Search results

1

Sprawozdanie z ogólnopolskiej konferencji naukowej Implikacje teologiczno- -moralne adhortacji „Amoris laetitia”. Nysa, 11-13 czerwca 2017 roku

100%

Podzielny J.

Teologia i Moralność

|

2017

|

vol. 12

|

issue 2(22)

343-345

PL

Sprawozdanie z ogólnopolskiej konferencji naukowej Implikacje teologiczno- -moralne adhortacji „Amoris laetitia”.

2

Theologischer Paradigmenwechsel und neue pastorale Spielräume. Das Nachsynodale Apostolische Schreiben Amoris laetitia

71%

Schockenhoff E.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2017

|

vol. 37

|

issue 1

15-25

EN

There are two different key interpretations on post-synodal exhortation Amoris laetitia. The first is based on hermeneutics of the continuation of Church teachings on marriage with the new language, and the second one is connected with a change in the moral message of the objective and static ontology to the theology that more fulfils the readings of the Gospel and are closer to a person’s real life. Pope Francis clearly expresses scepticism over the use of general rules for complex pastoral situations and the deductive method, which uses general truths to takes far-reaching proposals for every detailed situation. A change of paradigm in theology consists in the transition from the speculative-deductive method to the inductive method that attributes more value to the experience and the normative adequacy of single normative statements in the life of people. Amoris laetitia avoids the exaggerated idealism of marriage and demands a change of perspective which does not judge but inspires a direction towards growth, but does not substitute conscience, but rather shapes it. Encouraging personal evaluation of conscience is concerned especially with the problem of providing an opportunity to allow divorced people living in second partnerships to participate in taking the sacrament. The only way to answer this question is through the logic of mercy and integration, that orders discernment over complex situations. The crucial assertion of Amoris laetitia is: „it can no longer simply be said that all those in any «irregular» situation are living in a state of mortal sin and are deprived of sanctifying grace” (no 301). The Pope refers to the teachings of St. Thomas Aquinas who emphasizes the circumstances of man’s activities that should be applied in the observance of norms. It is not the ethics of situations, in that the decision about good and evil conduct be left to the freedom of man, but about the resolution of the Neo-Scholastic morality of deeds in favour of the ethics of virtues. The vision of sexuality included in Amoris laetitia is not based on the hamartiology, but on the Thomistic vision of human passions that are itself neither morally bad nor morally good, but becomes the moral through the attitude and action of subject. The justification of the entitlement and the commitment to the pastoral discernment of the complex situations is the logic of mercy.

PL

Wobec posynodalnej adhortacji apostolskiej Amoris laetitia stosowane są dwa różne klucze interpretacyjne. Pierwszy opiera się na hermeneutyce kontynuacji nauczania Kościoła o małżeństwie, ale nowym językiem, a drugi związany jest z hermeneutyką zmiany przesłania moralnego z uzasadnionego obiektywnie i opartego na statycznej ontologii w kierunku teologii odpowiadającej Ewangelii i bliskiej życiu. Franciszek jasno wyraża sceptycyzm wobec stosowania ogólnych reguł do złożonych sytuacji duszpasterskich i wobec metody dedukcyjnej, która z powszechnych prawd wywodzi daleko idące wnioski dla każdej szczegółowej sytuacji. Zmiana paradygmatu w teologii polega na przejściu z metody spekulatywno-dedukcyjnej w kierunku metody indukcyjnej, która przypisuje większą wartość doświadczeniu i odnoszeniu poszczególnych wypowiedzi normatywnych do życia wierzących. Amoris laetitia unika przesadnego idealizowania małżeństwa i postuluje zmianę perspektywy duszpasterskiej, która nie osądza, ale inspiruje na drodze wzrostu, nie zastępuje sumienia, ale je formuje. Zachęta do osobistej oceny sumienia dotyczy szczególnie problemu możliwości dopuszczenia osób rozwiedzionych żyjących w powtórnych związkach do sakramentów świętych. Jedyną drogą w tej kwestii jest logika miłosierdzia, integracji, włączenia, która nakazuje rozeznawać złożone sytuacje. Przełomowe jest stwierdzenie Amoris laetitia, że „nie można już powiedzieć, że wszyscy, którzy są w sytuacji tak zwanej «nieregularnej», żyją w stanie grzechu śmiertelnego, pozbawieni łaski uświęcającej” (nr 301). Papież powołując się na nauczanie św. Tomasza z Akwinu, podkreśla znaczenie okoliczności działania człowieka, które muszą znaleźć zastosowanie w przestrzeganiu norm. Nie chodzi o etykę sytuacyjną, w której decyzja o dobru i złu postępowania zostaje pozostawiona dowolności człowieka, ale przezwyciężenie neoscholastycznej moralności czynów w kierunku etyki cnót. Zawarte w Amoris laetitia ujęcie seksualności nie opiera się na hamartiologii, ale na tomistycznej wizji ludzkich namiętności, które nie są w sobie ani złe, ani dobre moralnie, ale takimi stają się dopiero przez nastawienie i działanie podmiotu. Uzasadnieniem prawa i zobowiązania do duszpasterskiego rozeznawania złożonych sytuacji jest logika miłosierdzia.

3

Was wird sich in Ungarn nach Amoris laetitia ändern?

71%

Kovács G.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2017

|

vol. 37

|

issue 1

177-189

PL

Amoris laetitia jest dokumentem kryzysowym, który został świadomie napisany w sytuacji kryzysowej i poszukuje rozwiązań. Nie jest to jednak w żadnej mierze dokument pesymistyczny ani przepowiadający kulturowy upadek. Wręcz przeciwnie, jest to dokument nadziei. Tekst adhortacji apostolskiej papieża Franciszka nie proponuje jasnych i prostych odpowiedzi, niczego nie nakazuje, ani nie narzuca, ale pragnie motywować czytelnika i otwierać na nowe wizje. Amoris laetitia charakteryzuje się postawami, które sama postuluje: postawa otwartych rąk i otwartych oczu, poszanowanie pluralizmu oraz wrażliwość na radość i cierpienie. To, czy Amoris laetitia zmieni coś na Węgrzech, zależy od tego, czy postawy, którymi kieruje się ten dokument, zadomowią się także w Kościele lokalnym. Przykładowo należy pytać się, czy kwestia płci będzie podobnie otwarcie dyskutowana, jak czyni to papież Franciszek, i czy poważnie zostaną potraktowane pluralistyczne doświadczenia męskości i kobiecości w uwarunkowaniach nierównej modernizacji. Druga ważna kwestia dotyczy tego, czy posiadamy wystarczająco kreatywności i odwagi w poszukiwaniu rozwiązań w takim kształtowaniu ról męskich i kobiecych, aby osoby obydwu płci mogły wzrastać i żyć w sprawiedliwych warunkach. Elementem tego wzrostu są także wszelkie zdolności umożliwiające spokojne życie w rodzinie.

EN

Amoris laetitia is a crisis-document that was knowingly written in a crisis situation and in the search for solutions. However, it is on no account a document of pessimism or a prophecy of cultural downfall. It is much rather a document of hope. The text does not want to give clear and simple answers, but wants to motivate the readers to open up themselves for new visions. The document is characterized by attitudes which promote this opening: the attitude of the open arms and open eyes, acceptance of plurality, and sensitivity towards joy and suffering. Whether Amoris laetitia will change something in Hungary depends on whether these attitudes will also find a home in our church. For example, whether the question of gender is addressed as open as Pope Francis does, and whether the plural experiences of men and women are taken seriously under the conditions of disparate modernization. The second question is, whether we are creative and courageous enough to look for solutions in order to shape gender roles in a way that both sexes can grow in their lives and live under fair and just conditions. To this growth belong all abilities which enable them to live in a family in peace.

4

Integracja osób żyjących w nieuregulowanych sytuacjach małżeńskich w Kościele jako wyzwanie duszpasterskie

71%

Ostaszewski M.

Studia Elbląskie

|

2023

|

vol. 24

295-309

EN

Pastoral care for people living in non-sacramental relationships certainly has no readymade prescriptions. Rather, it is a path that reveals its meaning as one walks along it. The work of pastoral care teaches one to seek ways to God in spite of the obstacle that exists. Christian love and mercy are the foundation of pastoral care in irregular marital situations. Accompaniment, discernment and gradual integration are the source of the pastoral care ministry. Accompaniment has a slightly different specificity with regard to those living in informal unions, Catholics bound only by a civil marriage, those living in separation and divorced persons who have not entered into a new union or are living in new civil unions or without any legal regulation. Within the latter group, the state and situation of the relationship should be reviewed, the possibility of reconciliation and return to the spouse should be explored. If a return is not possible, the possibility of going to an ecclesiastical court to examine the validity of the canonical marriage must be reviewed. If the above-mentioned steps are not feasible, and the persons remains in the new relationship for valid reasons, then the pastor should carry out a discernment process to determine whether the person being guided can enter into a process of discernment with the pastor. The person qualified for the discernment process, together with a confessor or spiritual director, should concentrate on discovering God’s action in his or her life. Such discernment will show her the way forward in her integration into the community of the Church. It is valuable to show the already existing integration to those living an irregular relationship. Through prayer, acts of love and the sacrifice of life, these persons connect with the Church and discover God’s pedagogy in their lives. Those who meet certain conditions in the discernment process can receive sacramental absolution and be discreetly integrated into sacramental life. Pastoral workers should remember that this moment does not close the spiritual development of those living in irregular marital situations. This moment does not end the journey of accompaniment and discernment of further steps in doing God’s will and realising more fully the Gospel intention in one’s marriage and family life. The pastoral care of non-sacramental marriages is a wide-open window of intimate faith, a strengthening of trust in God and a direction for overcoming all the difficulties of life. Acceptance by the community and integration restore a sense of belonging to the Church and help regain hope that all is not yet lost.

PL

Duszpasterstwo osób żyjących w związkach niesakramentalnych z pewnością nie ma gotowych recept. Jest to raczej droga, która odsłania swój sens w miarę kroczenia po niej. Praca w duszpasterstwie uczy szukania dróg do Boga pomimo istniejącej przeszkody. Chrześcijańska miłość i miłosierdzie są fundamentem posługi duszpasterskiej w nieregularnych sytuacjach małżeńskich. Towarzyszenie, rozeznawanie istopniowa integracja to źródło posługi duszpasterza. Towarzyszenie ma nieco inną specyfikę wobec osób żyjących w zawiązkach nieformalnych, katolików związanych tylko ślubem cywilnym, żyjących w separacji i rozwiedzionych, którzy nie zawarli nowego związku albo żyją w nowych związkach cywilnych lub bez żadnej regulacji prawnej. W ramach tej ostatniej grupy należy zapoznać się ze stanem isytuacją związku, zbadać możliwość pojednania i powrotu do współmałżonka. Jeżeli powrót jest niemożliwy, trzeba zweryfikować szansę zwrócenia się do sądu kościelnego w celu zbadania ważności małżeństwa kanonicznego. Jeżeli powyższe kroki nie są wykonalne, a osoby z ważnych powodów zostają w nowym związku, wówczas duszpasterz powinien przeprowadzić rozeznanie, które pozwali stwierdzić, czy osoba prowadzona może wejść z duszpasterzem na drogę rozeznania. Osoba zakwalifikowana do procesu rozeznania wraz ze spowiednikiem lub kierownikiem duchowym powinna skoncentrować się na odkrywaniu działania Boga w jej życiu. Takie rozeznanie będzie ukazywać jej drogę w integracji ze wspólnotą Kościoła. Cenne jest pokazanie już istniejącej integracji osobom żyjącym związku nieregularnym. Poprzez modlitwę, czyny miłości i ofiarę życia te osoby łączą się z Kościołem i odkrywają Bożą pedagogikę w ich życiu. Osoby, które w procesie rozeznania spełnią określone warunki, mogą otrzymać rozgrzeszenie sakramentalne i dyskretnie zostać włączone w życie sakramentalne. Duszpasterze powinni pamiętać, że moment ten nie zamyka rozwoju duchowego osób żyjących w nieuregulowanych sytuacjach małżeńskich. Ten moment nie kończy drogi towarzyszenia i rozeznania dalszych kroków w pełnieniu woli Bożej i pełniejszej realizacji ewangelicznego zamysłu w swoim życiu małżeńskim i rodzinnym. Duszpasterstwo małżeństw niesakramentalnych jest otwartym szeroko oknem intymnej wiary, umocnieniem zawierzenia Bogu i wyznacznikiem kierunku pokonywania wszelkich życiowych trudności. Przyjęcie przez wspólnotę oraz integracja przywracają poczucie przynależności do Kościoła i pomagają odzyskać nadzieję, że jeszcze nie wszystko stracone.

5

Ireneusz Mroczkowski, Etos miłosierdzia a wierność małżeńska. Moralne dylematy osób żyjących w związkach niesakramentalnych w świetle adhortacji Amoris laetitia papieża Franciszka, Płock 2017, ss. 112.

71%

Pyszna J.

Collectanea Theologica

|

2020

|

vol. 90

|

issue 4

173-179

6

Pedagogiczne aspekty adhortacji papieża Franciszka Amoris laetitia

71%

Zellma A.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2017

|

vol. 37

|

issue 1

235-248

EN

Amoris laetitia, an apostolic exhortation by Pope Francis, shows the problems related to marriage and family in a new light. The Pope, just like His predecessors, devotes a lot of attention to parental responsibility for the holistic development of children. He reminds us that the passing on of values and ideals, development of social and religious attitudes and sexual education should occupy an important place in the process of upbringing in the family. In the opinion of Francis, such an upbringing requires the involvement of the mother and the father, who consciously and responsibly participate in the holistic development of their children. In the accomplishment of educational tasks the parents are entitled to receive proper support from the state, the school and the Church. Other aspects regarded by Pope Francis as important include the preparation of future spouses for marriage and parenthood, and support for married couples in performing their tasks resulting from motherhood and fatherhood. Consequently, Francis devotes much attention to proper methods of upbringing in the family, which is important not only in theory, but also in practice. All of these aspects are investigated in the article and analysed from the perspective of Christian pedagogy.

PL

Adhortacja apostolska papieża Franciszka Amoris laetitia stawia w nowym świetle problemy dotyczące małżeństwa i rodziny. Papież, podobnie jak jego poprzednicy, wiele uwagi poświęca odpowiedzialności rodziców za holistyczny rozwój dzieci. Przypomina, że w procesie wychowania w rodzinie ważne miejsce powinno zajmować przekazywanie wartości i ideałów, kształtowanie postaw społecznych i religijnych oraz edukacja seksualna. Zdaniem Franciszka, wychowanie to domaga się zaangażowania matki i ojca, którzy świadomie i odpowiedzialnie uczestniczą w holistycznym rozwoju dzieci. W realizacji zadań wychowawczych rodzice mają prawo do odpowiedniej pomocy ze strony państwa, szkoły i Kościoła. Papież za ważne uznaje też przygotowanie narzeczonych do małżeństwa i rodzicielstwa oraz wspieranie małżonków w wypełnianiu zadań wynikających z macierzyństwa i ojcostwa. W związku z powyższym adhortacja Amoris laetitia wiele uwagi poświęca odpowiednim metodom wychowania w rodzinie, co jest znaczące nie tylko dla teorii, ale również dla praktyki. Na te wszystkie aspekty zwrócono uwagę w artykule, analizując je z perspektywy pedagogiki chrześcijańskiej.

7

Amoris laetitia und die Frage wiederverheirateter Geschiedener

71%

Schaupp W.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2017

|

vol. 37

|

issue 1

163-176

EN

Amoris laetitia does not expressly permit or demand in terms of a new binding regulation that remarried divorced persons be admitted to the sacraments. Instead, what is required is a new way of dealing with “irregular situations”, and the document mentions principles which are supposed to serve as guidelines for dealing with individual cases. On the one hand, the article seeks to show that in light of a long running doctrinal development which is now being continued in Amoris laetitia, the admission of remarried divorced persons will be inevitable for the Church. On the other hand, it provides an analysis of the pastoral and moral theological principles which ought to guide and legitimate the “distinction” in individual cases (attention and support; assessment of the situation; maximum inclusion; mitigating circumstances; distinction between the norm and its application). It is argued that from a systematic perspective gradualness can be considered as the key principle from which the other principles can best be understood and integrated.

PL

Amoris laetitia pozwala względnie popiera dopuszczenie osób rozwiedzionych żyjących w powtórnych związkach do sakramentów nie w sposób wyraźny w sensie nowej wiążącej regulacji. Dokument ten raczej domaga się nowego stylu obchodzenia się z „sytuacjami nieregularnymi” i określa pryncypia, które powinny kierować podejściem do osób rozwiedzionych żyjących w powtórnych związkach w poszczególnych przypadkach. Artykuł z jednej strony próbuje ukazać, że na tle już długiego rozwoju nauczania Kościoła, którego kontynuacją jest Amoris laetitia, dopuszczenie osób rozwiedzionych żyjących w powtórnych związkach do sakramentów jest dla Kościoła nieuniknione. Z drugiej strony tekst analizuje pryncypia duszpasterskie i teologicznomoralne, które mają kierować „rozeznaniem” w poszczególnych przypadkach i je legitymizować (wsparcie i towarzyszenie; rozeznanie sytuacji; maksymalne włączenie; okoliczności łagodzące; rozróżnienie między normą i jej zastosowaniem). Autor argumentuje przy tym, że w wymiarze systematycznym stopniowość może być widziana jako centralne pryncypium, z perspektywy którego pozostałe zasady należy najlepiej rozumieć i integrować.

8

Die Diskussion über die Unauflöslichkeit der Ehe im Zusammenhang mit dem nachsynodalen apostolischen Schreiben Amoris laetitia. Einige offene Fragen

71%

Machinek M.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2017

|

vol. 37

|

issue 1

121-140

EN

The indissolubility of sacramental marriage has been over the centuries the crucial point of the teaching of the Catholic Church about marriage based on the Jesus’ expressions about marriage and divorce. The indissolubility of marriage can be understood in a twofold manner. The first dimension is the moral indissolubility which means a serious moral obligation of being faithful towards the husband. Marriage should not be dissolved but in fact it is dissolved in an increasing number of Christian couples. But there is also the second dimension – the ontological indissolubility. Being a creation of God the sacramental marriage cannot be dissolved, even if the relationship breaks apart. Though Pope Francis emphasizes that the Church’s teaching about marriage remains unchanged, some passages of the Papal Letter cannot be interpreted clearly. As a result, the statements of the particular bishop conferences as well as the guidelines launched by some bishops concerning the pastoral care of divorced and remarried couples are ambiguous. The author of the article stands for the integral keeping of the entire teaching of the church about the indissolubility of the sacramental marriage in every new proposal for the pastoral care of people living in “irregular” situations.

PL

Nierozerwalność sakramentalnego małżeństwa była przez wieki centralnym punktem nauczania Kościoła katolickiego o małżeństwie, bazującego na wypowiedziach Jezusa na temat małżeństwa i rozwodu. Pojęcie „nierozerwalność małżeństwa” można rozumieć w dwojaki sposób. Pierwszym wymiarem jest nierozerwalność moralna, która oznacza poważne zobowiązanie do wierności wobec prawowitego małżonka. Małżeństwo nie powinno być rozwiązywane, jednak w praktyce rozpada się i ostatecznie rozchodzi się pokaźna liczba chrześcijańskich małżeństw. Jednak jest jeszcze drugi wymiar, jakim jest nierozerwalność ontologiczna. Jako Boże dzieło sakramentalne małżeństwo nie tylko nie powinno, ale nie może zostać rozwiązane nawet wtedy, gdy rozpada się relacja między małżonkami. Mimo deklaracji papieża Franciszka, że nauczanie Kościoła w tym obszarze pozostaje niezmienione, pewne fragmenty adhortacji mogą być różnie interpretowane. W efekcie oświadczenia różnych episkopatów oraz pierwsze instrukcje duszpasterskie wydane przez biskupów, a dotyczące duszpasterstwa rozwiedzionych żyjących w nowych związkach, są bardzo różne. Autor artykułu opowiada się za tym, by we wszystkich nowych propozycjach dotyczących duszpasterstwa osób znajdujących się w sytuacjach nieregularnych zachowana została integralność nauczania Kościoła o nierozerwalności małżeństwa.

9

Pastoral discernment, imagination and ekphrases in Pope Francis’ apostolic exhortation Amoris laetitia

71%

Abram A.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2017

|

vol. 37

|

issue 1

141-162

PL

Artykuł podejmuje próbę określenia pojęcia „rozeznania duszpasterskiego” w oparciu o ekfrazy (obrazy słowne, które mają na celu mobilizację wyobraźni i unaocznianie tego, co ważne) w adhortacji apostolskiej Amoris laetitia. Zawiera ogólną refleksję na temat języka adhortacji i kluczowych sformułowań na temat rozeznania jako praktyki osobistej i eklezjalnej. Praktyka ta w kontekście modlitwy ma na celu przybliżyć znaki, symbole, pomóc zrozumieć uczucia, myśli i spełnić rolę „wglądu” w poszczególne sytuacje osoby podejmującej decyzje. W zgłębieniu pojęcia „rozeznania” służą pomocą myśli trzech teologów moralistów: Williama Spohna, Jamesa Gustafsona i Edwarda Vacka. Główna dyskusja toczy się wokół relacji pomiędzy prawem i przepisami a rzeczywistością, której nie da się opisać w kolorach czarno-białych, a która jest często wieloznaczna. Przytoczone zostały podejścia papieża Franciszka, który w oparciu o zasadę „stopniowości” oraz cnoty miłości miłosiernej, przypatrywania i przywiązywania uwagi, nawołuje do „cierpliwego realizmu”, postrzegania rozeznającego Kościoła jako „szpitala polowego”, „schroniska” i rodziny, która nie waha się wyjść poza literę prawa.

EN

This paper examines the notion of “pastoral discernment” in the post-synodal exhortation Amoris laetitia. It attempts to find out what Pope Francis means by his frequently used term “discernment” and how he sees the role of discernment in the lives of individuals as well as an ecclesial practice. This practice, which takes place in prayer, aims at reading signs, symbols, emotions, thoughts; it seeks to acquire an insight or a set of insights into the specific situation of the discerning person. To illuminate further the practice of discernment, three moral theological works, by William Spohn, James Gustafson and Edward Vacek, will be briefly explored. The article examines the language and ekphrases (verbal images) and argues that Pope Francis in this document reclaims imagination as an important tool for pastoral discernment. The main discussion touches upon the relationship between moral norms and regulations on the one hand and the human reality that is seldom black and white and cannot be adequately captured by legalistic approaches. Attention will be drawn to Pope Francis’ endorsement of the principle of graduality and qualities of mercy, gazing, attentiveness and “patient realism” as well as to the possibility of the discerning Church model, which is best captured in such images as “field hospital”, “shelter”, and “family”.

10

Truth and Error of Conscience According to the Magisterium of the Church

71%

Spindelböck J.

Polonia Sacra

|

2021

|

vol. 25

|

issue 3

189-208

PL

Tematem artykułu jest relacja prawdy i błędu w sumieniu według aktualnego Magisterium Kościoła, zgodnie z hermeneutyką reformy w ciągłości (Benedykt XVI). Analizie poddane zostały następujące dokumenty źródłowe: najpierw Veritatis splendor Jana Pawła II, następnie Humanae vitae Pawła VI i wreszcie, w sposób szczególny, Amoris laetitia papieża Franciszka. W centrum uwagi znajduje się wychowanie do cnoty, ponieważ pomaga ono osobom zaangażowanym nie tylko w zrozumieniu prawdy o istotnych wartościach moralnych, ale także w urzeczywistnianiu, z pomocą łaski Bożej, dobrych moralnie czynów. Nawet w sytuacji osobistego ograniczenia zawsze istnieje światło Boże, które podpowiada człowiekowi, jak poznawać i czynić dobro.

EN

The relation of truth and error in conscience according to the newer actual Magisterium of the Church is the theme of this article, following a hermeneutic of reform in continuity (Benedict XVI). Emphasis is given first on Veritatis splendor by Pope John Paul II, then on Humanae vitae by Pope Paul VI and finally, in a special way, to Amoris laetitia by Pope Francis. A focus is laid on the dimension of virtue education since this helps the persons involved not only to grasp the truth of relevant moral values but also to realise morally good acts with the help of Divine grace. Even in situations of personal limitation, there is always a light of God telling the person how to know and do the good.

11

Searching for People and Accompanying them on their Journey Back

71%

Wanat Z.

Studia Gdańskie

|

2018

|

issue 43

187-202

EN

The post-synodal exhortation Amoris laetitia of Pope Francis provoked the most heated theological dispute since the Second Vatican Council. They also awakened new hopes and expectations of the faithful, especially those living in non-sacramental relationships. Because of objective spiritual obstacles, they cannot receive absolution and receive Holy Communion. Now, because of these aroused hopes, they turn again to priests, especially to confessors. It is a great challenge for them to meet all those who need help and accompaniment on their way back to full integration with the community of the Church. An important impulse for reflection on this challenge is Pastoral Guidelines for Exhortation Amoris laetitia adopted by the Polish Episcopal Conference at its 379th plenary meeting on 8 June 2018. This document was long awaited by the priests. He have provided answers to some questions concerning the pastoral practice of the Church, in particular concerning the giving of Holy Communion to people living in non-sacramental relationships. Bishops reminded the already existing indications, which have not changed. On the other hand, they placed a strong emphasis on a renewed evangelical attitude towards people in an irregular situation. They emphasized that the pastoral ministry should be characterize “with closeness, respect and compassion, which at the same time heal, liberate and encourage adolescence in the Christian life”. With regard to this pastoral goal, the author of the article will focus on the role and selected tasks of the priest. This will be a welcoming reception, accompaniment in the discernment of situations and a gradual integration with the community of the Church.

PL

Posynodalna adhortacja Amoris laetitia papieża Franciszka sprowokowała najbardziej gorący spór teologiczny od czasu Soboru Watykańskiego II. Rozbudziła także nowe nadzieje i oczekiwania wiernych, zwłaszcza żyjących w związkach niesakramentalnych. Z powodu obiektywnych przeszkód natury duchowej nie mogą oni otrzymać rozgrzeszenia i przystępować do Komunii świętej. Teraz – ze względu na owe rozbudzone nadzieje – na nowo zwracają się do duszpasterzy, w szczególności do spowiedników. Jest to dla nich wielkie wyzwanie, by wyjść na spotkanie tym, którzy potrzebują pomocy i towarzyszenia w drodze powrotu do pełnej integracji ze wspólnotą Kościoła. Ważnym impulsem do refleksji na tym wyzwaniem są Wytyczne pastoralne do adhortacji Amoris laetitia przyjęte przez Konferencję Episkopatu Polski na 379. zebraniu plenarnym w dniu 8 czerwca 2018 r. Dokument ten był długo oczekiwany przez duszpasterzy. Przyniósł on odpowiedź na niektóre pytania dotyczące duszpasterskiej praktyki Kościoła, w szczególności dotyczące udzielania Komunii świętej osobom żyjącym w związkach niesakramentalnych. Biskupi przypomnieli istniejące już wskazania, które nie uległy zmianie. Natomiast mocny akcent położyli na odnowioną, ewangeliczną postawę wobec osób, które znalazły się w sytuacji nieregularnej. Podkreślili, by pasterską posługę „naznaczyć bliskością, spojrzeniem pełnym szacunku i współczucia, które jednocześnie leczą, wyzwalają i zachęcają do dojrzewania w życiu chrześcijańskim”. W odniesieniu do tego pastoralnego celu autor artykułu skupi się na roli i wybranych zadaniach kapłana. Będą to życzliwe przyjęcie, towarzyszenie w rozeznawaniu sytuacji oraz stopniowa integracja ze wspólnotą Kościoła.

12

Sakramentale Barmherzigkeit für Menschen in „komplexen Situationen“. Zutritt von wiederverheirateten Geschiedenen zu den Sakramenten nach Amoris laetitia

71%

Sandler W.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2017

|

vol. 37

|

issue 1

55-78

EN

For Pope Francis the triad see – judge – act means acknowledging mercy for people in complex situations before judging their case as irregular. In this way, moral judgement is still possible, but it has to function as a redeeming action of God. Accordingly, Pope Francis advocates an “operational understanding of mercy”: The Church acts mercifully to the extent that she opens up to ways of salvation for persons entangled in guilt. However, she can be merciless, if she “abandons” these people “to their own”, so that she “does not safeguard growth in maturity” for them. This approach leads to the “principle of sacramental mercy” according to which the Church in some special cases must not exclude divorced and remarried Christians from receiving the sacraments. According to Pope Francis, a polarised Church will be able to make such reforms to the extent that she exposes also herself to divine mercy as understood in this functional way.

PL

Miłosierdzie oznacza dla papieża Franciszka poważne traktowanie ludzi w ich złożonych sytuacjach, zanim osądzi się ich przypadek jako nieregularny. Nie zostaje przez to wykluczony osąd moralny; powinien on się jednak tak dokonywać, aby pozostawić przestrzeń dla zbawczego działania Boga. Zgodnie z tym, miłosierdzie należy rozumieć jako pojęcie „w drodze”: Kościół okazuje się w takiej mierze miłosierny, w jakiej otwiera drogi zbawienia ludziom uwikłanym w winę. Jednocześnie jest niemiłosierny, kiedy ludzi w ich uwikłaniu pozostawia „im samym”, tak że nie zostaje zagwarantowany wzrost. Z tego wynika dla papieża Franciszka pryncypium miłosierdzia sakramentalnego, do którego dostępu Kościół w szczególnych pojedynczych przypadkach nie może zakazać osobom rozwiedzionym żyjącym w powtórnych związkach. Spolaryzowany Kościół będzie do takiej reformy zdolny dopiero wtedy, kiedy sam podda się tej Bożej drodze miłosierdzia.

13

Die Entflechtung des Gordischen Knotens: Zur Stärkung der Moraltheologie durch Amoris laetitia

71%

Müller S.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2017

|

vol. 37

|

issue 1

79-103

PL

Aż do synodów biskupów poświęconych małżeństwu i rodzinie w 2014 i 2015 r. relacja teologii, dogmatyki, prawa kanonicznego i teologii pastoralnej w kwestii osób rozwiedzionych żyjących w powtórnych związkach była podobna do „węzła gordyjskiego”. Wydawało się, że jego rozwiązanie nie jest możliwe na drodze argumentacji i logiki, a jedynie przez „przecięcie mieczem“. Niniejszy artykuł ukazuje, jak papież Franciszek rozpoczyna rozwiązywać „węzeł gordyjski” dyscyplin teologicznych nie przy pomocy miecza, ale przez odwiązywanie poszczególnych nici. Jego taktowne, ale wskazujące kierunek interwencje w sferze prawa kanonicznego i wskazówki o potrzebie rozwoju i refleksji w obszarze niektórych elementów nauczania dogmatycznego są pierwszymi krokami w tym procesie. Franciszek sięga przy tym po przygotowawcze prace swoich poprzedników i kontynuuje je w sensie Soboru Watykańskiego II, przez co także ujęcia teologii moralnej udaje się mu wyrazić spójnie i bez sprzeczności wobec innych dyscyplin teologicznych. W adhortacji apostolskiej Amoris laetitia papież wyraźne domaga się od teologii moralnej tego, co zostało rozwinięte już od Soboru Watykańskiego II. Posynodalnej adhortacji apostolskiej nie można jednakże interpretować jako potwierdzenia linii niemięckojęzycznej teologii moralnej po Soborze Watykańskim II. Różnice uwidaczniają się przede wszystkim w antropologii i zamiarze, aby teologia moralna silniej została ukierunkowana na praktykę życia i w ten sposób była w służbie duszpasterstwa.

EN

The relations between moral theology, dogmatics, canon law and pastoral theology concerning the question of divorced people living in second partnerships were discussed during the bishop’s synods on marriage and family in 2014 and 2015 and compared to being akin to “a Gordian knot”. It appeared after argumentation and the application of logic that untying of it is not possible and that the only way of cutting free is with a sword. The present article shows how Pope Francis has started to untie the Gordian knot of the theological disciplines but not with a sword but rather through the undoing of particular threads. His tactful way of making interventions and giving orientation in the canon law and tips about the need for growth and reflection in the field of some elements of dogmatic teaching are the first steps in this process. Francis reaches forward with this due to the works already conducted by his predecessors and continues it in the sense of the Second Vatican Council. This way can be successfully express coherent depictions of moral theology and without contradictions between this discipline and the other theological disciplines. In the post-synodal exhortation Amoris laetitia Pope Francis demands clearly that moral theology follows the line which was developed after the Second Vatican Council. The apostolic exhortation cannot be interpreted as a confirmation of the line of German moral theology after the Second Vatican Council. The differences appear first of all in the anthropology and in the intention that moral theology should be more strongly focused on life’s practice and in this way be more closely connected to the service of pastoral work.

14

Das Gewissen in Veritatis splendor und Amoris Laetitia. Eine moraltheologische Analyse

71%

Klöcker K.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2022

|

vol. 42

|

issue 2

35-50

EN

The text deals with the different conceptions of consciencein Veritatis Splendor and Amoris laetitia and undermines the argument of discontinuity. In contrast, a hermeneutic of complementarity is advocated. This can open up adequate spaces of thought for the dialectic of theory and practice, in which the often overlooked and forgotten multidimensionality of the Christian concept of conscience can unfold. The mutual reflection of Veritatis splendor and Amoris laetitia results in a conception of conscience that can express the scope of the concept of conscience and at the same time the dynamic character and vitality of the Church’s teaching.

PL

Artykuł przedstawia różniące się koncepcje sumienia w encyklice Jana Pawła II Veritatis splendor i adhortacji apostolskiej Franciszka Amoris laetitia. Autorka podważa argument dyskontynuacji między tymi dokumentami i opowiada się za hermeneutyką komplementarności. Umożliwia to otwarcie dla dialektyki teorii i praktyki adekwatnych przestrzeni myślowych, w których można rozwinąć często pomijaną i zapomnianą wieloaspektowość chrześcijańskiego pojęcia sumienia. Ze wzajemnej refleksji Veritatis splendor i Amoris laetitia wyłania się koncepcja sumienia, która może wyrazić zakres pojęcia sumienia i jednocześnie charakter dynamiczny i witalny nauczania kościelnego.

DE

Der Text befasst sich mit den unterschiedlichen Gewissenskonzeptionen in Veritatis Splendor und Amoris laetitia und entkräftet das Argument der Diskontinuität.Vertreten wird dagegen eine Hermeneutik der Komplementarität. Diese vermag der Dialektik von Theorie und Praxis adäquate Denkräume zu eröffnen, in denen sich die oft übersehene und vergessene Mehrdimensionalität des christlichen Gewissensbegriffs entfalten lässt. Aus der gegenseitigen Spiegelung von Veritatis splendor und Amoris laetitia resultiert eine Gewissenskonzeption, die die Reichweite des Gewissensbegriffs und gleichzeitig den dynamischen Charakter und die Vitalität der kirchlichen Lehre zum Ausdruck bringen kann.

15

Towarzyszenie małżeństwom w kryzysach w świetle adhortacji Amoris laetitia

71%

Szajkowska I.

Nurt SVD

|

2019

|

issue 2

249-261

PL

W artykule podjęta została próba odpowiedzi na pytanie, na czym polega duszpasterskie towarzyszenie małżonkom w kryzysach w świetle adhortacji papieża Franciszka Amoris laetitia. Omówione zostały kryzysy: początków, narodzin dziecka, jego wychowania i dojrzewania, „pustego gniazda”, starzejących się rodziców. Wiążą się one z trudnościami: emocjonalnymi, społecznymi, duchowymi, gospodarczymi, zawodowymi, niedojrzałością emocjonalną. Do grupy osób wspierających w kryzysach zalicza się duszpasterzy, doradców i specjalistów, a także doświadczonych małżonków. Ich zadaniem jest wspieranie małżonków w kryzysie pomocą duszpasterską lub specjalistyczną oraz świadectwem wiary. Wymaga to rzetelnego rozeznawania, umiejętności słuchania, a nade wszystko sztuki ukazania, że to, co jawi się w danym momencie, jest okazją do bardziej świadomego życia.

EN

The article attempts to answer the question: What is the pastoral accompaniment to spouses in crises in the light of Pope Francis’ exhortation Amoris laetitia. Crises such as: the beginnings, arrival of a child, raising and maturing a child, „empty nest” syndrome and the crisis of aging parents were discussed. They involve emotional, social, spiritual, economic or professional difficulties along with emotional immaturity. The group of people supporting in crises consists of: priests, advisors and specialists as well as experienced spouses. Their task is to support couples in crisis with pastoral or specialist assistance and a testimony of faith. It requires very reliable insight, the ability to listen and, above all, the art of showing that what appears in a given moment of life is an opportunity for a more conscious life.

16

Przygotowanie do małżeństwa w ujęciu Jana Pawła II i papieża Franciszka

71%

Bajer vel Bojer A.

|

2018

|

vol. 27

|

issue 2

155-164

EN

The article compares the teaching contained in the exhortation of John Paul II entitled Familiaris consortio and the exhortation of Pope Francis entitled Amoris laetitia. The subject taken for the comparison is preparation for marriage. The analysis of both exhortations has shown that Pope Francis uses a slightly different terminology regarding the same stages of formation. Francis uses the following rich images concerning the stages of preparation for marriage: “education of love”, “maturation of love” and “superiority of love”. Francis deepens the personalistic thought of John Paul II. The analysis shows the continuity of the pastoral concept present in both examined documents.

17

Towarzyszenie duszpasterskie młodym małżeństwom w świetle posynodalnej adhortacji apostolskiej „Amoris laetitia”

70%

Fedorowski K.

Studia Ełckie

|

2021

|

vol. 23

|

issue 3

357-367

EN

Pope Francis makes many efforts related to the pastoral assistance of marriage and family, especially those who has life wounds, crises, betrayals and conflicts. As a result of this concern is exhortation Amoris laetitia. The exhortation pays a lot of attention to the young people, who finds a lot of difficult to build a marriage based on Christ. In his pastoral recommendations he talks the need to assist fiance and bride in preparation for their wedding, to accompany a newly married couple in the first years of marriage. Furthermore, Francis encourages specific pastoral activities to defend the truth about marriage and family.

18

Problematyka rozumienia porządku moralnego w perspektywie miłosierdzia rozpoznawana przez dobrze ukształtowane sumienie w adhortacji apostolskiej Amoris laetitia

70%

Olszanowski P.

Teologia i Moralność

|

2018

|

vol. 13

|

issue 1(23)

181-194

EN

The Church has never lost sight of its concern for well-being of marriage and the family in its teaching. This is a subject that has always occupied an important place in Church’s documents and has been the subject of a deep reflection. Pope Francis, in his recent apostolic exhortation Amoris laetitia, also took a stance in this matter. His voice in the debate concerning the family is especially important today when the family is affected by the dynamics of deep cultural and social changes. Recognizing difficult situations which modern families often face, Pope Francis offers a look filled with merciful love, which has healing, soothing and elevating power. It is also worth noting that the document itself was signed during the Jubilee Year of Mercy. The presented perspective is deeply rooted in the mystery of mercy, also with reference to the understanding by married couples the question of the moral order and the application of certain moral norms.The following article is an attempt of interpreting Pope Francis’ recent exhortation from the viewpoint of multi-faceted difficulties, with modern families and marriages in terms of norms and principles of morality. The key to understanding the papal document is the mystery of divine mercy. The healing touch of merciful love is an essential remedy that heals and cures the wounds of present-day marriages and families.

PL

W swoim nauczaniu Kościół nigdy nie tracił z pola swojego zainteresowania troski o dobro małżeństwa i rodziny. To temat, który zawsze zajmował ważne miejsce w kościelnych dokumentach oraz stanowił przedmiot pogłębionej refleksji. Stanowisko w tej sprawie zajął również papież Franciszek w najnowszej adhortacji apostolskiej Amoris laetitia. Głos w debacie na temat rodziny jest istotny szczególnie dzisiaj, kiedy to dotknięta zostaje ona dynamiką głębokich zmian na płaszczyźnie kulturowej i społecznej. Dostrzegając trudną sytuację, w jakiej często znajdują się współczesne rodzin, papież Franciszek proponuję spojrzenie przepełnione miłością miłosierną, która jest siłą uzdrawiającą, kojącą rany oraz budującą. Na uwagę zasługuję również, fakt, że sam dokument podpisany został w Roku Jubileuszowym Miłosierdzia. Zarysowana perspektywa jest głęboko przesiąknięta tajemnicą miłosierdzia, także w odniesieniu do rozumienia przez małżonków kwestii porządku moralnego oraz aplikacji określonych norm moralnych. Poniższy artykuł podejmuję próbę interpretacji najnowszej adhortacji papieża Franciszka z punktu widzenia wielopłaszczyznowych trudności, z jakim spotykają się współczesne rodziny i małżeństwa w zakresie norm i zasad moralności. Kluczem rozumienia papieskiego dokumentu staje się tajemnica Bożego miłosierdzia. Uzdrawiający dotyk miłości miłosiernej stanowi niezbędne remedium, które leczy i zabliźnia rany dzisiejszych małżeństw i rodzin.

19

Wyzwania Amoris laetitia dla teologa moralisty

70%

Melina L.

Teologia i Moralność

|

2018

|

vol. 13

|

issue 1(23)

25-38

EN

The ambivalence of some formulations in Chapter VIII of the Apostolic Exhortation Amoris laetitia and the resulting conflict of interpretations that is currently taking place in the Church pose an almost unprecedented challenge for the moral theologian. Only one interpretation consistent with doctrinal Tradition, and in particular with the Magisterium of Saint John Paul II in Familiaris consortio and Veritatis splendor, is capable of honoring the profound intention that motivated Pope Francis: pastoral care for “wounded” and “distant” families. The response to the expectations of the Apostolic Exhortation therefore does not depend on a “paradigm shift” that would introduce exceptions “on a case-by-case basis,” but rather on the task of reconstructing the Christian moral subject and therefore in the educational question from the perspective of the virtues, in a way consistent with the demands of practical reason and of the primacy of grace.

PL

Ambiwalencja niektórych sformułowań VIII rozdziału adhortacji Apostolskiej Amoris laetitia i w następstwie tego konflikt jego interpretacji w Kościele, stawiają teologa-moralistę przed bezprecedensowym wyzwaniem. Tylko interpretacja zgodna z Tradycją i w szczególności z nauczaniem Jana Pawła II w Familiaris consortio i w Veritatis Splendor, jest zdolna sprostać głębokiemu zamiarowi (intencji), który miał papież Franciszek: duszpasterska uwaga (pochylenie się) skierowana do rodzin „zranionych” oraz tych „oddalonych”. Odpowiedzią na oczekiwania adhortacji apostolskiej nie jest „zmiana paradygmatu”, która wprowadza wyjątki „przypadek po przypadku”, ale raczej zaangażowanie w rewizję (rekonstrukcję) moralnego podmiotu chrześcijanina a zatem kwestia wychowania w perspektywie cnót, w zgodności z wymaganiami praktycznej racjonalności oraz prymatu łaski.

20

Das Prinzip der Barmherzigkeit in der Familienseelsorge nach der Lehre von Papst Franziskus

61%

Przygoda W. A.

Family Forum

|

2021

|

vol. 11

211-228

PL

Tłem badań był kryzys małżeństwa i rodziny w krajach kultury zachodniej. Celem była aplikacja zasady miłosierdzia do duszpasterstwa rodzin. Zastosowana została metoda analizy treści nauczania papieża Franciszka, a szczególnie jego adhortacji apostolskiej Amoris laetitia. Wynikiem przeprowadzonej analizy jest zarys nowej strategii duszpasterstwa rodzin. Z przeprowadzonej analizy nasuwają się wniosek, że w obecnych uwarunkowaniach społeczno-kulturowych miłosierdzie jest zasadą wiodącą w duszpasterstwie rodzin. Zasada ta powinna znaleźć zastosowanie w relacji pomiędzy duszpasterzem a małżonkami, w relacji małżonków względem siebie i swoich dzieci, małżonków i rodzin względem innych małżonków i rodzin.

EN

The crisis of marriage and family in Western culture provides the background for the research. The aim of the study is to apply the principle of mercy to the pastoral care of families. The method of analyzing the content of the teaching of Pope Francis is used, especially his apostolic exhortation Amoris laetitia. The results obtained in the analysis constitute the outline of a new family pastoral strategy. The analysis concludes that mercy is the guiding principle in family pastoral care in the current socio-cultural conditions. This principle should apply in the relationship between the pastor and the spouses, in the relationship of the spouses with respect to each other and their children, and between the spouses and their families relating to other spouses and families.

DE

Die Krise von Ehe und Familie in der westlichen Kultur war Hintergrund der Forschung. Ziel war es, das Prinzip der Barmherzigkeit auf die Seelsorge von Familien anzuwenden. Es wurde eine Methode zur Analyse des Inhalts der Lehre von Papst Franziskus verwendet, insbesondere seine nachsynodalen Schreiben Amoris laetitia. Das Ergebnis der Analyse ist der Entwurf einer neuen Strategie der Familienseelsorge. Die Analyse kommt zu dem Schluss, dass Barmherzigkeit unter den gegenwärtigen soziokulturellen Bedingungen das Leitprinzip in der Familienseelsorge ist. Dieser Grundsatz sollte in der Beziehung zwischen dem Pastor und den Ehepartnern, in der Beziehung der Ehepartner zueinander und ihrer Kinder, Ehepartner und Familien zu anderen Ehepartnern und Familien gelten.

Refine search results

Sprawozdanie z ogólnopolskiej konferencji naukowej Implikacje teologiczno- -moralne adhortacji „Amoris laetitia”. Nysa, 11-13 czerwca 2017 roku

Theologischer Paradigmenwechsel und neue pastorale Spielräume. Das Nachsynodale Apostolische Schreiben Amoris laetitia

Was wird sich in Ungarn nach Amoris laetitia ändern?

Integracja osób żyjących w nieuregulowanych sytuacjach małżeńskich w Kościele jako wyzwanie duszpasterskie

Ireneusz Mroczkowski, Etos miłosierdzia a wierność małżeńska. Moralne dylematy osób żyjących w związkach niesakramentalnych w świetle adhortacji Amoris laetitia papieża Franciszka, Płock 2017, ss. 112.

Pedagogiczne aspekty adhortacji papieża Franciszka Amoris laetitia

Amoris laetitia und die Frage wiederverheirateter Geschiedener

Die Diskussion über die Unauflöslichkeit der Ehe im Zusammenhang mit dem nachsynodalen apostolischen Schreiben Amoris laetitia. Einige offene Fragen

Pastoral discernment, imagination and ekphrases in Pope Francis’ apostolic exhortation Amoris laetitia

Truth and Error of Conscience According to the Magisterium of the Church

Searching for People and Accompanying them on their Journey Back

Sakramentale Barmherzigkeit für Menschen in „komplexen Situationen“. Zutritt von wiederverheirateten Geschiedenen zu den Sakramenten nach Amoris laetitia

Die Entflechtung des Gordischen Knotens: Zur Stärkung der Moraltheologie durch Amoris laetitia

Das Gewissen in Veritatis splendor und Amoris Laetitia. Eine moraltheologische Analyse

Towarzyszenie małżeństwom w kryzysach w świetle adhortacji Amoris laetitia

Przygotowanie do małżeństwa w ujęciu Jana Pawła II i papieża Franciszka

Towarzyszenie duszpasterskie młodym małżeństwom w świetle posynodalnej adhortacji apostolskiej „Amoris laetitia”

Problematyka rozumienia porządku moralnego w perspektywie miłosierdzia rozpoznawana przez dobrze ukształtowane sumienie w adhortacji apostolskiej Amoris laetitia

Wyzwania Amoris laetitia dla teologa moralisty

Das Prinzip der Barmherzigkeit in der Familienseelsorge nach der Lehre von Papst Franziskus