Search results

1

Międzynarodowa Konferencja Naukowa "Ideologies and State-Church Relations Legal Framework", Trnava, 5 maja 2023 roku

100%

Ziółkowska K.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2023

|

vol. 26

489-493

EN

International Scientific Conference Ideologies and State-Church Relations Legal Framework, Trnava, May 5, 2023

PL

Sprawozdanie z Międzynarodowej Konferencji Naukowej pt. Ideologies and State-Church Relations Legal Framework [Ideologie i ramy prawne stosunków Państwo - Kościół]. Konferencja odbyła się w dniu 5 maja 2023 r. w formule online. Głównym jej organizatorem był Instytut Prawnych Aspektów Wolności Religijnej na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Trnawie na Słowacji (Trnava University, Faculty of Law, Institute for Legal Aspects of Religious Freedom), zaś współorganizatorami były następujące ośrodki naukowe: Uniwersytet Warmińsko–Mazurski w Olsztynie, Uniwersytet Przyrodniczo–Humanistyczny w Siedlcach i Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Konferencja odbyła się w ramach projektu VEGA 1/0170/21 International Legal Obligations of the Slovak Republic in the Field of Financing of the Catholic Church. Projekt realizowany jest przez Wydział Prawa Uniwersytetu w Trnawie i został sfinansowany przez Ministerstwo Edukacji Republiki Słowacji.

2

Zasada poszanowania autonomii i wzajemnej niezależności państwa i kościołów oraz innych związków wyznaniowych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego

84%

Poniatowski M.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2020

|

vol. 23

365-386

EN

This article presents an analysis of the jurisprudence of the Constitutional Tribunal in relation to the principle of respecting the autonomy and mutual independence of the State and churches and other religious organizations. In the first part, the study focuses on the provenance of the principle in question, primarily taking its comparative aspect into account. Then the principle is presented as an element of the relationship between the State and religious organizations in the jurisprudence of the Constitutional Tribunal. The subsequent parts provide an interpretation of this principle and its scope in the jurisprudence of the Constitutional Tribunal. The article ends with a discussion of the most important conclusions.

PL

W artykule przedstawiono analizę orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w zakresie zasady poszanowania autonomii i wzajemnej niezależności państwa i kościołów oraz innych związków wyznaniowych. W pierwszej kolejności została przedstawiona proweniencja tej zasady. W szczególności wskazano na jej aspekt komparatystyczny. Następnie przedstawiono tę zasadę jako element relacji pomiędzy państwem i związkami wyznaniowymi w ujęciu judykatury Trybunału Konstytucyjnego. W kolejnych częściach artykułu przedstawiono wykładnię tej zasady oraz jej zakres w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Najważniejsze wnioski przedstawiono w zakończeniu.

3

Współdziałanie Kościoła i państwa na rzecz pokoju i pojednania na Półwyspie Koreańskim. Wstęp do badań

84%

Buczek L., Fiejdasz-Buczek L.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2022

|

vol. 25

129-156

EN

The aim of the study is to analyze the forms of cooperation between the Church and the State for peace and reconciliation on the Korean Peninsula. First, the genesis of the contemporary Korean states is described alongside with the different legal and political systems of the Republic of Korea and the Democratic People’s Republic of Korea. Then, using the historical and legal-dogmatic methods, the paper systematizes and characterizes the most important actions undertaken by the Catholic Church (at the level of the parish, diocese, Episcopal Conference of the Republic of Korea and the Holy See) aiming to contribute to the unification of the Korean states. It is found that although the aspirations for peaceful unification are expressed in the constitutions of both states, cooperation between political and ecclesiastical institutions in this regard is not based on normative acts to a large extent. In practice, it is rather informal and highly dependent on the degree of mutual trust. Another important factor is the will of foreign powers that have vital interests in this part of the world. Nevertheless, it is precisely from the principle of peaceful unification that the Catholic Church derives its competence to cooperate and support efforts towards reconciliation and potential unification of the Korean Peninsula.

PL

Celem artykułu jest analiza form współpracy Kościoła Katolickiego z państwem na rzecz pokoju i pojednania na Półwyspie Koreańskim. Tytułem wstępu przedstawiono genezę współczesnych państw koreańskich oraz odmienności ustroju i porządków prawnych Republiki Korei i Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej. Na tym tle, wykorzystując metodę historyczną i prawno-dogmatyczną, usystematyzowano i scharakteryzowano ważniejsze działania Kościoła Katolickiego (na poziomie parafii, diecezji, Konferencji Episkopatu Republiki Korei i Stolicy Apostolskiej), które zostały ukierunkowane na realizację idei zjednoczenia państw koreańskich. Ustalono, że chociaż w konstytucjach obu tych państw dano wyraz dążeniom do pokojowego zjednoczenia, to jednak współpraca instytucji politycznych i kościelnych w omawianym zakresie w małym stopniu opiera się na aktach normatywnych. W praktyce ma ona z reguły charakter nieformalny, a jej powodzenie zależy między innymi od stopnia wzajemnego zaufania stron. Istotne znaczenie posiada też jednak wola mocarstw, które mają swoje interesy w tej części świata. Niemniej jednak to właśnie z zasady pokojowego zjednoczenia Kościół Katolicki wyprowadza swoją kompetencję do współdziałania i wspierania wysiłków na rzecz pojednania i potencjalnego zjednoczenia Półwyspu Koreańskiego.

4

The role of the Georgian Apostolic Autocephalous Orthodox Church in conflicts in the South Caucasus

84%

Król-Mazur R.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2016

|

vol. 51

|

issue 2

PL

The role of the Georgian Apostolic Autocephalous Orthodox Church in conflicts in the South CaucasusThe dissertation focuses on mutual ties and relations between the Church and the authorities and politics in Georgia. The national identity of Georgians is strongly connected with Christianity and separate ecclesiastical structures. A long tradition of autocephaly and differences resulting from autonomous development created a specific feeling of attachment to the Church, which Georgians expressed in the opposition to subordinate their Church to Russian Orthodox Church, the Russian Empire, and the Soviet power. The position of Georgian Autocephalous Orthodox Church in the country’s life after the fall of the communism was shaped by the political situation of that period. The role of the national church was strongly emphasised and freedom regaining Georgians combined national slogans with their religious orientation. For a long time, the Georgian Church was the only one allowed to function in Georgia. The authorities, in need of the Church’s support, decided to give it an exceptional role in the state (Art. 9 of 1995 Constitution and the “Constitution Agreement” executed and ratified in October 2002 by the parliament and the Holy Synod). These and other provisions included in the legal acts resulted in a tremendous preference of the Georgian Church which leads to the spreading of religious extremism in the country, initially tolerated by the authorities. However, with the demands to introduce political reforms aimed at bringing Georgia closer to the model of Western countries and the country’s aspiration to join the European Union, the authorities were compelled to take steps and decisions which were contrary to the standpoint and activity of the Georgian Church. This, however, for long time enjoying incredible social trust, managed to maintain its position, among the others due to the ability to skilfully balance between the expectations and needs of the authorities and the accomplishment of its own goals. The Georgian Church is considered one of the most important actors in the Georgian public life and its influence on politics is considerable. It plays a significant role both in exacerbating ethnic, religious, and social conflicts in Georgia which translates into the relations of the country with its neighbours and the mitigation of emerging problems (after the Georgian-Ossetian-Russian war, the Georgian Church is the sole representative of the State in relations with the Russian Federation. Роль Грузинской Апостольской Автокефальной Православной Церкви в конфликтах на Южном КавказеЗадачей статьи является приблизить вопросы, связанные с присутствием християнства на территории Грузии и показать насколько большую роль играет Грузинская Апостольская Автокефальная Православная Церковь в истории грузинского народа. Национальная идентичность грузин сильно связана с християнством и отдельными церковными структурами, что существенно влияет на отношения с негрузинскими общинами (на Южном Кавказе – Грузия – страна с самым большим процентом этнических меньшинств), много поколений живущими в Грузии и владеющими местным языком, но к которым относятся как к «чужим» из-за «негрузинской» конфессии Новые власти (после обретения Грузией независимости в 1991 г.) обеспечили исключительную роль в государстве Грузинской Апостольской Автокефальной Православной Церкви посредством соответствующего законодательства. Это способствовало обострению отношений с национальными и конфессиональными меньшинствами, а также, в большой степени, усилению социальной напряженности и отразилось также на отношениях Грузии с ближайшими соседями. Именно эти аспекты автор подробно рассматривает в представленном тексте и показывает, как в результате специфических отношений, которые образовались в Грузии между церковью и государством, религия была подвержена инструментализации и использована для достижения текущих политических целей. В заключение статьи утверждается, что религия в Грузии вдохновляет националистические субъекты и поддерживает национализм.

5

Secularisation and Church-State Relations: Towards a Typology

84%

Liwak A.

Warszawskie Studia Teologiczne

|

2017

|

vol. 30

|

issue 3-4

176-201

EN

The article titled Secularization and Church-State Relations: Towards a Typology is an attempt to address the lack of clear definition of the term “secu-larisation”. The paper is divided into four parts. In the beginning, the author, tak-ing into account previous research, compiles various concepts of origin and the meaning of the term „secularisation”, including authors such as Berger, Casanova, Taylor and Mazurkiewicz.The second part presents different attitudes towards secularisation and secularism. It also explains differences between the two concepts.Moving on to the third section of the paper, the author here includes se-lected historical aspects of secularisation and the influence of this process on the state-church relationship. A historical analysis is followed by a new typology of secularisation, consisting of five different categories which are possible to apply in Political Science.In the last part of the article a preliminary attempt to analyze the term „semi-secularization” is carried out. In his research, the author outlines the ele-ments that make up that process.The absence of a single, commonly accepted definition of ‘secularisation’ suggests that the term attempts to embody not one, but a variety of distinctive patterns of the phenomenon; thus, the analytical and descriptive power of the term is weakened or lost altogether. By si$ing through and classifying the range of definitions and theories of secularisation, while also examining aspects of the his-torical phenomenon development within the Latin West, it is possible to propose a typology comprising five different patterns of this phenomenon.

6

Church and State Relations in the Constitution of Malta

84%

Aquilina K.

Polonia Sacra

|

2018

|

vol. 22

|

issue 2(51)

175-199

EN

This paper discussed the relationship between the Catholic Church and the State of Malta as evidenced primarily in the Constitution of Malta and secondarily in other Constitutional Laws. It is noted that the Roman Catholic Apostolic Religion is the national religion of Malta. Malta is a confessional state which respects freedom of conscious and worship and all other religions and cults are protected by law. It considers other instances, such as the instructions of children in state schools in the Catholic religion and the influence of the Catholic Church on the state. However, lately, the relationship between the Church and the State has suffered as the state is becoming more liberal in orientation as evidenced by the enactment of laws which do not comply with the Catholic teaching of the Church’s magisterium. Hence, this opens different challenges to the Catholic Church in Malta not hitherto known to it.

PL

Artykuł omawia związek między Kościołem katolickim a państwem maltańskim, który regulują przede wszystkim Konstytucja Malty, a także inne ustawy państwowe. Należy zauważyć, że religia rzymskokatolicka jest religią państwową Malty. Malta jest państwem wyznaniowym, które szanuje wolność wyznania i kultu, a wszystkie religie są prawnie chronione. Artykuł analizuje przypadki, takie jak religijna formacja dzieci w szkołach państwowych i wpływ Kościoła katolickiego na państwo. Zdaniem autora, ostatnio stosunki między Kościołem a państwem stały się nieco napięte, gdyż państwo staje się bardziej liberalne, czego dowodem jest uchwalenie praw, które nie są zgodne z katolickim nauczaniem magisterium Kościoła. Stąd otwierają się różne wyzwania przed Kościołem katolickim na Malcie, dotychczas nie znane.

7

State Funding of Religious Organizations in Georgia

84%

Gegenava D.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2019

|

vol. 22

119-134

PL

Niniejszy artykuł analizuje obecny model państwowego finansowania związków wyznaniowych w Gruzji, biorąc pod uwagę jego założenia oraz naturę i koncentrując się na problemie uprzywilejowanego traktowania niektórych związków wyznaniowych (w szczególności Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego). Jako pierwsze zaprezentowano kluczowe założenia finansowania związków wyznaniowych ze środków publicznych w Gruzji. Następnie artykuł przybliża orzecznictwo gruzińskiego Trybunału Konstytucyjnego odnoszące się do omawianych kwestii. Na koniec wskazano wady obecnego modelu oraz zaproponowano kierunki pożądanych zmian w systemie finansowania związków wyznaniowych. Autor argumentuje, że przyszłe rozwiązania w tym zakresie powinny w większym stopniu uwzględniać zasadę świeckości państwa. Artykuł wieńczy wskazanie możliwych wzorców europejskich, do których powinien odnieść się gruziński ustawodawca.

EN

This article aims to analyze the existing model of state funding of religious organizations in Georgia, taking into account its assumptions and nature and focusing on the problem of the preferential treatment of some religious organizations (especially the Georgian Orthodox Church). First, the key assumptions of funding religious organizations from public sources in Georgia are presented. Then, the article discusses the relevant case law of the Constitutional Court of Georgia. Finally, the challenges of the current model are identified, and some suggestions for the desirable changes in the system are made accordingly. It is argued that the future solutions in this area should respect the principle of secular state. The article concludes by indicating some possible European models that could be followed by the Georgian legislator.

8

Geneza zasady współdziałania Kościoła i państwa w projektach Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku

84%

Słowikowska A.

|

2013

|

vol. 8

|

issue 10 (2)

77-109

EN

The subject of the article is analysis of the uprising and evolutions principle of cooperation in particular constitution projects until to the final formulation in art. 25 par. 3 currently valid basic law in Poland. For shape of this principle, characteristic are stages of work on the entire Constitution, namely years 1989-1991, 1992-1993 and 1993-1997. Rationale of this is located in political events in Poland and change legislative process. Among all reported projects only in one case submitted by Polish Confederation of Independent and Center Aliance was not reference to principle of cooperation. The proper functioning of this principle is not possible without guarantee of respect others principles of mutual Church-State relations. Therefore, as a consequence, the principle of cooperation is justified only in normative context with principles of religious freedom, respect for the autonomy and independency of Church and State, and also forms of regulation of relations between them.

PL

Przedmiotem artykułu jest analiza powstańczej i ewolucyjnej zasady współdziałania w poszczególnych projektach konstytucyjnych aż do ostatecznego sformułowania w art. 25 ust. 3 aktualnie obowiązującej w Polsce ustawy zasadniczej. Dla kształtu tej zasady charakterystyczne są etapy prac nad całą Konstytucją, a mianowicie lata 1989-1991, 1992-1993 i 1993-1997. Uzasadnienie tego znajduje się w wydarzeniach politycznych w Polsce i zmianie procesu legislacyjnego. Spośród wszystkich zgłoszonych projektów tylko w jednym przypadku zgłoszonym przez Konfederację Polski Niepodległej i Porozumienie Centrum nie było odniesienia do zasady współpracy. Właściwe funkcjonowanie tej zasady nie jest możliwe bez zagwarantowania poszanowania innych zasad wzajemnych relacji Kościół-Państwo. Dlatego w konsekwencji zasada współdziałania jest uzasadniona tylko w kontekście normatywnym zasad wolności religijnej, poszanowania autonomii i niezależności Kościoła i Państwa, a także form regulacji relacji między nimi.

9

Od prawa kościelnego do historii prawa. Powikłane powojenne losy Profesora Leszka Winowskiego

67%

Koredczuk J.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2021

|

vol. 24

129-142

EN

The paper presents the postwar fate of Professor Leszek Winowski, a pre-war research and teaching assistant at the Chair of Church Law at John Casimir University in Lviv, who after World War II took up employment with the Faculty of Law of the University of Wrocław. His His work for the Faculty in Wrocław was greatly affected by the negative attitude of the communist authorities already from the beginning. For ideological reasons, the authorities were ill-disposed toward the pre-war academic staff. In the case of L. Winowski, what also played a role was his field of research (Church law), which was not recognized by the communist authorities, his additional employment at the Catholic University of Lublin and his different affiliations with the Catholic Church. As a consequence, he had to be hired at the Chair of the History of Law in Western Europe (later the Department of General History of State and Law), trying to harmonize his former interests with the research done at the department in which he was employed. As a result, he focused his research interests on the relations between the Church in Silesia and the rest of the Polish Church, as well as on the Church policy of the Prussian authorities. Another research area in which he published broadly concerned the attitude of the Church and its teachings towards non-believers in the Middle Ages, and consequently also Islamic law, where he became an unquestionable authority in Poland. The postwar life of Professor L. Winowski in Wrocław reflects the State’s policy towards the Church in the period of Polish People’s Republic, also bearing testimony to the research policy pursued at the time.

PL

Artykuł ukazuje powojenne losy profesora Leszka Winowskiego, przedwojennego asystenta w Katedrze Prawa Kościelnego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, który po II wojnie światowej podjął zatrudnienie na Wydziale Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego. Jego zatrudnienie, a także późniejsza praca na Wydziale Prawa we Wrocławiu wiązała się prawie przez cały okres z negatywnym nastawieniem do jego osoby władz komunistycznych, które z powodów ideologicznych niechętnie odnosiły się do przedwojennej kadry akademickiej. W przypadku L. Winowskiego główną przyczyną niechęci władz do jego osoby było zajmowanie się przez niego nieuznawaną przez władze komunistyczne dyscypliną naukową, jaką było prawo kościelne oraz jego dodatkowe zatrudnienie na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i różnorakie związki z Kościołem Katolickim. To spowodowało, że z konieczności został on zatrudniony w Katedrze Historii Prawa na Zachodzie Europy (później Zakładzie Powszechnej Historii Państwa i Prawa), starając się połączyć swoje dawne zainteresowania z zakresem tematycznym badań jednostki organizacyjnej, w której podjął zatrudnienie. Swoje zainteresowania naukowe oparte na wspomnianych uwarunkowaniach skupił na relacjach łączących Kościół na Śląsku z resztą Kościoła polskiego i polityce władz pruskich w stosunku do niego. Drugim nurtem badawczym, któremu poświęcił wiele prac, był stosunek Kościoła i głoszonej przez niego nauki do innowierców w okresie średniowiecza, a w związku z tym również prawo islamu, stając się w tej kwestii niekwestionowanym autorytetem w Polsce. Powojenne wrocławskie losy profesora L. Winowskiego odzwierciedlają politykę państwa w stosunku do Kościoła w okresie PRL, stanowiąc również świadectwo realizowanej wówczas polityki naukowej.

10

Die Aufhebung der Priesterseminare in der Slowakei im Jahre 1950

67%

Hišem C.

Studia Elbląskie

|

2020

|

vol. 21

105-117

EN

The liquidation of freedom was the main program of totalitarian power. The Church prevented her from realizing her plans. There is a gradual liquidation of church structures. Government Decree no. 112/1950 Coll. on the theological faculties of July 14, 1950, all Roman Catholic theological studies were concentrated in Slovakia in Bratislava at the Roman Catholic Cyril and Methodius Faculty of Theology. However, the Faculty of Theology was controlled by the state. All other priestly seminaries were abolished (they were no longer religious) at that time) – Roman Catholic in Nitra, Banská Bystrica, Spišská Kapitula, Košice and Greek Catholic in Prešov. Introducers and professors were interned. Only some theologians could finish their studies. Seized seminar property was dismantled, destroyed and destined for new state purposes.

DE

Die Zerstörung der Freiheit war ein grundlegendes Problem der totalitären Macht nach dem 2. Weltkrieg. Für die Verwirklichung der eigenen Pläne des Staates war die Kirche eine Behinderung. Nach und nach kam es zur progressiven Liquidation der kirchlichen Strukturen. Jegliches römisch-katholische-theologische Studium in der Slowakei wurde, durch die Regierungsanordnung Nr. 112/1950 GS über die Theologiefakultäten vom 14. Juli 1950, an der Römisch-Katholischen Theologischen Fakultät der Hl. Kyrill und Method in Bratislava (Pressburg) konzentriert. Die Theologische Fakultät wurde allerdings durch den Staat kontrolliert. Alle anderen Priesterseminare wurden aufgehoben (die Klosterseminare bestanden derzeit nicht mehr) – die römisch-katholischen Seminare in Nitra (Neutra), Banská Bystrica (Neusohl), Spišská Kapitula (Zipser Kapitel) und in Košice (Kaschau), auch das griechischkatholische Seminar in Prešov (Preschau). Die Oberen und die Professoren waren in der Internierung. Nur ein Teil der Theologen konnte das Studium beenden. Die konfiszierten Seminarvermögen wurden zerlegt, vernichtet und für den neuen Staatszweck bestimmt.

11

Status kapelanów duszpasterstw specjalnych w ukraińskim systemie prawnym

59%

Nikołajew J.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2018

|

vol. 21

183-204

EN

The Ukrainian military chaplaincy has the best developed organizational structures. This stems from the events of the Russian annexation of the Crimea and the hybrid war in Donbas. The prison chaplaincy has also been organized based on the structures of penitentiaries and detention centres. The police chaplaincy, in turn, requires the introduction of new legislative solutions. In addition, the Greek Catholic Church in Ukraine has established its own diocesan structures for special chaplaincies, whereas the remaining religious organizations have only organized rudimentary chaplaincies in the army, police and prison service. The study concerns the functioning of the military, police and prison chaplaincies in Ukraine. The focus is the analysis of the legal regulations and practice in this respect, conducted using the dogmatic and comparative method. The aim is to suggest some possible legislative solutions, which would for example consist in issuing state regulations that guarantee religious care in the form of special chaplaincies. The article concludes with some suggestions and recommendations along these lines.

PL

Ukraińskie duszpasterstwo wojskowe posiada najbardziej rozwinięte struktury organizacyjne. Wpływ na to miały wydarzenia związane z rosyjską aneksją Krymu oraz wojną hybrydową w Donbasie. Także duszpasterstwo więzienne zostało zorganizowane w oparciu o struktury zakładów karnych i aresztów śledczych. Natomiast duszpasterstwo policyjne wymaga wprowadzenia nowych rozwiązań legislacyjnych. Poza tym Kościół greckokatolicki na Ukrainie utworzył własne struktury diecezjalne dla potrzeb duszpasterstw specjalnych a pozostałe wspólnoty religijne kapelaństwo w wojsku, policji i więziennictwie zorganizowały jedynie w formie szczątkowej. Opracowanie dotyczy funkcjonowania duszpasterstwa wojskowego, policyjnego i więziennego na Ukrainie. Przeprowadzona została analiza unormowań prawnych i praktyki w tym zakresie. Celem badań było wskazanie możliwych rozwiązań legislacyjnych, polegających np. na wydaniu przepisów państwowych gwarantujących opiekę religijną w formie duszpasterstw specjalnych. Stąd na końcu artykułu sformułowane zostały stosowne wnioski i postulaty

12

Church-State Relations in the Democratic Republic of Georgia (1918-1921)

59%

Gegenava D.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2018

|

vol. 21

255-269

PL

Na tle współczesnych jej państw, Demokratyczna Republika Gruzji (1918-1921) jawi się jako byt unikatowy. Pomimo historycznie utrwalonych związków pomiędzy Kościołem i Państwem, socjaldemokratyczny rząd zmienił oficjalną politykę i obrał model francuskiego sekularyzmu, co stało się sytuacją wyjątkową z uwagi na gruzińskie tradycje. Model ten został przyjęty w Konstytucji z 1921 r. Niniejszy artykuł poświęcony jest relacjom Państwo-Kościół w latach 1918-1921, w tym pozytywnym i negatywnym aspektom przyjętej formy sekularyzmu, a także wyzwaniom, przed jakimi stanęło niepodległe państwo w zakresie wolności religijnej do czasu sowieckiej okupacji.

EN

Democratic Republic of Georgia (1918-1921) was one of the unique states in the first quarter of XX century. Despite the historical relations between the Church and the State in Georgia, the social-democratic government changed its official policy and chose French secularism, which was very unusual for the country. This was incorporated in the Constitution of 1921. This article is about the Georgian church-state relations during 1918-1921, the positive and negative aspects of the chosen form of secularism and the challenges that the newly independent State faced in the sphere of religious freedom until the Soviet occupation.

13

30 lat dobra wspólnego. Referat wygłoszony na Krajowym Sympozjum Delegatów Diecezjalnych “Sovvenire” nt. Partecipazione e corresponsabilità dei fedeli a sostegno di una Chiesa in uscita, Venezia Mestre, 7-9 maja 2018 r.

59%

Feliciani G.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2018

|

vol. 21

391-411

EN

The main goal of the present paper is to assess the 30 years of the functioning of the Italian system of financing the Catholic Church, also utilized at present by other religious organizations. On the basis of the available data, the Author reaches the conclusion that the solutions making up the system – despite some reservations – have contributed significantly not only to the creation of the appropriate conditions for the realization of religious freedom, but also – for example – to the democratization of the tax system. They have allowed the Church to undertake many important initiatives of social, protective or cultural character for the benefit of Italian society and the populations of the Third World. Without doubt, the experiences described can be regarded in terms of sound cooperation (sana cooperatio), which was recommended by the Second Vatican Council and to which both, the Italian Republic and the Holy See, commited themselves in the Agreement of 1984. However, the analysed system of financing requires permanent promotion, taking into consideration the image of the Church as a community whose members – equal in dignity – share the responsability for the common good.

PL

Niniejsze opracowanie stanowi próbę oceny 30 lat funkcjonowania włoskiego systemu finansowania Kościoła Katolickiego, z którego korzystają obecnie również inne związki wyznaniowe. Odwołując się do dostępnych danych Autor dochodzi do wniosku, że składające się na ten system rozwiązania – pomimo różnych szczegółowych zastrzeżeń – znacząco przyczyniły się nie tylko do stworzenia właściwych warunków realizacji wolności religijnej, ale i na przykład do demokratyzacji systemu podatkowego. Pozwoliły też Kościołowi na podjęcie wielu istotnych inicjatyw społecznych, opiekuńczych i kulturalnych z korzyścią dla włoskiego społeczeństwa i ludności państw Trzeciego Świata. Doświadczenia te bez wątpienia mogą być postrzegane w kategoriach zdrowej współpracy (sana cooperatio), której tak bardzo życzył sobie Sobór Watykański II i do której Republika Włoska oraz Stolica Apostolska wzajemnie się zobowiązały w Umowie z 1984 r. Omawiany system finansowania wymaga jednak stałej promocji, która powinna uwzględniać przede wszystkim odwołania do Kościoła jako wspólnoty, której wszyscy członkowie – równi w godności – dzielą odpowiedzialność za dobro wspólne.

14

Wpływ prawodawstwa okresu Polski Ludowej na przepisy prawa wyznaniowego III Rzeczypospolitej Polskiej – wybrane zagadnienia

59%

Krzysztofek K.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2018

|

vol. 21

301-322

EN

The period of the Polish People’s Republic is known as the time when the law was an instrument in the hands of the authorities, and human and citizens’ rights were only illusory. The specificity of the law during this period resulted from its being interpreted through the Marxist-Leninist ideology commonly accepted by the political decision-makers. Although the Constitution of 1952 seemed to guarantee the freedom of conscience and religion to citizens and the freedom of fulfilling religious functions to religious communities, the interpretation of the Constitution led to completely different conclusions. However, in some parts the legislation of 1944-1989 was suitable for the incorporation into the new realities of the free Poland after 1989. This incorporation often required making adjustments and adapting it to the Third Republic of Poland ruled by law; sometimes it also required rejecting an unfair law that did not guarantee the freedom of conscience and religion ensured in the Constitution of 1997. One can also point out some provisions that were a dead letter of the law during the time of the Polish People’s Republic and were only realized in the free Poland. But the fact that not all the legal solutions from 1944-1989 were rejected is an expression of the will to maintain the continuity of the law and to single out those legal acts that after the political transformation could remain in force as acts that meet the standards of the state of law.

PL

Okres Polski Ludowej (1944-1989) nie bez przyczyny jest uznawany za czas, gdy prawo stanowiło instrument w rękach władzy, a prawa człowieka i obywatela były jedynie iluzoryczne. Specyfika prawa okresu Polski Ludowej polegała na interpretowaniu go przez pryzmat powszechnie przyjmowanej przez decydentów politycznych ideologii marksistowsko-leninowskiej. Choć wydawało się, że konstytucja z 1952 r. gwarantuje obywatelom wolność sumienia i wyznania a wspólnotom religijnym swobodę pełnienia funkcji religijnych, to przepisy szczegółowe i wykładnia konstytucji prowadziły do całkowicie odmiennych wniosków. Jednakże w pewnej części prawodawstwo lat 1944-1989 nadawało się do inkorporowania w nowe realia wolnej Polski po 1989 r. Nieraz wymagało to dokonania korekt i dostosowania go do państwa prawa, jakim stała się III Rzeczpospolita Polska, czasem wymagało odrzucenia prawa niesprawiedliwego i nie gwarantującego wskazanej w konstytucji z 1997 r. wolności sumienia i religii. Można wskazać również przepisy, które dopiero w wolnej Polsce znalazły urzeczywistnienie, w latach Polski Ludowej pozostając martwą literą prawa. Ale fakt, że nie odrzucono całości rozwiązań prawnych z lat 1944-1989 jest wyrazem woli utrzymania ciągłości prawa i dostrzeżenia pośród gąszczu aktów prawnych okresu Polski Ludowej tych, które po transformacji ustrojowej mogły pozostać aktami obowiązującymi, spełniającymi standardy państwa prawa.

15

Sprawa operacyjnego sprawdzenia kryptonim „Zakonnik”. Inwigilacja ks. Henryka Surmy przez Służbę Bezpieczeństwa w latach 1974-1977

51%

Szymański A.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2018

|

vol. 21

221-238

EN

The aim of the study is to depict, using the case of one of the monks as an example, the operational activity of Security Service towards the clergy, who were the focus of attention of this institution due to suspicions of conducting “anti-state” activity. Such cases of operational investigation were frequently launched by Security Service in the Polish People’s Republic, and they aimed at verifying allegations of activity considered to be hostile to the communist regime. Rev. Henryk Surma, who did not consent to the communist restrictions of human rights and the authorities’ efforts to relegate the Church to the periphery of society, made attempts to gain the resources for the renovation of his parish church using his private connections with citizens of the Federal Republic of Germany. Suspected of conducting anti-state activity, he was subjected to numerous forms of control and pressure. Ultimately, the investigation was closed after several years, and the charges of conducting activity against the Polish People’s Republic were not proved. The records of the case show that Rev. Surma was a good priest whose commitment attracted the attention of Security Service. The present article is based on the archival documents from the Archive of the Institute of National Remembrance.

PL

Celem opracowania jest ukazanie na przykładzie jednego z zakonników sposobu postępowania Służby Bezpieczeństwa wobec duchownych, którzy znaleźli się w spektrum zainteresowania tej instytucji, z uwagi na podejrzenie prowadzenia „antypaństwowej” działalności. Tego rodzaju sprawy operacyjnego sprawdzenia zakładane były przez Służbę Bezpieczeństwa PRL bardzo często i miały na celu sprawdzenie doniesień o prowadzeniu przez duchownych działalności uznawanej przez władze komunistyczne za wrogą ustrojowi PRL. Ks. Henryk Surma, nie godząc się na komunistyczne ograniczenia praw człowieka, ani na dążenia władz PRL zmierzające do marginalizacji Kościoła, próbował na własną rękę pozyskać środki na remont kościoła parafialnego, wykorzystując przy tym swoje prywatne kontakty z obywatelami RFN. Podejrzany o działania antypaństwowe, poddany został przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa wszechstronnej kontroli i naciskom. Ostatecznie inwigilację zakończono po kilku latach, nie udowodniwszy duchownemu działania na szkodę PRL. Akta sprawy pokazują, że ks. Surma był dobrym duszpasterzem, który za swe zaangażowanie zapłacił zainteresowaniem ze strony Służby Bezpieczeństwa. Artykuł oparty został na materiałach archiwalnych zgromadzonych w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej.

16

Formy zatrudnienia duchownego w instytucjach kościelnych po II wojnie światowej

51%

Stanisławski T.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2018

|

vol. 21

239-254

EN

The aim of the present article is to present the existing possibilities for the employment of the clergy by church institutions, that is, by the so-called church employers. The first part of the study depicts the situation in this regard from the end of World War II till the turn of 1989/1990. During that period, the position of public authorities clashed with that of church authorities, and the former treated the issue of the employment of the clergy in an instrumental manner, in a similar way to their social insurance and taxation. The discussion presented in this part is based on legal acts and archival documents which illustrate the way in which the law was understood and applied at the time. After 1989, the socio-economic context has undergone major changes. There are no formal obstacles for church entities to employ the clergy in employment relationships. The choice of the type of employment rests with clergymen and their employers, and the second part of the study aims to present the existing alternatives and discuss the benefits and risks/challenges associated with the current situation.

PL

Celem niniejszego artykułu jest wskazanie istniejących możliwości zatrudniania osób duchownych w ramach organizacji kościelnej, tzn. przede wszystkim przez tzw. kościelnych pracodawców. W pierwszej części opracowania przedstawiona została sytuacja w tym zakresie w czasie od zakończenia II wojny światowej do przełomu roku 1989. W tym okresie ścierały się stanowiska władz państwowych i kościelnych, a władze państwowe traktowały instrumentalnie kwestie zatrudnienia duchownych, podobnie jak ich ubezpieczenie społeczne czy też opodatkowanie. W przedstawieniu tematyki sięgnięto do aktów prawnych oraz źródeł archiwalnych ilustrujących ówczesny sposób stosowania prawa. Po roku 1989 kontekst społeczno–ekonomiczny uległ zasadniczym zmianom. Jednostki kościelne mogą zatrudniać duchownych bez przeszkód na podstawie stosunku pracy. Wybór sposobu zatrudnienia pozostaje w kwestii samych duchownych oraz zatrudniających ich podmiotów kościelnych. Przedstawienie tych możliwości oraz zarysowanie płynących z tej sytuacji korzyści oraz zagrożeń stanowi cel drugiej części niniejszego opracowania.

Refine search results

Międzynarodowa Konferencja Naukowa "Ideologies and State-Church Relations Legal Framework", Trnava, 5 maja 2023 roku

Zasada poszanowania autonomii i wzajemnej niezależności państwa i kościołów oraz innych związków wyznaniowych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego

Współdziałanie Kościoła i państwa na rzecz pokoju i pojednania na Półwyspie Koreańskim. Wstęp do badań

The role of the Georgian Apostolic Autocephalous Orthodox Church in conflicts in the South Caucasus

Secularisation and Church-State Relations: Towards a Typology

Church and State Relations in the Constitution of Malta

State Funding of Religious Organizations in Georgia

Geneza zasady współdziałania Kościoła i państwa w projektach Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku

Od prawa kościelnego do historii prawa. Powikłane powojenne losy Profesora Leszka Winowskiego

Die Aufhebung der Priesterseminare in der Slowakei im Jahre 1950

Status kapelanów duszpasterstw specjalnych w ukraińskim systemie prawnym

Church-State Relations in the Democratic Republic of Georgia (1918-1921)

30 lat dobra wspólnego. Referat wygłoszony na Krajowym Sympozjum Delegatów Diecezjalnych “Sovvenire” nt. Partecipazione e corresponsabilità dei fedeli a sostegno di una Chiesa in uscita, Venezia Mestre, 7-9 maja 2018 r.

Wpływ prawodawstwa okresu Polski Ludowej na przepisy prawa wyznaniowego III Rzeczypospolitej Polskiej – wybrane zagadnienia

Sprawa operacyjnego sprawdzenia kryptonim „Zakonnik”. Inwigilacja ks. Henryka Surmy przez Służbę Bezpieczeństwa w latach 1974-1977

Formy zatrudnienia duchownego w instytucjach kościelnych po II wojnie światowej