Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  дом
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
RU
В статье рассматривается вопрос о функционировании категории «дом» в повести “Живой товар” Антона Чехова. Произведение относится к первому этапу творческого пути автора, поэтому в довольно сатирическом виде писатель задумывается над проблемами семейного очага. История любовного треугольника происходит на фоне трех домов – городского, дачи и поместья. В первом доме супружеская связь увядает, когда появляется любовник. На даче любовники пытаются создать свой собственный домашний очаг, однако терпят поражение. Парадоксально – в третьем доме, т.е. в поместье, муж, жена и любовник живут мирно под одной крышей. Чехов создает новый образ дома, который можно определить как периферийный элемент прототипической категории «дом». Тем самым автор находит символ изменений в жизни современных ему семей, которые нашли свое отражение в литературе того времени.
EN
The article is devoted to the way a category of ‘house’ functions in a short story ‘A Living Chattel’ by A.P. Chekhov. Since this literary work comes from the first part of Chekhov’s creative activity, the author mostly in an ironic way scrutinizes the problems of domestic hearth. There are three houses – a city house, a dacha and a country estate where the story of love triangle takes place. In the first house, the relationship between a married couple withers when the lover steps in. At the dacha, the lovers try to create their own domestic hearth but they fail. Paradoxically, in the third house being the country estate, a husband, his wife and her lover live peacefully under one roof. Chekhov creates a new vision of a house, which can be referred to as a peripheral element of a prototypical category ‘house’. Hence, the author identifies the symbol of changes which take place in the life of his contemporary families and which are reflected in the literature of those days.
RU
Беднасць сялян да 60-х гадоў XIX стагоддзя, да часу вызвалення ад прыгону, спрычынiлася да таго, што дом быў трактаваны выключна ў практычным аспекце. Паляпшэнне побыту на пераломе XIX i XX стагоддзяў, а далей трагiзм бежанства, выразна садзейнiчалi працэсу ўзнiкнення культу радзiннага гнязда. На працягу гадоў змянiлася традыцыя пабудовы i аздобы дамоў: ад аскетычнага выгляду да па-майстэрску, карункова аздобленай хаты. Сумяшчалiся з тым таксама асабiстыя звычаi i абрады, звязаныя з домам i яго сярэдзiнай, якiя з часам занiклi або захавалiся ў форме парэшткаў. Заняпад традыцыйнай культуры, мiграцыя, выклiканыя эканамiчнай i грамадскай сiтуацыяй, нарэшце глабалiзацыйныя змены, адмоўна адбiлiся на сямейных традыцыях.
EN
Peasant poverty before 1860s, before enfranchisement resulted in defining home as an attribute in hand. The creation of family nest worship progressed at the turn of the 19th century, after the tragedy of the 1915 exodus (Byezhenstvo). Building and decorating techniques changed over the years – from ascetic structures to delicately embellished cottages. There were also many customs and rituals connected with a house. Some of them disappeared over time, and some got preserved. The decline of traditional culture, economic and social migration, globalization changes had negative influence on family tradition.
RU
В статье рассматриваются разные типы вампирического домашнего пространства, с которыми реципиент встречается в произведениях русских писателей XIX–XX веков. Классической моделью вампирического пространства является предложенное Брама Стокером (Brama Stoker) в повести “Дракула” (“Dracula”) ‘экзотическое, дикое, грозное сценическое оформление с знаменательным и символическим мотивом леса и горы (lasu i góry), к такому образцу обращаются русские писатели-романтики, нпр. Николай Гоголь, а также позднейшие мастера слова, которые этот мотив модифицируют, нпр. Виктор Пелевин. Мотив дома в русской вампирической литературе взаимодействует с элементами магии и демонизма, а в новейших произведениях наближается к изображению дома или человеческого пространства, что связано с изменением подхода к мотиву вампира. Главный герой и объект вампирической литературы из кровопийцы и хищника становится искателем спокойствия и признания соучастия в современной культуре.
EN
In the article the author describes different types of vampire house space in works of Russian writers of the 19th and 20th centuries. A classical example of vampire space in the form of a dangerous exotic scenery can be found in Bram Stoker’s “Dracula” with its characteristic motif of wood and mountain. Such an image is also found in novels of Russian romantic writers – Nikolay Gogol or Wiktor Pielewin. The motif of home in Russian literature coexists with the motifs of magic and demons. In contemporary works it gets closer to the concept of home and human space, which is connected with changes in the interpretation of vampire motif. The main character and the subject of vampire literature loses the attributes of blood-sucker and killer, looks for peace and acceptance as a participant of modern culture.
PL
W artykule podjęto próbę porównania konceptu dom w języku polskim, serbskim i rosyjskim. Tekst stanowi kontynuację prac prowadzonych przez autorki w ramach projektu EUROJOS nad tomem dom Leksykonu aksjologicznego Słowian i ich sąsiadów. Celem analizy jest wyodrębnienie wspólnego pojęcia bazowego oraz wyszczególnienie elementów relewantnych kulturowo, wyróżniających każdą z badanych lingwokultur. Prześledzenie polskiego, serbskiego i rosyjskiego obrazu domu dowodzi istnienia wspólnego wyobrażenia bazowego, na którym w każdym z języków nadbudowany jest konstrukt szczegółowych charakterystyk, doprecyzowujących jego sens. Baza ta jest uniwersalna, charakteryzuje nie tylko Słowiańszczyznę. Odnajdziemy ją również w obrazach domu w innych językach, także bardzo odległych pod względem geograficznym. W językach polskim, serbskim i rosyjskim dom postrzegany jest przede wszystkim jako wartość ponadmaterialna, w wymiarze społecznym i funkcjonalnym, jako wspólnota osób zamieszkujących go, zapewniająca jednostce poczucie bezpieczeństwa i bezwarunkową akceptację. W siatce powiązań domu z innymi konceptami również odnajdujemy cechy wspólne. W każdym z analizowanych języków dom jest ściśle połączony z konceptem rodzina, utożsamiany jest z osobami bliskimi. O cechach specyficznych, jakie dostrzegamy w obrazie domu w badanych językach, przesądziły zaś odmienne uwarunkowania historyczne i kontekst kulturowy. To one ukształtowały obraz polskiego patriotycznego dworu, serbskiego Kosowa czy rosyjskiej komunałki. Koncept dom odzwierciedla zmiany w kulturze, mentalności i poglądach każdej z badanych społeczności.
RU
Статья посвящена сопоставительному анализу концепта ДОМ в трех славянских языках: польском, сербском и русском и представляет собой продолжение исследований, проведенных авторами в ходе работы над томом ДОМ Аксиологического лексикона славян и их соседей. Целью данного текста является выявление общего базового понятия, а также признаков, характеризующих рассматриваемый концепт в каждом их анализируемых языков. Проведенный анализ доказывает существования общей базы, которая, кстати, актуальна также для других языков, на которую, в свою очередь, накладывается целый ряд признаков, характерных для каждого из языков. Исследование показало, что в польском, сербском и русском языках дом воспринимается прежде всего как нематериальная ценность, в социальном и функциональном аспектах. Основной функцией дома является укрытие, обеспечение безопасности и покоя как в физическом, так и духовном отношении. Дом защищает жителей, является для них пристанищем. В каждом из рассматриваемых языков дом тесно связан с концептом СЕМЬЯ, он отождествляется с близкими. В отличительных признаках в каждом из языков, в свою очередь, отражается не только индивидуальный исторический опыт каждого из исследуемых этносов, но также разные культурные контексты, так как именно в концепте ДОМ высвечиваются изменения в менталитете и аксиосфере каждой из рассматриваемых лингвокультур. 
EN
The artricle compares the concept of home/house in Polish, Serbian, and Russian. It is a continuation of research carried out by the authors within the EUROJOS project and the volume on home/house of the Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours. The analysis aims to identify the common conceptual base, as well as the culture-specific aspects that distinguish each of the languacultures under scrutiny. The relevant cultural concepts in the three languacultures share a common base image but are distinguished through their culture-specific characteristics. That base is universal: rather than being limited to the Slavic context, it can be found in other languages, sometimes very distant ones. In Polish, Serbian, and Russian, home is above all viewed as a non-material, social, and functional value, as a community of people that share it, one that provides the sense of security and unconditional acceptance. Common features are also found in the network of relationships triggered by each cultural concept in question, such as the notion of family. The culture-specific content, in turn, derives from different historical and cultural conditions: those contribute to the peculiarities of the Polish patriotic manor, the Serbian Kosovo, or the Russian communal apartments. These specific cultural concepts reflect changes in the culture, mentality, and worldview in each languaculture.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.