Search results

1

Students’ Innocent Fun. Religious Riots and Rites of Passage in 16th Century Cracow

100%

Hryniewicz I., Machaj D.

Folia Historica Cracoviensia

|

2017

|

vol. 23/2

179-202

EN

The main goal of this articles is to analyse the role of rites of passage in religious conflicts between Catholics and Protestants in early modern Cracow. In the article, several case studies of religious riots led by students of the Cracow University against Protestant funeral processions, weddings or simply churches were included. The key thesis of this article is that disturbing the rites of passage was a means of depriving Protestants of their social identity and - through the process of dehumanization – of their humanity. By interrupting weddings and capturing dead bodies during funerals Catholic perpetrators were trying to leave their opponents in the state of, to use Victor Turner’s phrase, „between and betwixt”, i.e. no longer having their previous status, but failing to acquire a new one. By disrupting the most holy Protestants ceremonies in such a humiliating manner, Catholics strove to show that their opponents lacked God’s support and their faith deserved to be considered nothing but an object of mockery. We would argue that, from perpetrators’ point of view, their actions were continuations of ritual activities started during Catholic feasts – transferring the cosmic struggle between Christ and Satan to the streets of early modern Cracow. In The participation of students in these acts of violence didn’t just demonstrate their belonging to a confession considered superior to that of their confessional other, but also participated in creating their social group identity. From this perspective, the violence surrounding rites of passage can be read as a transitional ritual for students in itself.

PL

Głównym celem artykułu jest analiza roli obrzędów przejścia w konfliktach religijnych między katolikami i protestantami we wczesnonowożytnym Krakowie. W artykule znalazło się kilka studiów przypadku tumultów religijnych zorganizowanych przez studentów Uniwersytetu Krakowskiego przeciwko protestanckim procesjom pogrzebowym, ślubom lub po prostu przeciwko zborom. Kluczową tezą artykułu jest to, że zakłócanie rytuałów przejścia było sposobem na pozbawianie protestantów ich tożsamości społecznej i - poprzez proces dehumanizacji - ich człowieczeństwa. Poprzez przerywanie ślubów i przechwytywanie ciał podczas pogrzebów katoliccy sprawcy próbowali pozostawić swoich przeciwników w stanie, używając zwrotu Victora Turnera " between and betwixt", tj. w stanie gdy nie posiadali już swojego poprzedniego statusu, ale gdy nie uzyskali jeszcze nowego. Przeszkadzając najważniejszym protestanckim ceremoniom w tak upokarzający sposób, katolicy starali się wykazać, że ich przeciwnikom brakowało Bożego wsparcia, a ich wiara zasługiwała na to, by być obiektem kpin. Uważamy, że z punktu widzenia sprawców, ich działania były kontynuacją rytualnych działań zapoczątkowanych podczas świąt katolickich - przeniesieniem kosmicznej walki między Chrystusem a szatanem na ulice ówczesnego Krakowa. Uczestnictwo studentów w tych aktach przemocy nie tylko świadczyło o ich przekonaniu do przynależenie do wyznania lepszego od wyznania ich przeciwników, ale także przyczyniało się do tworzenia tożsamości grupowej. Z tej perspektywy przemoc otaczająca rytuały przejścia może być interpretowana jako rytuał przejścia dla samych studentów.

2

Dzieje w rękach Opatrzności. Elementy historiozofii Jana Długosza i jej uwarunkowania

100%

Talarowski A.

Roczniki Historyczne

|

2018

|

vol. 84

EN

Artykuł ukazuje obecność w Rocznikach Jana Długosza twórczo przepracowanych elementów myśli historiozoficznej. Ukazuje formację umysłową Długosza i jego otoczenie intelektualne, ze szczególnym uwzględnieniem środowiska uniwersyteckiego i teologii praktycznej w Krakowie. List dedykacyjny do Roczników, jako wyraz metodologicznej świadomości dziejopisa, jest przedmiotem analizy pod kątem celów stawianych przed historią oraz jej związków z filozofią i moralnością. Autor przedstawia też właściwe Długoszowi idee prowidencjalizmu, zwłaszcza znaczenie sprawiedliwości Bożej dla biegu historii. Jako egzemplifikacja służy oryginalnie rozbudowana koncepcja Długosza przedstawiająca przyczyny utraty przez Piastów tronu w Polsce. The article shows the presence of creatively reworked elements of historiographic ideas in the Annales of Jan Długosz. The mental formation of Długosz and his intellectual millieu is discussed, with special attention paid to the university circles and practical theology in Cracow. The dedicatory epistle of the Annales, as the expression of methodological awareness of the chronicler, is the subject of analysis from the perspective of the aims of history and its relations with philosophy and morality. The author also presents the ideas of providentialism, typical for Długosz, especially the meaning of God’s justice for the course of history. As its exemplification serves the original and sophisticated conception of Długosz, showing the causes of the loss of Polish throne by the Piast dynasty.

3

The meaning of birth date - the astrological and astronomical dimensions of medieval and early modern natal charts

100%

Konarska-Zimnicka S. K.

Komunikaty Mazursko-Warmińskie

|

2023

|

vol. 323

|

issue 4

578-590

PL

Data przyjścia człowieka na świat to symboliczny początek jego mariażu z ziemską egzystencją, a ta owiana była mgłą tajemnicy. Tajemnicę tę próbowali poznać astrologowie, którzy dysponowali wiedzą i narzędziami prognostycznymi. Do takich narzędzi należały horoskopy urodzinowe w różnych odmianach (natalne, rektyfikowane, rocznicowe). Wprawny astrolog z układu planet, znaków zodiaku, węzłów księżycowych czy gwiazd stałych ponoć był w stanie „wyczytać” losy adresata horoskopu. A że przekonanie o rzetelności tych prognoz było wielkie, zapotrzebowanie na horoskopu i usługi astrologów również. To właśnie dzięki szczęśliwie zachowanym źródłom jesteśmy w stanie zbadać, jak dużą rolę w średniowieczu i wczesnej epoce nowożytnej odgrywała znajomość daty urodzin w wymiarze tak astrologicznym, jak i astronomicznym.

EN

The date of man's birth is the symbolic beginning of his marriage with earthly existence, and this was shrouded in a fog of mystery. This mystery was attempted to be known by astrologers, who had knowledge and forecasting tools at their disposal. Such tools included birth horoscopes in their various forms (natal, rectified, anniversary). A skilful astrologer was supposedly able to "read" the fate of the horoscope's addressee from the arrangement of planets, zodiac signs, lunar nodes or fixed stars. And as the belief in the reliability of these predictions was great, so was the demand for horoscopes and the services of astrologers. It is thanks to the fortunately preserved sources that we are able to investigate how great a role knowledge of the date of birth played in the Middle Ages and early modern era in both astrological and astronomical terms.

4

Kontakty personalne i instytucjonalne Jana Długosza z krakowskim środowiskiem uniwersyteckim. Uwagi o stanie i perspektywach badań

80%

Ożóg K.

Studia Źródłoznawcze. Commentationes

|

2017

|

vol. 55

PL

Personal and institutional contacts of Jan Długosz with the community of Krakow University. Remarks on the research state and prospectsOnly for three years did Jan Długosz study liberal arts at the university of Cracow (1428–1431), but throughout his whole adult life he maintained contacts with the university community, especially with professors. The article presents, ﬁrst, the state of research done by Polish historians on Jan Długosz university studies and his foundation for the university, then the personal contacts and cooperation of the chronicler with Cracovian professors in various matters of the Cracow Church and the Polish Kingdom. Texts by M. Bobrzyński and S. Smolka, J. Morawski, K. Pieradzka, B. Przybyszewski, J. Krzyżaniak, M. Koczerska, M. Kowalczyk, M. Biskup, S. Gawlas, A. Włodarek and P. Węcowski deserve special attention in this regard. Next, the author of the article suggests new lines of research into Długosz’s relationships with Cracovian scholars. The source material of the Cracow chapter and the consistory court together with documents issued by Cracow bishops, chapter, prelates and canons in various matters during the chapter sessions suggest high potential in this area. In 1436–1480, when Długosz was a member of the cathedral chapter, a large group of university professors were associated (around thirty persons), with whom the chronicler maintained personal contacts. A full and comprehensive knowledge of this group with all their possible interactions, matters and contacts will make it possible for us to better understand Jan Długosz’s relations with the university milieu. The complex study of the chronicler’s library will contribute to the knowledge of Długosz’s intellectual contacts with various people in Cracow, Poland, and abroad.

Refine search results

1 Folia Historica Cracoviensia

1 Komunikaty Mazursko-Warmińskie

1 Roczniki Historyczne

1 Studia Źródłoznawcze. Commentationes

1 Hryniewicz I.

1 Konarska-Zimnicka S. K.

1 Machaj D.

1 Ożóg K.

1 Talarowski A.

1 2024

1 2018

2 2017

Students’ Innocent Fun. Religious Riots and Rites of Passage in 16th Century Cracow

Dzieje w rękach Opatrzności. Elementy historiozofii Jana Długosza i jej uwarunkowania

The meaning of birth date - the astrological and astronomical dimensions of medieval and early modern natal charts

Kontakty personalne i instytucjonalne Jana Długosza z krakowskim środowiskiem uniwersyteckim. Uwagi o stanie i perspektywach badań