Search results

1

The constitutional standing of philosophical and non-religious beliefs in Bulgaria

100%

Belov M.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2023

|

vol. 26

33-54

PL

Przedmiotem rozważań zawartych w niniejszym artykule jest wolność przekonań światopoglądowych i niewyznaniowych w Bułgarii. Ukazano w nim konstytucyjne podstawy tej wolności zarówno we współczesnym systemie konstytucyjnym, bazującym na Konstytucji z 1991 r., jak i w bułgarskiej historii konstytucyjnej oraz poprzednich ustawach zasadniczych – Konstytucjach z 1879, 1947 oraz z 1971 r. Badaniami objęto prawne i socjologiczno-prawne aspekty wolności przekonań światopoglądowych i niewyznaniowych, a stawiane pytania dotyczą roli ideologii normatywnych w zsekularyzowanym kontekście – w tym przypadku, wyraźnie świeckim społeczeństwie Bułgarii. Autor wykazuje istnienie związku pomiędzy wolnością przekonań światopoglądowych i niewyznaniowych oraz wolnością religii. Uwaga skoncentrowana jest na takich przekonaniach światopoglądowych i niewyznaniowych, które mają charakter zorganizowany. Wyjaśnia się przy tym przyczyny, dla których wolność przekonań światopoglądowych i niewyznaniowych jest chroniona z wykorzystaniem konstrukcji prawa przysługującego jednostkom, a nie prawa kolektywnego. Osobne uwagi poświęcono praktycznym problemom, które związane są z wyznawaniem omawianych przekonań w Bułgarii.

EN

This paper explores freedom of philosophical and non-religious beliefs in Bulgaria. It outlines the constitutional framework of this freedom both in the contemporary Bulgarian constitutional model based on the current 1991 Constitution and in Bulgarian constitutional history as well as previous fundamental laws – the 1879, 1947, and 1971 Constitutions. The paper explores both the legal and socio-legal aspects of freedom of philosophical and non-religious beliefs, analysing the role of normative ideologies in the context of secularism – specifically, the largely secular Bulgarian society. The paper demonstrates the relationship between freedom of philosophical and non-religious beliefs and freedom of religion in Bulgaria. Attention is devoted to organised philosophical and non-religious beliefs. The article explains why freedom of philosophical and non-religious beliefs is protected as an individual and not as a collective right. The paper also explores the practical problems of the philosophical and non-religious beliefs in Bulgaria.

2

Stosunki państwo - Kościół w dwudziestoleciu III RP i w perspektywie następnych dekad

80%

Szostkiewicz A.

Przyszłość. Świat-Europa-Polska

|

2011

|

issue 2

146-161

PL

Relacje kościelno-państwowe po 1989 r. były efektem przyjętej przez nowe demokratyczne elity koncepcji niekonfliktowej koegzystencji z Kościołem i restytucji jego materialnej bazy. Katolicyzm polski umocnił swą pozycję instytucjonalną i pozostał, mimo pewnych wahań, znaczącą siłą wpływu społecznego i politycznego. Nadal wywiera przemożny wpływ kulturowy. Z drugiej strony postępują oddolne przejawy sekularyzacji towarzyszące w Europie systemowi demokratycznemu i mechanizmom rynkowym. W perspektywie nadchodzących dekad nie należy się spodziewać radykalnej zmiany tego paradygmatu.

EN

Church-state relations in Poland after the democratic transformation in 1989 were shaped by the new democratic elites acting on the principle of non-antagonizing coexistence with the Roman Catholic Church as well as the restitution of its property and infrastructure. As a result, Polish Catholicism consolidated its institutional position, while remaining, albeit with some turbulences, a significant force of social and political influence. It is still an overwhelming cultural force. On the other hand, a grass root secularization makes progress within society, due to both democratic and market reforms. However, one should not expect a radical change in the decades to come.

3

Varieties of Humanism for a Secular Age: Charles Taylor’s Pluralism and the Promise of Inclusive Humanism

80%

Schoenberg P. W.

Roczniki Filozoficzne

|

2016

|

vol. 64

|

issue 4

167-197

EN

I argue that Taylor’s engagement with secularity demonstrates his deep concern for preserving key humanist insights, an abiding commitment to moral pluralism, and the sincerity of his religious faith. Taylor insists on transcendence as the best hope for securing the continued commitment to the moral legacy of humanism in the west, but while he personally advocates a renewed Christian humanism, his notion of transcendence is amenable to other interpretations, including non-religious options, and so allows for a potential overlapping consensus on humanism from what Taylor calls the “transformation perspective.”

PL

Staram się dowieść, że zaangażowanie Taylora w badania nad świeckością świadczy o głębokim zatroskaniu tego filozofa o ocalenie kluczowych wglądów humanizmu, o jego trwałym opowiedzeniu się za moralnym pluralizmem, a także o autentyczności jego wiary religijnej. Taylor kładzie nacisk na transcendencję jako dającą najlepszą nadzieję, że przyjęcie moralnego dziedzictwa humanizmu będzie kontynuowane w kulturze Zachodu. Osobiście jest on zwolennikiem odnowy chrześcijańskiego humanizmu, jednak jego pojęcie transcendencji pozostaje otwarte również na inne interpretacje, łącznie z opcjami poza obszarem religii, zatem dopuszcza ono potencjalny konsens ogarniający różne odmiany humanizmu w perspektywie, którą Taylor nazywa „perspektywą przekształcenia”.

4

Świeckość jako podłoże rozumienia – zarys stanowiska Charlesa Taylora

80%

Barnat D.

Diametros

|

2013

|

issue 36

1-26

PL

W artykule przedstawiam nowatorskie podejście do problematyki świeckości zaproponowane przez Charlesa Taylora. Na początku rozważań, za José Casanovą, dokonuję rozróżnienia pomiędzy trzema porządkami rozważań: (a) pojęciem świeckości i sekularyzacji; (b) teoriami sekularyzacji; (c) sekularyzmem. Następnie przedstawiam trzy wyróżnione przez Taylora rozumienia świeckości: (a) świeckość jako emancypacja sfer publicznych; (b) świeckość jako upadek praktyk i wiary; (c) świeckość jako "podłoże rozumienia" (resp. "warunki wiary"). Szczególną uwagę zwracam na ostatni wymiar świeckości, gdyż odzwierciedla on oryginalny wkład, jaki Taylor wniósł do debaty nad świeckością. Rekonstruując myśl Taylora wskazuję na trzy elementy decydujące o świeckim charakterze podłoża rozumienia ("refleksyjność", "immanentna rama", "zanik perspektywy przemiany"). Na koniec próbuję wskazać wady i zalety podejścia Taylora.

EN

In this paper I present Charles Taylor’s innovative approach to the issue of secularity. Following José Casanova, I distinguish three layers of analysis: (a) the notion of secularity and secularization; (b) theories of secularization; and (c) secularism. In further discussion I point out three senses of secularity used by Taylor: (a) secularity as an emancipation of public spheres; (b) secularity as a decline in religious practice and belief; (c) secularity as a background understanding (or as conditions of belief). I concentrate particularly on the last dimension due to the fact that it reflects the originality of Taylor’s account. In the next stage the three elements which decide about the secular character of the background understanding are presented ("reflexivity", "the immanent frame", and "the decline of the transformation perspective"). Finally I try to point out the pros and cons of Taylor’s approach.

5

Przedsiębiorstwo i wspólnota pracy

80%

Maggi-Germain N.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2022

|

vol. 2(XXII)

277-296

EN

For several years now, the religion in the workplace has been raised in France with particular acuity. The notion of community remains central to thinking about the relationship between the individual and the whole, between singularity and universality, and to accounting for multiple forms of political and social organization. Consecrated by texts, worked on by jurisprudence, the notion of work community participates in the recognition of the enterprise as an institution as much as the enterprise contributes to shaping the representations of the work community.

PL

Od kilku lat religia w miejscu pracy jest kwestią podnoszoną we Francji ze szczególną ostrością. Pojęcie wspólnoty pozostaje kluczowe dla myślenia o relacji między jednostką a całością, między pojedynczością a uniwersalnością oraz w wyjaśnianiu wielorakich form organizacji politycznej i społecznej. „Konsekrowane” przez teksty, nad którymi pracowało orzecznictwo, pojęcie wspólnoty pracy uczestniczy w uznaniu przedsiębiorstwa za instytucję o tyle, o ile przedsiębiorstwo przyczynia się do kształtowania reprezentacji środowiska pracy

6

Napięcie między świeckością i sakralnością w wizji władcy w "De vita Constantini" Euzebiusza z Cezarei

80%

Królikowski J.

Vox Patrum

|

2002

|

vol. 42

151-160

IT

Nella "De vita Constantini" Eusebio di Cesarea ha realizzato una grande sistematizzazione degli elementi cristiani e pagani riguardanti la visione dell'imperatore e dell'impero, dalla quale - in conseguenza - e sorta la prima visione teologica dell'imperatore cristiano. Una caratteristica specifica di questa visione consiste nella sacralizzazione dell'imperatore e del suo ufficio. Essa non e del tutto univoca poiche si confronta continuamente con la sua mondanita ma - in fin dei conti - il suo elemento dominante e determinante diventa la sacralita. Le sue fonti si trovano sia nella dottrina cristiana che in quella pagana. Eusebio non e riuscito di evitare l'ideologizzazione nella sua impostazione poiche ha trascurato in questa questione - nonostante fosse un grande esegeta - la sensibilita esegetica. La visione di Eusebio dovrebbe essere l'oggetto delle ulteriori ricerche e delle purificazioni poiche continuamente rimane il punto di riferimento del cristianesimo orientale nella sua teologia politica. In ogni caso Eusebio continua ad essere il primo teologo politico del cristianesimo.

7

Od przestępstwa bluźnierstwa do prawnokarnej ochrony przekonań religijnych we francuskim prawie karnym

80%

Zawiślak M. J.

Studia Prawnicze KUL

|

2020

|

issue 2

377-400

EN

The most important legal act of the French Revolution did not refer to blasphemy. Removal of this crime from the French criminal law system took place under the provisions of the Act of 29 July 1881 on Freedom of the Press. Special legal protection, under the provisions of this Act, has been extended to freedom of speech. Currently, the actions protected under French criminal law is freedom of expression and, on the other hand, freedom from discrimination. Criminal provisions of the Act of 29 July 1881 on freedom of the press provides the protection of believers and non-believers against all forms of discrimination, including religious ones. The constitutional principle of secularism (laïcité) of the state has not exempted local Alsacien-Mosellan criminal law, including the blasphemy which was in force in Alsace-Moselle since 1871 until 2017. The removal of blasphemy from local Alsacien-Mosellan criminal law is part of the consistently implemented axiology of republican values with the subordination of the law to the idea of laïcité. The French Penal Code has strengthened the legal protection of believers against various forms of behavior discriminating against their religious feelings, in particular in non-public spaces.

PL

Najważniejszy akt prawny rewolucji francuskiej nie odnosił się do bluźnierstwa, całkowite zaś usunięcie tego przestępstwa z sytemu francuskiego prawa karnego nastąpiło na mocy przepisów ustawy z 29 lipca 1881 r. o wolności prasy. Szczególną ochroną prawną, na mocy przepisów tej ustawy, została objęta wolność słowa. Przepisy karne ustawy o wolności prasy przewidują ochronę osób wierzących, jak i niewierzących przed wszelkimi formami dyskryminacji, także religijnej. Konstytucyjna zasada świeckości państwa nie uchyliła lokalnego prawa karnego, w tym bluźnierstwa, obowiązującego w trzech departamentach: Górnym Renie, Dolnym Renie, Mozeli do 2017 r. Usunięcie bluźnierstwa z lokalnego prawa karnego to element konsekwentnie wdrażanej aksjologii republikańskiej formy rządów z podporządkowaniem prawa idei państwa świeckiego. Francuski Kodeks karny zaostrzył sankcje karne za popełnienie przestępstw zniesławienia religijnego oraz zniewagi, jakiej można dopuścić się przeciwko osobie lub grupie osób z powodu przynależności religijnej. Aktualnie we francuskim prawie karnym przedmiotem ochrony jest wolność słowa, a także przekonania religijne.

8

Santidad laical y carácter teológico de la secularidad

80%

Bosch V.

|

2019

|

vol. 66

|

issue 5: Teologia duchowości

133-146

EN

What spirituality do lay people need today? There is a great need today to understand the theological meaning of the “secular character” – the characteristic “color” of lay people. The layman is a Christian called to unite with God, to holiness; someone who lives in the world and its structures, and from there is called to find God in ordinary life – family, work, social relations. If the mission of the Church is – along with the salvation of souls – to sanctify the world, one cannot continue to ignore the theological and apostolic nature of the daily work of lay people in the middle of the world. It is sanctified by God and sanctifying. It is therefore necessary to appreciate secularity – recognition of lay vocation and mission in the Church. The teaching of the Church also reminds that it is necessary to raise the awareness of pastors so that they can show lay faithful their call to renew the world in Christ.

PL

Jakiej duchowości potrzebują dzisiaj świeccy? Istnieje dzisiaj wielka potrzeba zrozumienia teologicznego znaczenia „charakteru świeckiego” – specyficznego kolorytu ludzi świeckich. Laik jest chrześcijaninem powołanym do zjednoczenia z Bogiem, do świętości; ktoś, kto żyje w świecie i jego strukturach, a stamtąd jest wezwany do znalezienia Boga w zwykłym życiu – rodziny, pracy, relacji społecznych. Jeśli misja Kościoła polega – wraz ze zbawieniem dusz – na uświęceniu świata, nie można nadal ignorować teologicznego i apostolskiego charakteru codziennej pracy ludzi świeckich pośrodku świata. Jest ona bowiem uświęcona przez Boga oraz uświęcająca. Niezbędne jest zatem docenienie świeckości – uznania powołania i misji świeckich w Kościele. Nauczanie Kościoła przypomina również, że niezbędne jest podniesienie świadomości pasterzy, aby umieli ukazywać wiernym świeckim ich wezwanie do odnowienia świata w Chrystusie.

9

Świeckość państwa w nauczaniu Josepha Ratzingera-Benedykta XVI

80%

Lubiński D.

|

2018

|

vol. 27

|

issue 1

99-114

EN

This article attempts to offer several keys to understand the relation and reference between religious values and temporal social order and its political dimension. The Pope, on the basis of the autonomy of temporary realities, recognizes a positive role of religion in public life. In a secular state presence of religion in the public sphere becomes not only necessary for the state to remain secular (not laic), but it is an invaluable resource in civil society. Catholicism accepts the secularism of the state and politics, but it does not agree with the reduction of Christianity to the private sphere, since there is no connection between the two. The principle of secularism may thus mean that the state is secular, but one should not attempt to make it laic, that is try to exclude the public role of religion in a democratic state.

10

Patriotyzm jako jedna z dróg do świętości w świetle życia i pism św. Rafała Kalinowskiego

71%

Wlazło S.

Teologia i Moralność

|

2018

|

vol. 13

|

issue 2(24)

283-298

EN

The paper Patriotism as one of the paths to holiness based on the life and scriptures of Saint Rafał Kalinowski presents the thesis that Christians are called to life according to the Gospel in all dimensions of their existence and that growing up in God, they also grow as human beings. The above statement is confronted with the latest Apostolic Exhortation of Pope Francis Gaudete et exsultate, in which the Holy Father invites every man to live in holiness more human and more alive, i.e. to live simple and ordinary life with love to God and neighbour. Based on the life and scriptures of Saint Rafał Kalinowski it was presented how this man, initially full of romantic excitement and brought up in a patriotic family, experienced the conversion and from the understanding of patriotism as a secular and civic value, he opened himself to the experience of patriotism both as a religious virtue and as a way in which he seeks to unite with God saving people of all centuries.

PL

W pracy pt. Patriotyzm jako jedna z dróg do świętości w świetle życia i pism św. Rafała Kalinowskiego zaprezentowałam tezę, że chrześcijanin jest powołany do życia Ewangelią we wszystkich wymiarach swojej egzystencji i że wzrastając w Bogu, wzrasta on też jako człowiek. Powyższe stwierdzenie skonfrontowałam z najnowszą adhortacją papieża Franciszka Gaudete et exsultate, w której Ojciec Święty zaprasza każdego człowieka do życia w świętości bardziej ludzkiej i bardziej żywej, to znaczy do prostego zwyczajnego życia przeżywanego z miłością ku Bogu i bliźnim. W świetle życia i pism św. Rafała Kalinowskiego ukazałam, jak ten człowiek początkowo pełen romantycznych uniesień i wychowany w patriotycznej rodzinie, przeżył nawrócenie serca i z rozumienia patriotyzmu jako wartości świeckiej i obywatelskiej otworzył się na doświadczenie patriotyzmu jako cnoty religijnej i przestrzeni, w której dąży do zjednoczeniem z Bogiem zbawiającym ludzi wszystkich wieków.

11

Możliwość religijnego doświadczenia w świeckim samorozumieniu człowieka

61%

Żmudziński M.

Studia Warmińskie

|

2012

|

issue 49

137-149

PL

Doświadczenie jest dla człowieka punktem wyjścia w rozumieniu siebie i relacji z otaczającą rzeczywistością. Dominującym dziś sposobem pojmowania doświadczenia jest to, wypracowane przez skrajny empiryzm, w którym znaczenie ma przede wszystkim percepcja zmysłowa, obserwacja i eksperyment. Eliminuje to już w założeniu możliwość doświadczenie wymiaru transcendentnego. Wnikliwa analiza świeckiej egzystencji człowieka wykazuje jednak na różnicę między teoretycznym jej opisem a realnie przeżywaną. Świeckie samorozumienie pomija bowiem wymiar tajemnicy i tego, co nieskończone. Nie stawia pytania o sens rzeczywistości, w szczególności wobec cierpienia, przemijania i śmierci. Choć są to elementy doświadczenia, nie zawsze wyraźne i jasno wyartykułowane, to jednak prowadzą do postawienia problemu transcendencji i rodzą potrzebę adekwatnego języka religijnego. Nie są to też wprost przeżycia czy doświadczenia religijne, ale otwierają taką możliwość.

EN

Experience is the key notion for man, the starting point in understanding oneself and relations with the surrounding reality. The prevailing mode in comprehending experience is the one worked out by radical empiricism, in which sensual perception, observation and experiment are of remarkable impact. This eliminates experience of transcendental dimension. The insight into the secular self-understanding of man points out to the difference between the theoretical description and the real-life existence. The dimensions of the mysterious and the unlimited are overlooked. No question is posed about the sense of existence , especially in relation to passing away and death. These elements of experience, however unclear and unpronounced, lead to putting forward the problem of transcendence and the need of adequate religious language. They are not straightforwardly religious experiences, but such is the possibility. Experience is the source of un-reflexive consciousness and presence which cannot be defined, which is void of image and enters the awareness as background or source of all. Thus, the article presents certain specific spheres of experience reflecting the dependence of each man on the Being which is above one’s intellect and comprehension. In religion, this Being is named God.

DE

Die menschliche Erfahrung ist der Ausgangspunkt des Selbstverständnisses und der Beziehung mit der umgebenden Wirklichkeit. Die vorherrschende Weg zum Verständnis der Erfahrung ist heute der extreme Empirismus, der die Rolle von sinnlicher Wahrnehmung, Beobachtung und Experiment unterstreicht. Extremer Empirismus bereits in der Annahme bestreitet die Möglichkeit der transzendenten Erfahrung. Eine sorgfältige Analyse der zeitlichen menschlichen Existenz zeigt die Differenz zwischen der theoretischen Beschreibung und dem wirklich gelebten Leben. Das weltliche Selbstverständnis ignoriert die Dimension des Geheimnisses des Unendlichen. Es gibt keine Frage über den Sinn der Wirklichkeit, insbesondere der Sinn von Leid, Vergänglichkeit und Tod. Obwohl diese Elemente der Erfahrung sind nicht immer klar und gut artikuliert, führen sie zum Problem der Transzendenz und zur Notwendigkeit der angemessenen religiösen Sprache. Sie sind nicht eine religiöse Erfahrung, aber sie öffnen solche Möglichkeit.

Refine search results