Search results

1

Kilka uwag o zapożyczeniach włoskich w polskiej terminologii medycznej

100%

Pronińska A., Anna D.

Academic Journal of Modern Philology

|

2021

|

issue 13

231-241

EN

The article is an attempt at an initiatory, quantitative and semantic verification of Italian loanwords in the field of medicine and related sciences in the contemporary Polish language. In the introductory part, the aim and the methodology adopted in the research are described. The criteria for identifying loanwords depend on the assumed research perspective: for one-sided research, a loanword from Italian may be considered both a lexeme of Italian origin adopted into the Polish language and a lexeme of any other origin, provided that it was borrowed into Polish via Italian (e.g. the word gabinet). In the case of contrastive research, on the other hand, only a lexeme of Italian origin can be considered as an Italian loanword (an Italianism), regardless of the language through which it came into the Polish language (e.g. the lexeme malaria). The further part of the article is an analytical segment devoted entirely to Italianisms present in Polish medical terminology. In this part, the initial corpus was analysed in order to preparatively verify the number of Italianisms occurring in Polish medical terminology. Then, the separated target research corpus was subjected to a qualitative analysis. The analysis confirmed that – taking into account the requirement of Italian origin – the number of Italianisms in Polish medical terminology is lower than what is shown in the sources consulted.

2

Chrystus Ukrzyżowany w katedrze Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Sandomierzu. Tropem italianizmów w małopolskiej sztuce XIV w.

72%

Horzela D.

Biuletyn Historii Sztuki

|

2022

|

vol. 84

|

issue 2

215-251

EN

The artistic questions related to the Gothic crucifix in Sandomierz Cathedral, up to now dated generally to the mid-15th century, have not aroused much academic interest so far. The studies of the work’s style, conducted on the occasion of its conservation in 2016, have pointed out to the importance of a type called crucifixi dolorosi both for the type and the way of execution of the sculpture in question.. These links, however, are not of key importance for the explanation of the work’s artistic genesis. The present paper suggests that the crucifix is a work of an artist active in Lesser Poland in the third quarter of the 14th century who was aware of the artistic devices used in Tuscany in the circle of Andrea di Cione, called Orcagna (1308–1368), by sculptors such as Maestro del Crocifisso di Camaiore and his followers. The results of a stylistic analysis confirm the conclusions reached on the grounds of the newly-discovered original polychromy of the loincloth. The ornament decorating it echoes Italian fabrics whose representations can be found in the painting by such Tuscan artists as Andrea di Cione himself, but also by e.g., Bernardo Daddi or Jacopo di Cione. The Sandomierz crucifix, next to the so-called Crucifix of Queen Hedwig in Cracow Cathedral, should be considered as another example in Lesser Poland of the reception of Italian art in Central Europe in the latter half of the 14th century.

PL

Zagadnienia artystyczne związane z gotyckim krucyfiksem w katedrze w Sandomierzu, datowanym dotychczas najczęściej na połowę XV w., nie budziły większego zainteresowania badaczy. Wyniki studiów nad stylem dzieła, prowadzonych w związku z jego konserwacją w roku 2016, wskazują na rolę tradycji tzw. krucyfiksów dolorystycznych, przejawiającą się zarówno na poziomie typologicznym, jak też technologicznym. Relacje te nie są jednak kluczowe dla wyjaśnienia artystycznej genezy dzieła. Stawiam tezę, że krucyfiks jest dziełem artysty tworzącego w Małopolsce w 3. ćwierci XIV w., świadomego rozwiązań stosowanych w Toskanii w kręgu oddziaływania Andrea di Cione zwanego Orcagna (1308–1368) przez rzeźbiarzy takich jak Maestro del Crocifisso di Camaiore i jego następcy. Wyniki analizy stylu rzeźbiarskiego potwierdzają wnioski dotyczące nowoodkrytej, pierwotnej polichromii perizonium. Wykorzystany w niej ornament nawiązuje do tkanin włoskich, których odwzorowania znajdujemy w malarstwie takich Toskańczyków jak sam Andrea di Cione, a także m.in. Bernardo Daddi, czy Jacopo di Cione. Krucyfiks w Sandomierzu, obok tzw. krucyfiksu królowej Jadwigi w katedrze krakowskiej, uznać należy za jeszcze jeden małopolski przykład recepcji sztuki Italii w Europie Środkowej drugiej połowy XIV w.

3

Architektura kościoła parafialnego w Gołębiu. Przyczynek do badań wpływu projektów Ottaviana Mascarina na architekturę polską pierwszej połowy wieku XVII

72%

Stankiewicz A.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 4: Historia sztuki

5-31

PL

Kościół parafialny w Gołębiu wzniesiony w latach 1626-1634 należy do budowli wyróżniających się w krajobrazie polskiej architektury nowożytnej wieku XVII. Jego projektant oraz budowniczowie nie są znani, jednak jego plan został oparty na zrealizowanym w latach 1591-1598 kościele San Salvatore in Lauro w Rzymie, zaprojektowanym przez architekta Ottaviana Mascarina. Rzut nawy świątyni w Gołębiu, której artykulację tworzą pary kolumn flankujących obszerne nisze przeznaczone na ołtarze, wyraźnie odwołuje się do tej rzymskiej realizacji. Odmienną genezę mają natomiast fasada oraz dekoracje świątyni w Gołębiu. Ponieważ rzymski kościół Mascarina nie posiadał wówczas fasady, projektant kościoła w Gołębiu zdecydował się na wprowadzenie fasady dwuwieżowej, nawiązującej do podobnych rozwiązań, zastosowanych wcześniej w Czemiernikach (po 1603 r.) czy też Pińczowie (przed 1619). Dekoracja elewacji budowli wykonana w zaprawie nawiązuje do niemieckich wzorników graficznych oraz do motywów znanych z warsztatu rzeźbiarskiego Tomasza Nikla, ale stosowanych też przez muratorów z Kazimierza Dolnego. Przypuszczalnym dysponentem odpowiedzialnym za wybór dla Gołębia rzymskiego projektu był kanclerz Jerzy Ossoliński, fundator znany z innych realizacji opartych na planach Mascarina, przechowywanych w Accademia di San Luca w Rzymie.

EN

The parish church in Gołąb, erected in the years 1626-1634, is one of the buildings that stand out from Polish modern architecture of the 17th century. Its designer and builders are not known, but its plan was based on the church of San Salvatore in Lauro in Rome, built between 1591 and 1598, designed by the architect Ottaviano Mascarino. The projection of the nave of the church in Gołąb, the articulation of which is made of pairs of columns flanking large niches intended for altars, clearly refers to San Salvatore in Lauro. The facade and decorations of the parish church in Gołąb have a different genesis. As San Salvatore in Lauro did not have a facade at that time, the designer of the church in Gołąb decided to introduce a two-tower facade, referring to similar solutions, previously used in Czemierniki (after 1603) or Pińczów (before 1619). The decoration of the facade of the building made in the mortar refers to the German graphic patterns and motifs known from the sculptural workshop of Tomasz Nikiel, but also used by the bricklayers from Kazimierz Dolny. The supposed administrator responsible for the selection of the Roman design for Gołąb was Chancellor Jerzy Ossoliński, a founder known for other realizations based on Mascarino’s plans, stored at the Accademia di San Luca in Rome.

Refine search results

1 Academic Journal of Modern Philology

1 Biuletyn Historii Sztuki

1 Roczniki Humanistyczne

1 Anna D.

1 Horzela D.

1 Pronińska A.

1 Stankiewicz A.

1 2022

1 2021

1 2018

Kilka uwag o zapożyczeniach włoskich w polskiej terminologii medycznej

Chrystus Ukrzyżowany w katedrze Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Sandomierzu. Tropem italianizmów w małopolskiej sztuce XIV w.

Architektura kościoła parafialnego w Gołębiu. Przyczynek do badań wpływu projektów Ottaviana Mascarina na architekturę polską pierwszej połowy wieku XVII