Search results

1

Język szmoncesowy jako znacznik żydowskiej opowiastki humorystycznej

100%

Tymiakin L.

Prace Językoznawcze

|

2018

|

issue XX/4

PL

W artykule przestawiono rozumienie następujących pojęć: ‘szmonces’, ‘humor’, ‘komizm’, ‘opowiastka’. Ponadto, sporządzono rejestr ponad 30 cech językowych, które najwyraźniej odróżniają polszczyznę ogólną od mowy Żydów zamieszkujących Polskę w okresie międzywojennym i zasymilowanych w pierwszym pokoleniu. Jednocześnie przybliżono świat diaspory żydowskiej, opisywanej często za pomocą sygnalizowanego wyżej subkodu (znacznika). Pokazano zatem: a) ludzi – ich wady, zalety, profesje, a także b) przedmioty używane w przestrzeni (zazwyczaj) sztetla oraz zbiór wydarzeń i pojęć kształtujących egzystencję osób wyznania mojżeszowego. Szkic kończy wyliczenie dodatkowych zadań, jakie pełnił język szmoncesowy. Wśród tych ostatnich wymieniono: identyfikowanie, bawienie/rozbawianie (nośnik humoru), edukowanie oraz popularyzowanie.

EN

This article explains the following terms: ‘szmonces’, ‘humour’, ‘comism’, and ‘anecdote’. It proposes a register of over 30 linguistic properties that distinguish the standard version of Polish from the spoken language used by the first generation of assimilated Jews living in Poland during the interwar period. The author discuses the Jewish diaspora, often characterized by the above mentioned sub-code, with a focus on: a) people and their weaknesses, strengths, professions, and (b) everyday objects used in a shtetl as well as a range of events and concepts that influenced the everyday life of people of the Jewish religion. The paper concludes with a list of functions of “szmonces” which go beyond the sub-code, such as: identification, humour, education, and popularization.

2

Crossing Barriers – Growing Barriers. Jews in Late Medieval Warsaw

100%

Bartoszewicz A.

Acta Poloniae Historica

|

2023

|

vol. 128

229-247

EN

The article deals with the question of the existence of the Jewish community and the barriers between Jews and non-Jews in the Old Warsaw from the 1420s to the 1520s. The contact points and areas of the two communities, as well as the tools used to communicate between them, are distinguished. Firstly, Jewish property in the space of Old Warsaw, as well as neighbouring and economic contacts, are noticed. Then, the presence of Jews both from Warsaw and other towns and regions in court sessions is analysed. Local and Lithuanian or Volhynian Jews appeared in the Old Warsaw town hall. However, the most important place for official meetings of Warsaw Jews with the Christian community was the court for nobles. It is visible that the first half of the fifteenth century was a unique period with a far-reaching agreement between the Christian inhabitants of Warsaw and its surroundings and the members of the local Jewish community. Within the linguistic area, the communication tools were Polish and German, while Latin, possibly familiar to some Jews, was not a significant communication barrier. Hebrew had its position in the bureaucratic system as well. The protection of the local duke secured a relatively harmonious economic cooperation, which was fostered by the then economic situation of Mazovia. The mid-fifteenth century brought a violent turn, which was influenced by the changes in the political and economic situation, as well as the religious atmosphere. Warsaw burghers started to perceive the Jews as competition, as ‘others’, and began to approach them with growing hostility.

3

Język szmoncesowy jako znacznik żydowskiej opowiastki humorystycznej

100%

Tymiakin L.

Prace Językoznawcze

|

2019

|

issue XXI/1

157-170

PL

W artykule przestawiono rozumienie następujących pojęć: ‘szmonces’, ‘humor’, ‘komizm’, ‘opowiastka’. Ponadto, sporządzono rejestr ponad 30 cech językowych, które najwyraźniej odróżniają polszczyznę ogólną od mowy Żydów zamieszkujących Polskę w okresie międzywojennym i zasymilowanych w pierwszym pokoleniu. Jednocześnie przybliżono świat diaspory żydowskiej, opisywanej często za pomocą sygnalizowanego wyżej subkodu (znacznika). Pokazano zatem: a) ludzi – ich wady, zalety, profesje, a także b) przedmioty używane w przestrzeni (zazwyczaj) sztetla oraz zbiór wydarzeń i pojęć kształtujących egzystencję osób wyznania mojżeszowego. Szkic kończy wyliczenie dodatkowych zadań, jakie pełnił język szmoncesowy. Wśród tych ostatnich wymieniono: identyfikowanie, bawienie/rozbawianie (nośnik humoru), edukowanie oraz popularyzowanie.

EN

This article explains the following terms: ‘szmonces’, ‘humour’, ‘comism’, and ‘anecdote’. It proposes a register of over 30 linguistic properties that distinguish the standard version of Polish from the spoken language used by the first generation of assimilated Jews living in Poland during the interwar period. The author discuses the Jewish diaspora, often characterized by the above mentioned sub-code, with a focus on: a) people and their weaknesses, strengths, professions, and (b) everyday objects used in a shtetl as well as a range of events and concepts that influenced the everyday life of people of the Jewish religion. The paper concludes with a list of functions of “szmonces” which go beyond the sub-code, such as: identification, humour, education, and popularization.

4

THE JEWISH COMMUNITY AND EDUCATION DEVELOPMENT IN THE KYIV EDUCATIONAL DISTRICT IN THE EARLY 20th CENTURY

88%

Ivanenko O.

Міжнародні зв’язки України: наукові пошуки і знахідки

|

2019

|

issue 28

45-79

EN

The article investigates Jewish community’s edification activities in the Kyiv educational district in the early 20th century through the lens of documents of the Central State Historical Archives of Ukraine (Kyiv). The current status of historiography presents an opportunity to deepen the study on Jews’ cultural life on the Ukrainian lands by analyzing and introduction into the scientific activities of new factual information materials. Complex research of Jewish population’s teaching opens new avenues for further exploration of cultural interaction and the role of ethnic communities in public life of Dnieper Ukraine in the early 20th century. Currently, the relevance of Ethnic Research is strengthened by its public and political significance in the context of finding mechanisms to solve concrete problems of increasing inter-ethnic and inter-state confrontation, xenophobic attitudes, interreligious tensions or conflicts, levelling the principles of tolerance and fundamental issues of the rule of law. In the early 20th century the nature of Jews’ cultural life in the Kyiv educational district has been defined by peculiarities of their legal status, relations with government authorities of the Russian Empire, but also and primarily by the State policy curtailing civil and political rights, the development of migration and communication, spatial distribution, education opportunities and professional self-fulfilment, the preservation of Jewish spiritual identity and traditional culture. With the spiralling process of assimilation, the growing problems of cultural development, self-identification and social integration of Jews the importance of education as a tool for the transfer of knowledge, skills and experiences to younger generations has increased. Promoting learning for all generations has encouraged the preservation of Jewish spiritual values and traditions on the one hand and socio-demographic, economic integration of Jews in the Russian Empire on the other.

5

Searching for Home Abroad: Jews in Argentina and Argentines in Israel

88%

Raanan R.

Historie – Otázky – Problémy (History, Issues, Problems)

|

2013

|

vol. 5

|

issue 1

155-169

EN

This study deals with the position of the Jewish community in Argentina (the largest in Latin America) and its fortunes, as well as anti-semitic trends in this country since the 19th century. Argentinian Jews, or Jewish Argentinians, have integrated into Argentinian life and society without giving up the Jewish elements in their personal or collective identity. The author opens his study with an analysis of the image of Argentinian Jews in several films made by various producers over the last few years (El año que viene… en Argentina, Un abrazo partido, Like a Fish Out of Water). He then deals with the emergence and development of the Jewish Argentinian immigrant community from a historical and sociological perspective, as well as the image of the community in literary works. Jewish immigration to Argentina (inter alia) was the outcome of economic and social problems in Central and Eastern Europe on the one hand and the liberal immigration policy of the Argentinian government on the other. The author traces where these Jews came from, which waves they belonged to chronologically, which towns they settled in and where they were active; he also provides various details on the size of the Jewish minority in Argentina. Another set of questions hangs over Nazi emigration to Argentina (which helped to create the myth of the country as pro-Nazi and anti-semitic) and various manifestations of anti-semitism that emerged in Argentina. The study is concluded with a look at the genesis of the community of Argentinian Jews in Israel.

6

Sources of the history of the Jewish community in Dobrzyń nad Wisłą (1507-1939)

88%

WITKOWSKA A.

Historia i Świat

|

2022

|

issue 11

201-218

EN

No full monograph has yet been devoted to the history of the Jewish community in Dobrzyń nad Wisłą. This paper, whose subject is the almost completely unknown history of Jews from Dobrzyń in the years 1507-1939, stems not only from the author’s own interests, but also from the need to fill the above-mentioned gap. To study the topic, the author used mainly archival sources, which were the legacy of administrative and political authorities. Fragments of source materials are currently kept in the State Archive in Bydgoszcz and the State Archive in Toruń, and the branch in Włocławek. Especially noteworthy sources include: the vital records of Jewish people (1826-1936), the records of the Pomeranian Voivodeship Office in Toruń (1920-1939), the town records of Dobrzyń nad Wisłą (1917 -1937), and the records of the Board of the National Council (1950-1972). In these collections, the largest numbers of documents are extracts from birth records, official correspondence, minutes from the meetings of local authorities, and municipal inspections from the inter-war period. Apart from the above-mentioned archival collections, the author used a wide range of other source materials, for example, collections of maps kept in the Central Archives of Historical Records in Warsaw and in the District Office in Lipno, as well as very interesting items from private collections. Most of the above-mentioned sources have not yet been published.

7

ЄВРЕЙСЬКЕ ШКІЛЬНИЦТВО НА ТЕРЕНАХ КИЇВСЬКОГО НАВЧАЛЬНОГО ОКРУГУ (80–90-ті рр. ХІХ ст.)

75%

Ivanenko O.

Міжнародні зв’язки України: наукові пошуки і знахідки

|

2018

|

issue 27

EN

The article deals with activities of primary state and private Jewish educational institutions in the Kiev educational district during the eighties-nineties of the 19th century. The author analyzes cultural and educational life of the Jewish community on the basis of press materials and documents of the funds “the Chancellery of the Kyiv, Podillya and Volyn General Governorate” (f. 442) and “the Chancellery of the trustee of the Kyiv educational district” (f. 707) of the Central State Historical Archives of Ukraine (Kyiv). The analysis of Jews’ educational activity offers the prospect of better understanding the dynamics of their socio-demographic development, the place and role in the cultural life of Ukrainian provinces, the influence of state structures on the regulation of internal life of the Jewish community. The material concerning the history of cultural and educational activities of the Jewish community in the late nineteenth century forms the basis for an understanding of the balance between orientation of Jews to the preservation of their own traditions, on the one hand, and ability to adapt to a different society, on the other. Russification policies in education, aimed at the assimilation of the younger generation, played a key role in the imperial strategy of destruction of the Jewish community’s traditional lifestyle and cultural identity. The problems of Jewish population’s adaptation to the Russian Empire’s multilayered socio-cultural landscape, the interaction with the state authorities of the post-reform period (1880–1890s), the incorporation of Jewish communities into an administrative imperial system, the transformation of the traditional lifestyle, the everyday culture of Jews, the development of inter-ethnic relations are key in the understanding the specifics of Dnipro Ukraine’s historical development as a unique space of the interaction of various cultural phenomena.

8

The Jews of Oxyrhynchos address the strategos of the nome: An early fourth-century document

75%

Balamoshev C.

The Journal of Juristic Papyrology

|

2017

|

issue 47

27-43

EN

In August 309 the Jews of Oxyrhynchos addressed the strategos of the Oxyrhynchite nome. If the interpretation is correct, the people who filed the document on behalf of the Jews appear to represent a koinon, which is a term also used for professional associations but here seemingly applied to the town’s Jewish community as a whole. A scholarly consensus has yet to be reached on whether the Jewish communities could be classified as collegia according to Roman law but various pieces of evidence adduced here indicate that this was possible. Another issue that is addressed here is the nature of the document and why it was addressed particularly to the strategos of the nome, who is known to have changed duties after Diocletian’s administrative reforms. Finally, this papyrus furnishes another important piece of information, as it records a further year-in-office of Dioskourides alias Ioulianos, a member of a prominent family of councillors and officials, whose origins can be traced back to Alexandria and who are known to us through (at least) three successive well-documented generations. The history of the family’s career (as evidenced by the hitherto published material) is offered in a nutshell in the form of an appendix.

9

Ślady społeczności żydowskiej w Gniewoszowie. Perspektywa archeologii współczesności

63%

Bachanek A.

Zeszyty Wiejskie

|

2022

|

vol. 28

201-222

EN

The aim of the article is to present the results of preliminary research carried out in Gniewoszów and its vicinity (province Mazovia, commune Gniewoszów). The purpose of the research was to identify material traces left over there after the life and extermination of the Jewish community. Indirectly, the article covers an attempt to open a discussion on how important and significant such traces can become in showing the complexity of the local recent troubled past, part of which was the 300-year history of Jews in Gniewoszów, including the one from World War II. Equally important is striving to show how valuable it is to supplement research into the history of the Jewish community by archaeological research in small towns, including those that were inhabited mostly with Jews before World War II. The research carried out so far consisted of attempts to combine data from source query, analysis of archaeological and historical sources, including maps and sketches and also interviews with the oldest inhabitants of Gniewoszów The field survey was preceded by the analysis of all available data containing the geospatial one. By comparing archaeological, cartographic and historical data, it was possible to capture what, almost eight decades after the end of World War II, remained of the Jewish community in Gniewoszów. The subject of the research was both surface-readable and terrestrial traces of the past. The research proceeded without interfering with the material traces of the Jewish presence of the researched places. The information that has been collected so far about the history of Gniewoszów creates the need for further research.

PL

W artykule przedstawiono wyniki wstępnych badań przeprowadzonych na terenie i w okolicy miejscowości Gniewoszów (woj. mazowieckie, gm. Gniewoszów), których celem było rozpoznanie i określenie stanu zachowania śladów materialnych pozostałych tam po życiu i eksterminacji społeczności żydowskiej. Pośrednio jest to próba otwarcia dyskusji nad tym, na ile istotne mogą stać się te ślady w ukazywaniu złożoności lokalnej nieodległej przeszłości, której częścią była 300-letnia historia Żydów w Gniewoszowie, w tym ta z czasów II wojny światowej. Równie ważne jest dążenie do pokazania, jak istotnym uzupełnieniem badań nad dziejami społeczności żydowskiej są badania archeologiczne w małych wsiach i miasteczkach, które przed II wojną światową były zamieszkiwane w większości przez Żydów. Przeprowadzone dotychczas badania polegały na kwerendzie źródłowej, analizie historycznych map i szkiców, rozmowach z najstarszymi mieszkańcami Gniewoszowa oraz na prospekcji terenowej poprzedzonej analizą wszelkich dostępnych materiałów zawierających dane przestrzenne. Poprzez porównywanie i integrację danych archeologicznych, kartograficznych oraz historycznych możliwe było uchwycenie tego, co po niemal ośmiu dekadach od zakończenia II wojny światowej pozostało po społeczności żydowskiej w Gniewoszowie. Przedmiotem badań były czytelne napowierzchniowo ślady przeszłości. Badania następowały bez ingerencji w fizyczną substancję tych miejsc. Informacje, jakie do tej pory zebrano, stwarzają potrzebę dalszych pogłębionych badań oraz ukazują zazasdność stosowania metod inwazyjnych.

10

Budżet Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Radzyniu Podlaskim na 1928 rok jako źródło do badań społeczności małomiasteczkowych w dwudziestoleciu międzywojennym

63%

Borysiuk M.

Studia Żydowskie. Almanach

|

2012

|

vol. 2

|

issue 2

303-307

EN

The analyzed budget of Jewish Community in Radzyn Podlaski from 1927 describes mostly functioning of Radzyn’s kehilla. The document also shows the list of properties and refers to the financial policy of Jewish community. This document is one of the very few documents which survived the WWII.

PL

Analizowany budżet Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Radzyniu Podlaskim z 1927 r. opisuje głównie funkcjonowanie radzyńskiej gminy. Dokument zawiera także wykaz nieruchomości i odnosi się do polityki finansowej gminy żydowskiej. Dokument ten jest jednym z niewielu, które przetrwały II wojnę światową.

11

Wątki żydowskie w powojennej twórczości artystów wizualnych związanych z Lublinem i regionem lubelskim w kontekście dyskursu ogólnopolskiego

63%

Tarajko M.

Studia Żydowskie. Almanach

|

2021

|

vol. 11

|

issue 11

103-119

EN

The article is an attempt to answer the question of how the post-war visual artists connected with Lublin and its region referred to the subject of Jews and the Holocaust. The scale of interest in the subject in Lublin and the choice of artistic means have been related to a broader, national context and to canonical works created in the country from the 1940s to the present day. The author analyzes the work of Lublin artists in the first years after the Second World War, examines the development of the exhibition activity of the State Museum at Majdanek and reviews works devoted to Jews presented in Lublin in the years 2000-2020. She also juxtaposes the activity of local communities with the work of artists of Jewish origin who continued their activity after the Holocaust abroad.

PL

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, jak powojenni artyści wizualni związani z Lublinem i regionem odnosili się do tematu Żydów i Holokaustu. Skala zainteresowania tematyką w Lublinie i dobór środków artystycznych odniesiono do szerszego kontekstu narodowego i kanonicznych dzieł powstałych w kraju od lat czterdziestych do współczesności. Autorka analizuje twórczość lubelskich artystów w pierwszych latach po II wojnie światowej, przygląda się rozwojowi działalności wystawienniczej Państwowego Muzeum na Majdanku oraz recenzuje prace poświęcone Żydom prezentowane w Lublinie w latach 2000-2020. Zestawia też działalność lokalnych społeczności z twórczością artystów pochodzenia żydowskiego, którzy po Zagładzie kontynuowali swoją działalność za granicą.

12

Społeczność żydowska Wohynia w okresie międzywojennym

63%

Borysiuk M.

Studia Żydowskie. Almanach

|

2016

|

vol. 6

|

issue 6

80-95

EN

This article describes functioning and activity of the Jewish community in Wohyń, a typical shtetl in the Lublin voievodship – during the interwar period. The first part of the article reveals the most important issues connected with history the of Jews in Wohyń and also demographic and ethnic matters of the whole population of the town. The article also contains information about demographic matters and socio-professional structure of the Jews in Wohyń. The last part deals with Jewish political parties and branch organizations.

PL

Artykuł opisuje funkcjonowanie i działalność gminy żydowskiej w Wohyniu, typowego sztetlu na Lubelszczyźnie w okresie międzywojennym. W pierwszej części pracy przedstawiono najważniejsze zagadnienia związane z historią Żydów wohyńskich, a także demograficzne i etniczne dane całej ludności miasta. Artykuł zawiera również informacje o sprawach demograficznych i strukturze społeczno-zawodowej Żydów w Wohyniu. Ostatnia część dotyczy żydowskich partii politycznych i organizacji branżowych.

13

Uwagi na temat sytuacji mniejszości żydowskiej w Polsce po 1989 roku

63%

Browarek T.

Studia Żydowskie. Almanach

|

2021

|

vol. 11

|

issue 11

121-140

EN

The Jewish minority in Poland after 1989 is a small, well-educated community of a few thousand people, most of them with a dual Jewish and Polish national identity, mainly secular. Despite their small numbers, Jews in Poland have an extensive organizational life. Indeed, the cultural, religious and educational life of this small community is quite well organized and visible. Every year there are many Jewish cultural events, which bring closer the history and culture of the Polish Jews. There are a few titles of Jewish press and private Jewish schools.

PL

Mniejszość żydowska w Polsce po 1989 roku to niewielka, kilkutysięczna, dobrze wykształcona społeczność, w większości o podwójnej tożsamości narodowej żydowskiej i polskiej, głównie świeckiej. Mimo niewielkiej liczebności Żydzi w Polsce mają bogate życie organizacyjne. Rzeczywiście, życie kulturalne, religijne i edukacyjne tej małej społeczności jest dość dobrze zorganizowane i widoczne. Każdego roku odbywa się wiele żydowskich wydarzeń kulturalnych, które przybliżają historię i kulturę polskich Żydów. Istnieje kilka tytułów prasy żydowskiej i prywatnych szkół żydowskich.

14

Socialism and the Jewish Community in Slovakia

63%

Salner P.

Studia Etnologiczne i Antropologiczne

|

2020

|

vol. 20

EN

This study is based on data acquired by the oral history method and discusses the reflections of two generations of Jews in relation to the socialist regime in Czechoslovakia (1948–1989). The first generation is represented by people who had survived the Holocaust. The second generation is represented by the ‘children of the Holocaust’ (born 1945–1965). They grew up at a time when the political realm was completely dominated by theCommunist Party. Their attitudes only changed with the invasion of Czechoslovakia in August 1968. This probe suggests differences which stem from contrasting life experiences.

15

Żydzi amazońscy w Peru. Zarys problematyki, cz. I

51%

Skałczyńska-Falczyńska M.

Studia Żydowskie. Almanach

|

2013

|

vol. 3

|

issue 3

159-193

EN

The article is an attempt to present the context and the contemporary process of creating a Jewish community in Iquitos, Peru. The term “Amazonian Jews” refers to mostly descendents of 19th century Moroccan Jewish adventurers, traders and tappers who came to the Amazon jungle during the rubber boom of the 1880s. Thought the community has passed through generations of intermarriage and its religious practices have been influenced by Catholicism and animistic Amazonian religions still preserves a strong sense of Jewish-ness. Despite the extreme isolation the descendents of the Moroccan Jews have kept up some Jewish traditions and made several attempts to sustain a fragile community. The Jews from Iquitos like other dispersed communities which refer to the Jewish roots, attempt to build their identity through the revitalization of their connections with the Jewish community.

PL

Artykuł jest próbą przedstawienia kontekstu i współczesnego procesu tworzenia społeczności żydowskiej w Iquitos w Peru. Termin „Żydzi amazońscy" odnosi się głównie do potomków XIX-wiecznych marokańskich żydowskich poszukiwaczy przygód, handlarzy i plantatorów, którzy przybyli do amazońskiej dżungli w okresie boomu kauczukowego w latach 80. XIX wieku. Mimo że społeczność ta przechodziła przez pokolenia małżeństw mieszanych, a jej praktyki religijne były pod wpływem katolicyzmu i animizmu, religie amazońskie nadal zachowują silne poczucie żydowskości. Pomimo skrajnej izolacji potomkowie marokańskich Żydów zachowali niektóre tradycje żydowskie i podjęli kilka prób podtrzymania kruchej społeczności. Żydzi z Iquitos, podobnie jak inne rozproszone społeczności, które odwołują się do żydowskich korzeni, próbują budować swoją tożsamość poprzez rewitalizację związków ze społecznością żydowską.

16

Miejsce rzeczywiste – miejsce wyobrażone: nieistniejąca dzielnica żydowska w Lublinie we wspomnieniach mieszkańców

51%

Kubiszyn M.

Wrocławski Rocznik Historii Mówionej

|

2015

|

vol. 5

5-33

EN

Jews constituted one of the most important ethnic and religious groups in the history of Lublin. Under the Nazi occupation the Lublin Jewish quarter was turned into a ghetto. In March 1942, after the liquidation of the ghetto, the area was knocked down. And so, extermination of Jews was accompanied by destruction of the local architectural structures and urban layout which had been developed over a few centuries. The article discusses contemporary narratives relating to the no longer existing Jewish quarter. The processes of remembering and forgetting, as well as recurring constructing of this kind of narratives will be analyzed in relation to the oral history interviews taken by the author in the years 1998–2005 as part of the documentary programme “Oral History of Lublin” run by the “Brama Grodzka – Teatr NN” Centre. The analyses are a starting point for searching the answer to questions about historical, social and cultural determinants of creating (reconstructing) the narrative about the Jewish quarter – as a place in a topographical sense and a symbolic space of cultural otherness.

17

"Not a leader, nor an original thinker". A portrait of the Russian Jewish journalist Mikhail Berkhin (Benediktov)

45%

Balestrieri A.

Iudaica Russica

|

2022

|

issue 1(8)

1-34

RU

Михаил Берхин (Бенедиктов) был одним из важных русских и русско-еврейских журналистов, это сионистский лидер и верный сторонник Владимира Жаботинского. Его обширная журналистская деятельность на русском, английском, иврите и идише остается почти неизвестной, а его личная жизнь, деятельность и литературное творчество до сих пор подробно не расследовано. Данная статья представляет собою, в основном, первую попытку дать достаточно полный обзор доступного биографического материала, касающегося Берхина, а также его идейно-творческого наследия.

PL

Michaił Bierchin (Bieniediktow) to jeden z ważnych rosyjskich czy też rosyjsko-żydowskich dziennikarzy, przywódca syjonistyczny i lojalny zwolennik Władimira Żabotyńskiego. Jego obszerny dorobek dziennikarski w języku rosyjskim, angielskim, hebrajskim i jidysz pozostaje niemal nieznany, a jego życie osobiste, działalność i twórczość literacka nie zostały dotąd zbadane. Niniejszy artykuł stanowi pierwszą, w zasadzie, próbę przedstawienia w miarę pełnego przeglądu dostępnego materiału biograficznego, dotyczącego Bierchina oraz jego dorobku ideologicznego i twórczego.

EN

Mikhail Berkhin (Benediktov) was one of the famous Russian and Russian-Jewish journalists, and a Zionist leader, and a loyal supporter of V. Jabotinsky. His life, activity, and literary production have, however, not actually been studied. Without any exaggeration, we can say that Berkhin, as a person and the author of a rather voluminous journalistic heritage in different languages (Russian, English, Hebrew, Yiddish), is little known to the modern reader. Experts have not yet tried to fully discover his depths or describe him neither from the point of view of his private biography, nor as a historical phenomenon. This article is, in fact, the first attempt of this kind to give a relatively complete overview of the currently known biographical material of Berkhin and his ideological and creative heritage.

18

„Bayreuthiana” jako źródło do badań nad historią drugiej wojny światowej w świetle sprawozdania urzędnika niemieckiego o getcie łódzkim jako case study

45%

Stankowski W.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2020

|

vol. 19

|

issue 1

263-278

EN

Presented article describes material, source resources as Eastern Dokumentation (Ost-Dokumentation). In the light of relations deposited in the team, author presents the living conditions of Jewish community in the Litzmannstadt Ghetto during the Second World War which was reported by the one of German clerk. This report was written after the end of the war and was placed in archival collection storaged in German city named Bayreuth. From the name of this city, author has implemented a term „Bayreuthian” for archival collections which were placed in Bundesarchiv – Federal Archive in Bayreuth in Bavaria in Federal Republic of Germany. „Bayreuthiana” is the term which had been not functioning in previous times in a Polish and German historiography. Archival collections which are there located, they are rich source of information about social history, interpersonal relations, German-Polish relations during interwar period, also Second World War, and after 1945. Undoubtedly the „Bayreuthiana” in the form of written reports, they are subjective. However, they are a still specific source of information. One of this kind of report has three pages and is about ghetto in Łódź. Friedrich Prager is the author and what is more, he was a clerk of higher administrative level during war. After war he was living in Garmisch-Partenkirchen and in 1955 his report was made. In his report, he shows Litzmannstadt Ghetto, daily conditions there, daily life, and behaviors of Jewish community. He has tried to present normal living conditions of Jews and also to show functioning of different institutions such as grocery stores, pharmacies or hospitals.

PL

Prezentowany artykuł opisuje zasoby materialne, źródłowe pod nazwą Ost-Dokumentation (Dokumentacja Wschodnia). W świetle zdeponowanych w tym zespole relacji autor przedstawia warunki życia ludności żydowskiej w getcie łódzkim podczas drugiej wojny światowej w świetle zachowanego sprawozdania jednego z niemieckich urzędników. Relacja ta została spisana po zakończeniu wojny i umieszczona w zespole archiwalnym przechowywanym w niemieckim mieście Bayreuth. Od nazwy tego miasta autor wprowadził określenie „Bayreuthiana” dla zespołów archiwalnych znajdujących się w tamtejszym Bundesarchiv – Archiwum Federalnym w Bayreuth, w Bawarii, w Republice Federalnej Niemiec. „Bayreuthiana” to pojęcie niefunkcjonujące wcześniej w historiografii polskiej i niemieckiej. Zespoły archiwalne tam zdeponowane stanowią bogate źródło informacji o historii społecznej, stosunkach międzyludzkich, relacjach polsko-niemieckich w okresie międzywojennym, także w czasie drugiej wojny światowej i po 1945 r. Niewątpliwie „Bayreuthiana” w formie relacji pisemnych osób mają charakter bardzo subiektywny. Są jednak pewnym, specyficznym źródłem informacji. Jedna z takich relacji, sprawozdań liczy trzy strony i dotyczy getta łódzkiego. Autorem jest Friedrich Prager, który był urzędnikiem wyższego szczebla podczas wojny. Po wojnie osiadł w Garmisch-Partenkirchen i w 1955 r. sporządził swoją relację. W relacji przedstawia getto łódzkie, warunki w nim panujące, życie codzienne, zachowania ludności żydowskiej. Próbuje przedstawić warunki życia Żydów w getcie jako w miarę normalne, pokazując funkcjonowanie różnych instytucji, takich jak sklepy, apteki, szpitale.

19

Struktura i funkcjonowanie Judenratu w Lublinie – próba analizy

45%

Chmielewski J.

Studia Żydowskie. Almanach

|

2012

|

vol. 2

|

issue 2

177-207

EN

The issue of the Judenrat in Lublin were never as yet to develop, despite the well-preserved source base, which is founded on material deposited in the State Archive in Lublin and the Jewish Historical Institute in Warsaw. Using them will undoubtedly lead to increased knowledge of the Holocaust in the context of the local Jewish population. Judenrat in Lublin was established in January 1940, which was given effect in November 1939 Regulation of Governor General Hans Frank, the creation of the Jewish Councils. At the time of the establishment of the city was home to about 40 000 Jews, in accordance with Regulation translated into the establishment of an institution in the number of 24 persons. The Judenrat operated this line until the end of March 1942, when as a result of the liquidation and transfer Podzamcze small part of the Jews to the Tartar Maidan district, by the Germans body was reduced to 12 councilors. The task was to manage the Council of Jewish residential district, and since March 1941 and the introduction of the ghetto within them an order issued by the occupation authorities, including the preparation of quotas of Jewish workers. Com-petencies that had the Lublin Judenrat did not differ substantially from those that have the same institutions in other places. The Council through its Departments have an obligation to ensure minimum subsistence levels for food, sanitary-hygienic and housing. This was true both of local Jews, as well as displaced persons, refugees and prisoners of war imprisoned in a labor camp 7th Street Linden Structure of the Board be flexible and to match a current needs. The final liquidation of the Jewish community, and thus the institution of the Judenrat, took place in early November 1942. Despite a significantly limited powers, it can be assumed that the Judenrat in Lublin fills the role of pseudo-self-government. On one hand, have their own tasks, on the other hand, the priority was the implementation imposed by the German orders. The article is a only a general attempt to analyze the structure and functioning of the Jewish Council in Lublin, and thus does not suit the research problem flagged.

PL

Problematyka Judenratu w Lublinie nie doczekała się jak dotąd opracowania mimo dobrze zachowanej bazy źródłowej, której podstawą są materiały zdeponowane w Archiwum Państwowym w Lublinie oraz w Żydowskim Instytucie Historycznym w Warszawie. Ich wykorzystanie niewątpliwie przyczyni się do poszerzenia wiedzy na temat Holokaustu w kontekście lokalnej społeczności żydowskiej. Judenrat w Lublinie został utworzony w styczniu 1940 roku, czemu nadało moc obowiązującą rozporządzenie Generalnego Gubernatora Hansa Franka z listopada 1939 roku o utworzeniu Rad Żydowskich. W chwili powstania w mieście mieszkało ok. 40 000 Żydów, zgodnie z rozporządzeniem przełożyło się to na utworzenie instytucji w liczbie 24 osób. Judenrat działał w tym składzie do końca marca 1942 roku, kiedy to w wyniku likwidacji i przeniesienia przez Niemców niewielkiej części Żydów z Podzamcza do dzielnicy Tatar Majdan, liczebność organu została zmniejszona do 12 radnych. Ich zadaniem było zarządzanie Radami Żydowskich Dzielnic Mieszkaniowych, a od marca 1941 roku i wprowadzenia na ich terenie getta zarządzenia władz okupacyjnych, w tym przygotowanie kontyngentów żydowskich pracowników. Kompetencje, jakie posiadał lubelski Judenrat, nie różniły się zasadniczo od tych, jakie miały te same instytucje w innych miejscowościach. Rada poprzez swoje wydziały miała obowiązek zapewnienia minimum socjalnego w zakresie wyżywienia, warunków sanitarno-higienicznych i mieszkaniowych. Dotyczyło to zarówno miejscowych Żydów, jak i przesiedleńców, uchodźców i jeńców wojennych osadzonych w obozie pracy przy ul. Lipowej 7. Struktura Rady miała być elastyczna i dostosowana do aktualnych potrzeb. Ostateczna likwidacja społeczności żydowskiej, a tym samym powołanie Judenratu, nastąpiło na początku listopada 1942 roku. Mimo znacznie ograniczonych uprawnień, można przyjąć, że Judenrat w Lublinie pełnił rolę pseudosamorządu. Z jednej strony miał własne zadania, z drugiej zaś priorytetem była realizacja narzuconych przez Niemców nakazów. Artykuł jest jedynie ogólną próbą analizy struktury i funkcjonowania Rady Żydowskiej w Lublinie, a tym samym nie odpowiada postawionemu problemowi badawczemu.

20

Życie kulturalne i sportowe społeczności żydowskiej Staszowa w latach 1918-1939

45%

Skowron P.

Studia Żydowskie. Almanach

|

2016

|

vol. 6

|

issue 6

69-79

EN

The article focus on cultural, educational and sport organizations in the small town of Staszów, in the province of Kielce in the years 1918-1939. The article 108 of the Constitution of the March of 1921 gave the citizens of the Republic of Poland the right to form associations and unions. The Jewish population, irrespective of the political and social situation of Poland showed great interest in cultural, educational, religious, social and sports life in the twenties and thirties of the twentieth century across the whole region of Kielce and set up various associations, organizations and clubs. In 1921 Staszów had 8357 inhabitants, including 3629 (43.5 per cent) Poles, 4704 Jews (56.3 per cent) and the remaining 24 persons (0.3 per cent) were of other faiths. In the interwar period in Staszów three cultural associations were set up: Kultur- Liga, Biblioteka Perec, Towarzystwo Kursów Wieczorowych Dla Robotników and four sports clubs: „Jutrznia”, „Gwiazda-Sztern”, „Blütz” (Hakoah) and Makabi. These associations and clubs spread Jewish culture and developed sport among the Jewish inhabitants of Staszów in that period.

PL

W artykule omówiono organizacje kulturalne, oświatowe i sportowe w małym miasteczku Staszów w województwie kieleckim w latach 1918-1939. Artykuł 108 Konstytucji marcowej 1921 przyznał obywatelom RP prawo tworzenia związków i stowarzyszeń. Ludność żydowska, niezależnie od sytuacji politycznej i społecznej Polski, wykazywała duże zainteresowanie życiem kulturalnym, edukacyjnym, religijnym, społecznym i sportowym w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku na terenie całego regionu kieleckiego i zakładała różne stowarzyszenia, organizacje i kluby. W 1921 r. Staszów liczył 8357 mieszkańców, w tym 3629 (43,5 proc.) Polaków, 4704 Żydów (56,3 proc.), a pozostałe 24 osoby (0,3 proc.) innych wyznań. W okresie międzywojennym w Staszowie powstały trzy stowarzyszenia kulturalne: Kultur-Liga, Biblioteka Perec, Towarzystwo Kursów Wieczorowych dla Robotników oraz cztery kluby sportowe: „Jutrznia”, „Gwiazda-Sztern”, „Blütz” (Hakoah) i Makabi. Stowarzyszenia te i kluby szerzyły w tym okresie kulturę żydowską i rozwijały sport wśród żydowskich mieszkańców Staszowa.

Refine search results

Język szmoncesowy jako znacznik żydowskiej opowiastki humorystycznej

Crossing Barriers – Growing Barriers. Jews in Late Medieval Warsaw

Język szmoncesowy jako znacznik żydowskiej opowiastki humorystycznej

THE JEWISH COMMUNITY AND EDUCATION DEVELOPMENT IN THE KYIV EDUCATIONAL DISTRICT IN THE EARLY 20th CENTURY

Searching for Home Abroad: Jews in Argentina and Argentines in Israel

Sources of the history of the Jewish community in Dobrzyń nad Wisłą (1507-1939)

ЄВРЕЙСЬКЕ ШКІЛЬНИЦТВО НА ТЕРЕНАХ КИЇВСЬКОГО НАВЧАЛЬНОГО ОКРУГУ (80–90-ті рр. ХІХ ст.)

The Jews of Oxyrhynchos address the strategos of the nome: An early fourth-century document

Ślady społeczności żydowskiej w Gniewoszowie. Perspektywa archeologii współczesności

Budżet Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Radzyniu Podlaskim na 1928 rok jako źródło do badań społeczności małomiasteczkowych w dwudziestoleciu międzywojennym

Wątki żydowskie w powojennej twórczości artystów wizualnych związanych z Lublinem i regionem lubelskim w kontekście dyskursu ogólnopolskiego

Społeczność żydowska Wohynia w okresie międzywojennym

Uwagi na temat sytuacji mniejszości żydowskiej w Polsce po 1989 roku

Socialism and the Jewish Community in Slovakia

Żydzi amazońscy w Peru. Zarys problematyki, cz. I

Miejsce rzeczywiste – miejsce wyobrażone: nieistniejąca dzielnica żydowska w Lublinie we wspomnieniach mieszkańców

"Not a leader, nor an original thinker". A portrait of the Russian Jewish journalist Mikhail Berkhin (Benediktov)

„Bayreuthiana” jako źródło do badań nad historią drugiej wojny światowej w świetle sprawozdania urzędnika niemieckiego o getcie łódzkim jako case study

Struktura i funkcjonowanie Judenratu w Lublinie – próba analizy

Życie kulturalne i sportowe społeczności żydowskiej Staszowa w latach 1918-1939