Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 13

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Indian philosophy
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Paradoksy w Dźiwy Goswamina koncepcji duszy, drogi do doskonałości oraz wyzwolenia

100%
Wasilewska D.
Adeptus
|
2019
|
issue 13
EN
Paradoxes in Jīva Gosvāmi’s concept of the soul, path to perfection and liberationThis article is devoted to the role and significance of paradoxes in the philosophical thought and mysticism of the sixteenth-century Bengali Vaishnava theologian Jīva Gosvāmi. He situates his system within the Vedanta school, where the main category distinguishing its branches and deciding on their specific character is the relation between the Absolute, the phenomenal world and the human being. In Gosvāmi’s school, this relation involves identity and distinctness (bhedābheda) of those categories at the same time, referred to by the word acintya (“inaccessible to reason”), which further stresses this ontological paradox. Although doctrinally the most important, it is not the only paradox in Gosvami’s thought. Adopting this core metaphysical thesis engendered many other aporias, including those concerning the nature of the soul, the concept of bhakti (loving devotion to a deity) and the idea of liberation (mukti), which Goswami then attempts to solve in his most important philosophical treatise – Ṣaṭsandarbha. Paradoksy w Dźiwy Goswamina koncepcji duszy, drogi do doskonałości oraz wyzwoleniaPrzedmiotem artykułu jest rola i znaczenie paradoksów w myśli filozoficznej i mistyce teologa wisznuizmu bengalskiego – Dźiwy Goswamina (XVI w.). Sytuuje on swój system w obrębie szkoły wedanty, w której główną kategorią odróżniającą jej nurty i decydującą o ich specyfice jest relacja pomiędzy absolutem a światem zjawiskowym i człowiekiem. U Goswamina będzie to relacja jednoczesnej tożsamości i odrębności (bhedābheda) powyższych kategorii, dookreślona słowem acintya – „niedostępna rozumowi” – co dodatkowo uwydatnia ten ontologiczny paradoks. Chociaż doktrynalnie najistotniejszy, nie jest to jednak jedyny paradoks w myśli Goswamina. Poprzez przyjęcie tej nadrzędnej tezy metafizycznej powstało bowiem wiele innych aporii, między innymi dotyczących natury duszy, problemu wcielenia, a także koncepcji bhakti (nabożnego oddania dla bóstwa) oraz wyzwolenia (mukti), które następnie Goswamin stara się rozwiązać w swoim najważniejszym traktacie filozoficznym – Szatsandarbhsze.
2

Wspomnienie o doktorze Leonie Cyboranie, najwybitniejszym polskim znawcy filozofii indyjskiej

88%
Teuchmann R.
Edukacja Filozoficzna
|
2016
|
issue 62
77-84
EN
Leon Cyboran (30 August 1928 - 6 June 1977) was the greatest Polish expert in Indian Philosophy. As an independent thinker, he was marred by the communist government, which disrupted his life. This was confirmed by the IPN ( the Institute of National Remembrance – Commission for the Prosecution of Crimes against the Polish Nation ). In 1971 he was conferred doctor's degree in philosophy ( Ph.D ) at Warsaw University. He taught Indian philosophy at ATK (currently Cardinal Stefan Wyszynsky University in Warsaw) and Catholic University of Lublin (KUL). In June of 1975 he turned to the Second World Sanskrit Conference in Turin presenting his article entitled : "Philosophical Sanskrit," in which he described a successful experiment of introducing regular lectures on Indian philosophy and Sanskrit learning on Faculties of Philosophy in Poland. He postulated to break the existing Eurocentric philosophy. To expand the knowledge and horizons in science and cultivated philosophy, he suggested introducing similar regular classes on Philosophy Faculty at other Western universities. He was invited to deliver lectures by universities in India and Israel. He worked on Yogasutras and Bhashya intending to obtain habilitation in autumn of 1977. Unfortunately this could not happen. His habilitation work was later published by PWN in Warsaw. He created a unique philosophical system called Aharama explaining the path of spiritual development.
3
Publication available in full text mode
Content available

Mahan atman, czyli zapomniany poziom wyższej świadomości jogicznej w naukach przedklasycznej sankhji i jogi

88%
Budziszewska N.
Przegląd Orientalistyczny
|
2016
|
issue 1-2
57-72
EN
The epistemology of the pre-classical Sāṃkhya and Yoga from the Upaniṣads and the Mokṣadharma presents two supplementary levels of consciousness: mahān ātman (or budhyamāna) and brahman, sometimes called the 26th, buddha or Viṣṇu/Śiva. Although the mahān ātman (and the budhyamāna) disappeared in classical teachings, in the upaniṣadic period it had functioned as very important level of yogic consciousness. It was a dyke between the empirical I (the citta or the liṅga) and the pure consciousness of the ātman. The classical Sāṃkhya has joined the 26th level and the mahān ātman in the puruṣa as 25th state, although the Patañjali’s Yoga seems to keep the pre-classical budhyamāna (the mahān ātman) in the notion and in the soteriological function of Īśvara.
4
Publication available in full text mode
Content available

Decolonisation and the Entangled Histories of Science and Philosophy in India

88%
Raina D.
Polish Sociological Review
|
2012
|
vol. 178
|
issue 2
187-202
EN
One of the central challenges confronting post-colonial India in its march towards decolonisation was the intellectual challenge posed by the idea of modernity. This is reflected in the work of historians of science and philosophers attempting to understand what the past of ‘Indian science’ or ‘Indian philosophy’ meant in relation to the identity of the modern Indian nation state in the making. This essay argues that in this interrogation there were common themes that were entangled in the enterprise of historians of science and philosophers. Beyond the question of the identity of Indian philosophy or Indian science was the attempt to locate the place of reason and science, and in the spirit of modernisation theory to trace the causes of their ascent or decline at the centre of Indian culture over historical time. The paper examines the entanglement of these two discourses and situates them during the decades of decolonisation
5
Publication available in full text mode
Content available

Obrona jedności bytu w Brahmasiddhi Maṇḍanamiśry. Przykład argumentacji scholastycznej

75%
Sajdek P.
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
|
2017
|
vol. 7
|
issue 1
129-144
PL
A defense of the unity of being in the Brahmasiddhi of Manḍanamiśra. An example of scholastic argumentation: Chāndogyopaniṣad 6 comprises as many as two out of six renowned “great sayings” (mahā‑vākya): tat tvam asi and ekam evādvitīyam. The question arises as to whether the declared in śruti unity of the Absolute Being is to be understood literally or figuratively. The opponent (pūrva‑pakṣa) presents three arguments for the figurative meaning of the words. Maṇḍana advocates the literal sense of the statement. The debate is a typical example of an Indian philosophical scholastic text. Scholasticism in India and scholasticism in medieval Europe share some characteristic features, though they also differ in many ways.
6
Publication available in full text mode
Content available

The liberation doctrine in Brahmasiddhi of Maṇḍanamiśra

71%
Sajdek P.
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
|
2019
|
vol. 9
|
issue 1
43-56
EN
The issue of liberation is a recurrent theme in all schools of Indian classical thought. In case of advaita-vedānta it is deeply rooted in ontology. The problem of ontological status of the world was the bone of contention for two competing non‑dualist schools of vedānta - vivaraṇa and bhāmatī. Maṇḍana’s Brahmasiddhi can be regarded as an important source of inspiration for the latter. The present paper is an analysis of Maṇḍana’s statements pertaining to the issue of mukti (or mokṣa) in contrast with those of Śankara, the exponent of advaita commonly (though erroneously) considered the creator and the most prominent representative of the school.
7
Publication available in full text mode
Content available

Prīti jako koncepcja soteriologiczna w wisznuizmie bengalskim na podstawie „Pritisandarbhy” Dziwy Goswamina

63%
Wasilewska D.
Język. Religia. Tożsamość
|
2018
|
issue 2(18)2018
179-196
PL
Ponieważ filozofia w indyjskim kontekście kulturowym ma charakter wybitnie praktyczny, to dążenie do uzyskania wyzwolenia od cierpienia doświadczanego w doczesnym życiu jest nieodłącznym elementem wszystkich systemów filozoficzno‑religijnych Indii. Wyzwolenie (moksa) uważane jest za najważniejszy i ostateczny z czterech głównych celów człowieka (purusārtha). Pośród indyjskich koncepcji wyzwolenia na szczególną uwagę zasługują te wypracowane w szkołach teistycznych, jako że stanowią wciąż stosunkowo słabo zbadaną mniejszość. Pełen kształt idea wyzwolenia w ujęciu teistycznym przybiera w średniowiecznych nurtach wisznuickich. Nie mniej charakterystyczną od koncepcji soteriologicznych takich wielkich filozofów wisznuickich, jak Ramanudźa, Madhwa czy Wallabha, jest koncepcja prīti szczegółowo opisana przez Dziwę Goswamina w tekście zwanym Pritisandarbha. Artykuł poświęcony jest analizie znaczenia prīti – miłości – w soteriologii wisznuickiej zawartej w tym nieznanym jeszcze zachodniej publice tekście.
EN
Since philosophy in the Indian cultural context is exceptionally practical, the pursuit of liberation from all sufferings is an inseparable part of all Indian philosophical and religious thought. Final emancipation (moksa) is considered to be the most important and ultimate of the four classical goals of life (purusārtha). Among the Indian concepts of liberation those of the theistic schools deserve special attention as they are still a relatively underrepresented minority. The concept of liberation in a theistic sense takes its full shape in the mediaeval Vaishnava bhakti traditions. No less significant than the soteriological concepts of such great Vaishnava philosophers as Rāmānuja, Madhva or Vallabha, is the ideal of prīti described in detail by Jīva Gosvāmin in his text called Prītisandarbha. This paper is devoted to the analysis of the meaning and role of prīti ‑ love ‑ in the Vaisnava soteriology contained in this yet unknown to the western audience text.
8
Publication available in full text mode
Content available

Doświadczenie poznania unicestwiającego w myśli adwajtystycznej

63%
Sajdek P.
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
|
2012
|
vol. 2
|
issue 2
309-316
PL
Znana anegdota o Śaṅkarze uciekającym przed szarżującym bykiem świadczy o istnieniu swego rodzaju realności i wewnętrznej logiki w świecie empirycznym. Wynika z niej także istnienie pewnej hierarchii realności, gdy myślimy o istnieniu zakorzenionym w niewiedzy (avidyā). W artykule przytoczone zostały dwie rozbieżne opinie o tej hierarchii w filozofii advaity, głoszone przez wybitnych uczonych – E. Deutcha i P. Hackera. Bezsprzecznie hierarchia dotyczy wyłącznie rzeczywistości nałożonej. Z punktu widzenia wiedzy (vidyā) wszystkie poziomy istnienia zjawiskowego nie mają znaczenia. Poznanie rzeczywistości ostatecznej (bādha) Deutch określa terminem sublation, Hacker zaś contradiction. Obecny artykuł zawiera propozycję nowego, prawdopodobnie bardziej stosownego terminu „poznanie unicestwiające”, ponieważ poznanie rzeczywistości ostatecznej pociąga za sobą w sposób nieunikniony pewność nieistnienia i iluzorycznego charakteru świata zjawiskowego.
9
Content available remote

Czy można pragnąć poznania Brahmana?

51%
Sajdek P.
Diametros
|
2018
|
issue 56
39-50
PL
Śankara nie zaczyna swojej Brahmasūtrabhāṣyi od komentarza do pierwszej sutry, co było zwykłą w takich przypadkach praktyką, lecz definiowania dwóch terminów: „nakładania” (adhyāsa) i „niewiedzy” (avidyā), poświęcając temu specjalny rozdział wstępny, znany powszechnie jako Adhyāsabhāṣya. Rodzi się pytanie – dlaczego uznał, że początkową sutrę musi poprzedzić dodatkowe wyjaśnienie? Pewne światło rzuca na to zagadnienie Bhāmatī, komentarz Vācaspatiego Miśry do Brahmasūtrabhāṣyi. W świetle advaity zwrot „pragnienie poznania Brahmana” (brahmajijñāsā) wydaje się na pierwszy rzut oka pozbawiona sensu. Stąd też wstępny komentarz jest wyjaśnieniem idei Brahamna obcej dla advaity.
EN
Śankara did not comment on the first sūtra in his Brahmasūtrabhāṣya, which was a common practice in such cases; rather, he started by defining two terms: ‘superimposition’ (adhyāsa) and ‘ignorance’ (avidyā), in a special introductory chapter known to a wider audience as Adhyāsabhāṣya. The question arises as to why he deemed it necessary to precede his commentary to the initial sūtra with these additional elucidations. Bhāmatī, Vācaspati Miśra’s commentary on Mahāsūtrabhāṣya, seems to shed some light on the problem. According to the doctrine of advaita, the phrase ‘desire to know Brahman’ (brahmajijñāsā) in the first sūtra seems prima facie to have no meaning. Thus, the introductory commentary is an explanation of an idea of Brahman which is foreign to advaita.
10
Publication available in full text mode
Content available

The relevance of “givenness” for the Indian religious traditions

51%
Schmücker M.
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
|
2014
|
vol. 4
|
issue 1
43-54
EN
The paper focuses on a comparison by taking some of the main results of the European tradition of phenomenology of religion represented and further developed by Jean-Luc Marion. His views on the constitution of the “I” look promising for a comparison when contrasted with the views on the same phenomenon in Indian religious traditions. Marion, whose rich work is in the main part devoted to the philosophy of donation, discovered a new way that led him from the givenness of the object of knowledge/perception to the understanding of self-givenness of the subject up to a new understanding of the experience of god. The author chooses as a start¬ing point the central question in Marion’s work which refers to the constitution of the “I” and the problem of whether it is able to constitute itself or whether something exists that constitutes the “I” beforehand without leaving the concept of subjectivity. For the Indian side, he offers examples for the way in which the constitution of the “I” takes place or not and what relevance a kind of givenness has in this context not only for a concept of the subject but also for the theistic ideas in Indian traditions.
11

Pojęcie osoby w myśli indyjskiego adualizmu

51%
Sajdek P.
Roczniki Kulturoznawcze
|
2018
|
vol. 9
|
issue 2
5-19
PL
Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy w myśli indyjskiego adualizmu (advaita) można mówić o pojęciu osoby. Rozważania są prowadzone w aspekcie ewentualnego pojęcia osobowości Brahmana oraz duszy indywidualnej człowieka. Przyjętym wstępnie punktem odniesienia jest klasyczna definicja osoby, sformułowana przez Boecjusza.
EN
The article is an attempt to answer the question whether in the thought of Indian adualism (advaita) one can speak about the concept of a person. The considerations are conducted in the aspect of the possible concept of Brahman personality and the individual soul of man. The predefined reference point is the classic definition of a person, formulated by Boethius.
12
Publication available in full text mode
Content available

The Base Text and Its Commentaries: Problems of Representing and Understanding the Cārvāka/Lokāyata

51%
Bhattacharya R.
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
|
2013
|
vol. 3
|
issue 1
133-149
PL
Teksty podstawowe i ich komentarze. Problem prezentacji i zrozumienia szkoły czarwaków/lokajatów. Teksty źródłowe większości filozoficznych systemów starożytnych Indii mają postać zbioru aforyzmów, czyli sutr. Aforyzmy te są tak krótkie i zwięźle sformułowane, że ich znaczenie trudno uchwycić bez pomocy komentarza lub zbioru komentarzy. Czasami dosłowne znaczenie sutry powinno być zweryfikowane lub zmodyfikowane pod kątem wyjaśnień zawartych w komentarzu. Jeśli interpretacja ogranicza się wyłącznie do dosłownego odczytania sutr, bez uwzględnienia komentarza lub z pominięciem istniejących komentarzy, czytelnikowi może umknąć istotny sens samego tekstu. Z drugiej strony, jeśli opieramy się wyłącznie na komentarzu i lekceważymy dosłowne znaczenie sutry, narażamy się na innego rodzaju błąd. Właściwe podejście wymaga uwzględnienia w równej mierze zarówno tekstu źródłowego, jak i komentarza czy zespołu komentarzy. Rzecz jasna, przyjęcie takiej podstawy nie rozwiązuje automatycznie wszystkich problemów interpretacyjnych. Niekiedy bowiem trudno rozstrzygnąć, czy podążać za dosłownym rozumieniem sutry, czy raczej kierować się wskazaniami komentarza. Dżajantabhatta (ok. IX w.) oraz Hemaczandra (XI w.) w swoich polemikach z czarwakami/lokajatami popełniają błąd, ponieważ nie przestrzegają przedstawionej powyżej złotej reguły, a tym samym błędnie rozumieją i fałszywie interpretują stanowisko oponenta.
EN
The base texts of most of the philosophical systems of ancient India are in the form of a collec- tion of aphorisms ( sūtra -s). The aphorisms are so brief and tersely worded that their significance can seldom be understood without the help of a commentary or commentaries. Sometimes, the literal meaning of an aphorism needs to be qualified or modified by an explanation found in the commentary. If a reader relies exclusively on the literal meaning of the aphorisms in the base text without having recourse to any commentary or disregards all commentaries, he or she may miss the point. Contrariwise, if a reader relies exclusively on a commentary and disregards the literal meaning of an aphorism, he or she will commit another kind of blunder. Ideally, equal attention should be paid to the base text as well as the commentary or commentaries. Even then, all problems are not automatically solved, for it is an uphill task to decide when to go by the literal meaning of the aphorisms and when to follow the commentary. In their po- lemics against the Cārvāka/Lokāyata, Jayantabha ṭṭ a (c. ninth century C.E.) and Hemacandra (eleventh century C.E.) erred because they did not follow the golden rule stated above and consequently misunderstood and misrepresented their opponents’ contentions.
13
Publication available in full text mode
Content available

The purpose of non-theistic devotion in the classical Indian tradition of Sām khya-Yoga

45%
Jakubczak M.
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
|
2014
|
vol. 4
|
issue 1
55-68
EN
The paper starts with some textual distinctions concerning the concept of God in the metaphysical framework of two classical schools of Hindu philosophy, Sāṃkhya and Yoga. Then the author focuses on the functional and pedagogical aspects of prayer as well as practical justification of “religious meditation” in both philosophical schools. A special attention is put on the practice called īśvarapraṇidhāna, recommended in Yoga school, which is interpreted by the author as a form of non-theistic devotion. The meaning of the central object of this concentration, that is puruṣa-viśeṣa, is reconsidered in detail. The subject matter is discussed in the wider context of yogic self-discipline that enables a practitioner to overcome ignorance ( avidyā) and the narrowness of egotic perspective ( asmitā), recognized in the Hindu darśanas as the root-cause of all suffering or never-fulfilled-satisfaction ( duḥkha). The non-the¬istic devotion and spiritual pragmatism assumed by the adherents of Sāṃkhya-Yoga redefines the concept of “God” ( īśvara) as primarily an object of meditative practice and a special tool convenient for spiritual pedagogy.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.