in his homily series In Dedicatione Ecclesiae), symbolic meanings as expressed in the architecture and furnishing of mediaeval Cistercian churches are analyzed. Liturgy performed by monks in the monastic tradition of the Cistercians was perceived in unity with heavenly liturgy, celebrated by angels before God’s throne. Such understanding of liturgy had an impact on the symbolic interpretation of a monastic church. The earthly Church built of “living stones” (lapides vivi): monks, who sanctified it with their holiness, constituted a mystical unity with God’s Church in Heaven and heavenly liturgy celebrated by angels (officium divinum in conspectu Dei et angelorum). God’s presence in a Cistercian church was symbolized by sunlight, particularly present within the space of the sanctuarium, while the window composition in the presbytery gable wall symbolically expressed the truth of the unity and the Trinitarian character of the persons of the Holy Trinity. The symbolism of a Cistercian church was richly expressed in the décor and furnishing of its interior interpreted as the Paradise (ecclesia est Paradisus). Mystical and symbolic meanings of a monastic church shaped, among others, the ideological and iconographic sense of an architectural detail, monumental crucifixes above the rood screen (arbor vitae), choir stalls’ decoration (e.g. vine motif), as well as high altar retables.

16

Światło jako symbol mądrości i Prawa w Księdze Mądrości

67%

Zieliński M.

Verbum Vitae

|

2016

|

vol. 29

99-115

PL

Artykuł analizuje znaczenie oraz symboliczny sens światła w Księdze Mądrości. Mądrość opisywana w Mdr 6,10 jest interpretowana nie jako cenniejsza od światła, ale jako światło, które jest przewodnikiem dla mędrca oraz symbolem Bożej mądrości. Szukając tekstów, które byłyby pomocne w głębszym zrozumieniu znaczenia światła, autor artykułu odsyła do Mdr 18,1-4, gdzie podkreśla się szczególne znaczenie światła oraz jego głęboki związek z prawem Mojżeszowym. To objawione prawo jest przedstawiane jako światło mądrości Bożej, które będzie przekazane innym narodom. Centralna pozycja tego tekstu w strukturze końcowej części księgi (Mdr 16–19) podkreśla znaczenie światła prawa. Jednocześnie zostaje wyeksponowana jego niezniszczalna, niezmienna natura, która czyni to prawo fundamentem życia religijnego.

EN

In the present article, the author analyzes the meaning and symbolic sense of light in the Book of Wisdom. The Wisdom in Wis 7:10 is interpreted not as superior to light but rather as a light which is a guide for the sage and a symbol of the wisdom of God. In pursuit of a deeper comprehension of this text, the author points to Wis 18:1-4 as important in developing the sense of light, and in particular the strong connection between light and the Jewish Law – the supreme light of wisdom that God gave to all the nations. The central position of these verses within the unit of Wis 16–19 points out the absolute importance of the Law, which is described as a true light. At the same time, the writer of the Book of Wisdom emphasizes the importance of the Law as imperishable and unchangeable, a cornerstone of religious life.

17

Światło jako obiekt przekładu intersemiotycznego (o audiodeskrypcji "Solaris" i "Stalker" Andrieja Tarkowskiego

67%

Mocarz-Kleindienst M. B.

Przegląd Rusycystyczny

|

2023

|

issue 3 (183)

59-71

PL

W artykule podjęto próbę analizy werbalnych eksponentów światła w audiodeskrypcji – usłudze socjalnej dla osób niewidomych i słabowidzących – do dwóch filmów Andrieja Tarkowskiego: „Solaris” i „Stalker”. Udowodniono, że następujące obiekty widoczne na ekranie mają swoje werbalne reprezentacje w AD: źródło oświetlenia, oświetlenie naturalne jako sygnał pory dnia, blask jako odbicie promieni świetlnych, otwór w pomieszczeniu jako miejsce przemieszczania się światła, materia wytwarzająca światło, technika prezentacji obrazu w kadrze. Środkami językowymi są pojedyncze leksemy z semantyką światła, czasowniki, kolokacje. Wśród figur stylistycznych wyróżniono: synestezję, wyrazy kontrasty, metafory i porównania. Badania wykazały kumulatywność opisu światła w krótkich odcinkach czasu.

RU

В настоящей статье предпринята попытка проанализировать вербальные показатели света в аудиодескрипции – социальной услуге для слепых и слабовидящих – к двум фильмам Андрея Тарковского: „Солярис” и „Сталкер”. Было доказано, что следующие объекты, замечаемые на экране, имеют свои вербальные репрезентации в АД: источник освещения, естественное освещение как сигнал времени, сияние как отражение световых лучей, отверстие в комнате как место прохождения света, светопроизводящая материя, техника представления изображения в кадре. Языковыми средствами являются отдельные лексемы с семантикой света, глаголы, словосочетания. Среди стилистических фигур были выделены: синестезия, контрастные выражения, метафоры и сравнения. Исследование показало кумулятивный характер описания света в коротких отрезках времени.

EN

This paper attempts to analyze the verbal exponents of lighting in audio description - a service for the blind and visually impaired - for two films by Andrei Tarkovsky: Solaris and Stalker. An analysis was carried out of the designators fixed in the frame and receiving their verbalized equivalents in the audio description. These include the source of artificial illumination visible in the frame, the source of fire as heat-emitting and light-emitting energy, natural lighting as the effect of solar radiation, and radiance as the reflection of light rays. The linguistic exponents and stylistic figures used in intersemiotic translation were then analyzed. The linguistic means are single lexemes with the semantics of light, qualitative adjectives, verbs, and collocations. Among the stylistic figures, the following were distinguished: synesthesia, contrastive expressions, metaphors, and comparisons. The research showed the cumulative nature of the description of light in short segments.

18

Chrystus - "święcąca gwiazda poranna" (Ap 22,16) we wczesnochrześcijańskiej literaturze i sztuce

67%

Dobrzeniecki T.

Vox Patrum

|

1983

|

vol. 4

49-63

FR

L’auteur de l’artlcle s’efforce de montrer comment l’expression blblique: "Etoile radieuse du matin".

19

Metaforyka związana z pojęciami światła i ciemności w sowieckim ideologicznym subdyskursie o kulturze w latach 1953–1957 na materiale gazety „Prawda”

67%

Zemszał P.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2017

|

vol. 29

EN

Metaphors of light and darkness belong to the most salient ways of introducing and maintaining the Manichean division into US and THEM in many kinds of discourse, including the Soviet ideological discourse on culture in the period of de-Stalinisation. The present study investigates about 400 articles on cultural matters published in the years 1953--1957 in the newspaper Pravda, characterised, among others, by a confrontational stance connected with the political and cultural turning point of the period. It deals with the metaphors of light and darkness as these were used in the then Soviet cultural propaganda. The study reveals that the metaphors were used as a means of controlling the country’s cultural life and that their application was no different from old patterns employed already in Ruthenian writings. They were harnessed to express the categories crucial to the authors the central management of culture, the leading role of certain individuals and circles in creating culture, the superiority of OUR culture over THEIRS, etc. By referring to archetypical notions the author made sure that the propagandist tricks were effective.

PL

Metaforyka związana z pojęciami jasności i ciemności należy do najbardziej wyrazistych narzędzi służących wprowadzaniu i podtrzymywaniu manichejskiego podziału na swoich i obcych w wielu dyskursach, w tym również w sowieckim ideologicznym dyskursie o kulturze okresu tzw. odwilży. Analizie poddano około 400 tekstów o tematyce kulturalnej, publikowanych w latach 1953–1957 w gazecie „Prawda”, które charakteryzują się m.in. konfrontacyjnym charakterem związanym z przesileniem politycznym oraz kulturalnym w epoce poststalinowskiej. Artykuł jest próbą analizy funkcjonowania metaforyki związanej z pojęciami światła i ciemności w sowieckiej propagandzie kulturalnej tego okresu. Okazuje się, że metaforyka ta pełniła ważną rolę w próbach odgórnego sterowania życiem kulturalnym kraju oraz że sposoby jej zastosowania bynajmniej nie odbiegają od najdawniejszych wzorców znanych piśmiennictwu ruskiemu. W badanym dyskursie metafora światła i ciemności pozwalała na wyrażenie istotnych kategorii, na których promocji zależało jego autorom centralizm zarządzania kulturą, przewodnia rola określonych jednostek i środowisk kulturalnych w kreowaniu kultury, wyższość kultury swoich nad kulturą obcych itd. Poprzez odwołanie się do pojęć archetypowych nadawca zyskiwał gwarancję skuteczności tego typu oddziaływania.

20

„Nie idziesz przez pustkę”. Fenomenologiczne doświadczenie świata w wierszach Czesława Sobkowiaka

67%

Szott M.

Świat Tekstów. Rocznik Słupski

|

2015

|

issue 13

71-82

EN

Summary One of the most recognizable poets of Lubusz Land, Czesław Sobkowiak, is possessed of remarkable sensitivity when it comes to perceptions of nature. His search for the essence and truth of existence places his work in the area of phenomenological influences. Since the poet’s focus is firmly on natural environment, that variety of phenomenology could be called as ecophenomenology. That sensitivity can be described by means of the following defining terms: the essence of the quotidian can be reached via illumination; change of perspective is a technique for achieving epiphany; one is included in the mystery of existence by light; reality is perceived in motion; the perspective from which to write is geocentric; and, humanity and nature are in a chiasmatic relation to each other.

Refine search results

Matthew’s Theology of Light (Matt 4:15-16; 5,14-16; 6:22-23)

Proporcja i otwartość w dziele Hellmuta Brucha

„A światłość w ciemności świeci...” Konfrontancja światłości z ciemnością w Ewangelii Janowej

The sacred in beauty of the building space for meditation, prayer and liturgy

Światło zwycięskie, światło odrzucone. Motyw światła w Iz 1–39

Symbolika światła w narracji synoptyków o przemienieniu Jezusa (Mk 9,2-8; Mt 17,1-8; Łk 9,28-36)

Motyw gwiazdy w Ewangelii według św. Mateusza (2,1-12)

Światłość w ciemności świeci i ciemność jej nie zaskoczyła / nie przyłapała”. Narracyjne uzasadnienie nowego tłumaczenia J 1,5

„Umysł widzący swoje światło” w nauce duchowej Ewagriusza z Pontu

Między impresją a Ideą. (Nie)zauważalne transgresje świetlne w tatrzańskiej poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera

Światło w symbolice chrzcielnej na podstawie katechez Jana Chryzostoma

Gdy światło zmaga się z ciemnością. Symbolika światła w Mt 28,1-10

Eschatologiczna perspektywa biblijnego święta Sukkot

Blanc, lux et lumen dans la poésie de Czesław Miłosz

Lapides vivi, Deus est lux, ecclesia est paradisus – kościół cysterski w średniowieczu nośnikiem znaczeń symbolicznych

Światło jako symbol mądrości i Prawa w Księdze Mądrości

Światło jako obiekt przekładu intersemiotycznego (o audiodeskrypcji "Solaris" i "Stalker" Andrieja Tarkowskiego

Chrystus - "święcąca gwiazda poranna" (Ap 22,16) we wczesnochrześcijańskiej literaturze i sztuce

Metaforyka związana z pojęciami światła i ciemności w sowieckim ideologicznym subdyskursie o kulturze w latach 1953–1957 na materiale gazety „Prawda”

„Nie idziesz przez pustkę”. Fenomenologiczne doświadczenie świata w wierszach Czesława Sobkowiaka