Search results

1

Od Ogrodu Hesperyd do „Cytrusomanii” w ogrodach europejskich władców w XVI-XVIII wiek - Symbolika i historia uprawy roślin cytrusowych

100%

Malawski S.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 4: Historia Sztuki

59-84

PL

Historia uprawy roślin cytrusowych sięga czasów starożytnych, jednak to w dobie renesansu zyskały one szczególne znaczenie jako element sztuki ogrodowej. Wtedy też zaczęto wykorzystywać nie tylko ich użytkowy charakter, ale również wartości dekoracyjne i znaczenie symboliczne. Pierwsze udokumentowane wykorzystanie cytrusów do celów propagandowych miało miejsce w ogrodzie Medyceuszy w Castello nieopodal Florencji. W okresie tym owoce cytrusów utożsamiano z mitycznymi „złotymi jabłkami” Hesperyd, fakt ten wykorzystany został przez ród Medyceuszy w tworzeniu ogrodu o politycznym przesłaniu. Wspaniałą kolekcję roślin kubłowych, w tym cytrusów, posiadał również w Wersalu król Francji Ludwik XIV. W okresie tym oranżeria i parter pomarańczowy stały się znaczącym eremem ogrodowej kompozycji i programu. Wielkim miłośnikiem uprawy roślin cytrusowych był także elektor saski i król Polski August II Mocny. Podobnie jak Kosma I Medyceusz, utożsamiał się on z mitycznym Heraklesem, a w swych ogrodach w Dreźnie i Warszawie zgromadził olbrzymią kolekcję tych roślin - zwłaszcza pomarańczy gorzkiej. Uprawą cytrusów pasjonował się również ostatni król Polski, Stanisław August Poniatowski, a także car Aleksander II, który odkupił część kolekcji Augusta oraz wybudował nową oranżerię w parku łazienkowskim w Warszawie w celu jej utrzymywania.

EN

The history of growing citrus plants dates back to ancient times but in the Renaissance era they gained particular importance as an element of garden art. At that time they became popular for their decorative and symbolic significance, as well as their originally intended purpose. The first documented use of citrus fruit as “garden art” took place in the garden of the Medici at Castello near Florence. During this period, citrus fruits were identified with the mythical “golden apples” of Hesperides. This fact was used by the Medici family in the garden to create a political message. The great collection of container plants including citrus was also held in Versailles, by French King Louis XIV. From that time the conservatory and orange parterre have become a sig- nifi cant element of garden composition and program. The Elector of Saxony and the King of Poland - August II the Strong was also a great lover of citrus fruits. Similar to Cosimo I de’ Medici, he identified himself with the mythical Heracles, and in his gardens in Dresden and Warsaw amassed huge collections of those plants - especially the bitter oranges which bear “golden” fruits. The last Polish king, Stanislaw August Poniatowski, was fascinated by citrus cultivation, as was Tsar Alexander II, who repurchased part of August II collection and built a new orangery in Lazienki Park in Warsaw for its maintenance.

2

Pieczęć majestatowa króla Augusta II w zbiorze dokumentów pergaminowych w Archiwum Głównym Akt Dawnych

99%

Kulecki M.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2014

|

issue 21

269-272

EN

The author presents the latest acquisition to the Collection of Parchment Records in AGAD. It is the act of recognition of the foreign as a Polish noble issued by King Augustus II, in Grodno on 10 November 1726. It was granted to the Scott, Archibald Andrzej Glower de Glaydeny, Lieutenant Colonel of the crown artillery. The document is distinguished by a rich graphic design. The most interesting is the majestic seal of Augustus II (sigillum maiestatis), which is a rarity in the Polish sigillography.

3

Manifest Sapiehów z 6 marca 1702 roku

99%

Sawicki M.

Wieki Stare i Nowe

|

2017

|

vol. 12

|

issue 17

24-40

EN

The second half of the 17th century history of the Great Duchy of Lithuania was dominated bythe hegemony of two families: the Pac family and the Sapieha family. The latter managed to seize control over all spheres of public life and made decisions regarding the attitude of Lithuania with regard to the king and the Republic of Poland. The period of domination of the Sapieha family dates from 1685 to the early 1690s., when the plans of Jan III Sobieski, who attempted to build a political force that could withstand and counterbalance the influence of the Sapieha family, started to come to fruition. This, in turn, resulted in armed conflicts in the late 1690s aimed against the Sapieha family and an eventual civil war in Lithuania. After the lost battle at Olkieniki and the unsuccessful attempts at pacifying Lithuania, the Sapieha family started to look for protection, in the face of the actions of the Polish military. To this end, they supported Charles XII of Sweden, who went to war against the Polish Republic. The help of Charles’s troops guaranteed the Sapieha family that they would recovertheir lost estates.On March 6, 1702, the Sapieha family announced a manifesto, in which they attempted to justify their actions to the nobility and aristocracy. Their alliance with Sweden was dictated by personal reasons which nonetheless influenced the functioning of the entire family, as evidenced by the repeated mentions of the ruin of their estates and the inability of the republic to keep their promises. The Sapieha goods, which constituted the foundations of not only the family’s existence, but also the functioning of their entire faction, became the first object of aggression on the part of the republicans, who, driven by vengeance and greed, attempted to destroy the foundations of the functioning of the Sapieha faction as well as the family itself. There can be no doubt that the Sapieha family turned to Charles XII for help in an attempt at regaining the lost political influence as well as their fortune, and that they planned to bring the perpetrators of their downfall to - what was in their opinion - justice.

4

Pieczęć majestatowa króla Augusta II w Zbiorze dokumentów pergaminowych w Archiwum Głównym Akt Dawnych

99%

Kulecki M.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2014

|

issue 21

269-272

PL

Autor przedstawia najnowszy nabytek Zbioru dokumentów pergaminowych w AGAD. Jest nim wystawiony przez króla Augusta II w Grodnie, w dniu 10 XI 1726 r., akt nadania indygenatu polskiego. Otrzymał go Szkot, Archibald Andrzej Glower de Glaydeny, podpułkownik artylerii koronnej. Dokument wyróżnia się starannie wykonaną i bogatą szatą graficzną. Najbardziej interesująca jest zachowana przy nim pieczęć majestatowa Augusta II, będąca rzadkością w sfragistyce polskiej.

EN

The author presents the latest acquisition to the Collection of Parchment Records in AGAD. It is the act of recognition of the foreign as a Polish noble issued by King Augustus II, in Grodno on 10 November 1726. It was granted to the Scott, Archibald Andrzej Glower de Glaydeny, Lieutenant Colonel of the crown artillery. The document is distinguished by a rich graphic design. The most interesting is the majestic seal of Augustus II (sigillum maiestatis), which is a rarity in the Polish sigillography.

5

U źródeł zjawiska odwoływania się do potencji ościennych w polskich sporach wewnętrznych – casus roku 1730

80%

Kosińska U.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2019

|

vol. 54

|

issue 1

5-26

EN

In 1730, on behalf of Primate Teodor Potocki, his nephew Antoni, Pantler of Lithuania, went to Moscow. Under the guise of congratulating his cousin Anna Ivanovna on her accession to the throne, the primate gave her a memorial in which he denounced the alleged plans for the partition, absolutism and succession of King Augustus II, hostile to the Commonwealth. In fact, the mission’s goal was to obtain Russia’s support in the fight against the king for the distribution of the offices of hetman, and especially the office of Grand Hetman of the Crown, which the king intended for Stanisław Poniatowski. Antoni Potocki also presented the empress his own secret “Points”. Under the guise of efforts to fulfil Russian obligations in the case of Livonia and Courland, he held talks in Moscow about the takeover by the Potockis of the estates Hory Horki in Lithuania bought by A. Menshikov some time ago. In public matters, he received empty promises, only in favour of his private demands. He also received help from Russia in the process of destroying the Grodno Sejm of 1730. Under the guise of supporting his “relatives”, the empress achieved her overarching goal, which was to maintain the anarchic status quo in the Commonwealth. The curse of Potocki’s mission shows the mechanisms contributing to the consolidation in public life of the Saxon times of the practice of appealing by the Polish elite to Russia’s mediation in internal disputes, and thus to the gradual loss of sovereignty. The annexes present the texts of both secret memorials forwarded to empress by A. Potocki.

RU

В 1730 г. в Москву направился от имени примаса Теодора Потоцкого его племянник Антоний, литовский стольник. Под предлогом поздравить свою кузину Анну Ивановну по случаю вступления на российский престол, примас передал ей письмо, в котором разоблачал, вражеские Речи Посполитой, мнимые планы короля Августа II касательно раздела страны, абсолютистской власти и престолонаследия. В действительности, целью посольства было получение поддержки России в борьбе против короля за распределение гетманских чинов, особенно Великой коронной булавы, которую король предназначил, минуя Пилявитов, для Станислава Понятовского. А. Потоцкий представил императрице также собственные тайные «Пункты». Под предлогом хлопотания за выполнение российских обязательств по Ливонии и Курляндии, Потоцкий вел в Москве переговоры о завладении Потоцкими, купленным когда-то А. Меншиковым имением Горы-Горки в Литве. Ответом на публичные дела были пустые обещания, зато российская сторона положительно отнеслась к его личным требованиям. Потоцкий получил также помощь России в процессе уничтожения Гродненского сейма 1730 г. Под предлогом поддержки «родственников» императрица осуществила свою высшую цель, которой, уже давно, была поддержка в Речи Посполитой анархического статус-кво. История миссии Потоцкого показывает механизмы, способствовавшие укреплению в общественной жизни саксонских времен практики обращения польских элит к посредничеству России во внутренних спорах, тем самым постепенной потери суверенитета. В приложениях публикуются тексты обоих тайных посланий, переданных императрице А. Потоцким.

PL

Tekst, poświęcony misji Antoniego Potockiego do carycy Anny Iwanowny w imieniu prymasa Teodora Potockiego z VII–VIII 1730 r., ukazuje proces utrwalania praktyki odwoływania się w polskich sporach wewnętrznych do pośrednictwa Rosji, a tym samym stopniowej utraty suwerenności przez Rzeczpospolitą.

6

O muzyce w kręgu Aleksandra Józefa Sułkowskiego (1695–1762)

43%

Paczkowski S.

Muzyka

|

2021

|

vol. 66

|

issue 3

57-91

EN

This article represents the first attempt in musicology to discuss the foundations of the musical patronage of Aleksander Józef Sułkowski (1695–1762). Sułkowski was a cabinet minister to King Augustus III until 1738, when he left the Dresden court to become lord of Rydzyna castle and owner of the town of Leszno and of a huge estate taken over from Stanisław Leszczyński; from 1752, he was also a prince of the Holy Roman Empire. The article discusses the following topics: Sułkowski’s negative role in the process of engaging Giovanni Bindi (known as Porporino, a singer in the ensemble maintained by King Augustus II) for George Frideric Handel’s London orchestra in 1731; the work of the Dresden-based composer Tobias Butz, Sułkowski’s secretary when the latter was a minister in the Secret Cabinet of Saxony (1733–38); Sułkowski’s contribution to organising musical life at the Dresden and Warsaw courts; music in Sułkowski’s milieu after he left Dresden for Rydzyna. The author has also attempted to reconstruct the make-up of the music ensemble maintained by Sułkowski at Rydzyna Castle and the oboe ensembles that existed in army regiments commanded by Sułkowski in Saxony and Poland.

PL

Artykuł stanowi pierwszą w muzykologii próbę przedstawienia podstaw mecenatu muzycznego Aleksandra Józefa Sułkowskiego (1695-1762) – do roku 1738 ministra gabinetowego króla Augusta III, po roku 1738, po opuszczeniu dworu drezdeńskiego w roku 1738 – pana na zamku w Rydzynie, właściciela Leszna i ogromnego majątku przejętego po Stanisławie Leszczyńskim, od roku 1752 – księcia Świętego Cesarstwa Rzymskiego. W artykule podjęto następujące wątki: negatywny udział Sułkowskiego w procesie angażu śpiewaka kapeli króla Augusta II Giovanniego Bindiego (zwanego Porporinem) do londyńskiego zespołu Georga Friedricha Händla w roku 1731, działalność drezdeńskiego kompozytora Tobiasa Butza jako sekretarza Sułkowskiego w latach jego aktywności w roli ministra saskiego Tajnego Gabinetu (1733-1738), udział Sułkowskiego w organizacji życia muzycznego dworu w Dreźnie i w Warszawie, muzyka wokół Sułkowskiego po jego wyjeździe z Drezna do Rydzyny. Podjęta też została próba rekonstrukcji składu osobowego zespołu muzycznego utrzymywanego przez Sułkowskiego na zamku rydzyńskim oraz składu zespołów oboistów w regimentach wojskowych dowodzonych przez Sułkowskiego w Saksonii i w Polsce.

Refine search results

2 Miscellanea Historico-Archivistica

1 Muzyka

1 Roczniki Humanistyczne

1 Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

1 Wieki Stare i Nowe

2 Kulecki M.

1 Kosińska U.

1 Malawski S.

1 Paczkowski S.

1 Sawicki M.

1 2021

1 2019

1 2017