Search results

1

Dusza, monstra i życie na Księżycu. Teoria antropologiczna w barokowej „scientia curiosa” Wojciecha Tylkowskiego

100%

Raubo G.

Przestrzenie Teorii

|

2013

|

issue 19

57-75

EN

The article deals with the main points of the anthropological theory presented in the work of a baroque encyclopedist Wojciech Tylkowski which is entitled Uczone rozmowy [Learned Conversations] (1692). This theory combined the elements of theology, philosophy, science and common knowledge. It was presented as scientia curiosa, i.e. a convention which was used during the baroque era to popularize science. The most important aspects of the theory are: the concept of the human soul, four temperaments, the structure and operation of sense organs, the reasons for monstrous births, origins and manifestations of insanity, care of a guardian angel for a man, speculations about the idea of plurality of worlds and the possibility of people living on the Moon.

2

Melancholie. Tryptyk muzyczny

86%

Czaja D.

Konteksty - Polska Sztuka Ludowa

|

2014

|

vol. 68

|

issue 3-4(306-307)

254-264

EN

Three essays from a book about Baroque music (Kwintesencje. Pasaże barokowe) deal with the “dark semantics” of compositions by John Rowland, Carl Gould, and Matthias Beckmann. The author portrayed Baroque music as a “speech of sounds” and followed its expression potential, in particular as regards the capacity to convey extreme states and emotions (sadness, despair, melancholy and death).

3

Klasztory kapucynów w strukturze urbanistycznej barokowych miast Śląska

81%

Ludwig B.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2020

|

vol. 27

|

issue 1

151-164

EN

After the Thirty Years' War, monastic complexes were of increasing importance in Silesian towns. Those belonging to the former congregations were reconstructed and monasteries of congregations established in modern times were built. The buildings of Jesuits stood out above all. Capuchin monasteries were distinguished in a completely different way. Only two of them have survived to the present day, but the basic information about the others can be found. The consistent way of establishing convents and the characteristic features of the architecture - repetitive layouts with strongly uniform dimensions and forms - are evident. Distinct modesty, expressed by the schematic facade of the church, was a message of Capuchin spirituality and principles.

PL

Po wojnie trzydziestoletniej w miastach śląskich rosnące znaczenie miały zespoły klasztorne. Przebudowywano te przynależne do dawnych zgromadzeń i wznoszono utworzonych w czasach nowożytnych. Wyróżniały się przede wszystkim budynki jezuitów. W zupełnie inny sposób odznaczały się klasztory kapucynów. Tylko dwa z nich zachowały się do dziś, o pozostałych można jednak zebrać podstawowe informacje. Uwidacznia się konsekwentny sposób zakładania konwentów i charakterystyczne cechy stosowanej architektury – powtarzalnych układów o silnie ujednoliconych wymiarach i formach. Manifestacyjna skromność, wyrażana przez schematyczną fasadę kościoła była przekazem duchowości i zasad działania kapucynów.

4

Anioła Ślązaka polemika z luteranizmem

72%

Zawadzki R. K.

|

2016

|

vol. 25

|

issue 4

115-128

EN

The article first gives a short presentation of Angelus Silesius (1624-1677) or, Johannes Scheffler, and then more thoroughly analyses the first part of his work entitled Idea causarum fundatarum, transeundi a Lutheranis ad Ecclesiam Catholicam; comprehensarum Illationibus duabus which has been forgotten today. The baroque writer used exclusively brief statements which confirm the truth of the Roman faith and simultaneously debunk arguments in favor of Protestant religion. Above all his work was supposed to provide polemical ammunition for the supporters of the Roman Catholic Church and to justify discontinuing relations with Protestantism. In order to achieve this purpose, the writer enumerated and discussed arguments related to the most important arguable theological issues, such as the apostolic succession, miracles, attitude to God’s Word, religious life, celibacy, the figure of Luther and his adherents, etc.

5

Jak „opowiedzieć” Matkę Bożą? Postać Maryi w kazaniu Samuela Brzeżewskiego

71%

Dybek D.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2019

|

vol. 53

|

issue 2

243-264

EN

Samuel Brzezewski was a monk, highly regarded as a priest and hagiographist in the 17th century. Two out of three of his sermons that have remained till today talk about Virgin Mary. One of them is Zaciąg dworzanów na kurią Najaśniejszej Królowej nieba i ziemie Maryjej, in which the author describes the criteria necessary for becoming a part of the Virgin Mary’s court. While portraying the Virgin Mary, he uses many epithets taken from the Biblical tradition. The Virgin Mary is e.g. the Queen, the Empress, second Eva, the Gate, the Window and… the Fire Place. Brzezewski tries to explain these metaphorical descriptions and their theological meanings. Wespazjan Kochowski did the same, writing Ogród panieński. It is possible that Kochowski was inspired by the sermons written by Brzezewski.

PL

Samuel Brzeżewski to zakonnik, który w XVII w. był docenianym kaznodzieją i hagiografem. Dwa z trzech zachowanych jego kazań dotyczą Maryi. Należy do nich Zaciąg dworzanów na kurią Najaśniejszej Królowej nieba i ziemie Maryjej, w którym autor użył konceptu: przedstawia kryteria doboru chrześcijan na dwór Matki Bożej. Opisując Maryję, stosuje wobec niej bardzo wiele określeń, które zaczerpnął z tradycji biblijno-patrystycznej. Matka Boża to m.in. królowa, cesarzowa, druga Ewa, brama, okno i… piec. Brzeżewski używając tych nazw, starał się wyjaśnić ich metaforyczny lub teologiczny sens. Podobnie postąpił w tym samym stuleciu Wespazjan Kochowski, pisząc Ogród panieński. Niewykluczone, że barokowy twórca inspirował się również kazaniem krakowskiego zakonnika.

6

Czy potrzeba nam dzisiaj polskiego słownika łaciny renesansowej i barokowej?

58%

Czerenkiewicz M.

Polonica

|

2015

|

vol. 35

39-47

EN

The paper is an outline of the issue of Neo-Latin vocabulary in the context of dictionaries covering words taken from early-modern Latin texts. Apart from the “Dictionary of Renaissance Latin from prose sources” by René Hoven and some very useful minor Neo-Latin word-lists scholars dealing with the works of 16th and 17th century do not have specialized Latin lexicons on mainly Renaissance and Baroque literature. Even dictionaries on classical, mediaeval or ecclesiastical Latin sometimes are helpful only to some extent. The author proposes preparing the early modern Neo-Latin dictionary mainly from the works by the Polish authors.

7

Barokowy hortus ludi w perspektywie geopoetyki (na wybranych przykładach literackich)

51%

Krawiec-Złotkowska K.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2016

|

issue 26

21-45

EN

The article shows a baroque hortus ludi (the garden of entertainment) in the perspective of geopoetics. The subject of explorations are chosen works of seventeenth century’s poets in the base of which there was considered this studied phenomenon. There was demonstrated to what extent real places could inspire authors who were writing about noble or baronial patios and on the other hand, there was made a try of designation how the literary creation builds subjected places for a potential receiver (reader). As a result of analysis it was alleged that descriptions of baroque hortus ludi – creations of places processed in poet’s mind, characterised by aspect of being painterly, which can inspire not only landscape architects, but also painters and other artists.In the article there was also considered a genesis of baroque gardens of entertainment and distinctive features of park-garden assumptions, starting with medieval times to baroque. Hortus ludi present in poetry of seventeenth century was shown in new, geopoethical conceptualization.

PL

Artykuł ukazuje barokowy hortus ludi (ogród zabaw) w perspektywie geopoetyki. Przedmiotem eksploracji są wybrane utwory poetów XVII wieku, na podstawie których badane zjawisko zostało poddane refleksji. Wykazano, na ile rzeczywiste miejsca mogły inspirować autorów opisujących szlacheckie bądź magnackie wirydarze, a z drugiej strony podjęto próbę określenia, w jakim stopniu kreacja literacka buduje miejsca poddane deskrypcji u potencjalnego odbiorcy dzieła literackiego (czytelnika). W wyniku analizy stwierdzono, że opisy barokowych hortus ludi to kreacje miejsc przetworzone w umyśle poety, odznaczające się aspektem malarskości, który może inspirować nie tylko architektów krajobrazu, ale również malarzy i innych artystów.W artykule uwzględniono także genezę barokowych ogrodów zabaw i cechy charakterystyczne parkowo-ogrodowych założeń począwszy od średniowiecza po barok. Obecny w poezji XVII wieku hortus ludi ukazano w nowym, geopoetycznym ujęciu.

8

Вобраз “іншага” ў беларускай літаратуры XVI–XVIII стагоддзяў

51%

Brazgunou A.

Acta Albaruthenica

|

2022

|

issue 22

185-199

PL

W artykule, na przykładzie najważniejszych zabytków pisanych (Peregrynacja М.К. Radziwiłła, diariuszy S. Maskiewicza, E. Pielgrzymowskiego, T. Billewicza, J. Charkiewicza), przeanalizowano cechy prezentacji wizerunku „innego” w literaturze białoruskiej doby Renesansu i Baroku. Ustalono, że średniowieczne rozumienie odmienności, zdeterminowane przez dogmat cheścijański, w literaturze XVI–XVIII wieku jest stopniowo zastępowane subiektywnym postrzeganiem, co oznacza, że decydujące znaczenie ma opinia konkretnej osoby, a nie zbiorowości. Wskazuje to na rosnącą rolę zasady autorskiej i zburzenie poetyki literatury tradycjonalizmu refleksyjnego.

BE

У артыкуле на прыкладзе найбольш значных помнікаў пісьменства (Пэрэгрынацыя М.К. Радзівіла, дыярыушы С. Маскевіча, Г. Пельгрымоўскага, Т. Білевіча, Ю. Харкевіча) разгледжаны асаблівасці прэзентацыі вобраза “іншага” ў беларускай літаратуры Адраджэння і Барока. Вызначана, што сярэднявечнае, дэтэрмінаванае хрысціянскай дагматыкай разуменне іншасці ў літаратуры XVI–XVIII стст. паступова змяняецца суб’ектыўным успрыняццем, г. зн., вырашальнае значэнне набывае меркаванне канкрэтнага чалавека, а не калектыву. Гэта сведчыць пра ўзрастанне аўтарскага пачатку і разбурэнне паэтыкі літаратуры рэфлексійнага традыцыяналізму.

EN

In the article, the features of the presentation of the image of the Other in the Belarusian literature of the Renaissance and Baroque epoch are considered based on the example of the most significant written monuments (Pilgrimage by M.K. Radziwiłł, diaries of S. Maskiewicz, E. Pielgrzymowski, T. Billewicz, J. Charkiewicz). It has been established that the medieval understanding of otherness, determined by Christian dogma, in the literature of the 16th – 18th centuries is gradually being replaced by subjective perception, which means that the opinion of a particular person, and not of a collective, becomes important. This testifies to the growth of the author’s principle and the destruction of the poetics of the literature of reflective traditionalism.

9

Sztuka „akompaniamentu” klawesynowego w XVIII-wiecznej Francji Zasady realizacji basse continuë według anonimowego rękopisu Traité d’accompagnement du clavecin et abrégé de composition (c. 1700)

51%

Aleksandrowicz M.

Roczniki Teologiczne

|

2018

|

vol. 65

|

issue 13: Muzykologia

183-101

EN

This article concerns the performance practice of harpsichord-playing in 18th century France. The starting-point for reflection is anonymous manuscript ‘Traité d’accompagnement du clavecin et abrégé de composition’ (ca.1700) written in the times when the French harpsichordists and organists begin to open up to the style of keyboard playing developed in 17th century Italy. In this manuscript we can find the explanation of the system of abbreviation utilized to mark chordal relationships and the remarks on harpsichord ‘accompaniment’, ie the rules of playing a multi-voice harpsichord part based on the marks written above the bass line (the so-called ‘basse continuë’).

PL

Artykuł przedstawia treść anonimowego rękopisu Traité d’accompagnement du clavecin et abrégé de composition z XVII/XVIII w. Spisano go w czasach, w których francuscy klawesyniści i organiści zaczęli się otwierać na stylistykę gry wypracowaną w XVII-wiecznej Italii. W rękopisie odnaleźć można szereg uwag dotyczących zasad akompaniamentu na instrumentach klawiszowych, czyli realizacji wielogłosowej partii klawesynowej lub organowej w oparciu o umieszczone nad linią basu cyfry (tzw. basse continuë).

Refine search results

1 Acta Albaruthenica

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

1 Konteksty - Polska Sztuka Ludowa

1 Polonica

1 Przestrzenie Teorii

1 Roczniki Teologiczne

1 Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

1 Łódzkie Studia Teologiczne

1 Aleksandrowicz M.

1 Brazgunou A.

1 Czaja D.

1 Czerenkiewicz M.

1 Dybek D.

1 Krawiec-Złotkowska K.

1 Ludwig B.

1 Raubo G.

1 Zawadzki R. K.

1 2022

1 2020

1 2019

1 2018

2 2016

1 2015

1 2014

1 2013