Search results

1

An Assessment of Islamic Banking in Bosnia and Herzegovina – a comparative analysis using the CAMELS approach

100%

Komorowski R., Kubiszewska K.

Ekonomia Międzynarodowa

|

2016

|

issue 16

367-387

PL

W artykule przeprowadzono analizę bankowości islamskiej w Bośni i Hercegowinie. Wprawdzie aż prawie połowa ludności bośniackiej jest pochodzenia islamskiego, to tylko jeden bank funkcjonujący w tym kraju oparł swoją działalność wyłącznie na Szariacie. Celem artykułu jest przeprowadzenie analizy porównawczej sytuacji finansowej tego banku i sektora bankowego zarówno w Bośni, jak i w regionie Bałkanów Zachodnich. Wybrano metodę analizy opartą o system CAMELS, który bada instytucję, biorąc pod uwagę jej najistotniejsze elementy: jakość kapitału, jakość aktywów, zarządzanie w odniesieniu do pracowników, zyskowność, płynność oraz wrażliwość na ryzyko.

EN

This paper examines the phenomenon of Islamic banking in Bosnia and Herzegovina. Although almost half of the Bosnian population is recognized as Islamic, there is only one bank purely based on Sharia operating in this country. The aim of the article is to conduct a comparative analysis of the financial standing of this bank and the banking sector in this country and region. The chosen method of analysis is CAMELS, which examines an institution by taking into consideration its most crucial elements: capital, assets, management, earnings, liquidity and sensitivity to risk.

2

Multiculturalism in Bosnia-Herzegovina

94%

DOUBT K.

Multicultural Studies

|

2017

|

issue 1

49-54

EN

The essay amplifies the important findings in the study of elopement and kinship titled “Through the Window: Kinship and Elopement in Bosnia-Herzegovina” published at Central European University Press in 2014. The psychology, cultural, and sociological significances of a young woman “stealing herself” to marry are reviewed in terms of how the social action in collusion with her suitor eventually gives character to the larger society. The marriage custom is understood within the dominant kinship pattern that gives emphasis to marriage rather than blood or affinal relations rather than agnatic relations, the point being to demonstrate how elopement and the subsequent affinal visitations that immediately follow are complementary rites of passage. The essay concludes with recommendations for future research in both Bosnia- Herzegovina and the wider region.

PL

W eseju podkreślono istotne wnioski z badania nad zwyczajem ucieczki młodych w celu zawarcia związku małżeńskiego [ang. elopement] oraz stopniem pokrewieństwa noszącego tytuł„Through the Window: Kinship and Elopement in Bosnia-Herzegovina” [Dogłębne spojrzenie na zwyczaj ucieczki młodych i stopnie pokrewieństwa w Bośni i Hercegowinie – przyp. tłum] wydanego przez Central European University Press w 2014 r. Psychologiczne, kulturowe i socjologiczne znaczenia zwyczaju ucieczki młodej kobiety, która „zdobywa się” na zamążpójście, rozważane są z perspektywy wpływu, jaki czyn ten, popełniany w zmowie z zalotnikiem, ma na całe społeczeństwo. Zwyczaj małżeństwa rozumiany jest w kontekście powszechnego wzorca pokrewieństwa, w którym małżeństwo uznawane jest za ważniejsze niż więzy krwi, a powinowactwo wynikające z małżeństwa za ważniejsze niż pokrewieństwo w linii ojca, co dowodzi, że ucieczka, a następnie spotkanie rodziców pary młodej połączone z ceremonią ustanowienia stosunku powinowactwa są uzupełniającymi się rytuałami przejścia. Esej kończą rekomendacje na potrzeby przyszłych badań zarówno w Bośni i Hercegowinie, jak i w większym regionie.

3

Wybrane przykłady lekarzy pracujących w Bośni i Hercegowinie na przełomie XIX i XX w.

83%

Lis T. J.

Archiwum Historii i Filozofii Medycyny

|

2012

|

vol. 75/2

15-22

PL

Po kongresie berlińskim (1878) Bośnia i Hercegowina znalazła się w austro-węgierskiej strefi e wpływów. Wówczas, chcąc zmodernizować tę byłą turecką prowincję, nowe władze zachęcały adeptów szkół medycznych, głównie z Pragi i Krakowa, do podjęcia kariery medycznej na Bałkanach. Na przykładzie wybranych sylwetek polskich lekarzy prezentuję genezę tego zjawiska, a także codzienną pracę medyków w kraju, w którym znaczny odsetek ludności stanowili zupełnie dla nich obcy kulturowo muzułmanie.

EN

After the Congress of Berlin (1878), Bosnia and Herzegovina was in the Austro-Hungarian sphere of infl uence. Then, the new government in order to modernize the former Turkish province, encouraged medical school students, mainly from Prague and Cracow to take a medical career in the Balkans. Based on profi les of some Polish doctors, the genesis of this phenomenon, as well as their daily work in a country where a signifi cant percentage of the population, was of Muslim origin and culturally diff erent, is presented.

4

Z dziejów polskiej mniejszości w Bośni. Życie i działalność Wiktora i Artura Burdów

71%

Chimiak Ł.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2013

|

vol. 48

PL

Artykuł przedstawia losy i działalność dwóch pokoleń rodziny Burdów, której przedstawiciele pochodzili ze Śląska Cieszyńskiego, a osiedlili się w Bośni, przyczyniając się do społeczno‑gospodarczego rozwoju tej prowincji, pod panowaniem Austro‑Węgier na przełomie XIX i XX wieku. Interesująca, lecz zupełnie dotąd nieznana jest zwłaszcza działalność Artura Burdy – Konsula Honorowego RP w Banja Luce, osoby bardzo zasłużonej dla opieki nad kilkunastotysięczną polską mniejszością mieszkającą do 1946 r. w Bośni. Za tę działalność Artur Burda w czasie II wojny światowej był prześladowany przez hitlerowców i ustaszy. W szkicu zaprezentowano także nowe ustalenia dotyczące liczebności i rozmieszczenia osadnictwa polskiego w Bośni, w oparciu o nigdy dotąd niewykorzystywane źródła archiwalne.

5

Bilans działalności misji policyjnej Unii Europejskiej w Bośni i Hercegowinie

71%

Sokołowska P.

Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego

|

2010

|

vol. 4

EN

The article analyses operations of the first civilian and police mission of UE in Bosnia and Herzegovina. The long-lasting presence of EUPM in that country and ten years which have passed since the formation of CSDP raise the question of the mission’s efficiency and effectiveness. Particularly since it was Bosnia that became a testing ground for the civilian crisis mechanisms created as the 2nd pillar. The EUPM in Bosnia and Herzegovina was the first operation of its kind and its purpose was to develop civilian operation capacity. Therefore, there is a need to recapitulate and asses the EUPM activity in B and H and to compare its objectives set in 2002 with the reality in this country. The paper aims at answering the following questions: What objectives or strategy had been set and how they were carried out? What has been achieved during the 7 years of EUPM in B and H? To what degree has EUPM been successful and what obstacles stood on its way? Is the EUPM or the adopted political system and structure of Bosnia and Herzegovina to blame for any of the mission’s failures?

PL

Przedmiotem poniższego artykułu jest analiza działań pierwszej cywilnej i policyjnej misji UE w Bośni i Hercegowinie. Długoletnia obecność EUPM w tym państwie oraz mijający okres dziesięciu lat od momentu powołania EPBiO, nasuwa pytanie o jej efektywność i skuteczność, tym bardziej, iż to właśnie Bośnia stała się niejako testem dla cywilnych mechanizmów kryzysowych, stworzonych w ramach II fi laru. Misja EUPM w Bośni i Hercegowinie, jako pierwsza operacja tego typu, miała być świadectwem rozwoju i funkcjonowania cywilnych zdolności operacyjnych UE. Rodzi się więc konieczność podsumowania i oceny jej działalności w BiH i skonfrontowania celów wyznaczonych w 2002 roku przez EUPM z rzeczywistym stanem dzisiaj panującym w tym państwie. Przewodnią myślą tego artykułu będzie próba odpowiedzi na następujące pytania: Jakie cele i strategia zostały wyznaczone, jak je realizowano? Co udało się osiągnąć podczas 7 – letniej obecności w BiH? W jakim stopniu EUPM jest misją efektywną i jakie problemy stanęły na przeszkodzie realizacji jej mandatu? Czy wina za brak realizacji poszczególnych celów leży po stronie misji, czy też może przyjętego systemu politycznego i struktury państwowej BiH.

6

Rola Wysokiego Przedstawiciela w kształtowaniu systemu politycznego Bośni i Hercegowiny po 1995 roku

71%

Czichos A.

Przegląd Geopolityczny

|

2020

|

vol. 31

95-112

PL

Celem artykułu jest wyjaśnienie skomplikowanego systemu politycznego, jaki został tam wprowadzony na mocy kończącego wojnę porozumienia pokojowego w Dayton w 1995 roku. W szczególności uwzględniono rolę, jaką w tym państwie odgrywa Biuro Wysokiego Przedstawiciela (OHR), oraz sam Wysoki Przedstawiciel wyposażony w bardzo szerokie uprawnienia, łącznie ze stanowieniem prawa, nowelizacjami konstytucji jednostek administracyjnych, usuwaniem i powoływaniem urzędników państwowych oraz tworzeniem nowych urzędów. W tych okolicznościach Bośnia i Hercegowina pozostaje państwem silnie uzależnionym od społeczności międzynarodowej, o słabych organach władzy ustawodawczej i wykonawczej i dużym zakresie autonomii jednostek administracyjnych.

EN

The article aims to explain the complex political system that was introduced in Bosnia and Herzegovina under the war-end peace agreement in Dayton in 1995. In particular, the role of the Office of the High Representative (OHR) in this country was taken into account, as well as the High Representative himself, who had very broad powers, including lawmaking, amendments to the constitution of administrative units, the removal and appointment of government officials and the creation of new offices. In these circumstances, Bosnia and Herzegovina remains a country strongly dependent on the international community, with weak organs of legislative and executive power and a large scope of autonomy of administrative units.

7

Tradycyjny tatuaż Chorwatów zamieszkujących Bośnię i Hercegowinę jako wzór kultury fizycznej

71%

Pac-Pomarnacka L. P.-P.

Studia Etnologiczne i Antropologiczne

|

2018

|

vol. 18

228-243

PL

Ornamental tattoo is a decorative element of the body of many cultures, often associated with a specific profession, for example a sailor, soldier, or with belonging to a given tribe, social group or subculture. The traditional tattoo of the Croats from the areas of Bosnia and Herzegovina was a manifestation, praise for certain ideals. It was part of the culture of the local Christian community. It was worn on the body as an indelible sign of religious affiliation and protection against Islamization. To this day, in many villages of Bosnia and Herzegovina it is possible to come across elderly women with traditional tattoos

8

Podstawy prawne systemu bezpieczeństwa w Bośni i Hercegowinie

71%

Krysieniel K.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2015

|

issue 2(24)

129-148

PL

W artykule została podjęta próba przedstawienia i przeanalizowania podstaw praw-nych systemu bezpieczeństwa w Bośni i Hercegowinie. Ukazane zostały zarówno jego geneza, jak i późniejsza ewolucja, przeważnie dokonująca się pod bezpośrednią presją przedstawicieli wspólnoty międzynarodowej. W treści można zapoznać się z rolą, jaką odgrywają poszczególne organy władzy państwowej, ze szczególnym uwzględnieniem 3-osobowego Prezydium Bośni i Hercegowiny, Rady Ministrów oraz parlamentu. Ponadto opisane zostały podstawy prawne funkcjonowania wojska oraz wybranych służb policyjnych.

EN

The article is an attempt to present and analyze the legal basis of the security system in Bosnia and Herzegovina. There are presented both its origin and subsequent evolution, which was mostly shaped by a direct pressure from the representatives of the interna-tional community. The article describes the roles played by the various organs of state power, with particular emphasis on the three-person Presidency of Bosnia and Herzegovina, the Council of Ministers and the Parliament. Moreover, there is a description of the legal framework for functioning of the military and selected police forces

9

Osadnictwo Rusinów w Bośni i Hercegowinie na przełomie XIX i XX wieku

71%

Lis T. J.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2015

|

vol. 50

|

issue 1

EN

This article presents the results of a study on the immigration of Ruthenians to Bosnia and Herzegovina in the period 1878‑1914, as well as the source of settlement movements in this area and the issues associated with emigration. The study concentrates mainly on the processes of their acculturation in contact not only with locals, but also with Poles, who also settled in large numbers in the area of Banja Luka. Much space is also devoted to the attitude of the Greek Catholic Church authorities towards the issues pertaining to the emigration of their adherents. Due to lack of their own clergy, many Ruthenians converted to Orthodoxy in the first years after arriving in Bosnia and Herzegovina. Both local religious and secular authorities attempted to counteract this situation in consultation with Archbishop Andrey Sheptytsky.

PL

Artykuł prezentuje wyniki badań nad kolonizacją Rusinów w Bośni i Hercegowinie w latach 1878‑1914, genezę zjawiska osadnictwa na tych terenach, a także ich problemy związane z emigracją. Głównymi wątkami są ich procesy akulturacji, nie tylko w kontakcie z autochtonami, ale także z Polakami, którzy również osiedlali się licznie w okolicach Banja Luki. Ponadto poświęciłem dużo miejsca stosunkowi greckokatolickich władz kościelnych wobec problemu wychodźstwa unitów. Wielu Rusinów, w pierwszych latach po przybyciu do Bośni i Hercegowiny, z powodu braku własnych duchownych decydowało się przejść na prawosławie. Sytuacji tej starały się przeciwdziałać miejscowe władze kościelne i świeckie w porozumieniu z abp. Andrzejem Szeptyckim.

10

The question of an alternative to the EU membership of Bosnia and Herzegovina

60%

Hirkić M.

Przegląd Europejski

|

2019

|

issue 4(54)

169-181

EN

In a recent survey conducted by the Directorate for European Integration in Bosnia and Herzegovina, it appears that 43.6% of respondents believe that there is an alternative to the European Union (EU) membership. The survey was conducted by using the Computer-assisted telephone interviewing (CATI) method, on a sample that is representative for the entire country. Therefore, this article will explore the possibility of pursuing foreign policy that is geared towards several geopolitical centres and implications for the country. Primarily, this refers to alternative development models offered by international actors such as China, Russia, Turkey and Saudi Arabia. Although the EU often emphasises commitment to the Western Balkan region, both internal and external processes are becoming heavily politicised. In this regard, the author will also attempt to examine some of these processes and the main stakeholders (both in Bosnia and Herzegovina and the European Union), who could stall the future European integration.

XX

W ostatnim badaniu przeprowadzonym przez Dyrekcję ds. Integracji Europejskiej w Bośni i Hercegowinie, prawie 43,6% respondentów uważa, że istnieje alternatywa dla członkostwa w Unii Europejskiej (UE). Badanie przeprowadzono metodą wywiadu telefonicznego wspomaganego komputerowo (CATI) na próbie reprezentatywnej dla całego kraju. W związku z tym, w niniejszym artykule zbadana zostanie możliwość prowadzenia polityki zagranicznej ukierunkowanej na kilka centrów geopolitycznych oraz jej implikacje dla kraju. Dotyczy to przede wszystkim alternatywnych modeli rozwoju oferowanych przez takie podmioty areny międzynarodowej, jak Chiny, Rosja, Turcja i Arabia Saudyjska. Chociaż UE często kładzie nacisk na zaangażowanie w regionie Bałkanów Zachodnich, zarówno procesy wewnętrzne, jak i zewnętrzne stają się mocno upolitycznione. W związku z tym, w artykule podjęto również próbę zbadania niektórych z tych procesów oraz głównych zainteresowanych stron (zarówno w Bośni i Hercegowinie, jak i w Unii Europejskiej), które mogłyby opóźnić przyszłą integrację europejską.

11

Origins of the Proposal for Orthography in Bosnia and Herzegovina

60%

Baković M.

Socjolingwistyka

|

2020

|

issue 34

295-312

EN

The focus of the paper 1 is the conflict centred around orthography in Bosnia and Herzegovina between advocates of the Karadžić-Daničić concept of language and those of a moderate morphophonemic concept based on the language of the Zagreb Philological School. Special attention will be dedicated to two sessions of the committee for orthography held in 1883 and to the proposal, presented by Kosta Hörmann and Ljuboje Dlustuš, for the preservation and recovery of morphophonemic orthography in Bosnia and Herzegovina. Their proposals will be compared with those presented by Vatroslav Jagić in his 1864 treatise Naš pravopis. The outcome and influence of this conflict on the state of orthography in Croatia will also be discussed.

PL

Artykuł skupia się na sporze wokół ortografii w Bośni i Hercegowinie między zwolennikami koncepcji języka Karadżicia i Daničicia oraz umiarkowanej koncepcji morfofonicznej opartej na języku Zagrzebskiej Szkoły Filologicznej. Szczególną uwagę poświęcono dwóm sesjom komitetu ds. ortografii, które odbyły się w 1883 roku, oraz propozycji, którą przedstawili Kosta Hörmann i Ljuboje Dlustuš, dotyczącej zachowania i odtworzenia ortografii morfofonicznej w Bośni i Hercegowinie. Ich propozycje porównano z propozycjami przedstawionymi przez Vatroslava Jagicia w traktacie Naš pravopis z 1864 roku. W artykule omówiono także rezultaty i wpływ tego konfliktu na stan ortografii w Chorwacji.

12

Tradycja skoków z mostu w Mostarze. Wielowymiarowa rola skoczków a turystyka kulturowa

60%

Pac-Pomarnacka L.

Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

|

2017

|

vol. 58

3-16

PL

Cel badań. Celem artykułu jest przedstawienie tradycji skoków ze Starego Mostu w Mostarze i jej wielowymiarowego charakteru na tle innych atrakcji tego coraz bardziej turystycznie popularnego miasta. W tekście przybliżona została historia miasta Mostar, Starego Mostu, wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO oraz tradycja skoków z niego do rzeki Neretwy. Zamysłem autorki było zwrócenie uwagi na rolę mostarskich skoczków w kreowaniu turystycznego wizerunku Mostaru, jak również Bośni i Hercegowiny. Materiał i metody. Szczególnej analizie zostało poddane zagadnienie roli społecznej skoczków, bardzo często pomijanej, stanowiącej zwykle drugorzędny cel badań naukowych dotyczących stolicy Hercegowiny. Autorka zwraca także uwagę na stosunek samych skoczków do tradycji, często przekazywanej w rodzinach z pokolenia na pokolenie. Metody. Badania etnograficzne (terenowe), wywiad. Wyniki. Bazując na własnych doświadczeniach z podróży, zarówno w charakterze turysty jak i pilota wycieczek zagranicznych, badaczka wykazała, że około 450-letnia tradycja mostarskich skoków niesie za sobą wiele wartości, zarówno z zakresu turystyki kulturowej (niematerialnego dziedzictwa kulturowego) jak i zagadnień związanych z socjologią (w tym przypadku roli społecznej). Wnioski. Badania etnograficzne dowiodły też, iż turysta kulturowy ma do czynienia ze zjawiskiem autentycznym, tak ostatnio przez niego właśnie poszukiwanym.

EN

Background. The purpose of the article is describing the tradition of jumping off the Old Bridge in Mostar and its multidimensional character in light of other tourist attractions of this popular city. The article covers the history of the city of Mostar that was listed by UNESCO and the tradition of jumping off the bridge into the river Neretva. Materials and methods. The aim of the author was drawing attention to the role of jumpers of Mostar in popularising this city as a tourist attraction of Bosnia and Herzegovina. Particular attention was paid to the social aspect of jumping, which is often overlooked and often only mentioned in scientific explorations of the capital of Herzegovina. The author also points to the relationships of the jumpers with tradition, often passed from generation to generation in their families. The methods were: ethnographic research like direct observations, interviews with jumpers, city guides and the workers of institutions like Muzej Hercegovine (ul. Bajatova 4 Mostar), Biščevića Kuća (ul. Biščevića bb, Mostar), Muzej Stari Most (Stari grad.b.b., Mostar), Klub Skakača u Vodu „Mostari” (Stari most/Onešćukova, Mostar). Results and conclusions. The analysis concluded that the 450-year long tradition of jumping off the Old Bridge carries a lot of cultural values within cultural tourism and also from a sociological point of view. Ethnographic studies also shown that tourists are exposed to authentic cultural experiences which they have been looking for specifically.

13

From Frozen to Latent Conflicts. Is a New EU Paradigm for Bosnia and Herzegovina Urgent?

60%

Kučukalić E.

Środkowoeuropejskie Studia Polityczne

|

2022

|

issue 3

105-124

PL

Trzy dekady minęły od początku wojny, która spustoszyła Bośnię i Hercegowinę (BiH), a państwo ponownie znalazło się w grzęzawisku podziałów. W wysokiej dyplomacji określa się ją mianem najgorszego kryzysu od czasu podpisania poro zumienia pokojowego w Dayton (1995 r.), które nadal wymaga konsolidacji i pełnej legitymizacji. Ten międzynarodowy dokument zatrzymał rozlew krwi, a jednocześnie pogrążył państwo w krętej otchłani obywatelstwa złożonej z politycznych sprzeczności i ram instytucjonalnych zinstrumentalizowanych jako żyzny grunt dla stabilokracji i geostrategicznych gier wpływów. Wojna na Ukrainie ożywiła zainteresowanie społeczności międzynarodowej BiH, zmuszając ją do zajęcia bardziej zdecydowanego stanowiska. Niniejszy artykuł ma na celu analizę ostatnich wydarzeń w Bośni i Hercegowinie oraz strategii Unii Europejskiej (UE) w świetle jej złożonych relacji opartych na spójności i niespójności oraz idei bezpieczeństwa. Badania dotyczą tego, czy UE wykorzysta doświadczenia zdobyte w krwawych latach dziewięćdziesiątych do rozwiązania zamrożonych konfliktów. Odpowiedzi udziela się dzięki realizacji argumentacyjnego projektu badawczego obejmującego jakościową analizę struktury instytucjonalnej Bośni i Hercegowiny oraz przegląd wzajemnych powiązań między państwem a czynnikami wywołującymi niestabilność lokalną, regionalną i międzynarodową, ze szczególnym uwzględnieniem UE. Scenariusz ukraiński pokazuje, jak szybko zaczynają płonąć zamrożone konflikty.

EN

Three decades have passed since the beginning of the war, which ravaged Bosnia and Herzegovina (BiH), and the state finds itself once again in the quagmire of partitioning. In terms of high diplomacy, it is described as the worst crisis since the signing of the Dayton Peace Agreement (1995), which still needs to be consolidated and fully legitimised. The international document that stopped the bloodshed and, at the same time, plunged the state into a tortuous citizenship abyss made of political contradictions, together with an institutional framework instrumentalised as a fertile ground for stabilitocracy and geostrategic influence games. The war in Ukraine has revived the international community’s interest in BiH, forcing it to take firmer stances. This article aims to analyse the recent events in BiH and the European Union (EU)’s strategy in light of its complex relationship based on coherence and inconsistency and the idea of security. The research questions whether the EU will take advantage of the lessons learned in the bloody nineties to resolve frozen conflicts. Answers are provided through an argumentative research design comprising a qualitative analysis of the institutional structure of BiH and the review of the interrelationships between the state and the triggers of local, regional and international instability with a special focus on the EU. The Ukraine scenario shows how quickly frozen conflicts start burning.

14

Integracja na styku kultur. Islamsko-chrześcijańskie pogranicze Bośni i Hercegowiny

60%

PILARSKA J.

Multicultural Studies

|

2016

|

issue 1

89-101

PL

Wspólnoty muzułmańskie na Bałkanach, w których praktyka islamu rozwijała się w środowisku europejskim, mogą posłużyć jako pomost między islamskim Wschodem i chrześcijańskim Zachodem. Oto bowiem, choć przez ponad 400 lat Bośnia znajdowała się pod władzą Osmanów, muzułmanie pozostali tylko jedną z wielu społeczności, dzieląc kraj z prawosławnymi, katolikami i niewielką wspólnotą żydowską. Historia kontaktów muzułmańsko-chrześcijańskich zawiera zarówno przykłady zderzeń, jak i spotkań, inicjowanych tak przez chrześcijan, jak i przez muzułmanów. Choć nie sposób nie dostrzec, że więcej w niej było zderzeń, nie wolno jednak przeoczyć istnienia spotkań. Artykuł ten analizuje w historycznym i współczesnym kulturowo-społecznym kontekście pogranicze wyznaniowe Bośni i Hercegowiny, wskazując na jego specyfi kę, dynamikę i (często nieudane) próby jego konceptualizacji z perspektywy europocentrycznego dyskursu.

EN

Muslim communities in the Balkans, in which the practice of Islam developed in the European context, can be used as an exemplifi cation of the bridge between the Islamic East and the Christian West. Although for over 400 years Bosnia was under the Ottoman rule, Muslims became one of the many communities contributing to the dynamic area of ontological and axiological negotiations within the cultural borderland, sharing the living space with members of the Orthodox church, Catholics, and a small Jewish community. The history of the Muslim-Christian contacts in Bosnia includes the examples of collisions as well as encounters initiated both by Christians and Muslims. This article analyses the religious borderland in the historical and contemporary cultural and social context of Bosnia-Herzegovina, revealing its specifi city, dynamics and (often unsuccessful) attempts to conceptualize it from the perspective of the Eurocentric discourse.

15

Ekonomiczne aspekty integracji Bośni i Hercegowiny z Unią Europejską w drugiej dekadzie XXI wieku

60%

Szynol M.

Przegląd Europejski

|

2020

|

issue 1(55)

179-198

PL

W końcu drugiej dekady XXI wieku Unia Europejska (UE) – wydając nową strategię polityki rozszerzenia, organizując oficjalny szczyt przywódców państw oraz poświęcając potencjalnym akcesjom spotkanie Rady Unii Europejskiej – przypomniała, że przyszłość Bałkanów Zachodnich znajduje się w UE. Zasadne staje się zatem pytanie, czy na intensyfikacji polityki rozszerzenia UE skorzystać może Bośnia i Hercegowina, państwo od 2003 roku uznawane za potencjalnie kandydujące do członkostwa? W oparciu m.in. o oficjalne dokumenty, które wydawane są przez unijne instytucje, dane makroekonomiczne oraz w odniesieniu do kształtu polityki UE wobec regionu Bałkanów Zachodnich, warto zaryzykować stwierdzenie, iż – mimo licznych (politycznych, gospodarczych, społecznych) deficytów i słabości – Bośnia i Hercegowina, która wniosek o członkostwo w UE złożyła w 2016 roku, niebawem (w trzeciej dekadzie XXI wieku) otrzyma status państwa oficjalnie kandydującego.

EN

At the end of the second decade of the 21st century the European Union (EU) – presenting a new strategy of enlargement policy, organising an official summit of the state leaders and devoting to potential accessions the meeting of the Council of the EU – recalled that the future of the Western Balkans lies in the EU. Therefore, there is a reasonable question: whether the intensification of the EU’s enlargement policy will affect favourably Bosnia and Herzegovina, a state considered as a potential candidate for the membership since 2003? Basing on (inter alia) official documents issued by the EU institutions, macroeconomic data and in relation to the EU’s policy towards the Western Balkans region, it is worthwhile to suppose, that – despite numerous (political, economic, social) deficits and weaknesses – Bosnia and Herzegovina, which applied for membership in the EU in 2016, will receive the status of an official candidate country soon (in the thir d decade of the 21st c entury).

16

Bośniacy przeciwko Imperium Osmańskiemu – bunty ludności muzułmańskiej w Bośni w pierwszej połowie XIX wieku

60%

Lis T. J.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2021

|

vol. 28

|

issue 2

81-97

EN

This paper presents the history of anti-Ottoman rebellions, which occurred in Bosnia in the first half of the 19th century. The main initiators of these uprisings were not Christians, as it happened in Serbia, but local Muslim citizens, who were not accepting Stambuls’ agenda towards European parts of the Ottoman Empire. In the paper I would like to investigate some of the most important events in the history of Bosnia: Husejn kapetan Gradaščević rebellion; social turmoil of `30s and `40s, and the final confrontation of Herzcegovinian vezir Rizvanbegović with an army of Omer pasha Latas, who received orders to pacify riots in Bosnia and Herzegovina. The paper is based on the scientific literature, public archive documents and narratives sources – memoirs and travel diaries.

PL

Niniejszy artykuł ma na celu zaprezentowanie historii antyosmańskich powstań do jakich doszło w Bośni w pierwszej połowie XIX w. Głównymi inicjatorami wypowiedzenia posłuszeństwa Porty nie byli jednak chrześcijanie, tak jak to miało miejsce w sąsiedniej Serbii, a wyznający islam mieszkańcy tego kraju, którym nie odpowiadała polityka Stambułu względem europejskich prowincji. W artykule chciałbym zwrócić uwagę na kilka najważniejszych wydarzeń takich jak powstanie Husejn kapetana Gradaščevicia, jak również niepokoje z lat 30 i 40, aż wreszcie walkę jaką stoczył Rizvanbegović – wezyr Hercegowiny przeciwko wojskom Omera-paszy Latasa, który w połowie XIX w. został przysłany ze Stambułu by doprowadzić do pacyfikacji Bośni i Hercegowiny. Artykuł oparty jest w głównej mierze na literaturze przedmiotu, jak również materiałach źródłowych – pamiętnikach, dziennikach, które stanowią materiał uzupełniający.

17

Biblioteka Husrewa Beja w Sarajewie

60%

Krajcarz J.

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

|

2018

|

vol. 68

123-131

PL

Biblioteka Husrewa Beja, jedna z najważniejszych instytucji naukowo-kulturalnych Bośni i Hercegowiny, zalicza się do najważniejszych książnic muzułmańskich na terenie Europy. Sarajewska instytucja działa nieprzerwanie od ponad 480 lat. Odnowiona i wzbogacona po wojnie bałkańskiej, dziś pełni funkcję biblioteczną i muzealną.

EN

The Gazi Husrev-beyLibrary, one of the most important research and cultural institutions in Bosnia and Herzegovina, belongs to the most important Muslim libraries in Europe. The Sarajevo institution has operated uninterruptedly for over 480 years. Renewed and extended after the Balkan war, now it serves as both a library and a museum.

18

The question of an alternative to the EU membership of Bosnia and Herzegovina

60%

Hirkić M.

Przegląd Europejski

|

2019

|

vol. 2019(4)

169-181

EN

W ostatnim badaniu przeprowadzonym przez Dyrekcję ds. Integracji Europejskiej w Bośni i Hercegowinie, prawie 43,6% respondentów uważa, że istnieje alternatywa dla członkostwa w Unii Europejskiej (UE). Badanie przeprowadzono metodą wywiadu telefonicznego wspomaganego komputerowo (CATI) na próbie reprezentatywnej dla całego kraju. W związku z tym, w niniejszym artykule zbadana zostanie możliwość prowadzenia polityki zagranicznej ukierunkowanej na kilka centrów geopolitycznych oraz jej implikacje dla kraju. Dotyczy to przede wszystkim alternatywnych modeli rozwoju oferowanych przez takie podmioty areny międzynarodowej, jak Chiny, Rosja, Turcja i Arabia Saudyjska. Chociaż UE często kładzie nacisk na zaangażowanie w regionie Bałkanów Zachodnich, zarówno procesy wewnętrzne, jak i zewnętrzne stają się mocno upolitycznione. W związku z tym, w artykule podjęto również próbę zbadania niektórych z tych procesów oraz głównych zainteresowanych stron (zarówno w Bośni i Hercegowinie, jak i w Unii Europejskiej), które mogłyby opóźnić przyszłą integrację europejską

19

Rola sił zbrojnych w procesie budowania pokoju - casus Bośni i Hercegowiny

60%

Pieróg I.

De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności

|

2018

|

issue 1(4)

178-192

PL

Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie roli sił zbrojnych w procesie budowania pokoju na przykładzie Bośni i Hercegowiny. Z względu wciąż niewystarczający poziom zainteresowania polskich badaczy zagadnieniem budowy pokoju, Autorka w pierwszej części artykułu przybliży kwestie teoretyczne omawianego zagadnienia. Budowanie pokoju ma miejsce w państwach, które nie są stabilne, co może powodować wybuch wewnętrznego konfliktu. Destabilizacja danego państwa może powodować zagrożenie dla całego regionu. Dlatego istotne w procesie budowania pokoju jest zaangażowanie organizacji międzynarodowych. W myśl powyższego, bardzo ważna w omawianym procesie zdaje się być rola sił zbrojnych. Przeprowadzone przez Autorkę badania uprawniają ją do stwierdzenia, że nie w każdym przypadku siły zbrojne są wystarczającym narzędziem procesu budowania pokoju.

EN

The aim of the article is to present the role of the armed forces in peacebuilding on the example of Bosnia and Herzegovina. Due to the relative lack of interest of Polish researchers in building peace, in the first part of the article the author presents the theoretical issues of the discussed problem. Peacebuilding is carried out in the countries that are not stable, which may bring about internal conflicts. The destabilization of a given country may pose a threat to the entire region, which is why it is important to involve international organizations in building peace. It seems that the role of the armed forces seems to be important in the above process. However, the research has shown that the armed forces are not in each case a sufficient tool in the process of building peace.

20

Bośnia i Hercegowina w kontekście wyznaniowym współczesnej Europy. Proces westernizacji islamu i islamizacji Zachodu

60%

Moroz-Grzelak L.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2018

|

vol. 53

|

issue 2

EN

Tekst poświęcony jest monografii wyróżnionej w 23. edycji konkursu o Nagrodę im. prof. Jerzego Skowronka. Jej autor, Marinko Zekić, odnosząc się do sytuacji kulturowej, społecznej i wyznaniowej Bośni i Hercegowiny, w szerokim kontekście historycznym ukazał kwestię funkcjonowania muzułmanów na świecie w przeszłości i współcześnie. Podjął się próby odpowiedzi na pytanie, czy przemiany dokonujące się obecnie prowadzą do islamizacji świata zachodniego, czy raczej do modernizacji świata islamu. Dla znalezienia odpowiedzi Marinko Zekić wskazał przyczyny, przebieg wzajemnych kontaktów i zarysował ich potencjalne następstwa w przyszłości. Bosnia and Herzegovina in the religious context of modern Europe. The process of Westernisation of Islam and Islamisation of the WestIn the review a book is discussed that addresses crucial issues of coexistence of culturally and religiously diverse societies. Its author, referring to the cultural, social and religious situation of Bosnia and Herzegovina in a broad historical context has shown the issue of functioning of the Muslims throughout the world in the past and presently. The review mentions that Marinko Zekić undertook an attempt to answer the question whether the present changes are leading to an Islamisation of the Western world or rather to a modernisation of the Islamic world. He also showed the reasons for mutual relations, their history and sketched their possible future consequences. The history of Islam and mutual relations between the Muslim world and the West were based on a thorough source material and a reinterpretation of the researchers’ opinions, as the author referred to the issue of threats and the vigorous dispute about the future of Western culture that strongly polarises the public opinion. M. Zekić analysed deeply the reasons for these concerns and finds them in the radical Islamic movements that result in the painful experience of terrorism. Босния и Герцеговина в религиозном контексте современной Европы. Процесс вестернизации ислама и исламизации ЗападаВ рецензионной статье была рассмотрена проблематика книги, которая занимается существенными вопросами сосуществования культурно и религиозно разнообразных обществ. Ее автор, ссылаясь на культурное, общественное и религиозное положение Боснии и Герцеговины в широком историческом контексте, сосредоточился на вопросе функционирования мусульман в мире в прошлом и настоящем. В обсуждении монографии было указано, что Маринко Зекич предпринял попытку ответить на вопрос: ведут ли происходящие сейчас перемены к исламизации Западного мира или к модернизации исламского мира?. При этом он показал причины, развитие взаимных контактов и начертил их потенциальные последствия в будущем. История ислама и взаимные отношения между мусульманским миром и Западом были основаны на тщательно подобранных первоисточниках и переосмыслении суждений исследователей, так как автор отнесся к проблематике угроз и стихийногоспора о будущем западной культуры, сильно поляризующего общественное мнение. М. Зекич глубоко проанализировал причины этих страхов, находя их в радикальных исламских движениях, которых результатом является болезненный опыт терроризма.

Refine search results

An Assessment of Islamic Banking in Bosnia and Herzegovina – a comparative analysis using the CAMELS approach

Multiculturalism in Bosnia-Herzegovina

Wybrane przykłady lekarzy pracujących w Bośni i Hercegowinie na przełomie XIX i XX w.

Z dziejów polskiej mniejszości w Bośni. Życie i działalność Wiktora i Artura Burdów

Bilans działalności misji policyjnej Unii Europejskiej w Bośni i Hercegowinie

Rola Wysokiego Przedstawiciela w kształtowaniu systemu politycznego Bośni i Hercegowiny po 1995 roku

Tradycyjny tatuaż Chorwatów zamieszkujących Bośnię i Hercegowinę jako wzór kultury fizycznej

Podstawy prawne systemu bezpieczeństwa w Bośni i Hercegowinie

Osadnictwo Rusinów w Bośni i Hercegowinie na przełomie XIX i XX wieku

The question of an alternative to the EU membership of Bosnia and Herzegovina

Origins of the Proposal for Orthography in Bosnia and Herzegovina

Tradycja skoków z mostu w Mostarze. Wielowymiarowa rola skoczków a turystyka kulturowa

From Frozen to Latent Conflicts. Is a New EU Paradigm for Bosnia and Herzegovina Urgent?

Integracja na styku kultur. Islamsko-chrześcijańskie pogranicze Bośni i Hercegowiny

Ekonomiczne aspekty integracji Bośni i Hercegowiny z Unią Europejską w drugiej dekadzie XXI wieku

Bośniacy przeciwko Imperium Osmańskiemu – bunty ludności muzułmańskiej w Bośni w pierwszej połowie XIX wieku

Biblioteka Husrewa Beja w Sarajewie

The question of an alternative to the EU membership of Bosnia and Herzegovina

Rola sił zbrojnych w procesie budowania pokoju - casus Bośni i Hercegowiny

Bośnia i Hercegowina w kontekście wyznaniowym współczesnej Europy. Proces westernizacji islamu i islamizacji Zachodu