Search results

1

Kluczowe obszary myśli i działalności ks. Luigiego Giussaniego

100%

Szpotański A.

Roczniki Pedagogiczne

|

2023

|

vol. 15

|

issue 1

35-50

EN

Fr. Luigi Giussani certainly entered the newest for good Church history, not only in Italy. The charism that gave birth to Comunione e Liberazione (one of the most influential charismatic movements after the Second Vatican Council), for more than half a century, has exerted pressure on the formation of hundreds of thousands of Christians and followers of other religions not only in Europe but also beyond its borders. The zones of influence of Fr. Giussani covered many areas, including: culture and art., catechization, pedagogy, ecumenism, social and charitable activity. From the moment he strarted his activity, Fr. Giussani, his charism has stimulated the development of the community of the Church and her pastors, both in the particular and universal dimension, to this day. And although more than seventeen years have passed since the death of the Italian priest, his ideas are still alive and are constantly subject to scientific and spiritual refletion. The clear trace of which is not only the ongoing beatification process, but also thousands of ,,spiritual sons and daughters” of Fr. Giussani, who try to live their experience of meeting Christ based on the method he proposed.

PL

Ks. Luigi Giussani z całą pewnością na trwałe zapisał się w najnowszej historii Kościoła, nie tylko we Włoszech. Charyzmat z którego zrodziło się Comunione e Liberazione (jeden z najbardziej wpływowych ruchów charyzmatycznych po Soborze Watykańskim II) przez ponad pół wieku wywierał nacisk na formacje setek tysięcy chrześcijan oraz wyznawców innych religii nie tylko na terenie Europy, lecz także poza jej granicami. Strefy oddziaływania ks. Giussaniego obejmowały bardzo wiele obszarów, można wspomnieć chociażby: kulturę i sztukę, katechizację, pedagogikę, ekumenizm, aktywność społeczną i charytatywną. Od momentu rozpoczęcia działalność ks. Giussaniego, aż po dzień dzisiejszy jego charyzmat stymulował rozwój wspólnoty Kościoła i jego pasterzy zarówno w wymiarze partykularnym, jak i powszechnym. I chociaż od śmierci włoskiego kapłana minęło już ponad siedemnaście lat, to jednak jego idee pozostają ciągle żywe i stale są przedmiotem refleksji naukowej i duchowej. Czego wyraźnym śladem jest nie tylko wciąż trwający proces beatyfikacyjny, lecz także tysiące ,,duchowych synów i córek” ks. Giussaniego, którzy starają się przeżywać swoje doświadczenie spotkania z Chrystusem opierając się na zaproponowanej przez niego metodzie.

2

Do czego pedagogom chrześcijańskim potrzebny jest dialog?

84%

Magier P.

Paedagogia Christiana

|

2017

|

vol. 2/40

51-68

PL

Dialog jest jednym z „fetyszy” współczesnej kultury Zachodu. Stanowi „termin–wytrych” używany w różnych kontekstach dla uzasadnienia różnorodnych poglądów, zwłaszcza w celu przekonania o szlachetności (słuszności) pewnego stanowiska. Popularność „dialogu” (zarówno jako zjawiska, jak i terminu) powoduje jednak, że trudno wskazać ostre znaczenie (pojęcie) przypisywane tej nazwie. Jest to termin wyraźnie wieloznaczny, a przez to niekryterialny. Oczywistość potrzeby prowadzenia dialogu, jak i rozumienie jego istoty wydaje się w tym kontekście pozorne, natomiast zaistnienie dialogu wymaga wyraźnie spełnienia szeregu wymogów, które powszechnie nie są uwzględniane. Podobnie jak na terenie szeroko pojętej kultury, również pedagogika chrześcijańska odwołuje się do kategorii dialogu. Dialog i jego synonimy są w ramach tej koncepcji pedagogicznej szeroko wykorzystywane. Problemem jest jednak określenie, czemu służy (jakie pełni funkcje) dialog zarówno na poziomie na poziomie teorii, jak i praktyki pedagogiki chrześcijańskiej: czy wykorzystanie kategorii dialogu traktować można (jedynie) jako przykład „uwspółcześnienia” chrześcijaństwa, czy posiada ono głębsze podstawy teoretyczne (doktrynalne). W szczególności chodzi o kwestie zachowania chrześcijańskiej tożsamości w ramach pedagogiki. Wystąpienie ma charakter metaprzedmiotowy. Stanowi próbę określenia pojęć i funkcji, jakie kategorii dialogu przypisuje się w ramach pedagogiki chrześcijańskiej. Nie jest ono systematycznym, postulatywnym wykładem koncepcji dialogu, lecz zbiorem opisowych i wyjaśniających uwag dotyczących podjętego problemu.

EN

The dialogue is one of modern culture’s ‘fetishes’. It is used as a key to open many doors in different contexts, to justify many theses, especially to convince auditors how noble and true our opinion is. The popularity of the ‘dialogue’ (as a phenomenon and as a term) causes the problems with defining the exact meaning to this name. The obvious need to have a dialogue and understanding of its essence in this context is seeming, but existing of the dialogue demands to fulfil all the requirements, which usually are not taken into account. Christian pedagogy also refers to the term of the dialogue. The dialogue and its synonyms are widely used in this pedagogic conception. The main issue is what is the aim (what is the function) of the dialogue, both for theory and practice in Christian pedagogy. The question is: whether this term is used for making Christianity more modern, or has it deeper theoretical bases? In particular it concerns keeping self-identity of Christianity in the ground of pedagogy. The article has methatheoretical character. The main aim is to define the term and functions of the dialogue in the context of Christian pedagogy. It is a set of descriptions and explanations of the problem, not a postulate.

3

Błogosławieni wychowawcy świętej Teresy z Lisieux

84%

Sławiński H.

Polonia Sacra

|

2013

|

vol. 17

|

issue 1

EN

At the beginning of the twenty-first century, in the year 2001 the couple: Maria Corsini and Luigi Beltrame Quattrocchi have been beatified. Similar honor met in 2008 the parents of St. Thérèse of Lisieux – Louis Martin and Zelie Guerin. They can be entitled blessed parents and educators of a saint. Their daughter, St. Thérèse of Lisieux was beatified in 1923 and canonized in 1925. The process of education run by a married couple Martin, whose five children chose the religious life, deserves an attention. The article presents what was unique in the life of the spouses Martin and what was specific in their educational method. First of all however the short biographies of Louis Martin and Zelie Guerin have been presented followed by the detailed description of their educational method and its validity for the contemporary parents.

4

Miłosierdzie w wychowaniu osób z niepełnosprawnością. Perspektywa pedagogiki chrześcijańskiej

84%

Kornas-Biela D.

Roczniki Pedagogiczne

|

2016

|

vol. 8(44)

|

issue 3

39-64

PL

Miłosierdzie jest jądrem chrześcijańskiej moralności i wymogiem życia chrześcijanina. Wyraża się ono w słowach, czynach i modlitwie. W artykule zostało przedstawione chrześcijańskie ujęcie miłosierdzia w odniesieniu do relacji opiekuńczo-wychowawczych z osobą z niepełnosprawnością (rodziców, nauczycieli, pedagogów, terapeutów). Odniesiono się do przykładów miłosierdzia objawianego przez Boga Ojca oraz Chrystusa. Wskazano na to, co jest istotne w przygotowaniu wychowawców do spełniania swej roli w duchu miłosierdzia, scharakteryzowano istotę miłosiernej postawy wychowawcy oraz jej cechy (przejawy praktycznego realizowania czynnej miłości). Realizację miłosierdzia w relacjach wychowawca–osoba z niepełnosprawnością opisano przez odwołanie do rozumienia miłosierdzia jako rahămim (łono matki, i tej miłości, jaka towarzyszy matce wobec swojego dziecka). Podkreślono również, że w relacji wychowawczej, która podporządkowana jest zasadzie miłości miłosiernej, nie ma dobroczyńcy i „dobro-biorcy”, są dwie równe sobie w godności ludzkiej osoby, z których każda daje i otrzymuje miłosierdzie, chociaż o innym charakterze, w innej formie. Skupiono się również na problemach związanych z wychowaniem do miłosierdzia osób z niepełnosprawnością oraz koniecznością samowychowania w tym zakresie.

EN

Mercy is the core of Christian morality and a prerequisite of Christian life. It may be expressed in words, deeds and prayer. The article presents a Christian view on the relations that occur in the care and education of persons with a disability (relations with parents, teachers, educators, therapists). The author presents examples of mercy revealed by God the Father and Christ and points to the crucial aspects in the preparation of educators to carrying out their tasks in the spirit of mercy. She also describes the essence and characteristic features of a merciful attitude of an educator (manifestations of active love and charity in practice). The practical implementation of mercy in the relations educator-person with a disability refers to understanding mercy in the context of rahămim – the mother’s womb – and the love that a mother has towards her child. Another key issue is that in the relation of education that is run by the rules of merciful love there is no benefactor and beneficiary, but there are two persons who are equal in human dignity, and each one of them gives and receives mercy, although in a different form. The paper also presents problems related to the education of persons with a disability towards mercy and to the necessity of self-education in this respect.

5

Theological Aspects of Educational Postulates of Ludwika Jeleńska (1885–1961) in the Light of Contemporary Interdisciplinary Discourses of Theology with Education Sciences

84%

Waga L.

Studia Oecumenica

|

2021

|

vol. 21

325-340

PL

Głównym celem artykułu jest ukazanie współczesnych perspektyw dyskursu interdyscyplinarnego między teologią a naukami o edukacji. Podstawą rozważań jest koncepcja pedagogiki integralnej zrekonstruowana na podstawie postulatów wychowania polskiej pedagog Ludwiki Jeleńskiej (1885–1961). Oryginalność i aktualność tej koncepcji wynika nie tyle z powiązania treści wychowania z treściami wiary, ile raczej ze ścisłego powiązania pedagogiki z teologią oraz teorii z praktyką. W dziełach Jeleńskiej teologia – w sposób prekursorski i charakterystyczny dla współczesnej pedagogiki chrześcijańskiej – nie pełni jedynie roli normatywnego przekaziciela wartości i idei chrześcijańskich, ale jest elementem inspirującym rozwój współczesnej nauki i szeroko pojętej kultury.

EN

The main purpose of the paper is to present the contemporary perspectives of interdisciplinary discourse between theology and education sciences. The basis of the considerations is the concept of integral pedagogy reconstructed on the basis of the educational postulates presented by a Polish educator, Ludwika Jeleńska (1885–1961). The originality and relevance of this concept is not so much due to the association of education with faith content; it's actually due to the close association of pedagogy with theology, and theory with practice. In Jeleńska's works, theology – in a precursory manner, characteristic of contemporary Christian pedagogy – does not merely act as a normative conveyor of Christian values and ideas, but is an element that inspires the development of modern science and broadly understood culture.

6

Pedagogiczne aspekty adhortacji papieża Franciszka Amoris laetitia

84%

Zellma A.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2017

|

vol. 37

|

issue 1

235-248

EN

Amoris laetitia, an apostolic exhortation by Pope Francis, shows the problems related to marriage and family in a new light. The Pope, just like His predecessors, devotes a lot of attention to parental responsibility for the holistic development of children. He reminds us that the passing on of values and ideals, development of social and religious attitudes and sexual education should occupy an important place in the process of upbringing in the family. In the opinion of Francis, such an upbringing requires the involvement of the mother and the father, who consciously and responsibly participate in the holistic development of their children. In the accomplishment of educational tasks the parents are entitled to receive proper support from the state, the school and the Church. Other aspects regarded by Pope Francis as important include the preparation of future spouses for marriage and parenthood, and support for married couples in performing their tasks resulting from motherhood and fatherhood. Consequently, Francis devotes much attention to proper methods of upbringing in the family, which is important not only in theory, but also in practice. All of these aspects are investigated in the article and analysed from the perspective of Christian pedagogy.

PL

Adhortacja apostolska papieża Franciszka Amoris laetitia stawia w nowym świetle problemy dotyczące małżeństwa i rodziny. Papież, podobnie jak jego poprzednicy, wiele uwagi poświęca odpowiedzialności rodziców za holistyczny rozwój dzieci. Przypomina, że w procesie wychowania w rodzinie ważne miejsce powinno zajmować przekazywanie wartości i ideałów, kształtowanie postaw społecznych i religijnych oraz edukacja seksualna. Zdaniem Franciszka, wychowanie to domaga się zaangażowania matki i ojca, którzy świadomie i odpowiedzialnie uczestniczą w holistycznym rozwoju dzieci. W realizacji zadań wychowawczych rodzice mają prawo do odpowiedniej pomocy ze strony państwa, szkoły i Kościoła. Papież za ważne uznaje też przygotowanie narzeczonych do małżeństwa i rodzicielstwa oraz wspieranie małżonków w wypełnianiu zadań wynikających z macierzyństwa i ojcostwa. W związku z powyższym adhortacja Amoris laetitia wiele uwagi poświęca odpowiednim metodom wychowania w rodzinie, co jest znaczące nie tylko dla teorii, ale również dla praktyki. Na te wszystkie aspekty zwrócono uwagę w artykule, analizując je z perspektywy pedagogiki chrześcijańskiej.

7

Miłosierdzie jako wartość wychowawcza. Perspektywa pedagogiki chrześcijańskiej

84%

Kornas-Biela D.

Rozprawy Społeczne

|

2017

|

vol. 11

|

issue 1

5-15

PL

Miłosierdzie jest elementem powszechnego doświadczenia ludzkiego, gdyż na przestrzeni życia ciągle liczymy na nie, świadczymy je i otrzymujemy. Oprócz filozoficznego i teologicznego wymiaru, miłosierdzie ma również wymiar edukacyjny i wychowawczy. W artykule, po wyjaśnieniu potocznego i laickiego rozumienia miłosierdzia, skupiono się na jego rozumieniu w ujęciu religii chrześcijańskiej, na przejawach miłosierdzia w życiu codziennym oraz na charakterystyce stylu życia człowieka miłosiernego (na podstawie cytatów z Biblii oraz nauczania papieży Jana Pawła II, Benedykta XVI oraz Franciszka). W kolejnych trzech częściach artykułu omówiono wychowanie do miłosierdzia w rodzinie, w szkole i organizacjach dziecięco-młodzieżowych oraz wartość miłosierdzia w życiu osób dorosłych oraz w okresie starości.

EN

Mercy is an element of common human experience, on which we count, which we express and receive throughout all our life. Apart from its philosophical and theological dimension, mercy has also an educational quality. The article explains the common understanding of the concept of ‘mercy’ and focuses on its perception from the Christian perspective and its manifestations in everyday life. A merciful person’s lifestyle is described in regard to the quotes from the Bible and the teaching of popes, i.e. John Paul II, Benedict XVI and Francis. The following parts of the paper investigate the issue of mercy education in family, school and youth organizations. The final part of the article discusses the value of mercy in the life of adults and elderly persons.

8

[Rev.:] Religijno-moralny wymiar rozwoju i wychowania, Alina Rynio et al. (ed.), Wydawnictwo KUL, Lublin 2012, 448 s.

84%

Kowalik M.

Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education

|

2013

|

issue 3(3)

135-140

PL

Publikacja pt. Religijno-moralny wymiar rozwoju i wychowania pod redakcją Aliny Rynio, Katarzyny Braun, Anny Lendzion i Danuty Opozdy, została zaadresowana do wszystkich zatroskanych o religijno-moralne wychowanie społeczności. Książkę podzielono na następujące kręgi tematyczne (rozdziały): 1) wychowanie religijno-moralne w nauce i myśli Kościoła, 2) obszary rozwoju religijno-moralnego i urzeczywistniania się osoby oraz 3) środowiskowy kontekst wychowania religijno-moralnego. Dwudziestu sześciu autorów z różnych ośrodków naukowych polskich i zagranicznych podjęło się opracowania poszczególnych zagadnień. Tom otwiera wprowadzenie Aliny Rynio na temat znaczenia pojęcia ‘wychowanie religijno-moralne’. Tekst jej autorstwa ukazał funkcję środowisk wychowawczych w procesie formacji moralno-religijnej, przedstawił dokumenty Kościoła odnoszące się do tego zagadnienia, zawierając ogólną prezentację kwestii tego typu wychowania, akcentując prawo jego obecności w życiu publicznym i postulat realnego określenia wychowania religijno-moralnego jako zadania priorytetowego. Autorka przypomniała powszechne powołanie do świętości oraz kwestię udziału dzieci w praktykach religijnych. Ks. Zbigniew Marek omówił Wychowanie religijno-moralne, wskazując następujące aspekty tej problematyki: religię w życiu człowieka, pedagogikę religijną (pedagogikę religii), wychowanie religijne, wychowanie moralne. Wymieniając punkty wspólne ‘wychowania’ i ‘wychowania religijnego’, zaakcentował kwestię poszerzenia zakresu samopostrzegania człowieka i świata jako jeden z rezultatatów procesu wychowania chrześcijańskiego. Stanisław Kość w rozważaniach Idea rozwoju całego człowieka – wkład nauki społecznej Kościoła w integralną wizję wychowania, omówił stosowne dokumenty i określił okoliczności służące rozwojowi człowieka w powołaniu chrześcijańskim oraz postulat uwzględniania wymiaru transcendentalnego w wychowaniu. Alina Rynio w artykule pt. Pedagogiczne przesłanie błogosławionego Jana Pawła II gwarantem tożsamości pedagogiki chrześcijańskiej, wyjaśniła znaczenie terminu ‘wychowanie’, ukazując zarówno „papieski paradygmat pojmowania integralności, rozwoju i wychowania” (s. 62), jak i „teologiczno-antropologiczną podstawę papieskiego przesłania pedagogicznego” (s. 70), konstatując, że to nauczanie jest źródłem nadziei, przetrwania cywilizacyjnego zamętu oraz budzi z uśpienia moralnego. To opracowanie nabrało znamion osobistego świadectwa, bo obok pięciu racjonalnie uargumentowanych tez, autorka odwołała się się także do swoich osobistych spotkań z Ojcem Świętym Janem Pawlem II. Jarosław Horowski w tekście pt. Inicjacyjny charakter wychowania – próba rekonstrukcji idei w odwołaniu do myśli Karola Wojtyły zanalizował pojęcie ‘inicjacji’ oraz inicjacyjny charakter wychowania na przykładzie teorii wychowania odwołującej się do myśli Karola Wojtyły oraz praktyk inicjalnych w wychowaniu. Roman Jusiak w artykule pt. Papieża Jana Pawła II wychowanie społeczne omówił kwestię wychowania społecznego u Jana Pawła II. Tekst koncentruje się na podstawach realizowanej przez papieża koncepcji wychowania. Skupił się na podstawie antropologicznej (filozoficznej), teologicznej (teologii katolickiej), osobowym autorytecie Jana Pawła II, ogólnej charakterystyce papieskiej pedagogii i Jego zasługach, elementach społecznych w wychowaniu oraz regułach jego urzeczywistnienia, z zaakcentowaniem faktu, że Jan Paweł II wykreował swego rodzaju własną, osobistą, językową ekspresję, gesty, znaki, symbole, wykorzystywał śpiew, osobowy kontakt z ludźmi, a w centrum procesu samowychowania umieścił Boga. Małgorzata Tomczyk w tekście pt. Integralna pedagogika katolicka w ujęciu o. Jacka Woronieckiego zaprezentowała nowatorskie pojęcie pedagogiki tegoż dominikanina w kontekście ujęć nowożytnych i współczesnych, syntetyczny i chrześcijańskie model kształcenia i wychowania, a także formację sprawności cnót, eksponując zasadnicze idee o charakterze postulatywnym i konstatując, że „(...) szczytem doskonałości jest zachować umiar we wszystkim, co się robi” (s. 121). Ryszard Polak w artykule pt. Wychowanie religijne człowieka w ujęciu ks. Józefa Winkowskiego przedstawił postać zakopiańskiego katechety, kapłana, który poświęcił się wychowaniu młodzieży szkolnej. Autor przybliżył jego dzieła i teorię wychowania, przestrzegając przed naturalistyczną koncepcją pedagogiczną jako jednym z najważniejszych zagrożeń. Zwrócił się do pedagogów chrześcijańskich oraz filozofów, psychologów, socjologów i historyków o większe zaangażowanie w wychowanie religijne człowieka, które ma na celu doprowadzenie nie tylko chrześcijan do Chrystusa. Maria Opiela w rozważaniach pt. Koncepcja pedagogiczna bł. Edmunda Bojanowskiego scharakteryzowała źródła inspiracji dla rozwoju jego myśli pedagogicznej, jej społeczno-kulturowy kontekst rozwoju. Przedstawiła także kwestię integralnego rozwoju dziecka i ważności wczesnego wychowania. Skoncentrowała się na zagadnieniu osoby i wartości w kontekście dynamiki przedstawionej koncepcji pedagogicznej, konstatując, po pierwsze, że Bojanowski wskazał na Chrystusa jako centrum historii oraz żywiołów wychowawczych, po wtóre, że „ze swoją wizją wychowania i nowatorskimi rozwiązaniami organizatorskimi wpisał się w nurt rodzącej się w XIX wieku pedagogiki wieku przedszkolnego” (s. 158). Druga część omawianej książki nosi tytuł Obszary rozwoju religijno-moralnego i urzeczywistniania się osoby i zawiera osiem artykułów. Lucyna Dziaczkowska w tekście pt. Religijno-moralny wymiar rozwoju i wychowania człowieka. Potrzeby i zagrożenia skupiła się na swoistej pochwale wychowania człowieka oraz przedstawiła specyfikę wychowania moralnego. Autorka opisała wychowanie religijne i moralne jako szczególną szansę dla budowania tożsamości człowieka w kontekście zagrożeń wynikających z pseudowychowania moralnego i religijnego, postrzegając, że trwałość czy głębia wiary zależy przede wszystkim od świadectwa życia najbliższych. Religia jest siłą życiodajną i przynosi wiele korzyści, przede wszystkim pozwala uchronić dorastające pokolenie przed nihilizmem, barbarzyństwem, poczuciem braku sensu życia, psychicznym i fizycznym samozniszczeniem. Witold Starnawski w artykule pt. Unikalność – jej konsekwencje dla poznania i rozwoju osoby dotknął problemu znaczenia pojęcia ‘indywidualności’ oraz analizował je w kontekście kształtu poznania oraz działania w rozwoju człowieka. Autor podkreślił praktyczny charakter pedagogiki, także negatywne przejawy indywidualizmu. Iwona Jazukiewicz poddała analizie na nowo kwestię greckiej arete w tekście pt. Cnota jako kategoria urzeczywistniania się osób w wychowaniu, akcentując istotę cnoty, właściwości wszystkich cnót, specyfikę pracy wychowawczej oraz cnotę wychowaniu. Grzegorz Grzybek w artykule pt. Wychowanie jako rozwój osobowości etycznej w czynie ukazał zagadnienie ‘samostanowienia’ jako warunek samowychowania oraz czyn jako warunek rozwoju osobowości etycznej, wskazując przy tym na elementy składowe czynu samowychowania w ludzkiej strukturze dążenia do celu. Stanisław Czesław Michałowski w tekście pt. Na spotkanie człowieka. Edukacja integralna w aksjomacie personologicznym skupił się na kwestii wizji pedagogii osoby jako nadziei współczesności, nadto wskazał możliwości interpretacji osoby człowieka oraz relacji ludzkich w świetle ekofilozofii życia. Przedstawił edukację integralną jako uczenie się całościowego rozumienia rzeczywistości w kontekście praw życiowych oraz czynników wychowania. Stanisława Konefał w artykule pt. Miejsce i rola przyjaźni w wychowaniu chrześcijańskim zaprezentowała przyjaźń jako wartość. Nawiązując do historii wielkich, duchowych przyjaźni, uznała, że podstawą autentycznej przyjaźni jest integralny obraz osoby ludzkiej, a przyjaźń to niezbywalny element wychowania chrześcijańskiego, do którego wyzwaniem jest sytuacja egzystencjalna człowieka XXI w. Ewa Panecka w tekście pt. Zachowania altruistyczne młodzieży drogą do prawdziwego człowieczeństwa przedstawiła zagadnienie postaw młodych ludzi wobec nowej rzeczywistości, ukazała obraz współczesnej młodzieży, potrzebę nowej formacji. Podkreśliła kwestie rozumienia zachowań altruistycznych, służby w rodzinie jako drogi do prawdziwego człowieczeństwa. Zaprezentowała stanowisko Kościoła wobec zachowania altruistycznego młodych ludzi. Określiła szkołę jako miejsce urzeczywistniania zachowań altruistycznych, konstatując przy tym, że „Wychowanie do miłości braterskiej jest dzisiaj nieodzownym warunkiem ładu społecznego” (s. 271). Zbigniew Rudnicki tekście pt. Wychowawcze aspekty refleksji o umieraniu i śmierci zanalizował zagadnienie tajemnicy śmierci. Autor przedstawił śmierć jako sytuację graniczną w perspektywie refleksji pedagogicznej. W trzecim rozdziale pt. Środowiskowy kontekst wychowania religijno-moralnego zamieszczono dziewięć artykułów. Jerzy Kołaczkowski w artykule pt. Zasady wychowania dziecka w rodzinie w świetle „Listu do Efezjan (Ef. 6,4)” wskazał na rodzinę jako najważniejsze środowisko wychowawcze, na ojca jako wychowawcę, zanalizował metody wychowywania dziecka w rodzinie, w tym zwrócił uwagę na karcenie oraz „napominanie Pańskie”, przy jednoczesnym unikaniu pobudzania dziecka do gniewu. Mieczysław Rusiecki w tekście pt. Wychowanie religijne w rodzinie podjął problematykę wychowania religijnego, kwestię prawa rodziców do niego, problem uwarunkowań potrzebnych do zachodzenia prawidłowych oddziaływań wychowawczych ze strony rodziców na dziecko. Autor omówił zagadnienie etapów religijności w dzieciństwie i okresie dorastania. Poruszył problematykę religijności w życiu dorosłego człowieka, ukazując jej fenomen, umożliwiający wytrwanie „w dobrym do końca i dojścia do doskonałości” (s. 334). Czesław Galek w artykule pt. Wychowanie religijne młodzieży szkolnej w II połowie XIX wieku w świetle polskiej literatury pamiętnikarskiej i beletrystycznej ukazał środki i metody wychowania religijnego młodzieży gimnazjalnej na ziemiach polskich na terenie trzech zaborów (rosyjskiego, austriackiego i pruskiego). Uwzględnił przy tym kwestię obowiązkowych praktyk religijnych, funkcję katechezy w formacji religijnej dzieci i młodzieży szkolnej oraz rezultaty wychowania religijnego. Autor pokazał, że „Dla wielu uczniów okres gimnazjum był czasem pogłębienia wiary wyniesionej z rodzinnych domów” (s. 351). Małgorzata Kowalik w tekście pt. Nauczyciel polonista jako wychowawca wspierający rodzinę w wychowaniu religijnym dzieci ukazała założenie, że polonista winien być wychowawcą wspierającym, który musi uzupełniać pracę rodziców poprzez dążenie do wzoru osobowego przez siebie obranego, nadto poprzez przemyślaną współpracę z rodzicami, pomoc świadczoną w rozwoju wiary oraz zabiegi dydaktyczne i określone metody pracy, aby ukształtować pełną dojrzałość chrześcijańską i zagwarantować rozwój osobowości uczniów. Lidia Dakowicz w artykule pt. Wartości religijne w przekazie nauczycieli wybranych szkół w Białymstoku omówiła odnośną kwestię w procesie rozwoju człowieka. Zaprezentowała przy tym w jedenastu tabelach dane statystyczne mające potwierdzić jej tezy. W podsumowaniu wyników swoich badań stwierdziła przeszkody w urzeczywistnianiu wartości religijnych. Dorota Frąk w tekście pt. Rola środowisk wychowujących na przykładzie instytucji wychowawczych prowadzonych przez Zgromadzenie Sług Jezusa, zajęła się kwestią oddziaływania środowiska wychowawczego na osobę, pokazując przy tym wypracowany wzorzec wychowania „na fundamencie wartości chrześcijańskich” (s. 391). Dariusz Widelak w artykule pt. Resocjalizacja i ekumeniczny wymiar opieki duszpasterskiej w zakładach karnych, zajął się zagadnieniem wychowawczej funkcji kapelana więziennego, konstatując m.in., że „człowiek zawsze ma otwartą drogę powrotu do społeczeństwa” (s. 415). Piotr Zańko w opracowaniu pt. Obrazoburstwo czy pedagogika. Religia w wytworach wizualnych polskich prowokatorów kultury podjął analizę wybranych aspektów zjawiska prowokacji kulturowej w Polsce, wskazując na ukryte i zaskakujące (w odróżnieniu od prowokatorów kultury zachodniej) pytania nawiązujące do religii i duchowości we współczesnym świecie oraz konstatując m.in., że „Z analizowanych wytworów wizualnych prowokatorów kultury wyłania się obraz religii zdesakralizowanej, będącej narzędziem przemocy” (s. 432). Elżbieta Kopacz w artykule pt. Kapliczki, figury i krzyże przydrożne jako lokalne dziedzictwo kulturowe i wyzwanie dla współczesnego wychowania poruszyła zagadnienie elementów religii w edukacji regionalnej, w kontekście „obiektów małej architektury sakralnej” (s. 438). Wskazała przy tym na kształcenie systemu wartości religijnych przez („małą”) architekturę. Omówiona książka zbiorowa jest przyczynkiem do badań nad celowością wychowania religijnego.

9

Subjectivity squared. On the Similarity between the Methodological Postulates of Alfred Schütz and Florian Znaniecki regarding Christian Pedagogy

84%

Waga L.

Paedagogia Christiana

|

2019

|

vol. 2/44

175-193

EN

‘Subjectivity squared’ is a category from the field of methodology, created by the author of this article for the purpose of these analyses, referring to a certain structural aspect of social research procedure, manifested in different positions and conceptions of the humanistic and social scientists. This aspect is manifested primarily in concurrent consideration of the subjectivity of people studied (individuals, groups, and entire communities) and the researchers intertwined with those studied under various relationships. The term ‘second-degree subjectivity’ refers to two other concepts. The first is Schütz’ phrase concerning the ‘second-degree subjectivity’. The author of the second is Szacki – a Polish sociologist, and the author of a well-known and extensive monograph on the history of sociological thought who, in his analysis of Znaniecki’s work, used the term ‘humanistic coefficient squared’ (in maths, a value squared is a second-degree value). The main purpose of the present article is to show the special importance of subjectivity in the concepts of Schütz and Znaniecki’s humanistic and social research in the context of the subject matter of the interest and the tasks of Christian pedagogy. These considerations have been made based on the assumption of the method of a logical analysis, reconstruction and codification of research activities and their codification, as well as the analysis and criticism of the source literature. This article discusses metatheoretical and methodological problems. The first two sections present selected postulates of the concept of humanistic and social studies in relation to the aspect of the role of subjectivity highlighted in them: the first one being Schütz’ postulates, while the second is Znaniecki’s postulates. The third section deals with similarities between selected components of Schütz and Znaniecki’s social sciences concepts to identify the category of ‘subjectivity squared’ in these concepts. The last section is an attempt to answer the question of to what degree Schütz and Znaniecki’s concepts may influence theoretical and methodological studies of contemporary Christian pedagogy concerning the theme of subjectivity. The attempt to show the similarities in both of these concepts is related to Christian pedagogy in two dimensions: theoretical and metatheoretical. As per the theoretical dimension, the title category of ‘subjectivity squared’ falls into the (methodological) postulates of Christian pedagogy. As per the second, i.e. the metatheoretical dimension, this comparison can be considered as a task of Christian pedagogy, since one of its objectives is the search for elements which integrate scientific cognition.

PL

„Podmiotowość podniesiona do kwadratu” to kategoria z zakresu metodologii utworzona przez autora tego artykułu na potrzeby niniejszych analiz, odnosząca się do pewnego strukturalnego aspektu procedury badań społecznych, obecnego w różnych stanowiskach i koncepcjach przedstawicieli nauk humanistycznych i społecznych. Aspekt ten uwidacznia się przede wszystkim w jednoczesnym uwzględnieniu podmiotowości badanych ludzi (jednostek, grup i całych społeczności) i badaczy, powiązanych różnymi relacjami z badanymi. Termin „podmiotowość drugiego stopnia” odwołuje się do dwóch innych sformułowań. Pierwszym jest określenie A. Schütza o „podmiotowości drugiego stopnia”. Autorem drugiego jest J. Szacki – polski socjolog, autor znanej i obszernej monografii z zakresu historii myśli socjologicznej – który analizując twórczość F. Znanieckiego, użył sformułowania „współczynnik humanistyczny podniesiony do kwadratu” (w matematyce wielkość podniesiona do kwadratu, czyli do potęgi drugiej, jest wielkością drugiego stopnia). Głównym celem artykułu jest ukazanie szczególnego znaczenia podmiotowości w koncepcjach badań humanistycznych i społecznych A. Schütza i F. Znanieckiego, w kontekście przedmiotu zainteresowań i zadań pedagogiki chrześcijańskiej. Rozważania są przeprowadzone w oparciu o założenia metody logicznej analizy i rekonstrukcji czynności badawczych oraz ich kodyfikacji, a także metody analizy i krytyki literatury źródłowej. Niniejszy artykuł podejmuje problemy metateoretyczne i metodologiczne. Dwa pierwsze punkty prezentują odpowiednio wybrane postulaty koncepcji badań humanistycznych i społecznych A. Schütza i F. Znanieckiego w aspekcie eksponowanej w nich roli podmiotowości. W punkcie trzecim są ukazane podobieństwa pomiędzy wybranymi elementami tych koncepcji. W ostatnim punkcie podjęta jest próba odpowiedzi na pytania, w jakim stopniu koncepcje A. Schütza i F. Znanieckiego mogą być inspiracją dla badań współczesnej pedagogiki chrześcijańskiej, odnoszących się do problematyki podmiotowości. Przedsięwzięcie wskazywania podobieństw w obu koncepcjach ma związek z pedagogiką chrześcijańską w dwóch wymiarach: teoretycznym i metateoretycznym. W wymiarze teoretycznym tytułowa kategoria „podmiotowości podniesionej do kwadratu” wpisuje się w postulaty (metodologiczne) pedagogiki chrześcijańskiej. W wymiarze metateoretycznym porównywanie to można uznać za zadanie własne pedagogiki chrześcijańskiej, której jednym z celów jest poszukiwanie elementów integrujących poznanie naukowe.

10

Pojęcie rozwoju człowieka w pedagogice

84%

Salamucha A.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2000-2001

|

vol. 28-29

|

issue 2

159-166

EN

The paper seeks to show how the word „development” was understood in various sciences, especially in pedagogy. It turns out that „development” is a key term for many disciplines, such biology, psychology, sociology, or philosophy. The contexts in which the term can be used allow us to attempt an initial typology of how human development is understood in pedagogy, with a view to its subject, purpose, means, and effects. On the basis of the above criteria, the author proposes reporting definition of development and his projecting definition from the point of view of Christian pedagogy whose representative she is.

11

Koncepcja pedagogiki klasycznej

67%

Magier P.

Roczniki Pedagogiczne

|

2010

|

vol. 2(38)

41-52

EN

The article is an element of the discourse upon the academic autonomy of pedagogy, and especially that of personalistic and Christian pedagogy. The aim of the article is an attempt to define classical pedagogy. The analysis is made with respect to the etymology of the term “classical pedagogy” and consists in an attempt to define the typical theses of this standpoint in pedagogy. The author also undertakes the task of defining the relations between the ranges of “classical pedagogy” and “personalistic pedagogy”, as well as of “Christian pedagogy”. The text also contains remarks concerning the modern discourse upon classical pedagogy.

12

„Podstawy współczesnej pedagogiki” Stefana Kunowskiego jako przykład kreowania pedagogiki ogólnej

67%

Dziaczkowska L.

Forum Pedagogiczne

|

2018

|

vol. 8

|

issue 1

59-69

EN

This article is an analysis of Stefan Kunowski’s work Fundamentals of Contemporary Pedagogy from the point of view of its representativeness for general pedagogy. It emphasizes the concept of the author’s theoretical pedagogy by posing questions about the essence and principal content of this concept, attempts to evaluate it in the context of diverse perspectives of general pedagogy and the current challenges in educational reality. In addition, the article confronts the views considering this idea to be a concept of Christian education and a part of religious pedagogy.

PL

Artykuł stanowi analizę rozprawy Stefana Kunowskiego Podstawy współczesnej pedagogiki pod kątem jej reprezentatywności dla pedagogiki ogólnej. Na tym tle uwypukla koncepcję pedagogiki teoretycznej autora, stawiając pytania o istotę i zasadnicze treści tej koncepcji, podejmuje próbę jej oceny w kontekście zróżnicowanych ujęć pedagogiki ogólnej i aktualnych wyzwań rzeczywistości wychowawczej, konfrontuje się również ze stanowiskiem uznającym wskazaną koncepcję za przykład koncepcji wychowania chrześcijańskiego i część pedagogiki religijnej.

13

Rozumienie i potrzeba chrześcijańskiego wychowania moralnego w kontek-ście kryzysu moralnego Europy.

67%

Filipczuk M.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2017

|

vol. 38

|

issue 1

23-36

PL

Kryzys europejskiej cywilizacji objawia się w kryzysie człowieczeństwa, kry-zysie sumienia, w prawnie usankcjonowanym przekreśleniu życia. Dodat-kowo wielu kompromituje chrześcijaństwo brakiem zastosowania zasad moralnych w codziennym życiu. Warto więc podjąć spór o wartości funda-mentalne, na których wznoszony jest gmach struktury społeczeństwa i jego kulturowy firmament. Kształtowanie dojrzałych postaw ludzkich i chrześcijańskich stanowi współ-cześnie wielkie wyzwanie. Aby temu procesowi podołać, należy ukazać isto-tę chrześcijańskiej pedagogii, wskazać na fundamentalną rolę sumienia w wychowaniu oraz dostrzec poważne zagrożenie ukryte w manipulacji. Po-wyższe zagadnienia, w skrótowej oczywiście formie, stanowią strukturę tego artykułu.

EN

The crisis of European civilization manifests itself in the crisis of humanity, crisis of conscience as well as in the legitimate devaluation of life. Apart from it, many people compromise Christianity as they fail to follow moral principles in everyday life. It is, therefore, most important to undertake a discussion on the essential values which constitute the founda-tions on which the edifice of the structure of society and its cultural back-ground is being erected. The shaping of mature human and Christian attitudes appears to be nowadays a great challenge. To cope with this process, it is necessary to visualize the notion of Christian pedagogy, to emphasize the fundamental role of conscience in education, as well as to indicate the threat hidden in manipulation. The above issues, presented, of course, in a concise form, constitute the essence of this article.

Refine search results

Kluczowe obszary myśli i działalności ks. Luigiego Giussaniego

Do czego pedagogom chrześcijańskim potrzebny jest dialog?

Błogosławieni wychowawcy świętej Teresy z Lisieux

Miłosierdzie w wychowaniu osób z niepełnosprawnością. Perspektywa pedagogiki chrześcijańskiej

Theological Aspects of Educational Postulates of Ludwika Jeleńska (1885–1961) in the Light of Contemporary Interdisciplinary Discourses of Theology with Education Sciences

Pedagogiczne aspekty adhortacji papieża Franciszka Amoris laetitia

Miłosierdzie jako wartość wychowawcza. Perspektywa pedagogiki chrześcijańskiej

[Rev.:] Religijno-moralny wymiar rozwoju i wychowania, Alina Rynio et al. (ed.), Wydawnictwo KUL, Lublin 2012, 448 s.

Subjectivity squared. On the Similarity between the Methodological Postulates of Alfred Schütz and Florian Znaniecki regarding Christian Pedagogy

Pojęcie rozwoju człowieka w pedagogice

Koncepcja pedagogiki klasycznej

„Podstawy współczesnej pedagogiki” Stefana Kunowskiego jako przykład kreowania pedagogiki ogólnej

Rozumienie i potrzeba chrześcijańskiego wychowania moralnego w kontek-ście kryzysu moralnego Europy.