Search results

1

ПОСТЧЕРНОБЫЛЬСКОЕ ИСКУССТВО КАК РАБОТА ГОРЯ

100%

Żejmo B.

Przegląd Rusycystyczny

|

2020

|

vol. 172

|

issue 4

EN

The objective of the paper is to give an overview of and to analyse the Post-Chernobyl Art, which not only is perceived as an artistic comment on the Chernobyl tragedy but, most of all, as a way of working through the social trauma. The Post-Chernobyl Art is a remarkable panorama of the post-apocalyptic culture (both high and low) oriented toward a reflection on what happened; it is also a story about victims of the tragedy and a warning to the future generations.

PL

Celem artykułu jest przegląd i analiza sztuki post-czarnobylskiej postrzeganej nie tylko jako artystyczny komentarz do tragedii w Czarnobylu, ale przede wszystkim jako praktyka przepracowania społecznej traumy. Post-czarnobylska sztuka to niezwykła panorama postapokaliptycznej kultury (zarówno wysokiej, jak i niskiej), zorientowanej na refleksję o tym, co się wydarzyło, to także opowieść o ofiarach tragedii i przestroga dla przyszłych pokoleń.

2

Ekonomia i polityka na Ukrainie po 1991 roku wobec zagrożeń eksploatacji Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej

100%

Sekuła P.

Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka

|

2018

|

issue 2

137-147

EN

In the Perestroika period a whole range of the Ukrainian opposition organizations demanded from Soviet authorities to stop building another nuclear reactors in Ukraine and to shut down the Chernobyl nuclear power station. However these demands didn’t cause any concrete actions of politicians neither then nor when Ukraine became independent. The shutdown of power station in Chernobyl (15 December 2000) wasn’t a result of voluntary action of Ukrainian authorities but rather the consequence of intense pressure of states forming the ‟Great Seven” and the European Commission. The shutdown of reactor no. 3 was also a beginning of the long process of decommission of the power plant and the further minimization of the Chernobyl accident consequences in Ukraine. It also brought about serious changes in social life, which first affected residents of the city Slavutych – the new town for the victims of Chernobyl catastrophe. It was Ukrainian authorities who could solve problems by efficient use of the support from international donors, including huge financial resources and Western technological achievements.

PL

Pod koniec lat 80. w okresie w okresie przemian zainicjowanych przez Michaiła Gorbaczowa ukraiński ruch niepodległościowy domagał się od władz komunistycznych zaprzestania budowy obiektów jądrowych na terenie Ukrainy, a także wyłączenia z eksploatacji Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej (CzEJ). Po uzyskaniu niezależności państwowej w 1991 r. władze Ukrainy skasowały moratorium na budowę nowych reaktorów i zmierzały do dalszej eksploatacji CzEJ. Zamknięcie elektrowni w Czarnobylu 15 grudnia 2000 r. było rezultatem wspólnego nacisku Komisji Europejskiej i najbardziej rozwiniętych gospodarczo państw świata, tzw. Wielkiej Siódemki. Decyzja ta nie rozwiązała jednak wszystkich problemów związanych z minimalizacją skutków katastrofy na Ukrainie, a była jedynie początkiem bardzo długiego procesu wyłączania z eksploatacji CzEJ. Ponadto wywołała szereg komplikacji o charakterze socjalnym, które szczególnie mocno dotknęły mieszkańców Sławutycza – miasta wybudowanego w 1986 r. dla rodzin ewakuowanych z Prypeci. Najważniejszym czynnikiem mającym wpływ na rozwiązanie problemów z dziedziny bezpieczeństwa ukraińskiej energetyki jądrowej i ochrony socjalnej jej obywateli był poziom efektywności wykorzystania znacznego wsparcia państw Zachodu zarówno finansowego, jak i technologicznego.

3

Słabe archiwa destrukcji. Notatki z podróży do H., N. i F.

100%

Szerszeń T.

Konteksty - Polska Sztuka Ludowa

|

2019

|

vol. 73

|

issue 3 (326)

134-137

PL

Jakie archiwum pozostanie po końcu? I jaka jest relacja między archiwum a katastrofą? Dziś, w dobie nadchodzącej klimatycznej katastrofy, pytanie to zyskuje na nowo swoją aktualność. By zrozumieć to, co prawdopodobnie czeka nas w przyszłości, należy, zapewne, z większą uwagą studiować inne katastrofy: te, które się już zdarzyły. Tekst jest próbą zmapowania pojęć i obrazów związanych z atomową apokalipsą i z takimi miejscami ludzkiej i nie-ludzkiej destrukcji, jak Hiroszima, Nagasaki, Fukuszima, ale również Auschwitz, Czarnobyl i… Pompeje.

EN

What sort of an archive will remain after the end? And what is the relation between archive and catastrophe? Today, in an era of an encroaching climate catastrophe, this question once again becomes topical. In order to understand what will possibly await us in the future we should study, probably while paying greater attention, other catastrophes – those, which had already taken place. This text attempts to chart concepts and images associated with the atomic apocalypse and such sites of human and non-human destruction as Hiroshima, Nagasaki, and Fukushima but also Auschwitz, Chernobyl and… Pompeii.

4

Jak katastrofa czarnobylska przyczyniła się do upadku ZSRR

84%

Jaskuła Ł.

Cywilizacja i Polityka

|

2020

|

vol. 18

|

issue 18

152-169

EN

The article discusses three reasons why Chernobyl hastened the collapse of the Soviet Union. First of all, nuclear power was supposed to be the pinnacle of soviet scientific and technological achievement. Yet the disaster destroyed that myth of soviet technical prowess. It also dealt a painful blow to the credibility of scientific institutions, thus undermining public trust in science as a whole. Secondly, Moscow’s feckless handling of the catastrophe and its aftermath prompted the public to seek reliable information about the dangers of radiation. Since official announcements of soviet authorities were less and less convincing, people turned towards gossip and conspiracy theories. Lastly, this growing distrust in science and the party line paved the way for national sentiments in republics which suffered most from radioactive fallout, culminating in Ukrainian vote for independence in 1991. Chernobyl had a profound impact on soviet public discourse. Studying it seems very important these days, as the world is struggling with a coronavirus outbreak. The more so because public trust in science is declining again.

PL

Artykuł omawia wpływ katastrofy czarnobylskiej na rozpad Związku Radzieckiego. Energetyka jądrowa miała być ukoronowaniem osiągnięć radzieckiej nauki i techniki. Czarnobyl skompromitował jednak sektor atomowy i podważył autorytet czołowych uczonych. Katastrofa i utajnienie przez Moskwę informacji na jej temat doprowadziły do erozji zaufania do władz i nauki jako takiej. Jednocześnie głasnost sprzyjała rozprzestrzenianiu informacji i plotek na temat katastrofy. Zaniepokojenie stanem środowiska i troska o zdrowie stały się nośnymi hasłami ruchów niepodległościowych. Oburzeni zaniedbaniami po katastrofie byli zwłaszcza Ukraińcy, którzy w 1991 r. zagłosowali za secesją z ZSRR.

5

Świat po katastroﬁe. Motywy postczarnobylskie w powieści Очамимря Ołeksandra Irwańca i w dramacie Na początku i na końcu czasów Pawła Arje

84%

Olechowska P., Zambrzycka M.

Studia Ucrainica Varsoviensia

|

2019

|

vol. 7

121-136

PL

The subject of the article is the analysis of post-Chernobyl themes in the novel by Oleksandr Irwaniec Ochamimriya and in Pawel Arje’s play At the beginning and end of time. The Chernobyl disaster played a key role in the development of contemporary Ukrainian literature and culture. Chernobyl very quickly became a universal metaphor that have gone far beyond ecology and into a cultural and political context. In both works, the atomic explosion (taken literally by Arje, as the explosion of the No. IV reactor in Chernobyl and by Irvacek more vaguely as an explosion) is a key element of the plot, aﬀ ecting both the fate of the characters and the shape of the surrounding reality. Although these works belong to two diﬀ erent literary genres and showcase two diﬀ erent conventions of presenting reality, they are connected by a post-apocalyptic vision of the world and the concept of a looping time. The heroes of both texts live in a time after the catastrophe, deprived of civilized goods and isolated from the rest of the world. In the novel by Irwaniec, this time after the catastrophe is a sort of “new medieval” with a decidedly pessimistic expression while in Arje’s drama the return to the pre-industrial worldview contains hope for ﬁ nding traditional values. Both texts also address issues relevant to the modern post-Soviet society, but they do so in very diﬀerent ways. Irwaneć uses grotesque, to deprive his characters of complexity, while Arje makes his characters deeply tragic and psychologically probable.

6

Władze Związku Sowieckiego wobec katastrofy czarnobylskiej

84%

Dworaczek K.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2020

|

vol. 55

|

issue 1

155-176

EN

The article describes the actions of the Soviet authorities undertaken throughout the first fortnight after the Chernobyl disaster. It addresses the questions of the liquidation of the disaster’s consequences, protection of people against radiation exposure, and information policy both in the country and abroad. It also attempts to answer the question where the mistakes were made and from what they resulted.

PL

Artykuł opisuje działania władz sowieckich w pierwszych kilkunastu dniach po katastrofie czarnobylskiej. Poruszona została w nim kwestia likwidacji skutków awarii, ochrony ludności przed promieniowaniem oraz polityka informacyjna w kraju i za granicą. Zawiera też próbę odpowiedzi na pytanie, gdzie popełniono błędy i z czego one wynikały.

7

Czarnobylska modlitwa. Kronika przyszłości Swietłany Aleksijewicz: konflikt postkatastroficznych narracji

84%

Karonta A.

Rana. Literatura - Doświadczenie - Tożsamość

|

2020

|

issue 2

1-15

EN

Svetlana Alexievich’s Chernobyl Prayer: A Chronicle of the Future is a collection of narratives created after the catastrophe at the Chernobyl nuclear power plant. The paper presents the posttraumatic reality as an inexpressible experience that cannot be explained or described. However, the inability to represent traumatic experience does not mean falling into silence. Instead, it rouses the imagination. Interviews with victims of the catastrophe carried out by the author confirm the existence of a specific, collective “imaginarium” of the conceptual realm, where the process of fantasizing actuates discourse, both metaphysical-apocalyptic and other, and also evokes the aestheticization of the disaster, as well as irony. The emergence of different languages reflects the possible ways of perceiving posttraumatic reality and creating postcatastrophic discourse. The catastrophe, which creates a threat – and simultaneously, an attraction, an unreal object of desire – is terrifying and at the same time ridiculous.

PL

Czarnobylska modlitwa. Kronika przyszłości Swietłany Aleksijewicz jest zbiorem narracji powstałych po wybuchu elektrowni jądrowejw Czarnobylu. Publikacja przedstawia posttraumatyczną rzeczywistość jako przestrzeń „niewyrażalną”, niedającą się wytłumaczyć lub opisać. Brak możliwości reprezentacji doświadczenia traumatycznego nie oznacza jednak popadnięcia w milczenie, lecz powoduje uruchamianie wyobraźni. Wywiady z ofiarami katastrofy przeprowadzone przez autorkę potwierdzają istnienie swoistego imaginarium zbiorowego, w którym snucie fantazji uruchamia m.in. metafizyczny dyskurs apokaliptyczny, a także powoduje estetyzację katastrofy lub ironizowanie jej. Powstanie tak różnych języków odzwierciedla możliwe sposoby odbierania posttraumatycznej rzeczywistości, tworzenie dyskursu postkatastroficznego. Katastrofa, tworząc zagrożenie, jednocześnie przyciąga, stanowi odrealniony obiekt pożądania, jest przerażająca i zarazem śmieszna.

8

Fotografia – obraz – tekst. Wizualno-językowe formy obrazowania katastrofy czarnobylskiej

84%

Gieba K.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2020

|

issue 41

111-125

EN

The article deals with visual and narrative ways of representing the Chernobyl disaster. Two cultural texts have been analyzed: the photo album entitled Chernobyl. Confessions of a Reporter by Igor Kostin, and the comic book Chernobyl. The Zone, by Natasha Bustos and Francesco Sanchez. They are connected not only by subject matter but also by a combination of visual and language codes. The analysis in question leads to the conclusion that for the articulation of the event and its consequences, one-code message is insufficient. Intermediality is a way to describe the traumatic post-catastrophic experience.

PL

Artykuł dotyczy wizualno-narracyjnych sposobów reprezentacji katastrofy czarnobylskiej. Analizie poddano dwa teksty kultury: album fotograficzny Czarnobyl. Spowiedź reportera Igora Kostina oraz komiks Czarnobyl. Strefa Natashy Bustos i Francesco Sancheza. Łączy je nie tylko tematyka, ale również połączenie kodu wizualnego i językowego. Jak wynika z przeprowadzonej analizy, dla artykulacji tego doświadczenia jednokodowy przekaz okazuje się niewystarczający. Intermedialność stanowi sposób na oddanie traumatycznego doświadczenia postkatastroficznego.

9

Medialne manipulacje informacjami na temat wybuchu reaktora w elektrowni jądrowej w Czarnobylu Analiza zagranicznych komunikatów telewizyjnych z kwietnia i maja 1986 r.

84%

Troszczyński R.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2023

|

vol. 32

|

issue 3

69-97

EN

The aim of the article is to present media manipulations about the reactor explosion at the Chernobyl nuclear power plant in 1986, which were used by Soviet television and the most popular English-language channels. The author’s attention is focused on television messages describing the catastrophe in the first days after the reactor explosion, and on the socio-economic effects of propaganda manipulations on the Chernobyl disaster – for the inhabitants of the Soviet Union and for citizens of Western Europe.

10

Emocjonalny obraz katastrofy w Czarnobylu (na materiale Czarnobylskiej modlitwy Swietłany Aleksijewicz)

84%

Daria Słupianek-Tajnert D. S.-T.

Prace Językoznawcze

|

2019

|

issue XXI/2

175–187

EN

Chernobyl prayer by Svetlana Alexievich is both a highly emotive and emotion-generating text. The Chernobyl disaster depicted in this work is permeated with emotionality. The dominant emotion is fear connected with an ever present motif of death, which affects human beings, the world of nature as well as all products of the human hand. Positive emotions are evoked in the context of the Chernobyl disaster serving the role of a uniting factor for the Belarusian people, or when the disaster is treated as a source of “new and powerful impressions”.

PL

Czarnobylska modlitwa Swietłany Aleksijewicz to tekst zarówno emotywny, jak i emocjogenny. Ukazana w utworze katastrofa w Czarnobylu przesycona jest emocjonalnością. Emocją dominującą jest strach związany przede wszystkim ze stale obecnym motywem śmierci dotykającej człowieka, świat przyrody i wytwory ludzkiej ręki. Emocje pozytywne dotyczą przykładowo scalającej roli katastrofy dla narodu białoruskiego bądź też potraktowania katastrofy jako źródła „nowych i mocnych wrażeń”.

11

Mimowolne rezerwaty. Literatura niefikcjonalna wobec krajobrazów stref nuklearnych

84%

Gieba K.

Porównania

|

2022

|

vol. 31

|

issue 1

79-93

EN

Bruce Sterling called involuntary reserves such places that were “recovered” by nature as a result of a catastrophe, contamination or war. This type of reserve is the Chernobyl Exclusion Zone, almost completely uninhabited by people for over 30 years. On its Belarusian side, the Polessian State Radiation-Ecological Reserve was established. The abandoned villages have been consumed by nature, and endan-gered animal species find their refuge in the zone. At the same time, the zone is still irradiated, its landscape is filled with radioactivity stamps, vehicle cemeteries and mounds-burials where contaminated houses, objects, trees were buried. The article will present the representation of the Chernobyl ecosystem present in non-fictional literature ( including texts by Svetlana Aleksijewicz, Mary Mycio, Kate Brown, Igor Kostin and others ) and the problematization of the status of this environment, which Adam Higginbotham calls “contaminated Eden.”

PL

Mimowolnymi rezerwatami Bruce Sterling nazwał takie miejsca, które zostały „odzyskane” przez przyrodę na skutek katastrofy, skażenia czy wojny. Tego typu rezerwatem jest Czarnobylska Strefa Wykluczenia, od ponad 30 lat niemal zupełnie niezamieszkiwana przez ludzi. Po jej białoruskiej stronie utworzono nawet Państwowy Poleski Rezerwat Radiacyjno-Ekologiczny. Opuszczone miejscowości pochłania przyroda, a w strefie znajdują swój azyl zagrożone gatunki zwierząt. Jednocześnie zona nadal pozostaje napromieniowana, jej krajobraz wypełniają znaczki radioaktywności, cmentarzyska pojazdów i kopce-mogilniki, w których zakopywano skażone domy, przedmioty, drzewa. W artykule została przedstawiona reprezentacja czarnobylskiego ekosystemu obecna w literaturze niefikcjonalnej ( m.in. teksty Swietłany Aleksijewicz, Mary Mycio, Kate Brown, Igora Kostina ) oraz problematyzacja statusu tego środowiska, nazwanego przez Adama Higginbothama „skażonym edenem”.

12

Ruiny, wszędzie ruiny: Czarnobyl i archeologiczny wymiar dziedzictwa niedawnej przeszłości

67%

Kobiałka D.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica

|

2017

|

issue 32

365-384

EN

For many centuries, scientists, philosophers, artists and others have been fascinated with ruins. However, this fascination usually focused upon ancient and medieval relics. Indeed, it can be metaphorically said that archaeology was built upon ruins. Nonetheless, the archaeological analyses of ruins, their functions, meanings, uses and re-uses over the next centuries had been very selective. In short, modern ruins have been out of closer archaeological attention. It seems as if modern ruins were deprived of social, cultural, and archaeological dimensions. However, this changed during the first decade of the 21st century when archaeologists started to pay attention to the modern ruins. The so-called archaeology of (modern) ruins is one of the most interesting, provocative, and subversive fields of the contemporary archaeological discourses. The starting point of this paper is that there is no “ontological difference” between the Greek, the Roman and the Soviet ruins. All of them can and should be part of archaeological thinking. A two-step approach is applied here. First, the archaeological value of ruins in Chernobyl is discussed. A documentary entitled Czarnobyl – Wstęp Wzbroniony (2015) (Eng. Chernobyl – No Entry) is reviewed to highlight the processes of transformation of the unimaginable nuclear catastrophe into valuable heritage of the recent past. It is argued that Chernobyl can be seen as “Pompeii of our times”. Second, the review of Czarnobyl – Wstęp Wzbroniony is used as a pretext to shortly present different categories of modern ruins that one can encounter in contemporary Poland. Many of them are related with the Soviet occupation in Poland between 1945 and 1993. The point that I try to back up in this paper is that these Soviet ruins are also part of the archaeological heritage of the recent past. Accordingly, this paper is a call for a closer archaeological interest in the ruins of the recent past in general.

PL

-

13

ZNIEWAŻONA ZIEMIA (LA TERRE OUTRAGÉE, 2012) MICHALE BOGANIM JAKO FILM POSTTRAUMATYCZNY

67%

Waligórska-Olejniczak B.

Porównania

|

2019

|

vol. 24

|

issue 1

85-94

EN

LAND OF OBLIVION (LA TERRE OUTRAGÉE, 2012)BY MICHALE BOGANIM AS A POSTTRAUMATIC FILM. “PORÓWNANIA” 1 (24), 2019. Vol.XXIV, P. 85-94. ISSN 1733-165X. The aim of the article is the analysis of Michale Boganim’s film Land of Oblivion from the point of view of contemporary trauma and memory studies. Taking advantage of the scientific notions worked out in the field of those studies, it is stated that the work can be regarded as a posttraumatic film first of all on account of its core problem, which is the Chernobyl disaster and its consequences shown through the prism of the milieu. Boganim encodes the trauma of the witness in the body and mind of the human being who is not able to work through it. Badly located nostalgia, melancholy and kinetic hyperactivity function in the film as signs which allow the audience to take part in the tragedy of the characters, a kind of repetitive code motivating the reflection on the mechanisms of remembering and forgetting.

PL

Beata Waligórska-Olejniczak, ZNIEWAŻONA ZIEMIA (LA TERRE OUTRAGÉE, 2012) MICHALE BOGANIM JAKO FILM POSTTRAUMATYCZNY. „PORÓWNANIA” 1 (24), 2019. T. XXIV, S. 85-94. ISSN 1733-165X. Celem artykułu jest analiza filmu Znieważona ziemia Michale Boganim z punktu widzenia współczesnych badań nad traumą i studiów nad pamięcią. Wykorzystując aparat pojęciowy, funkcjonujący w obszarze tych badań, zauważono, że film Znieważona ziemia mieści się w kategorii filmu posttraumatycznego nie tylko ze względu na centralny dla niego temat czarnobylskiej katastrofy i jej następstw, które widz ma okazję obserwować głównie przez pryzmat milieu. Boganim umiejscawia traumę świadka przede wszystkim w niezdolnym do jej przepracowania ciele i psychice człowieka. Źle ulokowana nostalgia, melancholia, kinetyczna nadpobudliwość funkcjonują w filmie jako znaki, pozwalające widzowi współodczuwać tragedię bohaterów, rodzaj powtarzalnego kodu, zmuszającego do refleksji nad mechanizmami pamięci i zapominania.

Refine search results

ПОСТЧЕРНОБЫЛЬСКОЕ ИСКУССТВО КАК РАБОТА ГОРЯ

Ekonomia i polityka na Ukrainie po 1991 roku wobec zagrożeń eksploatacji Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej

Słabe archiwa destrukcji. Notatki z podróży do H., N. i F.

Jak katastrofa czarnobylska przyczyniła się do upadku ZSRR

Świat po katastroﬁe. Motywy postczarnobylskie w powieści Очамимря Ołeksandra Irwańca i w dramacie Na początku i na końcu czasów Pawła Arje

Władze Związku Sowieckiego wobec katastrofy czarnobylskiej

Czarnobylska modlitwa. Kronika przyszłości Swietłany Aleksijewicz: konflikt postkatastroficznych narracji

Fotografia – obraz – tekst. Wizualno-językowe formy obrazowania katastrofy czarnobylskiej

Medialne manipulacje informacjami na temat wybuchu reaktora w elektrowni jądrowej w Czarnobylu Analiza zagranicznych komunikatów telewizyjnych z kwietnia i maja 1986 r.

Emocjonalny obraz katastrofy w Czarnobylu (na materiale Czarnobylskiej modlitwy Swietłany Aleksijewicz)

Mimowolne rezerwaty. Literatura niefikcjonalna wobec krajobrazów stref nuklearnych

Ruiny, wszędzie ruiny: Czarnobyl i archeologiczny wymiar dziedzictwa niedawnej przeszłości

ZNIEWAŻONA ZIEMIA (LA TERRE OUTRAGÉE, 2012) MICHALE BOGANIM JAKO FILM POSTTRAUMATYCZNY