Search results

1

Odczytując sens oryginału (na podstawie przekładu na język serbski i angielski "Poematu dla dorosłych" Adama Ważyka)

100%

Haneczok I.

Przekłady Literatur Słowiańskich

|

2011

|

vol. 2

|

issue 1

37-49

BG

Когнитивна наука је основа овог чланка који покушава да ствара прототип савршене ситуације у преводу и затим категоризuje две такве ситуације: превод са пољског на српски и са пољског на енглески. Овај прототип је процес у коме преводилац нема проблема да нађе еквивалент речи, a читалац може да прочита у преводу смисао оргинала. Иако је ова савршена ситуација нестварна, различите ситуације превода могу бити класификоване као “бољи“ или „гори“ представници ове категорије. Чланак се фокусира на пољском, српском и енглеском језику и закључак је да превод са пољског на српски је бољи представник категорије него превод са пољскод на енглески. Деси се тако због тога да пољски и српски потиче из зaједничке групе словенских језика.

EN

The article is based on cognitive science and tries to create a prototype of a perfect situation in translation and then categorize two of these situations: a translation from Polish into English and from Polish into Serbian. The prototype is a process in which the translator doesn’t find it difficult to find equivalents and the reader is able to understand the sense of the original. Although this perfect situation is unreal, different situations can be classified as “better” or “worse” representatives of it. As the article focuses on Polish, Serbian and English languages, the conclusion is that the translation from Polish into Serbian is a better representative of the category than the translation from Polish into English as the language relationship of the two former languages is stronger than the relationship between the two latter ones.

2

„Nieprzekraczalna jest bariera ciała”. Ucieleśnienia Adama Ważyka

92%

Skurtys J.

Pamiętnik Literacki

|

2018

|

vol. 109

|

issue 1

129-150

PL

Artykuł omawia funkcje, znaczenie i motywy ciała w twórczości Adama Ważyka, rewidując dotychczasowe przekonania o jej wyłącznie tekstualnym, związanym ze świadomością (lub wyobraźnią) oraz konstruktywistycznym charakterze. Rekonstruując symboliczną figurę Ważyka na podstawie kontekstów biograficznych i wspomnień, próbuje się dokonać w artykule ucieleśnienia twórcy i pokazać, w jaki sposób tematyzowana (nie)obecność ciała przełożyła się na refleksje poetyckie i krytycznoliterackie Ważyka. Rozważania koncentrują się głównie na jego powojennej twórczości i jej procesualnym charakterze, starając się ukazać somatyczność jako istotny, choć skrzętnie skrywany, element w procesie przepisywania własnego życia na literaturę.

EN

The article discusses the functions, meanings and motives of body in Adam Ważyk’s writings, revising the existing convictions about its solely textual character connected with awareness (or imagery) and constructivist nature. Reconstructing this Ważyk’s symbolic figure as based on biographical and memorial contexts, the paper attempts to embody the poet and to show the way in which the theme presence/absence of the body mirror Ważyk’s poetical and literary-critical reflections. The author’s considerations focus on Ważyk’s post-war creativity and its processual character, and aims at presenting somaticity as a vital, though carefully hidden, element in the process of transforming one’s own life into literature.

3

Politics of the Poetic Form: Adam Ważyk and the Americans

80%

Koronkiewicz M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2017

|

vol. 40

|

issue 2

77-89

PL

Artykuł zestawia elementy metapoetyckiej, formalnej myśli Adama Ważyka – jednego z czołowych twórców i krytyków polskiej awangardy poetyckiej, zaangażowanego przez lata w ruch socjalistyczny – z refleksją na temat formy literackiej obecną u niektórych spośród najważniejszych amerykańskich krytyków literackich szkoły marksistowskiej: Adrienne Rich, Muriel Rukeyser, Rona Sillimana, Jamesa Scully’ego. Owi twórcy i twórczynie, wychodząc – podobnie jak Ważyk – z pozycji poetyckich praktyków (wszyscy pisali zarówno prozę krytyczną, jak i wiersze), stawiali w swojej twórczości nacisk na sprawczą moc poetyckiej formy – jej rolę dla praktyki literackiego wymyślania czy wprowadzania nowych rzeczywistości. To odróżnia ich w pewnym sensie od bardziej teoretycznie czy filozoficznie nastawionych nurtów marksistowskiego literaturoznawstwa, skupionych na formie jako epifenomenie sił społecznych. Zestawiając myśl Ważyka z wymienionymi twórcami, artykuł wskazuje między innymi wspólne dla nich wszystkich rozumienie innowacji jako poszerzanie granic poetyckiego języka i radykalne zwiększanie możliwości komunikacyjnych.

EN

The article discusses Adam Ważyk – one of the foremost representatives of the Polish poetic avant-garde – and his meta-poetic reflection on the form of the poem in comparison with the paralel considerations offered, later in the 20th c., by the American poets of the LANGUAGE movement. Most importantly, I mention Adrienne Rich, Muriel Rukeyser, Ron Silliman, and James Scully. These poets saw the poetic practice as part of the active and reconstructive approach to everyday reality, which is an approach that sets them apart from more theoretically predisposed strands of the Marxist literary theory which saw poetic forms mostly as an epiphenomenon of social forces and processes. The idea that is the strongest link between Ważyk and the American poets mentioned above is treating formal poetic innovation as precisely the element that serves the causes of enhancing the potential of language and communication.

4

Materiality as Resistance and Protection: The Case of Andrzej Sosnowski

80%

Koronkiewicz M.

Praktyka Teoretyczna

|

2019

|

vol. 34

|

issue 4

151-170

PL

Artykuł przedstawia koncepcję formy poetyckiej zaczerpniętą z twórczości Andrzeja Sosnowskiego, mając na celu rozwinąć rozumienie formy jako czegoś materialnego i dynamicznego, nie zaś statycznego i czysto tekstualnego. Sosnowski często powołuje się na materialność poezji jako użyteczną metaforę pozwalającą uchwycić jej specyficzną semi-autonomiczną kondycję - pochodną tej myśli są chętnie stosowane przez niego porównania poezji do choreografii, gestu, akcji. Ustawiając uwagi Sosnowskiego w świetle współczesnych debat nad formą i materią w literaturze - od materializmu historycznego wraz z jego zwyczajowo skomplikowaną relacją do formalizmu, przez tradycyjne podejścia filologiczne, po tak zwane „nowe materializmy” - autorka artykułu stara się wskazać możliwości przekroczenia napięć i podziałów organizujących to pole. Szczególnie pomocny kontekst znajduje w pojęciu „afordancji” tak, jak rozumie je Caroline Levine, a także w techno-poetologicznym podejściu Nathana Browna czy w poszczególnych narzędziach i koncepcjach oferowanych przez ruch nowoformalistyczny. Przywołuje również twórczość Adama Ważyka - poety, który pozostaje jedną z głównych inspiracji Sosnowskiego - by przedstawić formę poetycką jako metodę chronienia/przechowywania pewnych form życia. Ważyka koncepcja formy jako środka odpierania entropii zapewnia szczególny wgląd w bardziej praktyczne aspekty polityki form.

EN

This article elaborates on a conception of poetic form derived from the work of the contemporary Polish poet Andrzej Sosnowski, in order to further our understanding of form as something material and dynamic rather than static and purely “textual”. Sosnowski often comments on the materiality of poetry as a useful metaphor that allows us to grasp its peculiar semi-autonomous condition; hence his eagerness to employ the metaphors of poetry as choreography, bodily gesture or action. By putting Sosnowski’s comments in the context of contemporary debates on form and matter in literature-from historical materialism and its traditionally complicated relationship to formalism to a more traditional philological approach to the so-called “new materialisms”-I attempt to point out a possibility of transcending the usual tensions and divisions organising these debates. Here, I find particularly useful the notion of “affordances,” as used by Caroline Levine, as well as the techno-poetic approach of Nathan Brown, and certain conceptual tools offered by the “new formalist” movement. Finally, I reference the work of Adam Ważyk, Sosnowski’s predecessor and one of his main inspirations, in order to show the poetic form as a way of protecting/preserving certain forms of life. Ważyk’s idea of form as a means of resisting entropy provides a unique insight into the more practical aspects of the politics of poetic form.

5

PARADYGMAT MŁODOŚCI W POLSKIEJ POEZJI AWANGARDOWEJ

70%

Sobieraj S.

Conversatoria Litteraria

|

2017

|

vol. 11

|

issue XI

81-96

PL

In his article, the author discusses the problem of youth that occurs in the poetry of Polish avant-garde poets. On the example of the interwar poems of Anatol Stern and Czesław Miłosz among others the researcher shows the functioning of the two major variants of the paradigm of youth in this poetry. The first one is related to the creation of youth as the ruthless force that forms new laws and qualities of life. The poets of the Second Avant-Garde present another model of youth in their works. The age of adolescence becomes a pretext for them to verify the existing world and settle with its naïve reception. Catastrophic moods are dominant in their art. Between these two variants of the paradigm of youth there are Adam Ważyk’s visions of adolescence, in which the researcher indicates the presence of idyllic threads and child’s imagination.

6

Adam Ważyk, the New Sentence and the question of entropy

61%

Kaczmarski P.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2017

|

vol. 40

|

issue 2

91-105

PL

Punktem wyjścia artykułu jest omówienie roli, jaką w metapoetyckim i historycznoliterackim projekcie Adama Ważyka – jednego z najważniejszych praktyków i teoretyków polskiej awangardy poetyckiej – pełniła kategoria entropii. Refleksja nad entropią, luźno podbudowana nawiązaniami do nauk ścisłych, służyła Ważykowi do wyartykułowania stosunku do problemów formalnej organizacji wiersza: chociaż entropia, rozumiana w przypadku literatury jako ubytek informacji – zatarcie znaczenia – jest nieubłagana (i naiwnością byłoby próbować powstrzymać ją zupełnie), jej częściowe powściąganie pozostaje obowiązkiem twórcy i warunkiem jakiejkolwiek artystycznej komunikacji. Zarówno zupełne poddanie sile uniwersalnego rozproszenia, jak i próba otwartego jej zwalczenia skazane są na porażkę. W drugiej części artykułu to fundamentalne dla pism Ważyka napięcie połączone zostaje z szerszą debatą historycznie organizującą znaczną część teoretycznej refleksji dwudziestowiecznej lewicy; obserwacje Ważyka zestawione zostają ze sporem o parataksę, stoczonym na początku lat 90. przez amerykańskich poetów związanych z nurtem Language oraz Fredrika Jamesona, jednego z czołowych marksistowskich krytyków literackich. Napięcie między nieuchronnością a szkodliwością entropii, i wynikająca z niego konieczność formy, zostaje wskazane jako analogiczne do napięcia między nieuchronnością a szkodliwością rozproszenia (jako podstawy naraz ponowoczesnego doświadczenia i figury parataksy).

EN

In its first section, the article focuses on certain concepts belonging to Adam Ważyk’s theory of poetics. Specifically, I note the role of entropy in Ważyk’s thought on the form of the poem. Ważyk’s thinking of entropy served the poet to regulate his more general conception of the formal constitution of the poem. Although entropy seems to be an unavoidable process, the poet’s role and duty is to partly control it. For Ważyk, such partial containment of entropy is the condition of poetic communication. The second section of the article places the entropy-related tensions identified by Ważyk in the context of poetic debates of the 90’s between Fredric Jameson, a prominent Marxist critic, and the American poets identified as the LANGUAGE group.

7

Ważyk – Ford – Starski. Historia pewnego scenariusza

61%

Małgorzata Hendrykowska M. H.

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

|

2019

|

vol. 26

|

issue 35

35-61

EN

The article presents the complicated story of a script, originally titled “ID Card”, was written in mid-1948 by Adam Ważyk. Had the script been approved for production, it would have been one of the first Polish post-war feature films. However, this did not happen. Apart from Adam Ważyk, Aleksander Ford, Jan Fethke and Ludwik Starski also worked on subsequent versions of the script. Due to complex political circumstances, none of the versions presented was approved by decision-makers. The author presents subsequent versions of the script which change along with social and political changes in Poland. The last version entitled “False Papers”, written by Ludwik Starski in 1968, contains clear elements of an action film. However, this was not a good time for this type of production. Over a period of 20 years, the script of “False Papers” underwent a peculiar metamorphosis: from a political pamphlet, to a didactic story, and finally, an action film with an unexplained mystery and war in the background. None of these versions became a film.

Refine search results

2 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

1 Conversatoria Litteraria

1 Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

1 Pamiętnik Literacki

1 Praktyka Teoretyczna

1 Przekłady Literatur Słowiańskich

2 Koronkiewicz M.

1 Haneczok I.

1 Kaczmarski P.

1 Małgorzata Hendrykowska M. H.

1 Skurtys J.

1 Sobieraj S.

2 2019

1 2018

3 2017

1 2011

Odczytując sens oryginału (na podstawie przekładu na język serbski i angielski "Poematu dla dorosłych" Adama Ważyka)

„Nieprzekraczalna jest bariera ciała”. Ucieleśnienia Adama Ważyka

Politics of the Poetic Form: Adam Ważyk and the Americans

Materiality as Resistance and Protection: The Case of Andrzej Sosnowski

PARADYGMAT MŁODOŚCI W POLSKIEJ POEZJI AWANGARDOWEJ

Adam Ważyk, the New Sentence and the question of entropy

Ważyk – Ford – Starski. Historia pewnego scenariusza